Choice of metadata Статьи ППС
Page 31, Results: 311
Report on unfulfilled requests: 0
301.
Подробнее
20.1
Ш 98
Шығыс Қазақстанның биіктаулы экожүйелерінде ағаш тұқымдастарының климаттық өзгерістерге реакциясын дендрохронологиялық талдау [Текст] / К. Б. Алипина, Ш. Б. Абилова, Чоймаа Дуламсурен, Ж. Т. Тергенбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 548-561.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- жылдық сақиналар -- климаттық өзгерістер -- ағаш өсімі -- корреляциялық талдау -- радиалды өсім
Аннотация: Бұл зерттеу климаттың өзгеруінің ағаш өсімдіктерінің өсуіне әсерін дендрохронологиялық әдістер арқылы талдауға бағытталған. Шығыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайы – маусымдық ауытқуы күшті, биік таулы және континенталды сипаттағы аймақ – ағаштардың жылдық өсім динамикасын зерттеу үшін ерекше үлгілік өңір болып табылады. Тарихи метеодеректердің шектеулігі жағдайында ағаштың жылдық сақиналары климаттық жағдайларды қалпына келтірудің сенімді прокси-дереккөзі ретінде қолданылады. Зерттеу барысында 2013 және 2023 жылдары Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің әртүрлі биіктік белдеулеріндегі орман екпелерінен 1610 керн алынып, Betula pendula, Larix sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata және Abies sibirica түрлері бойынша өсу хронологиялары жасалды. Жылдық сақиналар ені LINTAB құрылғысы және TSAP-Win бағдарламасы арқылы өлшенді, ал уақыттық қатарларды кросс-дейтинг, детрендинг және индекстеу COFECHA, R (dplR, treeclim пакеттері) және STATISTICA 13.2 көмегімен өңделді. Нәтижелер ауа температурасы мен жылдық өсім арасында теріс, ал жауын-шашынмен және күн белсенділігімен оң корреляцияны көрсетті. Ең жоғары корреляциялық мәндер күн белсенділігімен (r = 0,53–0,86), жауын-шашынмен орташа (r = 0,04–0,46), ал температурамен теріс бағытта анықталды. Бұл ағаштардың радиалды өсімі ылғал және радиациялық жағдайларға сезімтал екенін, ал жоғары температурада кері әсер байқалатынын дәлелдейді. Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері ағаш түрлерінің өсуіне климаттық факторлардың (температура, жауын-шашын) әртүрлі ықпал ететінін көрсетті. Жиналған хронологиялар мен алынған корреляциялар аймақтық дендроклиматтық қайта құруды жүргізу үшін маңызды база болып табылады және климаттық өзгерістер жағдайында орман экожүйелерінің бейімделу әлеуетін бағалауға септігін тигізеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Абилова, Ш.Б.
Чоймаа Дуламсурен
Тергенбаева, Ж.Т.
Ш 98
Шығыс Қазақстанның биіктаулы экожүйелерінде ағаш тұқымдастарының климаттық өзгерістерге реакциясын дендрохронологиялық талдау [Текст] / К. Б. Алипина, Ш. Б. Абилова, Чоймаа Дуламсурен, Ж. Т. Тергенбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 548-561.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- жылдық сақиналар -- климаттық өзгерістер -- ағаш өсімі -- корреляциялық талдау -- радиалды өсім
Аннотация: Бұл зерттеу климаттың өзгеруінің ағаш өсімдіктерінің өсуіне әсерін дендрохронологиялық әдістер арқылы талдауға бағытталған. Шығыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайы – маусымдық ауытқуы күшті, биік таулы және континенталды сипаттағы аймақ – ағаштардың жылдық өсім динамикасын зерттеу үшін ерекше үлгілік өңір болып табылады. Тарихи метеодеректердің шектеулігі жағдайында ағаштың жылдық сақиналары климаттық жағдайларды қалпына келтірудің сенімді прокси-дереккөзі ретінде қолданылады. Зерттеу барысында 2013 және 2023 жылдары Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің әртүрлі биіктік белдеулеріндегі орман екпелерінен 1610 керн алынып, Betula pendula, Larix sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata және Abies sibirica түрлері бойынша өсу хронологиялары жасалды. Жылдық сақиналар ені LINTAB құрылғысы және TSAP-Win бағдарламасы арқылы өлшенді, ал уақыттық қатарларды кросс-дейтинг, детрендинг және индекстеу COFECHA, R (dplR, treeclim пакеттері) және STATISTICA 13.2 көмегімен өңделді. Нәтижелер ауа температурасы мен жылдық өсім арасында теріс, ал жауын-шашынмен және күн белсенділігімен оң корреляцияны көрсетті. Ең жоғары корреляциялық мәндер күн белсенділігімен (r = 0,53–0,86), жауын-шашынмен орташа (r = 0,04–0,46), ал температурамен теріс бағытта анықталды. Бұл ағаштардың радиалды өсімі ылғал және радиациялық жағдайларға сезімтал екенін, ал жоғары температурада кері әсер байқалатынын дәлелдейді. Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері ағаш түрлерінің өсуіне климаттық факторлардың (температура, жауын-шашын) әртүрлі ықпал ететінін көрсетті. Жиналған хронологиялар мен алынған корреляциялар аймақтық дендроклиматтық қайта құруды жүргізу үшін маңызды база болып табылады және климаттық өзгерістер жағдайында орман экожүйелерінің бейімделу әлеуетін бағалауға септігін тигізеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Абилова, Ш.Б.
Чоймаа Дуламсурен
Тергенбаева, Ж.Т.
302.
Подробнее
74.58
Ж 11
Жұмашева, К.
Жасанды интеллект құралдарын ғылыми-зерттеу жұмыстарында қолдану: ChatGPT мысалындағы оқыту тәжірибесі [Текст] / К. Жұмашева // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 5.
ББК 74.58
Рубрики: Высшее образование
Кл.слова (ненормированные):
ChatGPT -- жасанды интеллект -- Цифрлық трансформация -- Large Language Models
Аннотация: Қазіргі заманда жасанды интеллект (ЖИ) технологиялары ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үдерісінде жаңа серпін беріп отыр. Цифрлық трансформация дəуірінде зерттеушілер мен білім алушылар үшін ақпаратты іздеу, жүйелеу, талдау жəне оны ғылыми форматта ұсыну маңызды міндетке айналды. Осы орайда, жасанды интеллекттің, əсіресе, үлкен тілдік модельдердің (LLM – Large Language Models) мүмкіндіктерін тиімді пайдалану қажеттілігі туындайды. ЖИ негізіндегі құралдар, соның ішінде ChatGPT платформасы – ғылыми мəтіндерді құрастыруда, əдебиетке шолу жасауда, зерттеу құрылымын жоспарлауда жəне мəтіндік редакциялауда таптырмас интеллектуалды көмекшіге айналып отыр. Бұл мақалада «Ғылыми зерттеу жұмысын ұйымдастыру жəне жоспарлау» пəнін оқыту барысында магистранттарға жасанды интеллект құралдарын үйрету, олардың ғылыми мақала жазу барысында ChatGPT мүмкіндіктерін қолдану арқылы нақты нəтижеге қол жеткізгені сипатталады. Оқу процесінде студенттер зерттеудің əр кезеңінде осы технологияларды қолдана отырып, жеке мақалаларын дайындап шықты. Бұл тəжірибе тек пəн мазмұнын меңгеруге ғана емес, олардың зерттеушілік құзіретін дамытудың тиімді жолына айналды.
Держатели документа:
ЗКУ
Ж 11
Жұмашева, К.
Жасанды интеллект құралдарын ғылыми-зерттеу жұмыстарында қолдану: ChatGPT мысалындағы оқыту тәжірибесі [Текст] / К. Жұмашева // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 5.
Рубрики: Высшее образование
Кл.слова (ненормированные):
ChatGPT -- жасанды интеллект -- Цифрлық трансформация -- Large Language Models
Аннотация: Қазіргі заманда жасанды интеллект (ЖИ) технологиялары ғылыми-зерттеу жұмыстарын жүргізу үдерісінде жаңа серпін беріп отыр. Цифрлық трансформация дəуірінде зерттеушілер мен білім алушылар үшін ақпаратты іздеу, жүйелеу, талдау жəне оны ғылыми форматта ұсыну маңызды міндетке айналды. Осы орайда, жасанды интеллекттің, əсіресе, үлкен тілдік модельдердің (LLM – Large Language Models) мүмкіндіктерін тиімді пайдалану қажеттілігі туындайды. ЖИ негізіндегі құралдар, соның ішінде ChatGPT платформасы – ғылыми мəтіндерді құрастыруда, əдебиетке шолу жасауда, зерттеу құрылымын жоспарлауда жəне мəтіндік редакциялауда таптырмас интеллектуалды көмекшіге айналып отыр. Бұл мақалада «Ғылыми зерттеу жұмысын ұйымдастыру жəне жоспарлау» пəнін оқыту барысында магистранттарға жасанды интеллект құралдарын үйрету, олардың ғылыми мақала жазу барысында ChatGPT мүмкіндіктерін қолдану арқылы нақты нəтижеге қол жеткізгені сипатталады. Оқу процесінде студенттер зерттеудің əр кезеңінде осы технологияларды қолдана отырып, жеке мақалаларын дайындап шықты. Бұл тəжірибе тек пəн мазмұнын меңгеруге ғана емес, олардың зерттеушілік құзіретін дамытудың тиімді жолына айналды.
Держатели документа:
ЗКУ
303.
Подробнее
81
Т 13
Тажмуханова, А. Б.
Отарәлі Бүркіттің еңбектеріндегі «Қазақ стилистикасының өзекті мәселелері» [Текст] / А. Б. Тажмуханова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 24-27.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- қазақ -- стилистика -- тілдік нормалар -- тіл және мәдениет -- лексика -- грамматика -- функционалдық талдау -- контекстік талдау -- салыстырмалы талдау
Аннотация: Бұл мақала қазақ стилистикасының қазіргі таңдағы өзекті мәселелерін қарастырады. Профессор, ғалым,зерттеуші Отарәлі Бүркіттің еңбектеріне сүйене отырып, қазақ тілінің стилистикалық ерекшеліктері, оның даму бағыттары мен қазіргі заманғы қолданысындағы өзгерістер талқыланады. Сонымен қатар, қазақ стилистикасының ғылыми зерттеу саласы ретіндегі маңыздылығы мен болашақ перспективалары қарастырылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Т 13
Тажмуханова, А. Б.
Отарәлі Бүркіттің еңбектеріндегі «Қазақ стилистикасының өзекті мәселелері» [Текст] / А. Б. Тажмуханова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 24-27.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- қазақ -- стилистика -- тілдік нормалар -- тіл және мәдениет -- лексика -- грамматика -- функционалдық талдау -- контекстік талдау -- салыстырмалы талдау
Аннотация: Бұл мақала қазақ стилистикасының қазіргі таңдағы өзекті мәселелерін қарастырады. Профессор, ғалым,зерттеуші Отарәлі Бүркіттің еңбектеріне сүйене отырып, қазақ тілінің стилистикалық ерекшеліктері, оның даму бағыттары мен қазіргі заманғы қолданысындағы өзгерістер талқыланады. Сонымен қатар, қазақ стилистикасының ғылыми зерттеу саласы ретіндегі маңыздылығы мен болашақ перспективалары қарастырылады.
Держатели документа:
ЗКУ
304.
Подробнее
81
G29
Gazezova, K. M.
Professor Otarali Berkut is a scientist who occupies a special place in kazakh linguistics [Текст] / K. M. Gazezova // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Р. 35-38.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- тіл білімі -- қазақ тіл білімінің дамуы -- синтаксис -- лексикология -- диалектология
Аннотация: Бұл баяндамада қазақ тіл білімінің көрнекті өкілі, ғалым Отарәлі Бүркіттың лингвистикалық мұрасы және оның қазақ тілінің ғылыми дамуына қосқан үлесі туралы айтылады. Отарали Беркуттың ғылыми-зерттеу жұмыстары синтаксисті, лексикологияны, диалектологияны және тілдің басқа салаларын терең талдаумен ерекшеленеді. Қазақ тілінің құрылымдық ерекшеліктерін, сөз тіркестерінің мағыналық байланыстарын зерттей отырып, ғалым қазақ тілінің қалыптасуы мен даму тарихына назар аударды. Оның еңбектері қазақ тілінің лексикалық Қазынасы мен грамматикалық жүйесін толық түсінуге көмектесті, тілдің әлеуметтік аспектілерін қарастыратын ғылыми жаңалықтармен таныстырды. Баяндамада сонымен қатар ғалымның ғылыми көзқарастары, әдістері мен педагогикалық қызметі зерттеліп, оның қазақ тіл білімінің дамуына қосқан елеулі үлесі атап көрсетілген
Держатели документа:
ЗКУ
G29
Gazezova, K. M.
Professor Otarali Berkut is a scientist who occupies a special place in kazakh linguistics [Текст] / K. M. Gazezova // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Р. 35-38.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- тіл білімі -- қазақ тіл білімінің дамуы -- синтаксис -- лексикология -- диалектология
Аннотация: Бұл баяндамада қазақ тіл білімінің көрнекті өкілі, ғалым Отарәлі Бүркіттың лингвистикалық мұрасы және оның қазақ тілінің ғылыми дамуына қосқан үлесі туралы айтылады. Отарали Беркуттың ғылыми-зерттеу жұмыстары синтаксисті, лексикологияны, диалектологияны және тілдің басқа салаларын терең талдаумен ерекшеленеді. Қазақ тілінің құрылымдық ерекшеліктерін, сөз тіркестерінің мағыналық байланыстарын зерттей отырып, ғалым қазақ тілінің қалыптасуы мен даму тарихына назар аударды. Оның еңбектері қазақ тілінің лексикалық Қазынасы мен грамматикалық жүйесін толық түсінуге көмектесті, тілдің әлеуметтік аспектілерін қарастыратын ғылыми жаңалықтармен таныстырды. Баяндамада сонымен қатар ғалымның ғылыми көзқарастары, әдістері мен педагогикалық қызметі зерттеліп, оның қазақ тіл білімінің дамуына қосқан елеулі үлесі атап көрсетілген
Держатели документа:
ЗКУ
305.
Подробнее
81
М 94
Мырзағалиева, А. С.
Қазақ және татар тілдеріндегі «Кедейлік» концептісі: лингвомәдени шолу [Текст] / А. С. Мырзағалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 78-80.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
концепт -- концептосфера -- тілдік әлем бейнесі -- лингвистика -- этномәдениет
Аннотация: Тілдің мәдениетпен және халықтың дүниетанымымен өзара байланысы тілде ұлттық мінез бен мәдениеттің, қоршаған әлемді танудың ерекше тәсілінің көрініс табуына ықпал етеді. Бұл құбылыс концепт деп аталатын мәдени бірліктер арқылы тілде бейнеленеді. Осы зерттеуде қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» («кедейлік») концептосферасына енетін лексемалардың түрлі сөздіктердегі концептуалдық мәндерінің көрініс беру ерекшеліктері қарастырылады. Зерттеудің негізгі мақсаты – туыстас қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалардың этимологиясы мен түсіндірмесін салыстырмалы- салғастырмалы талдау және осы лексемалардың синонимдік қатарын анықтау. Тақырыптың өзектілігі – қазақ және татар этносоциолексемаларын антропоцентрлік парадигма аясында зерттеу қажеттілігімен байланысты, бұл тілдік бірліктер ұлттық менталитеттің айқын көрсеткіштері болып табылады. Осындай этносоциолексемалар қатарында «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалар ерекше орын алады. Зерттеудің материалдары ретінде қазақ және татар тіл білімінде жинақталған лексикографиялық деректер алынды, атап айтқанда, этимологиялық және түсіндірме сөздіктер, синонимдер сөздігі, сондай- ақ зерттеліп отырған тілдердің ұлттық корпустарының деректері пайдаланылды. Эмпирикалық, лингвомәдени, салыстырмалы-салғастырмалы, синхрондық және диахрондық талдау әдістері арқылы жүргізілген зерттеу нәтижесінде «кедейлік/ярлылык» концептосферасы қазақ және татар тілдерінің тілдік әлем бейнесінде кеңінен көрініс табатыны анықталды. Алайда, «кедейлік» және «ярлылык» лексемаларының синонимдері қазақ тілінің синонимдер сөздігінде кеңінен қамтылғанымен, татар тілінің синонимдер сөздігінде азырақ берілген. Аталған концептосфера құрылымында адамзаттың базалық концептілерінің қатарына жататын, бағалау әлеуеті жоғары және репрезентацияның кең функционалдық мүмкіндіктеріне ие лексемалар бар. Бұл лексемалар қазақ және татар халықтарының шынайылықты қабылдау ерекшеліктерін бейнелейді және мәдени-тарихи факторлармен, осы тілдік қауымдастықтардың ұлттық ерекшеліктерімен тығыз байланысты.
Держатели документа:
ЗКУ
М 94
Мырзағалиева, А. С.
Қазақ және татар тілдеріндегі «Кедейлік» концептісі: лингвомәдени шолу [Текст] / А. С. Мырзағалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 78-80.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
концепт -- концептосфера -- тілдік әлем бейнесі -- лингвистика -- этномәдениет
Аннотация: Тілдің мәдениетпен және халықтың дүниетанымымен өзара байланысы тілде ұлттық мінез бен мәдениеттің, қоршаған әлемді танудың ерекше тәсілінің көрініс табуына ықпал етеді. Бұл құбылыс концепт деп аталатын мәдени бірліктер арқылы тілде бейнеленеді. Осы зерттеуде қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» («кедейлік») концептосферасына енетін лексемалардың түрлі сөздіктердегі концептуалдық мәндерінің көрініс беру ерекшеліктері қарастырылады. Зерттеудің негізгі мақсаты – туыстас қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалардың этимологиясы мен түсіндірмесін салыстырмалы- салғастырмалы талдау және осы лексемалардың синонимдік қатарын анықтау. Тақырыптың өзектілігі – қазақ және татар этносоциолексемаларын антропоцентрлік парадигма аясында зерттеу қажеттілігімен байланысты, бұл тілдік бірліктер ұлттық менталитеттің айқын көрсеткіштері болып табылады. Осындай этносоциолексемалар қатарында «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалар ерекше орын алады. Зерттеудің материалдары ретінде қазақ және татар тіл білімінде жинақталған лексикографиялық деректер алынды, атап айтқанда, этимологиялық және түсіндірме сөздіктер, синонимдер сөздігі, сондай- ақ зерттеліп отырған тілдердің ұлттық корпустарының деректері пайдаланылды. Эмпирикалық, лингвомәдени, салыстырмалы-салғастырмалы, синхрондық және диахрондық талдау әдістері арқылы жүргізілген зерттеу нәтижесінде «кедейлік/ярлылык» концептосферасы қазақ және татар тілдерінің тілдік әлем бейнесінде кеңінен көрініс табатыны анықталды. Алайда, «кедейлік» және «ярлылык» лексемаларының синонимдері қазақ тілінің синонимдер сөздігінде кеңінен қамтылғанымен, татар тілінің синонимдер сөздігінде азырақ берілген. Аталған концептосфера құрылымында адамзаттың базалық концептілерінің қатарына жататын, бағалау әлеуеті жоғары және репрезентацияның кең функционалдық мүмкіндіктеріне ие лексемалар бар. Бұл лексемалар қазақ және татар халықтарының шынайылықты қабылдау ерекшеліктерін бейнелейді және мәдени-тарихи факторлармен, осы тілдік қауымдастықтардың ұлттық ерекшеліктерімен тығыз байланысты.
Держатели документа:
ЗКУ
306.
Подробнее
81
Е 81
Есқалиева, Л. Ғ.
Қазақ тіліндегі өсімдік атауларының семантикалық ерекшеліктері [Текст] / Л. Ғ. Есқалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 80-84.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
фитонимдер -- қазақ тілі -- өсімдіктердің жіктелуі -- лексикалық-семантикалық талдау -- Б. Қалиұлы -- халықтық медицина -- қарызға алынған лексика -- этнолингвистика
Аннотация: Мақала қазақ тіліндегі фитонимдерді, олардың семантикалық ерекшеліктері мен жіктелуін зерттеуге арналған. Автор қазақ халқының өміріндегі өсімдіктердің рөлін, олардың халықтық медицинада және тұрмыста қолданылуын қарастырады. Жұмыста 11 топтан тұратын өсімдіктердің әлемдік жіктемесі келтіріліп, қазақстандық зерттеушілердің, атап айтқанда, қазақ тіліндегі өсімдіктердің атауларын жүйелеген Б. Қалиұлының еңбектері талданады. Фитонимдердің қарызға алынған және алғашқы қазақ лексикасына, сондай-ақ олардың ұлттық дүниетанымдағы маңыздылығына ерекше назар аударылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Е 81
Есқалиева, Л. Ғ.
Қазақ тіліндегі өсімдік атауларының семантикалық ерекшеліктері [Текст] / Л. Ғ. Есқалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 80-84.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
фитонимдер -- қазақ тілі -- өсімдіктердің жіктелуі -- лексикалық-семантикалық талдау -- Б. Қалиұлы -- халықтық медицина -- қарызға алынған лексика -- этнолингвистика
Аннотация: Мақала қазақ тіліндегі фитонимдерді, олардың семантикалық ерекшеліктері мен жіктелуін зерттеуге арналған. Автор қазақ халқының өміріндегі өсімдіктердің рөлін, олардың халықтық медицинада және тұрмыста қолданылуын қарастырады. Жұмыста 11 топтан тұратын өсімдіктердің әлемдік жіктемесі келтіріліп, қазақстандық зерттеушілердің, атап айтқанда, қазақ тіліндегі өсімдіктердің атауларын жүйелеген Б. Қалиұлының еңбектері талданады. Фитонимдердің қарызға алынған және алғашқы қазақ лексикасына, сондай-ақ олардың ұлттық дүниетанымдағы маңыздылығына ерекше назар аударылады.
Держатели документа:
ЗКУ
307.
Подробнее
83
А 90
Аскарова, Н. С.
Әдеби кейіпкерлерді ішкі және сыртқы аспектілер бойынша талдау [Текст] / Н. С. Аскарова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 92-95.
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
кейіпкер -- кейіпкер бейнесі -- мінез -- дүниетаным
Аннотация: Бұл мақала әдеби кейіпкерлердің бейнесін терең талдауға және олардың мінез-құлқының ерекшеліктерін анықтауға арналған. Әдеби шығармаларда кейіпкердің сыртқы және ішкі жақтарын талдау ұсынылған. Талдау барысында көлемді шығармалардың кейіпкерлерінің мысалдары келтірілген.
Держатели документа:
ЗКУ
А 90
Аскарова, Н. С.
Әдеби кейіпкерлерді ішкі және сыртқы аспектілер бойынша талдау [Текст] / Н. С. Аскарова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 92-95.
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
кейіпкер -- кейіпкер бейнесі -- мінез -- дүниетаным
Аннотация: Бұл мақала әдеби кейіпкерлердің бейнесін терең талдауға және олардың мінез-құлқының ерекшеліктерін анықтауға арналған. Әдеби шығармаларда кейіпкердің сыртқы және ішкі жақтарын талдау ұсынылған. Талдау барысында көлемді шығармалардың кейіпкерлерінің мысалдары келтірілген.
Держатели документа:
ЗКУ
308.
Подробнее
81
А 61
Аманбекқызы, Ж.
Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармаларындағы мақал-мәтелдердің танымдық мәні [Текст] / Ж. Аманбекқызы // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 102-105.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
паремия -- мақал -- құндылық -- ғаламның тілдік моделі -- Шәкәрім Құдайбердіұлы -- Ақын өлеңдер
Аннотация: Мақала Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармаларында кездесетін мақал-мәтелдерді Салыстырмалы тарихи негізде зерттей отырып, авторлық қолданыста мақал-мәтелдердің танымдық сипатын анықтауды көздейді. Мақалада семантикалық, құрылымдық ерекшеліктерді анықтау, оларды түпнұсқа мақал-мәтелдермен салыстыру мақсаты қойылған. Мақал мәтелдердің ұлттың мәдени ерекшелігін айқын көрсететін қасиеті осы салада терең талдау мен жүйелі зерттеулерді қажет етеді
Держатели документа:
ЗКУ
А 61
Аманбекқызы, Ж.
Шәкәрім Құдайбердіұлы шығармаларындағы мақал-мәтелдердің танымдық мәні [Текст] / Ж. Аманбекқызы // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 102-105.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
паремия -- мақал -- құндылық -- ғаламның тілдік моделі -- Шәкәрім Құдайбердіұлы -- Ақын өлеңдер
Аннотация: Мақала Шәкәрім Құдайбердіұлының шығармаларында кездесетін мақал-мәтелдерді Салыстырмалы тарихи негізде зерттей отырып, авторлық қолданыста мақал-мәтелдердің танымдық сипатын анықтауды көздейді. Мақалада семантикалық, құрылымдық ерекшеліктерді анықтау, оларды түпнұсқа мақал-мәтелдермен салыстыру мақсаты қойылған. Мақал мәтелдердің ұлттың мәдени ерекшелігін айқын көрсететін қасиеті осы салада терең талдау мен жүйелі зерттеулерді қажет етеді
Держатели документа:
ЗКУ
309.
Подробнее
82
Ж 34
Жардемгалиева, С. Б.
Эпостық жырлар арқылы жеке тұлғаның ұлттық болмысын дамыту [Текст] / С. Б. Жардемгалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 118-121.
ББК 82
Рубрики: Фольклор
Кл.слова (ненормированные):
эпикалық шығармалар -- ұлттық құндылықтар -- Ұлы дала -- жаһандану дәуірі -- руханият -- Эпостық жырлар
Аннотация: Бұл мақалада Қазақ фольклорының бір бөлімі — түркілердің ортақ тарихы, олардың әлемдік өркениеттегі орны, сондай-ақ әскери және мәдени өмірі бейнеленген эпикалық шығармалар қарастырылады. Эпостардан алынған нақты үзінділер негізінде бұл аспектілердің маңыздылығы дәлелденді. Талдау Н. Ә.Назарбаевтың "Ұлы даланың жеті қыры" мақаласына сүйене отырып жүргізіледі, онда Ұлы даланың негізгі ерекшеліктері (атқа міну мәдениеті, металлургия, дала фольклоры) ашылады. Ұлттық рухани-мәдени мұраның тарихи маңыздылығы бағаланады, ата-бабалардың өмір салтын, тұрмысын, дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын бейнелейтін эпостардан мысалдар келтірілген.
Держатели документа:
ЗКУ
Ж 34
Жардемгалиева, С. Б.
Эпостық жырлар арқылы жеке тұлғаның ұлттық болмысын дамыту [Текст] / С. Б. Жардемгалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 118-121.
Рубрики: Фольклор
Кл.слова (ненормированные):
эпикалық шығармалар -- ұлттық құндылықтар -- Ұлы дала -- жаһандану дәуірі -- руханият -- Эпостық жырлар
Аннотация: Бұл мақалада Қазақ фольклорының бір бөлімі — түркілердің ортақ тарихы, олардың әлемдік өркениеттегі орны, сондай-ақ әскери және мәдени өмірі бейнеленген эпикалық шығармалар қарастырылады. Эпостардан алынған нақты үзінділер негізінде бұл аспектілердің маңыздылығы дәлелденді. Талдау Н. Ә.Назарбаевтың "Ұлы даланың жеті қыры" мақаласына сүйене отырып жүргізіледі, онда Ұлы даланың негізгі ерекшеліктері (атқа міну мәдениеті, металлургия, дала фольклоры) ашылады. Ұлттық рухани-мәдени мұраның тарихи маңыздылығы бағаланады, ата-бабалардың өмір салтын, тұрмысын, дәстүрлері мен әдет-ғұрыптарын бейнелейтін эпостардан мысалдар келтірілген.
Держатели документа:
ЗКУ
310.
Подробнее
83
Б 82
Борашева, С. Ж.
Қазақ әдебиетіндегі әйелдер бейнесі және рөлі [Текст] / С. Ж. Борашева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 127-129.
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
әйел бейнесі -- қазақ ауызша әдебиеті -- қазіргі әдебиет -- әдебиет және қоғам -- Қазақ әдебиет
Аннотация: Мақалада автор қазақ әдебиетіндегі әйелдер бейнесінің тарихы мен эволюциясын талдауды, олардың қоғамдағы рөлін көрсетуді және қазіргі әдебиеттегі әйелдер бейнесінің ерекшеліктерін қарастырады
Держатели документа:
ЗКУ
Б 82
Борашева, С. Ж.
Қазақ әдебиетіндегі әйелдер бейнесі және рөлі [Текст] / С. Ж. Борашева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 127-129.
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
әйел бейнесі -- қазақ ауызша әдебиеті -- қазіргі әдебиет -- әдебиет және қоғам -- Қазақ әдебиет
Аннотация: Мақалада автор қазақ әдебиетіндегі әйелдер бейнесінің тарихы мен эволюциясын талдауды, олардың қоғамдағы рөлін көрсетуді және қазіргі әдебиеттегі әйелдер бейнесінің ерекшеліктерін қарастырады
Держатели документа:
ЗКУ
Page 31, Results: 311