Электронный каталог

74
G10
Görgeç, Celâl
    Yabancılara Türkçe Öğretiminde Diller Arası Homonim Sözcüklerin Öğretim Sürecine Etkileri: Türkçe-Rusça Örneği [Текст] / Celâl Görgeç // Bilim. - 2024. - №2. - Р. 23-32.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
шетелдіктерге түрік тілін үйрету -- гомофондық құрылымдар -- қос тілді оқыту -- орыс тілі -- тіл үйрету -- тіларалық омонимдер
Аннотация: Тіл үйрету процесінде омонимдер шет тілін үйренушілерге айтарлықтай әсер етеді. Омоним сөздердің пайда болу себептері сан алуан. Бұл жағдай көбіне- се тілдердің күрделі даму процестеріне байланысты болса да, бұл жағдай кейде тілдердің бір-бірінен өзара әсерінен немесе өздерінің даму үрдісінен туындай- ды. Бұл мақалада түрік пен орыс тіліндегі мағынасы әртүрлі, бірақ жазылуы мен айтылуы бірдей сөздердің шетелдіктерге түрік тілін үйретуге қалай әсер еткені қарастырылады. Мұндай сөздер оқушылардың оқу процесінде түсінбеушіліктері мен қателіктерін тудыруы мүмкін. Әсіресе Түркияның Ыстамбұл, Анталья сияқты қалаларында орыс студенттері ұлттық білім жүйесіне енгізілген. Бұл жағдай орыс студенттерінің түрік тілін үйренуін қажет етеді. Бұл зерттеу орыс студенттерінің түрік тілін үйренуде осы сөздермен кездескен кездегі қиындықтарын, бұл сөз- дердің оларды оқыту стратегияларына тигізетін әсерін және бұл қиындықтарды жеңу жолдарын қарастыруды мақсат етеді. Сондай-ақ тіл үйретуде гомофондық құрылымдардың қандай артықшылық немесе кемшілік тудыратынын анықтау қа- жет. Бұл зерттеуде сапалы зерттеу әдістері қолданылды. Зерттеу жұмысында салы- стырмалы лингвистика әдісі арқылы грамматикалық және лексика талдаулары жа- салып, оқыту үрдісінде қолдануға болатын стратегиялар да сөз болды. Түрік тілін үйренетін және ана тілі орысша оқитын студенттермен жүргізілген бақылаулар мен әдебиеттерді шолудан алынған мәліметтер талданды. Зерттеудің шектеулері арасында тек ана тілі орыс тілінде оқитын студенттер бағаланып, түрік және орыс тілдерінің омоним сөздері талқыланды.
Держатели документа:
ЗКУ

74
O-52
Omarkhanova, A.
    Investigating the Impact of Parental Involvement on Student Academic Achievement [Текст] / A. Omarkhanova, A. Sugiralina, N. Yesbergen // Bilim. - 2024. - №2. - Р. 43-52.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
ата-аналардың қатысуы -- білім беру -- академиялық жетістік -- факторлар -- даму -- стратегия -- байланыс -- мектеп
Аннотация: Ата-аналардың қатысуы баланың академиялық жетістігінің ең әсер ететін факторларының бірі болып саналады. Басты қамқоршылар сияқты ата-аналар баланың мектептегі көзқарасын, мінез-құлқын және жетістігін қалыптастырады. Ата-аналардың қатысуы тек академиялық жетістіктерге ғана емес, сонымен қатар жеке дамуына да әсер етеді. Біздің зерттеуіміз ата-аналардың қатысуы баланың әлеуметтік өзара әрекеттесуіне, жалпы әл-ауқатына, өзін-өзі бағалауына және ин- теллектуалдық дамуына ықпал ететінін көрсетеді. Көптеген ғалымдар ата-аналар- дың жақсы байланысының баланың мінез-құлқына, мектепке тұрақты қатысуына және академиялық жетістіктеріне оң нәтиже беретінін анықтады. Алайда, ата-ана- лардың қатысуының тиімді стратегиялары мен формаларын табу әлі де қиындық туғызады. Зерттеу мақсаты - мектеп оқиғалары, конференциялар, жиналыстар, үй тапсырмаларына қатысу сияқты ата-аналардың әртүрлі қатысу түрлерінің байла- нысын зерттеу. Зерттеу ата-аналардың қатысуы студенттің жетістікке жетуіне қалай көмектесетінін көрсететін негізгі тұжырымдар мен талқылаумен аяқталады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Sugiralina, A.
Yesbergen, N.

74
S17
Salamatova, Zh. T.
    Rural School Students’ Motivational Orientations in Learning English as a Foreign Language [Текст] / Zh. T. Salamatova // Bilim. - 2024. - №2. - Р. 53-62.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
жаһандану -- ауыл мектептері -- Ағылшын шет тілі ретінде -- мотивация -- отбасы ықпалы
Аннотация: Білім алушылардың ағылшын тілін шет тілі ретінде меңгеру мотивация- сы жайлы оның әлемдегі маңыздылығының күшеюі мен жаһандану ықпалын еске- ре отырып көптеген эмпирикалық зерттеулер жүргізілді. Бірақ Қазақстанда өткен зерттеулерде мектеп білім алушыларының ойы, әсіресе, ауылдық жерлерде мүл- дем ескерілмеген. Сондықтан бұл зерттеудің мақсаты – ауыл мектептерінің бірін- де ағылшын тілін шет тілі ретінде оқытудағы мотивациялық бағдарларды зерттеу болды. Ол үшін келесі зерттеу сұрақтары құрастырылды: 1) Ағылшын тілін шет тілі ретінде үйренуде студенттердің мотивациясы қандай? 2) Мотивациясын арт- тыру үшін қандай стратегиялар пайдалы деп саналады? Зерттеуде Дорни (2005) ұсынған Motivational Language 2 System теориясы қолданылды. Ол үш құрамдас бөліктен құрылған: Ideal 2 Self; Ought 2 Self; Language 2 learning experience. Зерт- теу сапалы әдіс арқылы жүргізілді. Деректер 9-сыныптың тоғыз оқушысымен жар- тылай құрылымдық жеке сұхбат арқылы жиналды. Деректерді талдау үшін Браун және Кларк (2013) әзірлеген тақырыптық талдаудың алты кезеңі пайдаланылды. Зерттеу оқушыларда Ideal 2 Self Ought 2 Self -тен басым болатынын анықтады, мұн- да отбасы мен болашақ жоспарлары ықпал ететін факторлар болып табылды. Осы зерттеуден ағылшын тілінде сабақ өткізу, мектепішілік жарыстар ұйымдастыру, қо- сымша сыныптар қосу, ауылда жеке репетиторлық орталықтарды ашу сияқты бір- неше ұсыныстар айтылды.
Держатели документа:
ЗКУ

74
U51

    Understanding EMI and CLIL: Literature review [Текст] / A. Amanova, G. Dzhumazhanova, K. Kazhimova, K. Bissekova // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 19-27.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
EMI -- CLIL -- әдеби шолу -- ағылшын тілі
Аннотация: Білім беру контексттерін зерттей отырып, бұл әдебиет шолуында ағыл- шын тілінде сабақ беру (English Medium Instruction) және Мазмұн мен тілді біріктірілген оқыту (Content and Language Integrated Learning) арасындағы айыр- машылықтар қарастырылады. Оқытудың екі стилі де пәндік біліммен қатар тілді меңгеруді арттыруды мақсат еткенімен, оларда әртүрлі педагогикалық тәсілдер, мақсаттар және жүзеге асыру стратегиялары қолданылады. Ағылшын тілінде сабақ беру (EMI) бірінші кезекте мазмұнды жеткізуге баса назар аударып, тіл дамытуды екінші орынға қояды. Ал Content and Language Integrated Learning (CLIL) керісінше екі бағытты да бір уақытта жақсартуға ықпал ететін мазмұн мен тілдік мақсаттарды мұқият біріктіреді. Бұл шолу EMI мен CLIL арасындағы кейбір айырмашылықтары мен ұқсастықтарын жан-жақты түсіну үшін соңғы зерттеулерді мұқият талдайды. Шолудың жүйелік тәсілін қолдана отырып, Scopus, Web of Science, ERIC, Google Scholar және JSTOR сияқты әртүрлі академиялық дерекқорларда 2010-2024 жылдар аралығында жарияланған сәйкес зерттеулерді анықтау үшін мақсатты іздеу тер- миндері арқылы жан-жақты қарастырылды. Зерттеу нәтижелері мұғалімдерге, са- ясаткерлерге және зерттеушілерге құнды түсініктер ұсынатын және мұғалімдерді дайындау мен институционалдық қолдаудың салдарын көрсететін әрбір тәсілдің әртүрлі аспектілерін айғақтайды. Нақты білім беру контексттері мен мақсаттарын ескере отырып негізделген шешімдер қабылдау үшін осы оқу айырмашылықта- рын мұқият түсінудің маңыздылығын атап көрсетеді. Мұндай мәлімет әртүрлі оқу орталарында оқу нәтижелерін жақсартатын екітілді және көптілді білім беру стра- тегиялары туралы дамып келе жатқан дискурсқа үлес қосу үшін өте маңызды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Amanova, A.
Dzhumazhanova, G.
Kazhimova, K.
Bissekova, K.

74
T44

    The correct formulation of reading tasks and effective application of cognitive strategies in the development of functional literacy in students [Текст] / A. Z. Iskakova, K. N. Bulatbayeva, E. Alkaya, S. A. Sultanbekova // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 28-46.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
функционалдық сауаттылық -- оқу сауаттылығы -- PISA халықаралық зерттеуі -- бағалау -- ішкі және сыртқы бағалау -- критерий -- метакогнитивтік және когнитивтік стратегиялар -- PISA үлгісіндегі оқу мәтіндері мен тапсырмалары
Аннотация: Оқу тапсырмаларын құрастыру және когнитивтік стратегияларды қолда- ну функционалдық сауаттылықты дамытуда маңызды рөл атқарады. Функционал- дық сауаттылық негізгі оқу дағдыларынан асып түседі; ол ақпаратты тиімді түсіну, талдау және синтездеу қабілетін қамтиды, бұл академиялық және кәсіби жағдай- ларда өте маңызды. Оқу тапсырмаларын нақты тұжырымдау; Когнитивтік страте- гияларды қолдану; Функционалдық сауаттылықты дамыту. Оқу тапсырмаларын дұрыс құрастыру және когнитивтік дағдыларды стратегиялық қолдану функцио- налдық сауаттылықты дамытудың негізі болып табылады. Бұл тәжірибелер білім алушыларға мәтіндермен белсенді араласуға, түсінуді жақсартуға және академи- ялық жетістікке және одан тыс өмірге қажетті өмір бойы оқу дағдыларын дамы- туға мүмкіндік береді. Осы элементтерді біріктіру арқылы педагогтар оқушыларды оқу мен оқу орталарының әртүрлі ауқымында өркендеуге тиімді дайындай алады. Мақалада қазақстандық оқушылардың функционалдық сауаттылық өлшемі бо- лып табылатын PISA зерттеуіндегі оқу сауаттылығы бойынша төмен көрсеткіштері және олардың тапсырмаларды орындаудағы қиындықтары айтылады. Бұл ретте мұғалімдердің өздері жасаған PISA тапсырмаларын қолданудың зерттеу тәжіри- бесі мен нәтижелері және оларды оқыту әдістемесі (когнитивті стратегиялар) жан- жақты талданады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Iskakova, A.Z.
Bulatbayeva, K.N.
Alkaya, E.
Sultanbekova, S.A.

74
S53
Shakuliyeva, A. T.
    The Parental Influence on Their Children’s Career Choices [Текст] / A. T. Shakuliyeva, K. M. Taibolatov, A. K. Tastanova // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 107-117.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
ата-аналардың ықпалы -- мансаптық ұмтылыстар -- білім деңгейі -- қала мен ауыл арасындағы алшақтық -- кәсіби бағдарлау
Аннотация: Бұл зерттеу ата-аналардың балаларының мансаптық ұмтылыстарын қа- лыптастырудағы рөлін зерттейді, ата-аналардың білім деңгейі мен тұрғылықты жерінің (қала-ауыл) кәсіби бағдарға қатысуына әсері ерекше назарға алынған. Деректер еліміздің 17 өңірі мен республикалық маңызы бар 3 қаласындағы 200 мектептен 5000 ата-анадан қолайлы іріктеу әдістері арқылы жиналды. Респон- денттердің демографиялық және академиялық шығу тегі сипаттамалық статисти- ка арқылы талданды. Нәтижелер орта білім алған ата-аналардың кәсіби бағдар жұмыстарына жоғары білімді ата-аналарға қарағанда белсендірек қатысатынын көрсетеді. Сонымен қатар, қала мен ауыл арасындағы елеулі алшақтық анықтал- ды, ауылдық жерлердегі ата-аналар кәсіби бағдар қызметіне хабарлығы төмендеу және аз қатысқандығын көрсетеді, бұл ауылдық аймақтардағы оқушылардың ман- саптық ұмтылыстарын шектеуі мүмкін. Ата-аналардың қатысуы орта мектепте ең жоғары деңгейге жетіп, оқушылар жоғары білімге жақындаған сайын азаяды. Бұл тұжырымдар барлық оқушыларға қолдау көрсету үшін кәсіби бағдарлауға бағыт- талған шаралардың қажеттілігін, әсіресе ауылдық аймақтарда ерекше назар ау- даруды талап етеді. Зерттеу нәтижелері түрлі білім деңгейлері мен географиялық аймақтарда ата-аналардың қатысуын арттыру бойынша стратегияларды ұсынады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Taibolatov, K. M.
Tastanova, A. K.

81
Б 18
Байгалиева, А. Х.
    Орыс сыныптарында қазақ тілі мен әдебиетін оқытуды жетілдіру: тиімді стратегиялар мен әдістер [Текст] / А. Х. Байгалиева // Қазақ тілі мен әдебиеті орыс мектебінде. - 2024. - №7-8. - Б. 136- 139
ББК 81

Рубрики: Тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
орыс сыныптары -- қазақ тілі -- әдебиеті -- лингвистикалық -- педагогикалық -- қазақстан -- интерактивті -- аудио жазбалар -- интерактивті онлайн -- виртуалды турлар -- синквейн тәсілі -- тұжырымдамалық карта -- сурет бойынша әңгіме -- дөңгелек үстел әдісі -- аяқталмаған сөйлем әдісі
Аннотация: Мақалада орыс сыныптарында қазақ тілі мен әдебиетін оқытудың тиімді әдіс - тәсілдері айтылған.Орыс сыныптарында қазақ тілі мен әдебиетін оқыту тиімді стратегияларды, мәдениетке баулуды және қызықты іс - әрекеттерді біріктіруді қажет етеді.Осы әдістерді оқыту тәжірибесіне енгізу арқылы педагогтар тілді меңгеруді, мәдени сананы және Қазақстанның бай мұрасын бағалауды дамытатын динамикалық және мазмұнды оқу тәжірибесін құра алады.
Держатели документа:
БҚУ

75.7(5каз)
К 88
Куатов, А.К.
    Бастауыш сынып оқушыларының зияткерлік қабілеттерін шахмат арқылы дамыту [Текст] / А.К. Куатов, Г.К. Бапанова, К.Р. Калкеева // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 83-97
ББК 75.7(5каз)

Рубрики: дене шынықтыру

Кл.слова (ненормированные):
интеллект -- когнитивтік қабілеттер -- өлшем көрсеткіштері -- интеллек -- туалды даму -- статистикалық өңдеу
Аннотация: Шахмат бірегей интеллектуалды спорт түрі ретінде бастауыш мектеп-те балалардың танымдық дамуында маңызды рөл атқарады. Мақалада логи-калық ойлау, стратегиялық жоспарлау, зейін, есте сақтау және талдау қабілеті сияқты дағдыларды қалыптастыру үшін білім беру тәжірибесінде шахматты қол-дану ерекшеліктері қарастырылады. Авторлар шахмат баланың интеллектуалды және эмоционалдық қабілеттерін ынталандыру арқылы оның жеке басының үй-лесімді дамуына ықпал ететініне назар аударады. Шахматты қолданудың психо-логиялық-педагогикалық негіздемесі берілген. Баланың танымдық қызметін да-мытудың қуатты құралы ретінде қарастырылады. Ойын элементтер арасындағы байланыстарды табуға, әрекеттердің салдарын болжауға және шектеулі уақыт жағдайында шешім қабылдауға үйретеді. Бастауыш мектеп балаларының миының икемділігі жоғары болған кезде, шахмат әсіресе тиімді оқу құралына айналады. Ба-лаларда келесі қасиеттерді қалыптастырады: сыни тұрғыдан ойлау: сұрақтар қоя білу, балама шешімдер іздеу, шығармашылық: жаңа стратегиялар мен тәсілдерді әзірлеу, тапсырмаға шоғырлануы. Зерттеулерге сүйене отырып, шахматтың ма-тематика мен оқудағы оқу үлгеріміне оң әсерін растайтын мәліметтер келтіреді. Шахматты білім беру үдерісіне енгізу бастауыш сынып оқушыларына тәуелсіз, мақсатты және сенімді болуға көмектеседі. Мақала мұғалімдерге, психологтарға, ата-аналарға және бастауыш мектеп жасындағы балалардың әлеуетін дамытуға мүдделі барлық адамдарға ұсынылады.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Бапанова, Г.К.
Калкеева, К.Р.