Электронный каталог

20.1
Д 20
Дарибаева, С. А.
    Метеорологиялық айнымалылар және атмосфералық ластағыштар, эмиссиялар арасындағы байланыс (Қостанай қаласының мысалында) [Текст] / С. А. Дарибаева, К. А. Казбекова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 538-549.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
ауа ластағыштар -- жел жылдамдығы -- қалқыма бөлшектер -- азот оксидтері -- көміртек монооксиді -- озон -- корреляция -- регрессиялық талдау -- метеорологиялық айнымалылар -- мониторинг
Аннотация: Бұл жұмыста Қостанай қаласындағы метеорологиялық айнымалылар мен (температура, ылғалдылық, желдің жылдамдығы) мен атмосфералық ластаушы заттардың концентрациясы (NO₂, CO, O₃, SO₂, PM2.5) арасындағы байланыс зерттеледі. Корреляциялық және регрессиялық талдау арқылы ауа-райының ауаның ластану деңгейіне әсерін анықтайтын статистикалық тәуелділіктер анықталды. Температура озонмен (O₃) және азот оксидімен (NO) оң корреляцияланатыны анықталды, бұл олардың фотохимиялық реакцияларымен түсіндіріледі. Ылғалдылық CO және H₂S концентрациясының жоғарылауына ықпал етеді, бірақ NO және O3 кщнцентрацияларын төмендетеді. Желдің жылдамдығы ластаушы заттардың дисперсиясына әсер етеді: қатты желде NO₂ және NO концентрациясы жоғарылайды, бірақ SO₂ және O3 деңгейі төмендейді. Нәтижелер аймақтағы экологиялық жағдайды бағалауға көмектеседі және ауа сапасын жақсарту және ластануды бақылау стратегияларын әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Казбекова, К.А.

20.1
М 11
Мұхтар, Т. Ж.
    Фосфор қосылыстары негізіндегі бейорганикалық ингибиторлардың экологиялық қауіпсіздігі және болаттың коррозиясына қарсы тиімділігі [Текст] / Т. Ж. Мұхтар, Г. Ж. Сдикова, Н. С. Далабаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 468-475.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
коррозия -- болат -- бейорганикалық ингибитор -- натрий ортофосфаты -- қорғаныс қабықша -- коррозия жылдамдығы -- экологиялық қауіпсіздік -- агрессивті орта
Аннотация: Мақалада болаттың коррозияға ұшырауын бәсеңдету үшін фосфор қосылыстары негізіндегі бейорганикалық ингибиторлардың тиімділігі мен экологиялық қауіпсіздігі зерттеледі. Натрий ортофосфаты (Na₃PO₄) және оның туындылары коррозияны тежейтін қорғаныс қабықшаларын түзе отырып, болаттың бетін агрессивті ортадан оқшаулайды. Зерттеу барысында гравиметриялық әдіс арқылы коррозия жылдамдығы анықталып, әртүрлі концентрациядағы ингибитор ерітінділерінің әсері салыстырылды. Сонымен қатар, қолданылған фосфатты ингибиторлардың қоршаған ортаға әсері талданып, улы қалдықтардың түзілмейтіні, яғни олардың экологиялық қауіпсіздігі дәлелденді. Нәтижелер фосфор негізіндегі бейорганикалық ингибиторларды металл құрылымдарын қорғауда тиімді әрі экологиялық балама ретінде пайдалануға болатынын көрсетті. Бұл зерттеу экологияға зияны аз технологияларды дамытуға үлес қосады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сдикова, Г.Ж.
Далабаева, Н.С.