Электронный каталог

85.12(5Қаз)
С 14
Садикова, Б. Е.
    Жіппен бейнелеу [Текст] / Б. Е. Садикова // Мектептегі технология = Технология в школе. - 2013. - №11. - Б. 31-32
ББК 85.12(5Қаз)

Рубрики: Сәндік-қолданбалы өнер

Кл.слова (ненормированные):
жіп -- бейнелеу -- изонить -- бұрыш -- куб -- ине -- композиция -- қағаз -- құрамақ -- квиллинг -- картон
Аннотация: Жіппен бейнелеу - жіптерден жасалған дизайндардың бір түрі. Орысша атауы -изонить, ол сәндік қолданбалы өнердің ерекше бір түрі. Жіппен бейнелеу өнері қазіргі кезде тұрмыс заттарын, түрлі бұйымдарды безендіру үшін, интерьерді әшекейлеу үшін, сыйлықтар дайындау үшін кеңінен қолданылатын өнер түрі.
Держатели документа:
БҚМУ

26
О-63
Оралгазин, Э.
    Алтайдың ақ биігі- сұлу Мұзтау! [Текст] / Э. Оралгазин // Экологический курьер INT.Атамекен kz. - 2018. - №9.-16-31 мая. - Б. 5.
ББК 26

Рубрики: География.

Кл.слова (ненормированные):
Алтай -- Мұзтау -- табиғат -- альпинизм
Аннотация: Мұзтау(орысша аты-Белуха)-Қазақстанның аса биік тауларының бірі.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ.

86(5каз)
М 11

    Мәулана Руми туралы [Текст] // Дана . - 10 қараша. 2018. - №8-9. - Б. 52-53
ББК 86(5каз)

Рубрики: Религия. Мистика. Свободомыслие

Кл.слова (ненормированные):
Мәулана Руми туралы -- мәулана руми кітабы -- Ескі Иран ертегісі -- Молда Мәшһүр Иосиф Көпеев -- Мәшһүр Жүсіп Көпейұлының 20 томдық шығармаларынан -- Дана журналы
Аннотация: Мәулана Руми кітабын қалай бастырған? Ескі Иран ертегісі. 1916 жылдың №183 нөмірінде "Қазақ" газетінде орысшадан тәржіме қылған переводчик сөзінен: "Молда Мәшһүр Иосиф Көпеев насыбай екшеп жүрген жастардың қолынан жұлып алып, көре сала әулие сөзі аяқасты болып қалмасын!" деп ақ қағазға жаза бастаған. 1917 жылы 27майда.
Держатели документа:
БҚМУ

80/84(5каз)
Х 25
Хасан , С.
    Пушкинді қызықтырған қазақтар [Текст] / С. Хасан // AQIQAT. - Ақпан. - 2019. - №2. - Б. 46-54
ББК 80/84(5каз)

Рубрики: Филологические науки. Художественная литература

Кл.слова (ненормированные):
пушкинді қызықтырған қазақтар -- александр сергеевич пушкин -- жәңгір бөкейұлы -- орал казак әскері -- покатилов -- ақиқат журналы -- хасан серікқали
Аннотация: Александр Сергеевич сондағы Оралда болған үш тәуліктей уақыттың ішінде Орал Казак әскерінің әскери атаманы Покатиловтың қала орталығындағы қос қабатты сәулетті үйінде жатқан болатын. Ол да бұның бұрынғы кездесіп, талайғы шүйіркелесіп жүрген жоғары шенді әскерилерінің біріндей-ақ ақжарқын, адаммен жұғысқыш жан екен. Оның үстіне, Василий Осиповичтің өзі атақты ақын Александр Сергеевичке де мүлдем бөтен адам емес-ті. Ол кезінде жастай әскери адам болуды армандап, бертінде Екінші Петербург кадет корпусында оқыған еді. Ал, ол бертінде оны сәтімен бітірген соң, Неваның жағалауындағы бір әскери горнизонның артиллерияшылар бөлімшесінде біраз жыл қызмет атқарды. Оның ғасырдың басындағы Отан соғысы кезінде айрықша көзге түсіп, шенді, шекпенді болғандығы тағы бар. Түптеп келгенде, атаманның бұл кездегі Пушкиннің шығармашылығына деген өзіндік бір құрметі де ерекше еді. Покатилов ертеректе Петербургтегі зиялы қауым бас қосқан кештерде Александр Сергеевичтің сондағы қалың көпшіліктің қолқалауымен ортаға шығып, жаңа бір лирикалық жырларын шабыттана оқып, сондағы өзінің отырған ортасының ажары мен көркіне айналғандығына дейін де талай рет көзбен көрді. Па, шіркін, атақты Пушкинмен бір сәт қол берісіп амандасып, өзімен қайтара бір жүздесіп, оңашада бір тіл қатысу оның да көптен бергі іште жатқан бір асыл арманы еді ғой. Сол арманы өзін алдамағандығына шүкір десейші! Орал, шынында да, көне де, сұлу қала екен. Сол жылдың күзінде Орал Казак әскерінің наказной атаманы болып тағайындалатын Орал Казак әскерінің атаманы Покатилов Оралда ұлы ақынды өзі алдынан шығып, тиісінше қарсы алады. Бұндағы қауышу да Пушкиннің Оралға жеткенге дейінгі қауышуларының ешқайсысынан да еш кем болған жоқ. Сол жылдың 2-ші қазанында Пушкиннің өзінің әйеліне «…ондағы атаман мен казактар мені жақсы қарсалады, менің құрметіме екі мәрте қонақасы берді, олар менің денсаулығым үшін тост та көтерді…» деп үлкен толғаныс үстінде хат жазуының бір сыры да осында жатқан еді. Атаман бұл кезде өзінің қала сыртындағы саяжайынан қаладағы үйіне баруға енді ғана жинала бастаған болатын. Соған қарамастан, ол Пушкинді өзінің Шағанның етегіндегі орман-тоғайлы, бір шеті дариямен шектесіп жатқан саяжайына апарып, тиісінше сән-салтанатымен қонақ етті. Иә, сонда ғой, оның Пушкинге осыдан біраз жылдар бұрын ғана аң-құстар ғана мекен еткен бұл жабайы бақтың Орал казачествосы әскерінің саябағына айналдырылып, бұнда әртүрлі ағаш көшеттері отырғызылып, гүлзар баққа айналдырылғандығын айта келіп, бұл бақтың бертінде оралдықтардың арасында қарапайым ғана Хан тоғайы деп аталынып кеткендігін сөз ете қалғандығы! –Хан тоғайы? – Пушкинге сондағы атаманның әлгі сөздері тым тосын болып та естілген еді. –Иә-иә, Александр Сергеевич! – деді атаман өзінің сондағы қонақжай дастарханның басындағы әңгімесін әрі қарай да қызу түрде жалғастыра түсіп: – Бұл жәйден-жәй қойыла салған атау емес, бұл саялы бақтың ішінде кезінде Еділ мен Жайықтың аралығындағы ұланасыр сардалаға дейін келіп, Бөкей Ордасының негізін қалаған сұлтан Бөкей Нұралыұлы ақ патшаның құзырымен қазақ халқының сонау көне замандардан бергі салт-дәстүрлеріне сай, ақ киізге оралып, хан көтерілген. Бұл – бір, екіншіден, әлгі Бөкей хан өмірден өткен соң, оның орнына Астрахан қаласында, сондағы азаматтық губернатор Андреевскийдің үйінде жатып, орысша білім алған ұлы Жәңгір Бөкейұлы ресми түрде хан тағына отырғанда, әлі күнге дейін Ішкі (Бөкей) Орданы хан лауазымымен басқарып отырған ол да осы тоғайдың арасында тиісінше ақ киізге оралып, қалың елдің алдында хан көтерілген! Бір қарасаң, дәл сол кезде, яғни, осыдан тура он жылға жуық уақыт бұрын, дәл осы қазіргі сіз бен біз тұрған саябақта, бір жағынан, Жәңгір Бөкейұлы, бір жағынан, сондағы жас Жәңгірді хан сайламақ болып, сонау Орынбордан Оралға арнайы келген генерал-губернатор Эссеннің көздерінше, ала таңнан қала көгінен үш дүркін зеңбіректен сан рет оқ атылды. Иә, Александр Сергеевич, бұл тек сондағы Жәңгірді хан сайлау салтанатының тек алғашқы бір бастамасы ғана еді. Соның артынша-ақ, осы саябақтың ішінде халайықтың көз алдында Жәңгір Бөкеев ақ киізге оралып, оған Ішкі (Бөкей) Орданың ханы болып ресми түрде сайланғандығы туралы императордың Грамотасы салтанатты түрде табыс етіліп, үстіне сонау астаналық қаладағы ақ патшаның алтын сарайынан әкелінген бұлғын ішік жабылып, астына ақбоз ат мінгізілді.
Держатели документа:
БҚМУ

63.3 (5Каз)
Р 81
Рсалдина, Ғ.
    А.Байтұрсыновтың ұлттық мәдениеті дамытудағы рөлі [Текст] / Ғ. Рсалдина, Р. Бейсембина, Н. Тәттібек // Қазақ тарихы . - 2019. - №5(172). - Б. 9-10
ББК 63.3 (5Каз)

Рубрики: История Казахстана

Кл.слова (ненормированные):
А.Байтұрсынов -- ұлттық мәдениет -- қазақ елі -- XX ғасыр -- білім саласы -- мектеп оқушылары -- ауыз әдебиеті -- қазақ мәдениеті -- дүмше молдалар -- шала мұсылман халық -- орысша оқыту саясаты -- ұлт мүддесі -- рухани жаңғыру
Аннотация: Мақалада Ахмет Байтұрсынов жайлы айтылған
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Бейсембина, Р.
Тәттібек, Н.

81
А 11
Әміров, Д. С.
    Тіл - ақылдың өлшемі [Текст] / Д. С. Әміров // Тіл . - 2019. желтоқсан. - №4. - Б. 11-14
ББК 81

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
тіл -- ақылдың өлшемі -- сот залы -- Қазақстан -- мемлекеттік тілді білу -- мемлекеттік тілдің мәртебесі
Аннотация: Көптеген жағдайларда тергеу амалдарын жүргізуші тұлға мемлекеттік тілді өзі жетік білмгендіктен, не болмаса бірлі - жарым іске қатысушы азаматтар мемлекеттік тілді білмесе, аудармашы қатыстырып іс жүргізуге қиналғандықтан, өздеріне тәуелді айыпталушылардан "осылай жеңіл болады" деген сылтаумен істің орысша жүргізілуін қалайтындығын және орыс тілін жетік білетіні туралы арыз алады да, істі орыс тілінде жүргізеді
Держатели документа:
БҚМУ

83(5каз)
К 60
Қойшыбаев , Б.
    Хакімнің жиырма бесінші қара сөзі және біз [Текст] / Б. Қойшыбаев // TURKISTAN. - 2020. - 27 ақпан . - №8. - Б. . 1-7
ББК 83(5каз)

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай Құнанбайұлы-175 жыл -- Абай жолы -- ұлы дала елі -- орыстың ғылымы -- өнер -- тіл -- ұлы ойшыл
Аннотация: Абайдың қара сөздеріндегі тіл білу, білім алу жайын жан-жақты қозғаған мына бір жолдарға назар аударайық. Ұлы ойшыл былай дейді: "Орысша оқу керек, хикмет те, мал да, өнер де, ғылым да - бәрі орыста тұр. Зарарынан қашық болуға, пайдасына ортақ болуға тілін, оқуын, ғылымын білмек керек. Оның себебі - олар дүниенің тілін білді... Сен оның тілін білсең, көкірек-көзің ашылады. Әрбіреудің тілін, өнерін білген кісі соныменен бірдейлік дағуасына кіреді... Орыстың ғылымы, өнері - дүниенің кілті, оны білгенге дүние арзанырақ түседі".
Держатели документа:
БҚМУ

87
О-53
Олжабай , С.
    Құнанбай ұрпағы көрген қысастықтар [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №2. - Б. 37-49
ББК 87

Рубрики: Философия

Кл.слова (ненормированные):
Абай Құнанбайұлы-175 жыл -- Абайтану -- Абай мұрасы -- Шымкент қаласы -- Абай саябағы -- Халықаралық Абай клубы -- Нұрғали Әшімов -- Анарбек Орман -- Роллан Сейсенбаев -- мәңгілік мұра -- Тұрағұл -- М.Әуезоа -- Кәкітай Ысқақұлы -- Семей аспаны
Аннотация: 2007 жылдың қыркүйек айында Шымкент қаласындағы Абай саябағы ішінде «Халықаралық Абай клубының» облыстық филиалы ашалды. Филиал екі қабатты үйге орналасқан еді. Оның ашылу салтанатына сол кездегі облыс әкімі Нұрғали Әшімов пен Шымкент қаласының әкімі Анарбек Орман келді. Нұрғали Әшімов Абайдың бір өлеңін жатқа оқып, жиналғандарды риза етті. «Халықаралық Абай клубының» президенті, танымал жазушы Роллан Сейсенбаев сөйлеп, ақын мұралары мәңгілік екендігі туралы тұщымды ой-пікір айтты. Осы шаңырақта республикалық «Абай» ұлттық мәдени-әдеби апталығы дүниеге келді, ұлы ақынға арналған бөлме ашылды. Роллан Сейсенбаев ғимараттан сәл ілгері, күре жолдың бойына Тұрағұл Абайұлына арнап тұғыртас орнатты. Неге? Міне, бұл сол кезде айтылған әңгіме. Тұрағұл Абайдың Әйгерімнен туған баласы. 1876 жылы дүниеге келген ол жас кезінде ауыл молдасынан оқып, сауатын ашады. Кейін әкесіне еліктеп, өлең жаза бастаған. Аудармамен айналысқан. Кейіннен өздігінен ізденіп, орысша, арабша оқып, білімін жетілдіре түседі. 1904 жылы Кішік-Тобықты еліне болыс болып сайланады. Жастайынан әкесінің тәрбиесінде өскен ол Абай өлеңдерінің қай кезде, қандай жағдайда жазылғанын жақсы білген. 1909 жылы ағасы Кәкітай Ысқақұлымен бірге Абай өлеңдерін жинастырып, Санкт-Петербургте жеке кітап етіп бастырады. Ол сондай-ақ ақын шығармашылығының текстологиялық тұпнұсқасын қалпына келтіруге атсалысады. Мұхтар Әуезовтің өтініші бойынша «Әкем Абай туралы» деген естелік жазып береді. Мұның өзі ұлы жазушының ұлы еңбегінің жазылуына көмек болғаны анық. Семей аспанын сұр бұлт торлап тұрған еді. 1922 жылы осында Әлихан Бөкейхан мен Міржақып Дулатов тұтқынға алынады. Олармен аралас-құраластығы бар Тұрағұл да төрт ай түрме дәмін татады. Бірақ, бұл дауыл алдындағы өлі тыныштық еді. 1927 жылы ол қайта тұтқындалып, 1928 жылдың көктеміне дейін сонда жатады. Түрмеден босатқанмен, империя шеңгелі оны уысында ұстаған еді. Тұлпардың тұяғын Шымкентке жер аударады. Жер аударылған жанның жетіскен жері жоқ. Аш-жалаңаш жүреді. 1933 жылы Мұхтар Әуезовпен ретін тауып кездесіп, жұмыс тауып беруін өтінген екен. Ол Совнарком бастығы Ораз Исаевқа жолықтырған. Алайда, алай-дүлей заманның қитұрқылары қалтарыстарында Исаев оған көмек көрсете алмаған. Шымкентке қайтып келген Тұрағұл 1934 жылғы 6 наурыз күні 59 жасында жамбасы жерге тиеді. Оны сол кездегі Шымкент қаласындағы мұсылмандар зиратына жерлейді. Өкініштісі сол, бұл жерге кейіннен зауыт (қазіргі «Санто» дәрі-дәрмек шығару кәсіпорны) салынып кеткен. Осылайша Тұрағұлдың ұлы Ақыш пен қызы Мәкен аңырап қала берген. Сталиндік заманның зобалаңы мұны-мен де бітпейді. Тұрағұлдың Сақыпжамал деген әйелінен туған Жебрайыл (Жебеш) деген баласы әкесінің соңынан Шымкентке келеді. Ол Ташкентте оқитын еді. 1930 жылы ауыр науқастан қайтыс болады. Жебеш те сталиндік саяси науқанның құрбаны. Оны Тобықтының шолақ белсенділері Томск қаласында оқып жүрген жерінде үстінен арыз жазып, институттан шығартады. Н.Ежов, Ф.Голощекин тобының теп-кісі мұнымен де тоқтамаған. Абайдың немересі Құзайыр Мекайылұлы бай тұқымы ретінде жер аударылып, Фрунзе қаласына жіберіледі. Мұнда ол қара жұмысқа жегіледі. Осы қаладан соғысқа алынып, майданда қаза табады. Інісі Қалышер (екеуінің де шешесі Дәмежан) де ағасының кебін киген. Сірә, екеуі де Бішкектен әскерге алынса керек. Тұрағұлдың Зұбайыр деген 1907 жылы туған ұлы да «бай-феодалдың» баласы ретінде отбасымен жер аударылады. Әуелі Жамбыл облысының Мерке ауданында, сосын Шымкентте тұрады. Ташкентке бас сауғалап барады. 1933 жылы күзде Бішкекте қайтыс болады. Абайдың Ысқақ деген інісі болғаны белгілі. Сол Ысқақтың немересі Әрхам Кәкітайұлы да күншілдердің жаласымен қамалып, кейіннен Ташкент облысының «Қызыл партизан» колхозында жасы-рынып жүреді. Абайдың немересі Әубәкір Ақылбайұлы да өнерден құралақан болмапты. Ол да өлең жазған, ән шығарған. Майдақоңыр дауысты әнші де екен. Әубәкірді Абайдың інісі Оспан тәрбиелеген. Ұлы ақын осы немересін ерекше жақсы көрген деседі. Немересіне бағыт-бағдар, жөн-жосықты көп үйретіпті. Әйткенмен, Тұрағұл қамалған соң Әубәкірдің де басына қара бұлт төнеді. Оқырманға Шәкәрімнің тағдыры белгілі. Оны қайталап жатқымыз жоқ. Бірақ оның баласы Ғафурды түрмеде біреулер бауыздап өлтіргені жүрек шаншытады.
Держатели документа:
БҚУ

83(5каз)
Ж 26
Жамбылова, С.
    Ұлылық сыры: Жамбыл мен Сәбит. [Текст] / С. Жамбылова // Егемен Қазақстан . - 2021. - №25.- 5ақпан. - Б. 11
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиет

Кл.слова (ненормированные):
Жамбыл Жабаев -- Сәбит Мұқанов -- ақын -- жазушы -- шығармалары -- жыр
Аннотация: Қазақтың ұлттық әдебиеті мен мәдениетінің тарихында Жамбыл Жабаевты жан-жақты білген , тығыз қарым -қатынаста болғандардың бірі -Сәбит Мұқанов. Ол Жамбыл шығармаларын жариялау және зерттеу ісіне үлкен үлес қосты. Сәбит Мұқанов Жамбылмен бірге жүрген кездерінде байқаған, ойға түйген жайларын естелік қылып, оның шығармалары туралы ғылыми тұжырымдар жасаған. Жазушының Жамбыл туралы қазақша, орысша 15-тен астам ғылыми мақаласы республикалық газет-журналдарда басылды.
Держатели документа:
БҚУ

81
С 28
Сегізбайұлы, К.
    Сөз - көнеретін бөз емес. [Текст] / К. Сегізбайұлы // Егемен Қазақстан . - 2021. - №30.- 12 ақпан. - Б. 12
ББК 81

Рубрики: Тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
архаизм -- неологизм -- сөз -- ғалым -- атаулар -- автор
Аннотация: Бұл мақалада қазіргі ғылым қолданысынан қалып бара жатқан сөздер, архаизм қоймасына түсіп жоғалып бара жатқан сөздер орысша аудармасымен берілген.
Держатели документа:
БҚУ