Choice of metadata Статьи ППС
Page 98, Results: 983
Report on unfulfilled requests: 0
971.
Подробнее
63
У 84
Утегенов, М. З.
Солтүстік Қазақстандағы жаппай ұжымдастыру және «бай мен кулактарды» тап ретінде жою (1930–1932 жж.) тарихынан [Текст] / М. З. Утегенов, Ш. Т. Бектасов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 139-154.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
ұжымдастыру -- бай мен кулактарды тап ретінде жою -- қуғын-сүргін саясаты -- жер аудару -- Петропавл округі -- Ақмола округі
Аннотация: Мақалада Ақмола және Петропавл округтерінің құрамына кірген аудандардағы жаппай ұжымдастыру және «байлар мен кулактарды» тап ретінде жою науқаны қарастырылған. Авторлар жергілікті мемлекеттік биліктің жоғары органдарының нұсқауларын орындауға бағытталған әрекеттерін Ақмола, Солтүстік Қазақстан облыстары, Астана қаласы, Қазақстан Республикасы Президентінің архивтері қорларында сақталған мұрағаттық құжаттар негізінде талдайды. Мақалада ұжымдастыру мен «байлар мен кулактарды» жоюға қатысты жүзеге асырылған іс-шаралардың мерзімдері мен сипаты, оларды жүзеге асыру әдістері, сондай-ақ жергілікті халықтың билік органдарының әрекеттеріне қатынасы туралы ақпарат берілген. Авторлардың пікірінше, мұндай аймақтық зерттеулер бүкіл ел бойынша ұжымдастыру мен «байлар мен кулактарды» тап ретінде жою науқандарының заңдылықтарын, принциптерін және механизмдерін ашуға мүмкіндік береді. Авторлардың ойынша, БКП(б) өлкелік, округтік және аудандық партия комитеттері ұжымдастыру барысын бақылау мен басқарудың негізгі органдары болды, бұл ауыл тұрғындарынан саяси, әлеуметтік-экономикалық бағыныштылықты талап етті. Бұл өз кезегінде биліктің репрессиялық саясатында көрініс тапқан әлеуметтік-саяси және экономикалық дағдарысқа әкеліп соқты. Мемлекеттің жаппай ұжымдастыруға бағытталған аграрлық саясаты Солтүстік Қазақстандағы қазақ ауылы, орыс-украин селоларындағы әлеуметтік қарым-қатынастар жүйесін түпкілікті өзгертті
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бектасов, Ш. Т.
У 84
Утегенов, М. З.
Солтүстік Қазақстандағы жаппай ұжымдастыру және «бай мен кулактарды» тап ретінде жою (1930–1932 жж.) тарихынан [Текст] / М. З. Утегенов, Ш. Т. Бектасов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 139-154.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
ұжымдастыру -- бай мен кулактарды тап ретінде жою -- қуғын-сүргін саясаты -- жер аудару -- Петропавл округі -- Ақмола округі
Аннотация: Мақалада Ақмола және Петропавл округтерінің құрамына кірген аудандардағы жаппай ұжымдастыру және «байлар мен кулактарды» тап ретінде жою науқаны қарастырылған. Авторлар жергілікті мемлекеттік биліктің жоғары органдарының нұсқауларын орындауға бағытталған әрекеттерін Ақмола, Солтүстік Қазақстан облыстары, Астана қаласы, Қазақстан Республикасы Президентінің архивтері қорларында сақталған мұрағаттық құжаттар негізінде талдайды. Мақалада ұжымдастыру мен «байлар мен кулактарды» жоюға қатысты жүзеге асырылған іс-шаралардың мерзімдері мен сипаты, оларды жүзеге асыру әдістері, сондай-ақ жергілікті халықтың билік органдарының әрекеттеріне қатынасы туралы ақпарат берілген. Авторлардың пікірінше, мұндай аймақтық зерттеулер бүкіл ел бойынша ұжымдастыру мен «байлар мен кулактарды» тап ретінде жою науқандарының заңдылықтарын, принциптерін және механизмдерін ашуға мүмкіндік береді. Авторлардың ойынша, БКП(б) өлкелік, округтік және аудандық партия комитеттері ұжымдастыру барысын бақылау мен басқарудың негізгі органдары болды, бұл ауыл тұрғындарынан саяси, әлеуметтік-экономикалық бағыныштылықты талап етті. Бұл өз кезегінде биліктің репрессиялық саясатында көрініс тапқан әлеуметтік-саяси және экономикалық дағдарысқа әкеліп соқты. Мемлекеттің жаппай ұжымдастыруға бағытталған аграрлық саясаты Солтүстік Қазақстандағы қазақ ауылы, орыс-украин селоларындағы әлеуметтік қарым-қатынастар жүйесін түпкілікті өзгертті
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бектасов, Ш. Т.
972.
Подробнее
63
А 35
Азирбекова, А. Ж.
Қызылорда қаласындағы австриялық «Ульфельд» коммунасының құрылу тарихы мен қызметі [Текст] / А. Ж. Азирбекова, Ж. Р. Абишева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 167-179.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Қызылорда -- І дүние жүзілік соғыс -- Австрия -- келісімшарт -- ауыл шаруашылығы -- иммиграциялық коммуна -- қоныс аудару -- жер участогы -- бау-бақша өнімі -- жалға беру
Аннотация: Тәуелсіздікке қол жеткізгенімізге отыз жылдан астам уақыт болғанымен әлі де Отандық тарихта ашылмаған ақтаңдақтар мен айтылмаған фактілер баршылық. Архив қорларындағы құжаттарды жарыққа шығару, оларға сын көзбен қарап, талдау жасау кәсіби тарихшылардың міндеті. Күні бүгінге дейін беймәлім болып келген Қызылорда қаласына жақын жерде орналасқан Сабалақ елді мекенінде құрылған Австриялық «Ульфельд» иммиграциялық коммунасы бұрын-соңды айтылмаған, жазылмаған фактілердің бірі болып табылады. «Ульфельд» иммиграциялық коммунасын құру мәселесі Москвада шешіліп, қызметі Қазақстанда жалғасты. І дүние жүзілік соғыс құрбандарының есебінен құрылған коммунаның Қызылордадағы қызметі небәрі бір жылға ғана болды. Осы бір жылдың ішінде коммуна суландыру жүйесін қалпына келтіріп, бидай, картоп, тары, бау-бақша дақылдарын егіп, құрылыс жұмыстарын жүргізді. Мақалада Қызылорда қаласында құрылған Австриялық «Ульфельд» иммиграциялық коммунасының құрылу тарихы мен барысы қарастырылған. Коммунаның құрылуына қатысты деректер сараланып, екі жақты келісімнің шарттары мен қоныс аударушыларды орналастырудағы қиыншылықтар талданды. Авторлар коммунаның қызметі мен коммунаға кеңестік билік тарапынан жасалған жеңілдіктер мен артықшылықтарға тоқталып өтеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Абишева, Ж.Р.
А 35
Азирбекова, А. Ж.
Қызылорда қаласындағы австриялық «Ульфельд» коммунасының құрылу тарихы мен қызметі [Текст] / А. Ж. Азирбекова, Ж. Р. Абишева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 167-179.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Қызылорда -- І дүние жүзілік соғыс -- Австрия -- келісімшарт -- ауыл шаруашылығы -- иммиграциялық коммуна -- қоныс аудару -- жер участогы -- бау-бақша өнімі -- жалға беру
Аннотация: Тәуелсіздікке қол жеткізгенімізге отыз жылдан астам уақыт болғанымен әлі де Отандық тарихта ашылмаған ақтаңдақтар мен айтылмаған фактілер баршылық. Архив қорларындағы құжаттарды жарыққа шығару, оларға сын көзбен қарап, талдау жасау кәсіби тарихшылардың міндеті. Күні бүгінге дейін беймәлім болып келген Қызылорда қаласына жақын жерде орналасқан Сабалақ елді мекенінде құрылған Австриялық «Ульфельд» иммиграциялық коммунасы бұрын-соңды айтылмаған, жазылмаған фактілердің бірі болып табылады. «Ульфельд» иммиграциялық коммунасын құру мәселесі Москвада шешіліп, қызметі Қазақстанда жалғасты. І дүние жүзілік соғыс құрбандарының есебінен құрылған коммунаның Қызылордадағы қызметі небәрі бір жылға ғана болды. Осы бір жылдың ішінде коммуна суландыру жүйесін қалпына келтіріп, бидай, картоп, тары, бау-бақша дақылдарын егіп, құрылыс жұмыстарын жүргізді. Мақалада Қызылорда қаласында құрылған Австриялық «Ульфельд» иммиграциялық коммунасының құрылу тарихы мен барысы қарастырылған. Коммунаның құрылуына қатысты деректер сараланып, екі жақты келісімнің шарттары мен қоныс аударушыларды орналастырудағы қиыншылықтар талданды. Авторлар коммунаның қызметі мен коммунаға кеңестік билік тарапынан жасалған жеңілдіктер мен артықшылықтарға тоқталып өтеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Абишева, Ж.Р.
973.
Подробнее
63
У 84
Утегенов, М. З.
Ақмола облысы зеренді ауданындағы еңбекпен түзету лагерьлер тарихы (1930-1950 жж): ауызша деректер негізінде [Текст] / М. З. Утегенов, Т. Е. Сейфулин, А. Т. Жанисов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 213-227.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Еңбекпен түзеу лагерлері -- саяси қуғын-сүргін -- Ақмола облысы -- Зеренді ауданы -- архив құжаттары -- күшпен қоныстандыру -- жер аудару -- далалық экспедициялар -- немістер -- украиндар -- зиялы қауым
Аннотация: Мақалада Ақмола облысы Зеренді ауданы аумағындағы ХХ ғасырдың 30-50-ші жылдарындағы түзеу-еңбек лагерлерінің тарихын зерттеу болып табылады. Өткен ғасырдың 30-50-ші жылдарында Ақмола облысы аумағы сталиндік лагерлер, депортация, саяси жер аударудың негізгі орындарының біріне айналғаны белгілі. Зұлматты жылдары Қазақстан аумағында Карлаг, Степлаг жүйелері кең тарағаны мәлім, олардың тарихы өзіндік зерттеу тарихына ие: аталмыш лагерьлер Тәуелсіздік жылдарынан бастап зерттеушілер, тарихшылар, өлкетанушылар тарапынан зерттелуде. Соңғы жылдары архив құжаттары құпиясыздандарылып, бұрын жабық болған тақырып бойынша жаңа тың деректер жарияланып, бұл оқиғаларға жаңаша көзқарас қалыптасуына өз септігін тигізді. Алайда, Ақмола облысы, соның ішінде ХХ ғасырдың 30-шы-50-ші жылдары Зеренді аумағында құрылған еңбекпен-тузеу лагерьлерінің желісі жайлы мәліметтер өте тапшы болатын. Атап айтқанда, бұл лагерьлер желісі орны нақты қай жерде орналасқаны, бұл лагерьлерде кімдер тұтқында болғаны жайлы мәліметтер осы күнге дейін белгісіз болатын. ҚР Президенті Қ-Ж.К. Тоқаевтың 2020 жылдың 24-ші қарашасындағы «Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөнінде мемлекеттік комиссия құру» жөніндегі Жарлығынан кейін, Зеренді аумағындағы лагерьлерге далалық экспедициялар сериясы ұйымдастырылды. Ғылыми зерттеу барысында архивтік құжаттар (Ақмола облысы мемлекеттік архиві), ауызша-нарративті деректер, және далалық экспедиция барысында табылған деректер пайдаланылды
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейфулин, Т.Е.
Жанисов, А.Т.
У 84
Утегенов, М. З.
Ақмола облысы зеренді ауданындағы еңбекпен түзету лагерьлер тарихы (1930-1950 жж): ауызша деректер негізінде [Текст] / М. З. Утегенов, Т. Е. Сейфулин, А. Т. Жанисов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 213-227.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Еңбекпен түзеу лагерлері -- саяси қуғын-сүргін -- Ақмола облысы -- Зеренді ауданы -- архив құжаттары -- күшпен қоныстандыру -- жер аудару -- далалық экспедициялар -- немістер -- украиндар -- зиялы қауым
Аннотация: Мақалада Ақмола облысы Зеренді ауданы аумағындағы ХХ ғасырдың 30-50-ші жылдарындағы түзеу-еңбек лагерлерінің тарихын зерттеу болып табылады. Өткен ғасырдың 30-50-ші жылдарында Ақмола облысы аумағы сталиндік лагерлер, депортация, саяси жер аударудың негізгі орындарының біріне айналғаны белгілі. Зұлматты жылдары Қазақстан аумағында Карлаг, Степлаг жүйелері кең тарағаны мәлім, олардың тарихы өзіндік зерттеу тарихына ие: аталмыш лагерьлер Тәуелсіздік жылдарынан бастап зерттеушілер, тарихшылар, өлкетанушылар тарапынан зерттелуде. Соңғы жылдары архив құжаттары құпиясыздандарылып, бұрын жабық болған тақырып бойынша жаңа тың деректер жарияланып, бұл оқиғаларға жаңаша көзқарас қалыптасуына өз септігін тигізді. Алайда, Ақмола облысы, соның ішінде ХХ ғасырдың 30-шы-50-ші жылдары Зеренді аумағында құрылған еңбекпен-тузеу лагерьлерінің желісі жайлы мәліметтер өте тапшы болатын. Атап айтқанда, бұл лагерьлер желісі орны нақты қай жерде орналасқаны, бұл лагерьлерде кімдер тұтқында болғаны жайлы мәліметтер осы күнге дейін белгісіз болатын. ҚР Президенті Қ-Ж.К. Тоқаевтың 2020 жылдың 24-ші қарашасындағы «Саяси қуғын-сүргін құрбандарын толық ақтау жөнінде мемлекеттік комиссия құру» жөніндегі Жарлығынан кейін, Зеренді аумағындағы лагерьлерге далалық экспедициялар сериясы ұйымдастырылды. Ғылыми зерттеу барысында архивтік құжаттар (Ақмола облысы мемлекеттік архиві), ауызша-нарративті деректер, және далалық экспедиция барысында табылған деректер пайдаланылды
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейфулин, Т.Е.
Жанисов, А.Т.
974.
Подробнее
86
Ж 79
Жолдасұлы, Т.
Сыр өңіріндегі ахун-ишандардың рухани мұрасы: советтік кезеңнен бүгінге дейін [Текст] / Т. Жолдасұлы, А. Қ. Сайлау // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 238-255.
ББК 86
Рубрики: Религия
Кл.слова (ненормированные):
Советтік Қазақстан -- Сыр өңірі -- ислам -- қожа -- ишан -- ахун -- атеизм -- рухани мұра -- сирек кітаптар -- құнды жәдігер
Аннотация: Мақалада Сыр өңірінде шамамен ХVІІІ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басы аралығында өмір сүрген «қожа», «ишан», «ахун» атанған діни тұлғалардың рухани мұрасының тарихы туралы баяндалады. Олардың советтік кезеңнен аман-есен жеткен сирек кездесетін кітаптары, қолжазбалары мен заттай жәдігерлері арнайы экспедициялар барысында анықталған еді. Сыр өңірінде өмір сүрген дін өкілдерінің өмірі, советтік кезеңнен бізге жеткен олардың рухани мұрасы зерттелмеген тың мәселе. Сондықтан да аталған кезеңде Сыр өңірінде өмір сүрген ахун-ишандардың бізге жеткен рухани мұрасының маңыздылығын ашып көрсету және оларға сипаттама беру зерттеу жұмысының басты мақсатына жатады. Советтік кезеңдегі атеистік шабуылға қарамастан ол мұраларды сақтап, бізге жеткізе білген ахун-ишан ұрпақтарының қолындағы заттай деректерді анықтау зерттеудің міндетіне кіреді. Советтік дәуірде Орталық Азия халықтарының сан ғасырдан бері сақталып келе жатқан діни дәстүрлерін жою жүзеге асырылғаны белгілі. Дінбасылардың әулеттік құнды жәдігерлері мен кітап-қолжазбалар жойылды. Бірақ олардың кейбір дүниелерін ұрпақтары жасырын ұстап, сақтай алды. Совет Одағы тарағаннан кейін Қазақстанда сақталған мұндай рухани мұраға көңіл бөлініп, олар көпшіліктің назарына ұсыныла бастады. Бұл зерттеуде осы мәселе Сыр өңірі мысалында ұсынылады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сайлау, А.Қ.
Ж 79
Жолдасұлы, Т.
Сыр өңіріндегі ахун-ишандардың рухани мұрасы: советтік кезеңнен бүгінге дейін [Текст] / Т. Жолдасұлы, А. Қ. Сайлау // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 238-255.
Рубрики: Религия
Кл.слова (ненормированные):
Советтік Қазақстан -- Сыр өңірі -- ислам -- қожа -- ишан -- ахун -- атеизм -- рухани мұра -- сирек кітаптар -- құнды жәдігер
Аннотация: Мақалада Сыр өңірінде шамамен ХVІІІ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басы аралығында өмір сүрген «қожа», «ишан», «ахун» атанған діни тұлғалардың рухани мұрасының тарихы туралы баяндалады. Олардың советтік кезеңнен аман-есен жеткен сирек кездесетін кітаптары, қолжазбалары мен заттай жәдігерлері арнайы экспедициялар барысында анықталған еді. Сыр өңірінде өмір сүрген дін өкілдерінің өмірі, советтік кезеңнен бізге жеткен олардың рухани мұрасы зерттелмеген тың мәселе. Сондықтан да аталған кезеңде Сыр өңірінде өмір сүрген ахун-ишандардың бізге жеткен рухани мұрасының маңыздылығын ашып көрсету және оларға сипаттама беру зерттеу жұмысының басты мақсатына жатады. Советтік кезеңдегі атеистік шабуылға қарамастан ол мұраларды сақтап, бізге жеткізе білген ахун-ишан ұрпақтарының қолындағы заттай деректерді анықтау зерттеудің міндетіне кіреді. Советтік дәуірде Орталық Азия халықтарының сан ғасырдан бері сақталып келе жатқан діни дәстүрлерін жою жүзеге асырылғаны белгілі. Дінбасылардың әулеттік құнды жәдігерлері мен кітап-қолжазбалар жойылды. Бірақ олардың кейбір дүниелерін ұрпақтары жасырын ұстап, сақтай алды. Совет Одағы тарағаннан кейін Қазақстанда сақталған мұндай рухани мұраға көңіл бөлініп, олар көпшіліктің назарына ұсыныла бастады. Бұл зерттеуде осы мәселе Сыр өңірі мысалында ұсынылады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сайлау, А.Қ.
975.
Подробнее
63
Т 11
Тұяқбаев, М. Қ.
Түркістан өңірінің байырғы жер-су атаулары [Текст] / М. Қ. Тұяқбаев, Ә. Ж. Шоқпаров, Б. С. Сиздиков // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 294-311.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Түркістан -- Ұлы Жiбек жолы -- топонимика -- тарихи-мәдени мұра -- тарих -- туризм
Аннотация: Тарих қойнауында жатқан, отандық тарихымыздың құндылығы мен маңыздылығын одан әрі арттырған, өз заманында тек отандық тарихта ғана емес, күллі түркі халықтарының тарихында маңызды орынға ие, түркі дүниесінің рухани астанасы Түркістан өңірінің байырғы жер-су атауларын зерттеу, талдау және ғылыми айналымға енгізу қәзіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі болып табылуда. Бұл мақалада Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қол қойған «Түркістан қаласының ерекше мәртебесі туралы» заңның маңыздылығы қарастырылады. Түркістан қаласы – қазақ мемлекеттігінің қалыптасуында және дамуы барысында маңызды рөл атқарған тарихи әрі рухани орталық. Оның ежелгі және ортағасырлық Қазақстан тарихындағы алар орны ерекше, себебі қала Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан, бұл қаланы экономикалық, саяси-әкімшілік және мәдени орталыққа айналдырды. Мақалада Түркістан өңіріндегі байырғы жер-су атауларының этнонимиялық ерекшеліктері мен олардың тарихи тамырлары зерттеледі. Өңірдегі жер-су атауларының көбін халық, ел, тайпа және ру атауларынан тұратынын атап көрсетілді. Зерттеу барысында сақ, үйсін, ғұн, түркі, оғыз және қыпшақ кезеңдерінен бастау алатын, араб, парсы, қазақ және өзбек тілдеріндегі атаулардың араласуы қарастырылады. Сонымен қатар мақалада Түркістан қаласының тарихи-мәдени мұраларын сақтау мен дамыту жолдары талқыланып, Қазақстанның стратегиялық даму бағыттарының бірі ретінде мәдени туризмді өркендету қажеттілігі атап өтіледі. Зерттеу нәтижелері тарихи-этнонимиялық және топонимикалық материалдардың өңірдің этникалық құрылымын және тарихи көші-қондар жолдарын түсінуге мүмкіндік беретінін көрсетеді. Мақала Түркістан өңірінің тарихи-мәдени мұрасын терең зерттеуде этнонимияның маңызды рөлін айқындайды. Түркістанның ерекше мәртебеге ие болуы – оның тарихи мұрасын сақтауға және оны әлемдік деңгейде танытуға үлкен мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шоқпаров, Ә.Ж.
Сиздиков, Б.С.
Т 11
Тұяқбаев, М. Қ.
Түркістан өңірінің байырғы жер-су атаулары [Текст] / М. Қ. Тұяқбаев, Ә. Ж. Шоқпаров, Б. С. Сиздиков // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 294-311.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Түркістан -- Ұлы Жiбек жолы -- топонимика -- тарихи-мәдени мұра -- тарих -- туризм
Аннотация: Тарих қойнауында жатқан, отандық тарихымыздың құндылығы мен маңыздылығын одан әрі арттырған, өз заманында тек отандық тарихта ғана емес, күллі түркі халықтарының тарихында маңызды орынға ие, түркі дүниесінің рухани астанасы Түркістан өңірінің байырғы жер-су атауларын зерттеу, талдау және ғылыми айналымға енгізу қәзіргі таңдағы өзекті мәселелердің бірі болып табылуда. Бұл мақалада Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев қол қойған «Түркістан қаласының ерекше мәртебесі туралы» заңның маңыздылығы қарастырылады. Түркістан қаласы – қазақ мемлекеттігінің қалыптасуында және дамуы барысында маңызды рөл атқарған тарихи әрі рухани орталық. Оның ежелгі және ортағасырлық Қазақстан тарихындағы алар орны ерекше, себебі қала Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан, бұл қаланы экономикалық, саяси-әкімшілік және мәдени орталыққа айналдырды. Мақалада Түркістан өңіріндегі байырғы жер-су атауларының этнонимиялық ерекшеліктері мен олардың тарихи тамырлары зерттеледі. Өңірдегі жер-су атауларының көбін халық, ел, тайпа және ру атауларынан тұратынын атап көрсетілді. Зерттеу барысында сақ, үйсін, ғұн, түркі, оғыз және қыпшақ кезеңдерінен бастау алатын, араб, парсы, қазақ және өзбек тілдеріндегі атаулардың араласуы қарастырылады. Сонымен қатар мақалада Түркістан қаласының тарихи-мәдени мұраларын сақтау мен дамыту жолдары талқыланып, Қазақстанның стратегиялық даму бағыттарының бірі ретінде мәдени туризмді өркендету қажеттілігі атап өтіледі. Зерттеу нәтижелері тарихи-этнонимиялық және топонимикалық материалдардың өңірдің этникалық құрылымын және тарихи көші-қондар жолдарын түсінуге мүмкіндік беретінін көрсетеді. Мақала Түркістан өңірінің тарихи-мәдени мұрасын терең зерттеуде этнонимияның маңызды рөлін айқындайды. Түркістанның ерекше мәртебеге ие болуы – оның тарихи мұрасын сақтауға және оны әлемдік деңгейде танытуға үлкен мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шоқпаров, Ә.Ж.
Сиздиков, Б.С.
976.
Подробнее
66
И 50
Иманбаева, А.
Атазаң - елдігіміздің берік негізі [Текст] / А. Иманбаева // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 15.
ББК 66
Рубрики: Политика
Кл.слова (ненормированные):
Атазаң -- тəуелсіз Қазақстан -- Конституция -- саясат -- Құқықтық мемлекет
Аннотация: 2025 жыл – тəуелсіз Қазақстан тарихындағы айтулы бе- лес. Биыл еліміздің басты құжаты – Конституциямызға 30 жыл. Атазаңымыздың 30 жылдығы барша қазақстандықтар үшін үлкен маңызға ие. Атазаңымыз – елдіктің айнасы, тəуелсіздіктің тірегі, мемлекетіміздің саяси-құқықтық іргетасы. Қазақстан Республикасы Президенті Қасым- Жомарт Кемелұлы Тоқаев: “Біз заң үстемдігі, əділдік жəне жалпыға бірдей мүмкіндік қағидаттарын ұстанып, Жаңа Қазақстанды құруға кірістік. Еліміздің əрбір жауапты азаматының реформаларды іске асыруға белсене қатысып, мемлекетіміздің дамуына үлес қосатын кезі келді. Конституцияда белгіленген демократия құндылықтары, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының кепілдіктері Қазақстан Республикасы дамуының нақты стратегиялық бағдарын айқындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
И 50
Иманбаева, А.
Атазаң - елдігіміздің берік негізі [Текст] / А. Иманбаева // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 15.
Рубрики: Политика
Кл.слова (ненормированные):
Атазаң -- тəуелсіз Қазақстан -- Конституция -- саясат -- Құқықтық мемлекет
Аннотация: 2025 жыл – тəуелсіз Қазақстан тарихындағы айтулы бе- лес. Биыл еліміздің басты құжаты – Конституциямызға 30 жыл. Атазаңымыздың 30 жылдығы барша қазақстандықтар үшін үлкен маңызға ие. Атазаңымыз – елдіктің айнасы, тəуелсіздіктің тірегі, мемлекетіміздің саяси-құқықтық іргетасы. Қазақстан Республикасы Президенті Қасым- Жомарт Кемелұлы Тоқаев: “Біз заң үстемдігі, əділдік жəне жалпыға бірдей мүмкіндік қағидаттарын ұстанып, Жаңа Қазақстанды құруға кірістік. Еліміздің əрбір жауапты азаматының реформаларды іске асыруға белсене қатысып, мемлекетіміздің дамуына үлес қосатын кезі келді. Конституцияда белгіленген демократия құндылықтары, азаматтардың құқықтары мен бостандықтарының кепілдіктері Қазақстан Республикасы дамуының нақты стратегиялық бағдарын айқындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
977.
Подробнее
81
Т 11
Тұрғаналиева, А. К.
Отарәлі Бүркітовтың түркітану саласына салған дара жолы [Текст] / А. К. Тұрғаналиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 27-28.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркітов -- түркітану -- түркі тілдері -- тарихи даму -- ұлттық бірегейлік -- түркі мәдени мұрасы
Аннотация: Отарәлі Бүркітов — түркітану саласының көрнекті ғалымы, қазақ халқының тарихы мен мәдениеті, түркі тілдері мен халықтарының тарихын зерттеудегі елеулі еңбектерімен танымал тұлға. Оның «Түркітануы» атты еңбегі түркі әлемінің мәдениеті мен тілдік қатынастарын, тарихи дамуын терең зерделеуге бағытталған. Ғабит Хасанов пен Берікбай Сағындықұлы сияқты ғалымдар да түркітану ғылымына зор үлес қосқан. Олар түркі халықтарының тарихи-саяси құрылымдарын, тілдер арасындағы байланыстарды және мәдени интеграцияны зерттеу арқылы түркі әлемінің ортақ тарихы мен мәдениетін толыққанды түсінуге мүмкіндік берді. Отарәлі Бүркітовтың және оның әріптестерінің зерттеулері түркітану ғылымының дамуына айтарлықтай әсер етті, бұл саладағы ғылыми тұжырымдар түркі халықтарының ұлттық бірегейлігін қалыптастыру мен мәдени мұрасын сақтау үшін маңызды негіз болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ
Т 11
Тұрғаналиева, А. К.
Отарәлі Бүркітовтың түркітану саласына салған дара жолы [Текст] / А. К. Тұрғаналиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 27-28.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркітов -- түркітану -- түркі тілдері -- тарихи даму -- ұлттық бірегейлік -- түркі мәдени мұрасы
Аннотация: Отарәлі Бүркітов — түркітану саласының көрнекті ғалымы, қазақ халқының тарихы мен мәдениеті, түркі тілдері мен халықтарының тарихын зерттеудегі елеулі еңбектерімен танымал тұлға. Оның «Түркітануы» атты еңбегі түркі әлемінің мәдениеті мен тілдік қатынастарын, тарихи дамуын терең зерделеуге бағытталған. Ғабит Хасанов пен Берікбай Сағындықұлы сияқты ғалымдар да түркітану ғылымына зор үлес қосқан. Олар түркі халықтарының тарихи-саяси құрылымдарын, тілдер арасындағы байланыстарды және мәдени интеграцияны зерттеу арқылы түркі әлемінің ортақ тарихы мен мәдениетін толыққанды түсінуге мүмкіндік берді. Отарәлі Бүркітовтың және оның әріптестерінің зерттеулері түркітану ғылымының дамуына айтарлықтай әсер етті, бұл саладағы ғылыми тұжырымдар түркі халықтарының ұлттық бірегейлігін қалыптастыру мен мәдени мұрасын сақтау үшін маңызды негіз болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ
978.
Подробнее
81
G29
Gazezova, K. M.
Professor Otarali Berkut is a scientist who occupies a special place in kazakh linguistics [Текст] / K. M. Gazezova // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Р. 35-38.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- тіл білімі -- қазақ тіл білімінің дамуы -- синтаксис -- лексикология -- диалектология
Аннотация: Бұл баяндамада қазақ тіл білімінің көрнекті өкілі, ғалым Отарәлі Бүркіттың лингвистикалық мұрасы және оның қазақ тілінің ғылыми дамуына қосқан үлесі туралы айтылады. Отарали Беркуттың ғылыми-зерттеу жұмыстары синтаксисті, лексикологияны, диалектологияны және тілдің басқа салаларын терең талдаумен ерекшеленеді. Қазақ тілінің құрылымдық ерекшеліктерін, сөз тіркестерінің мағыналық байланыстарын зерттей отырып, ғалым қазақ тілінің қалыптасуы мен даму тарихына назар аударды. Оның еңбектері қазақ тілінің лексикалық Қазынасы мен грамматикалық жүйесін толық түсінуге көмектесті, тілдің әлеуметтік аспектілерін қарастыратын ғылыми жаңалықтармен таныстырды. Баяндамада сонымен қатар ғалымның ғылыми көзқарастары, әдістері мен педагогикалық қызметі зерттеліп, оның қазақ тіл білімінің дамуына қосқан елеулі үлесі атап көрсетілген
Держатели документа:
ЗКУ
G29
Gazezova, K. M.
Professor Otarali Berkut is a scientist who occupies a special place in kazakh linguistics [Текст] / K. M. Gazezova // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Р. 35-38.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркіт -- тіл білімі -- қазақ тіл білімінің дамуы -- синтаксис -- лексикология -- диалектология
Аннотация: Бұл баяндамада қазақ тіл білімінің көрнекті өкілі, ғалым Отарәлі Бүркіттың лингвистикалық мұрасы және оның қазақ тілінің ғылыми дамуына қосқан үлесі туралы айтылады. Отарали Беркуттың ғылыми-зерттеу жұмыстары синтаксисті, лексикологияны, диалектологияны және тілдің басқа салаларын терең талдаумен ерекшеленеді. Қазақ тілінің құрылымдық ерекшеліктерін, сөз тіркестерінің мағыналық байланыстарын зерттей отырып, ғалым қазақ тілінің қалыптасуы мен даму тарихына назар аударды. Оның еңбектері қазақ тілінің лексикалық Қазынасы мен грамматикалық жүйесін толық түсінуге көмектесті, тілдің әлеуметтік аспектілерін қарастыратын ғылыми жаңалықтармен таныстырды. Баяндамада сонымен қатар ғалымның ғылыми көзқарастары, әдістері мен педагогикалық қызметі зерттеліп, оның қазақ тіл білімінің дамуына қосқан елеулі үлесі атап көрсетілген
Держатели документа:
ЗКУ
979.
Подробнее
83
Т 49
Тлеубердина, Г. Т.
Қазақ тарихи жырларының көркемдік ерекшелігі («Жанқожа батыр» жыры негізінде) [Текст] / Г. Т. Тлеубердина // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 69-72.
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Қазақ халқы -- тарихи жырлары -- қазақ батырлар -- Жанқожа батыр жыры -- Жанқожа Нұрмұхаммедұлы -- ауыз әдебиеті
Аннотация: Қазақ халқының тарихи жырлары – елдің өткенін, батырлық мұрасын, ұлттық рухын сақтаған маңызды әдеби-мәдени қазыналардың бірі. Олар ұлттың тарихи санасын қалыптастыруда, жастарға патриоттық тәрбие беруде, сондай-ақ ел бірлігін нығайтуда ерекше рөл атқарады. Тарихи жырларда қазақ батырларының ерліктері, жаугершілік заманда ел қорғаудағы ерлік әрекеттері, халқына қызмет ету жолындағы қажыр-қайраты мен қайтпас қайсарлығы сипатталады. Бұл жырлар ұлттық идеяны дәріптеп, халықтың бірегей болмысын көрсетеді. Қазақтың ауызша мұраларында сақталған тарихи жырлар көркемдік жағынан да құнды, себебі олар бейнелі тіл, терең мағыналы эпитеттер, метафоралар, теңеулер арқылы халықтың ұғымын көркем түрде жеткізеді. Бұл жырлар қазақ халқының тарихындағы ерлікке толы кезеңдер мен батырлардың тұлғасын дәріптеуге арналған. Батырлар жырының ерекшелігі – олар еркіндік пен азаттық үшін күресті, отанға деген адалдықты, батырлық пен қайсарлықты арқау етеді. Мұндай жырлар ұлттың рухын көтеріп, келер ұрпаққа үлгі боларлық қасиеттерді насихаттайды.
Держатели документа:
ЗКУ
Т 49
Тлеубердина, Г. Т.
Қазақ тарихи жырларының көркемдік ерекшелігі («Жанқожа батыр» жыры негізінде) [Текст] / Г. Т. Тлеубердина // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 69-72.
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Қазақ халқы -- тарихи жырлары -- қазақ батырлар -- Жанқожа батыр жыры -- Жанқожа Нұрмұхаммедұлы -- ауыз әдебиеті
Аннотация: Қазақ халқының тарихи жырлары – елдің өткенін, батырлық мұрасын, ұлттық рухын сақтаған маңызды әдеби-мәдени қазыналардың бірі. Олар ұлттың тарихи санасын қалыптастыруда, жастарға патриоттық тәрбие беруде, сондай-ақ ел бірлігін нығайтуда ерекше рөл атқарады. Тарихи жырларда қазақ батырларының ерліктері, жаугершілік заманда ел қорғаудағы ерлік әрекеттері, халқына қызмет ету жолындағы қажыр-қайраты мен қайтпас қайсарлығы сипатталады. Бұл жырлар ұлттық идеяны дәріптеп, халықтың бірегей болмысын көрсетеді. Қазақтың ауызша мұраларында сақталған тарихи жырлар көркемдік жағынан да құнды, себебі олар бейнелі тіл, терең мағыналы эпитеттер, метафоралар, теңеулер арқылы халықтың ұғымын көркем түрде жеткізеді. Бұл жырлар қазақ халқының тарихындағы ерлікке толы кезеңдер мен батырлардың тұлғасын дәріптеуге арналған. Батырлар жырының ерекшелігі – олар еркіндік пен азаттық үшін күресті, отанға деген адалдықты, батырлық пен қайсарлықты арқау етеді. Мұндай жырлар ұлттың рухын көтеріп, келер ұрпаққа үлгі боларлық қасиеттерді насихаттайды.
Держатели документа:
ЗКУ
980.
Подробнее
81
О-71
Орынова, Е. С.
Ресей зерттеушісі Петр Симон Паллас еңбегіндегі Батыс Қазақстан топономикасы [Текст] / Е. С. Орынова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 108-111.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Петр Симон Паллас -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан -- топонимика -- Река Яик -- Орал қаласы -- Яицкий городок
Аннотация: Бұл ғылыми мақалада Батыс Қазақстанның топонимикалық тарихына ерекше назар аударған және орал қаласы атауының шығу тегі және оның географиялық маңызы туралы өз пікірлерін айтқан Петр Симон Палластың зерттеулері қарастырылады. Оның "Яицкий қалашығы" атауының шығу тегі, Яик өзенімен байланысы және тарихи және мәдени маңызы бар "Орал" атауының өзгеруі туралы еңбектері қаралды. Мақалада сонымен қатар аймақтағы сауда және мәдени алмасулардағы орал қаласының рөлі зерттеліп, Паллас еңбектерінің маңыздылығы және оның зерттеулерінен алынған мәліметтердің қазіргі ғылыми зерттеулерге қосқан үлесі қарастырылады
Держатели документа:
ЗКУ
О-71
Орынова, Е. С.
Ресей зерттеушісі Петр Симон Паллас еңбегіндегі Батыс Қазақстан топономикасы [Текст] / Е. С. Орынова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 108-111.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
Петр Симон Паллас -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан -- топонимика -- Река Яик -- Орал қаласы -- Яицкий городок
Аннотация: Бұл ғылыми мақалада Батыс Қазақстанның топонимикалық тарихына ерекше назар аударған және орал қаласы атауының шығу тегі және оның географиялық маңызы туралы өз пікірлерін айтқан Петр Симон Палластың зерттеулері қарастырылады. Оның "Яицкий қалашығы" атауының шығу тегі, Яик өзенімен байланысы және тарихи және мәдени маңызы бар "Орал" атауының өзгеруі туралы еңбектері қаралды. Мақалада сонымен қатар аймақтағы сауда және мәдени алмасулардағы орал қаласының рөлі зерттеліп, Паллас еңбектерінің маңыздылығы және оның зерттеулерінен алынған мәліметтердің қазіргі ғылыми зерттеулерге қосқан үлесі қарастырылады
Держатели документа:
ЗКУ
Page 98, Results: 983