Электронный каталог

63
У 50

    Ұлы Даланың тарихи – мәдени ландшафтары [Текст] / О. Б. МазбаевМақсат Алпысбес, Г. Табулдин [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 325-341.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Ұлы дала -- Шағатай ұлысы -- қазақтар -- Жетісу -- Шығыс Түркістан -- моғол -- Қазақ хандығы -- Дешті Қыпшақ -- Моғолстан
Аннотация: Мақалада Ұлы Даланың тарихи-мәдени ландшафттарына шолу жасалады. Ұлы Дала – Еуразияның шөл, дала, орманды дала және таулы аймақтарын қамтитын кең табиғи-географиялық кеңістік. Жылқыны қолға үйрету мен көшпелі мал шаруашылығы осы кеңістікте өркениет дамуына негіз болды. Көшпелі мәдениет түрлі этностар мен мәдениеттердің байланысын күшейтіп, бұл үрдіс ғұн, түрік және Шыңғыс хан империялары дәуірінде жалғасын тапты. Ұлы Даланың бай табиғи және мәдени мұрасы Қазақ хандығының құрылуына тікелей ықпал етіп, халықтың тұрмыс-тіршілігі мен саяси дамуын айқындады. Түрік қағанаты, Жошы Ұлысы (Алтын Орда) және Қазақ хандығы дәуірлеріндегі тарихи сабақтастық осы аймақтың саяси-мәдени рөлін арттыра түсті. Тарихи деректер мен археологиялық зерттеулер Ұлы Дала қоғамдарының әлеуметтік-экономикалық дамуы мен этно-мәдени бірлігінің қалыптасуын түсіндіруге мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мазбаев, О.Б.
Мақсат Алпысбес
Табулдин, Г.
Абдулхайров, А.
Изенбаев, Б.

26.82
Б 82
Боранкулова, Д. М.
    Қалалық қоғамдық кеңістік – қала дамуының маңызды элементі [Текст] / Д. М. Боранкулова, А. Н. Бейкитова, Д. И. Қазақбай // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 342-358.
ББК 26.82

Рубрики: География

Кл.слова (ненормированные):
қалалық аумақ -- қалалық кеңістіктер -- қоғамдық кеңістіктер -- қалалық қоғамдық кеңістіктер -- тұрақты даму тұжырымдамасы -- қоғамдық көлік аялдамалары -- аялдама павильондары -- жұптық аялдамалар -- ақылды қала тұжырымдамасы -- нақты уақыт режиміндегі дисплей
Аннотация: Қазіргі әлемде сапалы қала ортасын қалыптастыру мәселелері ірі мегаполистерде де, шағын қалалар мен қалалық елді мекендерде де өзекті. Урбанизацияның қарқынды дамуы және қала тұрғындары үлесінің артуы жағдайында қоғамдық кеңістіктер қала жоспарлау жүйесінің маңызды құрамдас бөлігі, қала ортасының қалыптасу негізі ретінде қарастырылады. Мақалада отандық және халықаралық тәжірибе мысалдары негізінде қоғамдық қалалық кеңістіктерді құру мен жаңғыртудың проблемалары, тәжірибелері және қазіргі заманғы үрдістеріне теориялық талдау жасалды. Бұл мәселені зерттеу қалалық қоғамдық кеңістіктердің тиімді жұмыс істеуін қамтамасыз ететін жүйені құру, дамытудың негізгі қағидаттары мен талаптарын анықтауға мүмкіндік береді. Қала аумағындағы ашық қоғамдық кеңістіктер – қалалық алаңдар, саябақтар, жағалаулар, табиғи ландшафттар, тұрғын үй кешендерінің аумақтары әлеуметтік-мәдени дамуымен қатар экономикалық дамуына да ықпал етеді. Қоғамдық кеңістік қала дамуының маңызды элементі ретінде қаланың біртұтас әлеуметтік-мәдени құрылымын қалыптастыруда үлкен рөл атқарады және зерттеуіміздің өзектілігін қамтамасыз етеді. Мақалада қалалық қоғамдық кеңістіктердің маңыздылығы талданды, белгілеріне қарай жіктемесі жасалды және қоғамдық аумақтарды жобалаудың басты ерекшеліктері айқындалды. Қалалық қоғамдық кеңістіктердің жіктемесі оның әлеуметтік маңыздылығын көрсетті. Жоғары урбандалған қала ортасындағы әлеуметтік маңызы бар нысан арқылы қоғамдық көлік аялдамаларына жүйелі талдау жүргізілді. Қоғамдық көлік аялдамаларына қаланың өмір сүру процесіне өзгерістер енгізе алатын ашық қоғамдық кеңістіктер ретінде маңызы зор. Бұл оларды құрудың, сақтаудың және оңтайландырудың жаңа тәсілдері мен әдістерін енгізуді қажет етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бейкитова, А.Н.
Қазақбай, Д.И.

26.82
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
    Литва Республикасының экономикасы: тарихи сабақтастық және қазіргі даму ерекшеліктері [Текст] / Б. Х. Ходжанова, Н. С. Жармаганбетова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 388-403.
ББК 26.82

Рубрики: География

Кл.слова (ненормированные):
Литва Республикасы -- Алитус -- Вильнюс -- Каунас -- Клайпед -- Паневежск -- Таурагс -- Тельшяйск -- Еуропалық Одақ -- инновация -- экспорт -- энергетика
Аннотация: Бұл мақалада Литва Республикасының шаруашылығының құрылымы және экономикалық даму жағдайын қарастырады. Литва Республикасы — Балтық жағалауында орналасқан шағын, бірақ стратегиялық маңызы бар мемлекеттердің бірі. Кеңес Одағы ыдырағаннан кейін тәуелсіздігін алған Литва қарқынды саяси, экономикалық және әлеуметтік өзгерістерді бастан кешірді. Еуропалық Одақ пен НАТО мүшелігі елдің дамуына жаңа серпін берді. Елдің физикалық географиялық орналасуына жалпы шолу жасай отырып, қазіргі әлеуметтік-экономикалық даму барысына сипаттама беріледі. Литва Республикасы Шығыс Еуропа (Орыс) жазығының батысында орналасқан. Мұздық елдің рельефін қалыптастыруда маңызды рөл атқарды. Солтүстік аудандарды қоспағанда, Литва аумағы бүкіл Балтық жағалауындағы мұздық шөгінділерінің ең қуатты жинақталу аймағында орналасқан. ЖІӨ құрылымындағы өнеркәсіптің үлесі 2019 жыл бойынша 25,2 % құрайды. 1990 жылдан кейін бұл салада Балтық жағалауына тән процестер болды. Шикізат пен технологиялық байланыстардың үзілуі, нарықтар мен мемлекеттік тапсырыстардың жоғалуы өнеркәсіп құрылымының өзгеруіне, көптеген ірі кәсіпорындардың жойылуына әкелді. Отын өнеркәсібі бойынша Кеңес заманында Ресейден Новополоцк - Мажейкай мұнай құбыры арқылы келетін мұнай негізінде Литвада отын-энергетикалық кешен құрылды. Оның құрамына мұнай өңдеу зауыты, мұнай құбыры, Бутингтегі мұнай терминалы кірді. Литва-Балтық жағалауы елдерінің жалғыз өзі мұнай өңдеу болды. Көлік кешені бойынша ел аумағында автомобиль, әуе көлігі, темір жол көлігі жолға қойылған
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жармаганбетова, Н.С.