Choice of metadata Статьи ППС
Page 3, Results: 26
Report on unfulfilled requests: 0
21.
Подробнее
А 92
Атаева, Г. М.
Фитоценоздың динамикасы және өнімділігі [Текст] / Г. М. Атаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 365-368.
ББК 28.58
Кл.слова (ненормированные):
Фитоценоздар -- өсімдіктер -- фитоценоздардың эволюциясы -- сукцессия -- катаклизмдер -- флорогенез -- экология -- Катаклизмдер -- гетеротрофтар -- Автотрофты популяциялар -- фитомасса
Аннотация: Фитоценоздар және олардан құралатын өсімдіктер жабыны бүтіндей еш уақытта біркелкі болып қалмайды. Фитоценоздар структурасының кері дамымайтын, қайталамайтын ішкі және сыртқы себептерге байланысты өзгеруін фитоценоздардың динамикасы деп атайды. Фитоценоздардың динамикасы әр алуан. Көптеген қарапайым алмасулар фитоценоздар динамикасына себепкер болады. Әрине қарапайым алмасу таза аналитикалық ұғым, өйткені табиғатта әртүрлі факторлар бір уақытта әсер етіп күрделі алмасудың болуына әкеліп соқтырады. Алмасуларды топтастырғанда оның ең ірі бөлігі ретінде алмасу класы қабылданған. Оның маңызды белгісі - өзгеру сатысының бір ізбен жүретіндігімен бөлінеді
Держатели документа:
ЗКУ
А 92
Атаева, Г. М.
Фитоценоздың динамикасы және өнімділігі [Текст] / Г. М. Атаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 365-368.
Кл.слова (ненормированные):
Фитоценоздар -- өсімдіктер -- фитоценоздардың эволюциясы -- сукцессия -- катаклизмдер -- флорогенез -- экология -- Катаклизмдер -- гетеротрофтар -- Автотрофты популяциялар -- фитомасса
Аннотация: Фитоценоздар және олардан құралатын өсімдіктер жабыны бүтіндей еш уақытта біркелкі болып қалмайды. Фитоценоздар структурасының кері дамымайтын, қайталамайтын ішкі және сыртқы себептерге байланысты өзгеруін фитоценоздардың динамикасы деп атайды. Фитоценоздардың динамикасы әр алуан. Көптеген қарапайым алмасулар фитоценоздар динамикасына себепкер болады. Әрине қарапайым алмасу таза аналитикалық ұғым, өйткені табиғатта әртүрлі факторлар бір уақытта әсер етіп күрделі алмасудың болуына әкеліп соқтырады. Алмасуларды топтастырғанда оның ең ірі бөлігі ретінде алмасу класы қабылданған. Оның маңызды белгісі - өзгеру сатысының бір ізбен жүретіндігімен бөлінеді
Держатели документа:
ЗКУ
22.
Подробнее
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
ББК 28.088л6
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
23.
Подробнее
Д 20
Дарбаева, Т. Е.
Популяция Caragana Frutex (l.) K.Koch в пределах типчаково-ковыльных степей Западно-Казахстанской области [Текст] / Т. Е. Дарбаева, Д. Е. Максотова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2024». - Уральск, 2024. - 10-11 октября. - С. 134-138.
ББК 4
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Западно-Казахстанская область -- типчаково-ковыльные степи -- Уральск -- почвенный покров -- темно-коричневые почвы -- меловые горы -- карагана кустарниковая -- флористический состав
Аннотация: Западно-Казахстанская область простирается на 585 км с запада на восток и на 425 км с севера на юг (Москалев, Таранов, 1985). ЗКО расположена на северо-западе Республики Казахстан, в нижнем среднем и верхнем течении реки Жайык. Земли города Уральска занимают север центральной части области. Он граничит на правом берегу реки Урал с Зеленовским районом, на левом - с Теректинским районом. На юге на правом берегу реки Урал находятся территории поселков Круглоозерное и Серебряково на северо-западе от поселка Кожевникова до поймы реки на левом берегу. Эти территории относятся к центру Западно-Казахстанской области-городу Уральску. Рельеф Урала, как и всех областей Юго-Востока Восточно-Европейской равнины, имеет разный характер. Это связано с тем, что он занимает территорию общей застройки, пойменной равнины Урала (предгорья), Прикаспийской низменности и долины реки Урал
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Максотова, Д.Е.
Д 20
Дарбаева, Т. Е.
Популяция Caragana Frutex (l.) K.Koch в пределах типчаково-ковыльных степей Западно-Казахстанской области [Текст] / Т. Е. Дарбаева, Д. Е. Максотова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2024». - Уральск, 2024. - 10-11 октября. - С. 134-138.
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Западно-Казахстанская область -- типчаково-ковыльные степи -- Уральск -- почвенный покров -- темно-коричневые почвы -- меловые горы -- карагана кустарниковая -- флористический состав
Аннотация: Западно-Казахстанская область простирается на 585 км с запада на восток и на 425 км с севера на юг (Москалев, Таранов, 1985). ЗКО расположена на северо-западе Республики Казахстан, в нижнем среднем и верхнем течении реки Жайык. Земли города Уральска занимают север центральной части области. Он граничит на правом берегу реки Урал с Зеленовским районом, на левом - с Теректинским районом. На юге на правом берегу реки Урал находятся территории поселков Круглоозерное и Серебряково на северо-западе от поселка Кожевникова до поймы реки на левом берегу. Эти территории относятся к центру Западно-Казахстанской области-городу Уральску. Рельеф Урала, как и всех областей Юго-Востока Восточно-Европейской равнины, имеет разный характер. Это связано с тем, что он занимает территорию общей застройки, пойменной равнины Урала (предгорья), Прикаспийской низменности и долины реки Урал
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Максотова, Д.Е.
24.
Подробнее
А 45
Алдабергенова, Ж. A.
Быковка өзені өсімдік жайылмасындағы Lonicera Tatarica (L.) [Текст] / Ж. A. Алдабергенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 141-144.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
экожүйе -- сәндік -- бұта -- инвазивті -- қауымдастық -- вариациялық қатар -- морфологиялық көрсеткіштер -- корреляциялық талдау
Аннотация: Бұл мақалада Быковка өзені жайылмасында Lonicera tatarica (L.) өсімдігінің таралуы зерттелген. Зерттеу барысында антропогендік әсерге ұшыраған аймақтар анықталып, өсімдіктің өсу ерекшеліктері мен таралу аймағы қарастырылды. Lonicera tatarica (L.) жапырақтарының өсуі бойынша вариациялық қатар құрылып, жиілігі есептелді, сондай-ақ корреляциялық талдау жүргізілді. Алынған нәтижелер өсімдік популяциясының экологиялық жағдайын бағалауға және оның қоршаған ортаға бейімделу ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
А 45
Алдабергенова, Ж. A.
Быковка өзені өсімдік жайылмасындағы Lonicera Tatarica (L.) [Текст] / Ж. A. Алдабергенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 141-144.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
экожүйе -- сәндік -- бұта -- инвазивті -- қауымдастық -- вариациялық қатар -- морфологиялық көрсеткіштер -- корреляциялық талдау
Аннотация: Бұл мақалада Быковка өзені жайылмасында Lonicera tatarica (L.) өсімдігінің таралуы зерттелген. Зерттеу барысында антропогендік әсерге ұшыраған аймақтар анықталып, өсімдіктің өсу ерекшеліктері мен таралу аймағы қарастырылды. Lonicera tatarica (L.) жапырақтарының өсуі бойынша вариациялық қатар құрылып, жиілігі есептелді, сондай-ақ корреляциялық талдау жүргізілді. Алынған нәтижелер өсімдік популяциясының экологиялық жағдайын бағалауға және оның қоршаған ортаға бейімделу ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
25.
Подробнее
М 91
Мурсенова, З. Ж.
Батыс Қазақстанда Coronella Austriaca laurenti, 1768 кәдімгі сары жыланының таралуын зерттеу [Текст] / З. Ж. Мурсенова // Батыс Қазақстанда Coronella Austriaca laurenti, 1768 кәдімгі сары жыланының таралуын зерттеу. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 152-155.
ББК 28.693.34
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
сары жылан -- биологиялық норма -- Батыс Қазақстан облысы -- зоологиялық зерттеулер -- опидиофауна -- Қызыл кітап -- биогеография -- популяция -- Бауырымен жорғалаушылар
Аннотация: Кәдімгі сары жылан (Coronella austriaca Laurenti, 1768) - сарыбас жылантәрізділер тұқымдасына жататын, аз саны биологиялық норма болып табылатын сирек түр. Жылан орташа өлшемді - жалпы ұзындығы 80 см-ден аспайды, денесі салыстырмалы түрде жіңішке, құйрығы ұзын. Басы айтарлықтай тегістелген және мойыннан салыстырмалы түрде әлсіз бөлінген, үлкен симметриялы орналасқан шұңқырлармен жабылған. Түсі сұр, сұр-қоңырдан мыс түске дейін өзгереді. Еркектер әдетте қызыл, аналықтары қоңыр. Дененің жоғарғы жағындағы өрнек өте өзгермелі, көп немесе аз айқын қара дақтардың 2-4 бойлық қатарларынан тұрады
Держатели документа:
ЗКУ
М 91
Мурсенова, З. Ж.
Батыс Қазақстанда Coronella Austriaca laurenti, 1768 кәдімгі сары жыланының таралуын зерттеу [Текст] / З. Ж. Мурсенова // Батыс Қазақстанда Coronella Austriaca laurenti, 1768 кәдімгі сары жыланының таралуын зерттеу. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 152-155.
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
сары жылан -- биологиялық норма -- Батыс Қазақстан облысы -- зоологиялық зерттеулер -- опидиофауна -- Қызыл кітап -- биогеография -- популяция -- Бауырымен жорғалаушылар
Аннотация: Кәдімгі сары жылан (Coronella austriaca Laurenti, 1768) - сарыбас жылантәрізділер тұқымдасына жататын, аз саны биологиялық норма болып табылатын сирек түр. Жылан орташа өлшемді - жалпы ұзындығы 80 см-ден аспайды, денесі салыстырмалы түрде жіңішке, құйрығы ұзын. Басы айтарлықтай тегістелген және мойыннан салыстырмалы түрде әлсіз бөлінген, үлкен симметриялы орналасқан шұңқырлармен жабылған. Түсі сұр, сұр-қоңырдан мыс түске дейін өзгереді. Еркектер әдетте қызыл, аналықтары қоңыр. Дененің жоғарғы жағындағы өрнек өте өзгермелі, көп немесе аз айқын қара дақтардың 2-4 бойлық қатарларынан тұрады
Держатели документа:
ЗКУ
26.
Подробнее
С 20
Сарсенова, А. Н.
Орал қаласы маңындағы ҚР Қызыл кітабына енген эфемер және эфемероидтар [Текст] / А. Н. Сарсенова, Г. Б. Шамуратова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 160-163.
ББК 41
Рубрики: Общее растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
Қызыл кітап -- Орал қаласы -- эфемер -- эфемероид -- растениеводство -- климат -- көктем адонисі -- Волж адонисі -- ашық құндызшөп -- Галлер айдаршөбі -- түйінді шүйіншөп -- дәрілік шытыра -- аласа құртқашаш -- Шренк қызғалдағы -- жатаған қызғалдақ -- Биберштейн қызғалдағы
Аннотация: Жер бетіндегі кез келген биологиялық түрдің жойылуы экожүйелердің тұрақтылығына және биосфераның тұтастығына теріс ықпал етеді. Бұл қазіргі таңда табиғатта қарқынды түрде белең алып келе жатқан қауіпті құбылыстардың бірі болып саналады. Экожүйедегі өсімдік популяцияларының санының кемуі мен жоғалуына көбінесе антропогендік факторлар себепші. 2014 жылғы Қазақстан Республикасының Қызыл кітабының соңғы басылымында саны күрт азайған 387 түр мемлекет тарапынан қорғауға алынған. Аталған түрлерді сақтап қалу мақсатында олардың популяциясына тұрақты мониторинг жүргізіліп, мүмкіндігінше қорғау және қалпына келтіру шаралары ұйымдастырылуда [4]. Дегенмен, сирек кездесетін өсімдіктердің тізімі тұрақты түрде жаңарып отырады, өйткені қазіргі таңда белгілі бір түрдің популяциялық санын және таралу аймағын нақты анықтау әдістері әлі де толық зерттелуді қажет етеді. Қазақстанның әрбір өңіріндегі сирек түрлерді популяциялық деңгейде бағалау және қорғау мәселесі өзекті болып отыр. Орал қаласы маңындағы эфемерлер мен эфемероидтардың биологиялық алуантүрлілігін анықтау, олардың таралу аймақтарын нақтылау осы өзекті мәселелердің қатарында
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шамуратова, Г.Б.
С 20
Сарсенова, А. Н.
Орал қаласы маңындағы ҚР Қызыл кітабына енген эфемер және эфемероидтар [Текст] / А. Н. Сарсенова, Г. Б. Шамуратова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 160-163.
Рубрики: Общее растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
Қызыл кітап -- Орал қаласы -- эфемер -- эфемероид -- растениеводство -- климат -- көктем адонисі -- Волж адонисі -- ашық құндызшөп -- Галлер айдаршөбі -- түйінді шүйіншөп -- дәрілік шытыра -- аласа құртқашаш -- Шренк қызғалдағы -- жатаған қызғалдақ -- Биберштейн қызғалдағы
Аннотация: Жер бетіндегі кез келген биологиялық түрдің жойылуы экожүйелердің тұрақтылығына және биосфераның тұтастығына теріс ықпал етеді. Бұл қазіргі таңда табиғатта қарқынды түрде белең алып келе жатқан қауіпті құбылыстардың бірі болып саналады. Экожүйедегі өсімдік популяцияларының санының кемуі мен жоғалуына көбінесе антропогендік факторлар себепші. 2014 жылғы Қазақстан Республикасының Қызыл кітабының соңғы басылымында саны күрт азайған 387 түр мемлекет тарапынан қорғауға алынған. Аталған түрлерді сақтап қалу мақсатында олардың популяциясына тұрақты мониторинг жүргізіліп, мүмкіндігінше қорғау және қалпына келтіру шаралары ұйымдастырылуда [4]. Дегенмен, сирек кездесетін өсімдіктердің тізімі тұрақты түрде жаңарып отырады, өйткені қазіргі таңда белгілі бір түрдің популяциялық санын және таралу аймағын нақты анықтау әдістері әлі де толық зерттелуді қажет етеді. Қазақстанның әрбір өңіріндегі сирек түрлерді популяциялық деңгейде бағалау және қорғау мәселесі өзекті болып отыр. Орал қаласы маңындағы эфемерлер мен эфемероидтардың биологиялық алуантүрлілігін анықтау, олардың таралу аймақтарын нақтылау осы өзекті мәселелердің қатарында
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шамуратова, Г.Б.
Page 3, Results: 26