Электронный каталог

83
А 13

    Абайдың "толық адам" туралы ілімі - жаңа буын үшін рухани бағдар [Текст] // Өркен. - 2025. - 30 мамыр. - №5. - Б. 16.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Семей қаласы -- Абай -- ұлттық құндылықтар -- заманауи көзқарас -- республикалық форум
Аннотация: Семей қаласында «Абайдың кемел адам туралы ілімі: ұлттық құндылықтар және заманауи көзқарас» тақырыбында республикалық форум өтті.
Держатели документа:
ЗКУ

20.1
С 14
Садыканова, Г. Е.
    Биологические показатели стерляди Acipenser Ruthenus (Linnaeus, 1758) на реке Иртыш [Текст] / Г. Е. Садыканова, К. Б. Алипина, С. Құмарбекұлы // Вестник ЗКУ. - 2025. - №2. - С. 432-443.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
Река Иртыш -- Восточно-Казахстанская область -- область Абай -- Павлодарская область -- стерлядь -- популяция -- средние показатели -- биологические показатели -- экологическая важность
Аннотация: В статье исследуются ареал и биологические особенности стерляди (Acipenser ruthenus), обитающей в реке Иртыш на территории Павлодарской и Абайской областей. Представлены данные о длине, массе и возрастной структуре популяции, которые выявляют различия между регионами. Проведен анализ экологических условий, включая влияние гидроэлектростанций, загрязнения воды и изменения гидрологического режима на места обитания и нереста стерляди. Особое внимание уделено влиянию антропогенных факторов, таких как строительство плотин и браконьерство, на численность и распределение популяций. Результаты исследований демонстрируют, что в Павлодарской области стерлядь достигает максимальной длины, а в Абайской области — максимальной массы. Также выявлено, что темпы роста массы стерляди значительно превышают прирост длины на поздних этапах развития. Полученные данные позволяют прогнозировать изменения в численности популяций, а также разработать рекомендации по их восстановлению. Статья подчеркивает значимость сохранения редких видов рыб и предлагает меры по стабилизации их популяций, включая создание специализированных программ разведения, мониторинг мест нереста и контроль антропогенной нагрузки. Исследование важно для устойчивого управления водными биоресурсами Казахстана и обеспечения их сохранности для будущих поколений
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Құмарбекұлы, С.

83
М 36
Махутова, Д.
    Абай мұрасы - тағылымды парасат көзі [Текст] / Д. Махутова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 2.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- Абай ескерткіші -- Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі -- Абай
Аннотация: Осы жылғы тамыз айының 8-інде М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің Бас ғимараты алдында Абай ескерткіші жанында уақыт пен рух үндескен тағылымды сəт орын алды. Зиялы қауым мен студент жастар «Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі» атты парасат сұхбаты жиынында бас қосты. Шара мақсаты – Абай сынды Ұлы Дала ойшылының рухани мұрасы арқылы адамзаттық құндылықтарға бойлау, бүгінгі адами ұлттық құндылықтар туралы ойлау, тереңінен толғау.
Держатели документа:
ЗКУ

83.7
Д 15

    Дала ойшылы Абай қарасөздерінің философиялық-танымдық астарына бойласақ... [Текст] / А. С. Қыдыршаев, Д. Т. Махутова, А. Б. Мұқадес [и др.] // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 3.
ББК 83.7

Рубрики: Риторика

Кл.слова (ненормированные):
Абай -- қарасөздер -- философия -- Абайдың ойлы поэзиясы
Аннотация: Абайдың қарасөз жанрындағы философиялық толғаулары - өмірге өзінше қарау, адамның тіршіліктегі позициясын айқындау. Абайдың ойлы поэзиясы - этикалық бағдар мен тағылым биігі. Абайға керегі - адам, адамның рухани болмысы мен адамгершілік нысанасы. Кемеңгер Абайдың поэтикасы адаммен қауышу, адам мен адамның жүрек жалғастырған татулығын арттыру. Абай халқын оянуға, жан тірлігіне, қалғымайтын намысқа, үздіксіз рухани еңбекке шақырады. Осы арнаның өзегі ретінде бірер қарасөздерінің философиялық-танымдық астарына бойлап көрелік
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдыршаев, А.С.
Махутова, Д.Т.
Мұқадес, А.Б.
Досқалиева, Б.А.
Ғайса, Ж.А.

83
Б 18
Байбулсинова, А. С.
    Абай мұрасы - ұлттық идеологияның негізі (Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына арналған) [Текст] / А. С. Байбулсинова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай мұрасы -- Абай Құнанбайұлының -- 180 жыл -- Абайдың шығармашылығы
Аннотация: Қазіргі жаһандану заманында Абай Құнанбайұлының мұрасы қазақ халқы үшін ерекше маңызға ие. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында өмір сүрген «бағзы заман» ойшылының қазіргі ХХІ ғасырда яғни, үздіксіз дамып отырған космостық дəуірде қандай маңызы жəне əсер етуші рөлі болу мүмкін деген сұрақ туады жастарда. Сондықтан бұл маңыздылықты бірнеше негізгі аспектіде бөліп көрсету қажет деп ойлаймыз: Абай ұлттық идеологияның ғылыми тұрғыдан негізделген əрі бай əрі күрделі феномені болып табылады. Ғылыми зерт теулерге сүйенсек, Абайдың шығармашылығы қазақ халқының мəдени, əлеуметтік жəне рухани өмірінің қалыптасуында ерекше рөл атқарады. Мемлекеттік басқаруда ҚР Президенті Қасым-Жомарт Кемелұ лы Тоқ аев - Абай дың идеяларын Қазақстанның жаңару, дамуы үшін рухани-мəдени бағдар, ұлттық құндылықтардың өзегі деп бағалайды
Держатели документа:
ЗКУ

83.7
К 11
Қыдыршаев, А. С.
    Абай сөзі - ұлт бойтұмары [Текст] / А. С. Қыдыршаев // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 15.
ББК 83.7

Рубрики: Риторика

Кл.слова (ненормированные):
риторика -- Абай -- Абай Құнанбайұлы -- Абай мұрасы -- Абай ілімі
Аннотация: Өз тұсында Қазақстан Республикасы Президенті Қасым- Жомарт Тоқаев “Абай жəне XXI ғасырдағы Қазақстан” атты мақаласында халқымыздың біртуар ұлы перзенті Абай Құнанбайұлының мерейтойын лайықты атап өтудің той тойлау үшін емес, ой-өрісімізді кеңейтіп, рухани тұрғыдан дамуымыз үшін аса қажеттілігін баса айтқанды. Мемлекет басшысы Абайға құрметті бүгінгі жаңа ұрпақты тəрбиелеудің тиімді тəсілі тұрғысында таниды. Абай мұрасы, Абай ілімі, Абайдың өзіндік болмысы, Абайдың сана-сезімі, Абайдың имандылық сырлары туралы тереңнен ой толғау оңай шаруа болып па? Жайдақ қалыпта үстірт айта салуға болар. Онда қайталауға ұрынарың анық. Ақиқаты, Абай тағылымы терең. Əркімнің өз Абайы бар десек те, Абай əлемін тұтас кейіпте, біртұтас дүние қалпында тану оңай олжа емес. Абай сыры тереңде, Абай құпиясы таңғажайып. Анығы, көзіміздің жеткені - Абайдың рухани əлемі тылсым, тұңғиық. Бүгінгі ұлттық құндылықтарды саралау тұсында Абай сынды ойшылдың рухани əлеміне кең тұрғыда үңілу қажет-ақ. Баршаға түсінікті тілмен жеңілдеп айтсақ, Абайдың бізге жеткен рухани мұрасы, яғни, өлеңдері мен қара сөздері көкірегі сезімді, тілі орамды жастарға үлгі, өнеге бермек үшін жазылған. Бұл ретте Абайдың рухани əлемі – жаңа ұрпаққа айқын да басым бағдаршам, бағдар-бағыт сілтеуші. Ойлантатыны - бүгінгі жаңа ұрпақтың сұрағының көптігі, сауалының сансыздығы. Сананың рухани жаңғыруы дейміз, қалай рухани жаңғыруға болады? Нені, нендей қағидаларды басшылыққа алуымыз керек? Жастар жағы философиядан гөрі көбіне нақтылықты қалайды. Ал үлкендер қауымы нақтылықтан гөрі жалпылылыққа, философияға түсіп кеткендерін байқамай қалады. Жасыратыны жоқ, жігерлі жастардың жоғарғыдай нақтылы сауалдарына «өйту керек, бүйту керек, түйе үстінде сирақ үйту керек» деп жатады. Шынында да, алақандарына салып бермесек те, нақты не айтуға болады? Кімді, нендей іс-əрекетті өнеге етуге болар еді? Біздің ұсынбағымыз - Абай болмысы, Абай тағылымы, Абайдың рухани өнегесі.
Держатели документа:
ЗКУ

83
М 91
Мүтитегі, З.
    Азаматтығы бір төбе, Ақындығы бір төбе [Текст] / З. Мүтитегі // Орал өңірі. - 2025. - №87.- 2 қазан. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
ақын, журналист айсұлу қадырбаева 75 жаста -- қаратөбе ауданы -- қоскөл ауылы -- алматы қаласы -- абай атындағы -- қазақ педагогикалық институт -- филология факультеті -- азат қозғалысы -- алғашқы жинақ -- айсұлу ханым -- иманға жүгін, ей пенде! -- парыз -- барып қайт, балам ауылға
Аннотация: Мақалада ақын, журналист Айсұлу Қадырбаева туралы айтылған. Ақынның өлеңдері Қазақстан мен Түркия баспаларында жарық көрді. Ақынның өлеңдері поэзия әлеміне өзгеше бір рең алып келді.