Электронный каталог

83
С 12
Сабыр, М.
    Айтыс өнерінің жайдары жазы еді... [Текст] / М. Сабыр // Орал өңірі. - 2025. - 8 сәуір. - №29. - Б. 14.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Шолпан қыдырниязова -- әдебиет -- әдебиеттану -- ақын -- айтыс өнері -- қоғам қайраткері
Аннотация: Шолпан апайдың осыдан бірнеше жыл бұрын «Қаратө-бем, қасиетті құшағың» кітабы жарық көрді. Сол кітапқа мен пікір жазып, ақын апамызбен сапарлас болып, Қаратөбеде өткен кітаптың тұсакесер жиынына бардық. Ақын қызына деген елдің ыстық ықыласын көрдік. Сол сапар-дан кейін ақын шығармашылығы туралы бір ойларымды қағазға түсірген едім. Кейін толықтырып жазармын деп, білгесаярымның бір бұрышына қоя салғанмын. Шолпан апай дүние салды деген хабарды естіп, көңіл құлазып отырғанда білгесаярымды тінтіп отырып, сол жазбамды тауып алдым. Көзі тірі кезінде жарияланбаса да, апамыздың аруағы риза болсын деп ұсынып отырмын.
Держатели документа:
ЗКУ

83
К 11
Қыдыршаев, А. С.
    Жыры мәңгі жасайтын Жұбан ақын (Қазақ ақыны Жұбан Молдағалиевтың туғанына 105 жыл толуына орай) [Текст] / А. С. Қыдыршаев, М. Қыдыршаев // Өркен. - 2025. - 30 мамыр. - №5. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
қазақ әдебиеті -- Жұбан Молдағалиев -- әдебиеттану -- Зейнолла Қабдолов -- ақын -- ұлттық поэзия
Аннотация: Қасиетті қазақ әдебиетінің кемел классигі, қайталанбас қарымды да қабырғалы қаламгері Жұбан Молдағалиев туралы әдебиеттану теоретигі, академик Зейнолла Қабдоловқа сүйене айтар болсақ, «Жұбан ақын - қазақ поэзиясындағы, әдебиетіміздегі ірі құбылыс. Ол Оралдың ғана ақыны емес, қазақтың Жұбаны». Көрнекті ақын Жұбан Молдағалиев – адамзаттық, азаматтық мәселелерді көркем поэзия тілімен бейнелеп, ұлттық поэзиямызды қайталанбас жыр жауһарымен байытқан, соңына мол шығармашылық мұра қалдырған зор талант иесі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдыршаев, М.

83
Н 55
Несипбекова, А. С.
    Т. Кәкішұлының «Мағжан Мен Сәкен» ғылыми эссесіндегі тұлғалар тұтастығы [Текст] / А. С. Несипбекова, Ж. Қ. Смағұлов // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №3. - Б. 99-109.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
ғылыми эссе -- тұлғалар тұтастығы -- ақын -- ғалым -- футуризм -- символизм -- тарихи дерек
Аннотация: Бұл зерттеу жұмысында Тұрсынбек Кәкішұлының тарихи деректер мен архивтік мағлұматтар негізінде жазылған «Мағжан мен Сәкен» ғылыми эссесі қарастырылған. Қазақ әдебиеттану ғылымында дау-дамайы мол мәселенің бірі – Мағжан мен Сәкеннің қарым-қатынасы. Көзі тірісінде де, ақталғаннан кейін де дабырасы басылмай келе жатқан осы мәселені шешуге арналған ғалым еңбегі - ұлы классиктеріміздің өмірі мен шығармашылығын өзек еткен, көркемдік талдаулармен оқырманның тарихи танымын, эстетикалық түсінігін молайтатын құнды еңбек. Мақалада ғылыми эсседегі қос ақынның пенделік қарым-қатынасы, поэзиялық қуаты, суреткерлік шеберліктері, жеке дара қолтаңбасы талдау нысаны болып отыр. Ақындардың шығармашылық ғұмырнамасы, ұлттық, азаматтық көзқарастағы жырлары, тұлғалар тұтастығы, қоғамдық қызметтері автор зерттеулері мен тұжырымдары негізінде талданады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Смағұлов, Ж.Қ.

83
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Жазушы Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» романындағы полифониялық әдістер [Текст] / Р. Б. Сұлтанғалиева, Жемиле Кынажы Баран, Ж. А. Жубанаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №4. - Б. 94-105.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
роман -- полифония -- диалог -- қатар сюжеттер -- контрапункт -- көпдауыстылық -- стиль -- монолог
Аннотация: Зерттеудің мақсаты – тәуелсіздік кезеңіндегі тарихи оқиғаларды оқырманға жеткізудегі полифониялық шығармалардың рөлін, көркемдік күш-қуатын анықтау, белгілі шығармаларды түсінудің жаңа мүмкіндіктерін ұсыну, қазіргі таңда өзекті болып отырған интеграцияның полифониялық принципін зерттеушілік қызметте қолдану және әдебиеттің музыкамен ішкі байланысының тереңірек екенін көрсету. Мақалада Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» атты полифониялық романы талданады. Автор романда бірнеше оқиғаларға қатар тоқталып, олардың әрқайсысына сөйлеу мен баяндаудың өзіндік ерекшеліктерін береді. Мақалада осындай сипатты белгілерге мысалдар келтіріліп, автордың баяндау полифониясына жүгінуінің себебі көрсетіледі. Полифониялық шығармаларға тән диалог, монолог ішіндегі диалог, контрапункт секілді көркемдік ерекшеліктер талданып, шығармадан мысалдар, нақты дәлелдер келтіріледі. Әдебиеттегі, музыкадағы полифония туралы зерттеулер жинақталып, шолу жасалады. Шетел авторларының полифониялық әдістері мен жазушы Б.Тілегенов қолданған әдістер салыстырылады. Адам психологиясын түсінудегі диалогтың маңызы, соның ішінде «өзгенің дауысымен» жүретін диалогтар маңызы талданады. Зерттеу нысанына алынған «Сексен алтыншы жыл» шығармасындағы контрапункттың көрініс табу әдістерін анықтау зерттеудің ғылыми құндылығын арттыра түседі. Қатар суреттелген оқиғалардың арасындағы үндестік те анықталады. Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: әдебиеттану ғылымын зерттеуші студенттерге, магистранттарға, докторанттарға пайдалы зерттеу бағыты бола алады. Осы салада оқылатын дәрістерде пайдалануға болады. Зерттеу жұмысы полифониялық шығармаларды терең түсінуге, талдауға көмектеседі. Мақалада полифонияға тән ерекшеліктерді жүйелеу, баяндау, талдау, салыстыру секілді әдістер пайдаланылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жемиле Кынажы Баран
Жубанаева, Ж.А.

63
М 22
Мамырбеков, А. М.
    Семей полигоны мұрасы: тарихи шындық пен мәдени интерпретацияның тоғысуы [Текст] / А. М. Мамырбеков, М. М. Жәнібек, А. К. Оспанова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №4. - Б. 145-167.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Семей сынақ полигонының тарихы -- тарихи жады -- көркем әдебиет -- бейнелеу өнері -- ядролық сынақ
Аннотация: Ғылыми мақалада Семей ядролық сынақ полигонының әдебиет пен өнер туыныларында бейнеленуі тарихи дискурс әдісі негізінде қарастырылады. Ядролық сынақтың қоғамға тигізген салдары мен тарихи жадыны қалыптастырудағы рөлі шығармашылық интерпретация тұрғысынан талданған. Семей ядролық сынақ полигонына арналған көркем шығармаларға, деректі фильмдерге және бейнелеу өнер туындыларына талдау жасау. Зерттеуде тарихи нарративті талдау, интертекстуалдық талдау және компаративистикалық (салыстырмалы) әдістер арқылы ядролық полигон бейнесі қандай контекстте және қандай мағыналық бағытта қолданылғаны және олардың тарихи- мәдени маңыздылығы анықталды. Аталған ғылыми әдістер Семей полигонының өнер туындыларындағы бейнесі мен тарихи шындық арасындағы байналысты ғылыми негізде талдауға мүмкіндік берді. Мақалада келтірілген көркем мәтін интерпретациясы мен пайымдау мәселелері әдебиеттану және герменевтика ғылымдары негізінде зерттелді. Эмоционалды реакция тудыратын сынақ тәжірибесін түсінуге бағытталған деректі фильмдерге де шолу жасалынған. Әдеби шығармалар, көркем сурет туындылары мен кинотуындылар зерттеу жұмысының нысаны ретінде қарастырылған. Зерттеу нәтижелерін интерпретациялау үшін әдеби еңбектер сараланып, бірнеше бағытқа жіктеп ұсынылған. Семей ядролық полигон тарихы мен оның өнердегі бейнеленуін зерттеу қоғамның тарихи жадысын жаңғыртуға, мәдениетаралық диалогты нығайтуға және тарихи әділеттілікке жетуге ықпал етеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жәнібек, М.М.
Оспанова, А.К.

81
Б 42
Бекбосинова, Г. З.
    Қазақ стилистикасы туралы маңызды мәселелер [Текст] / Г. З. Бекбосинова // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 90-92.
ББК 81

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
Стилистика -- стиль -- әдебиеттану -- бейнелеу өнері -- музыка -- Қазақ тілі стилистикасы -- Құрылымдық стилистика немесе тіл стилистикасы -- Қолданымдық стилистика немесе сөз стилитситкасы
Аннотация: Стилистика тіл білімінің бір саласы болып есептеледі. Стилистикадағы негізгі ұғымдардың бірі – стиль. Оны осы күнге дейін әркім әр түрлі түсінеді. Себебі «стиль» терминінің мазмұны кең. Оның қолданылатын орны көп. Стиль термині әдебиеттану, бейнелеу өнері, музыка (ән-саз) т.б. ғылым салаларында да кеңінен жұмсалады. Стилистика тілдің қолданылу заңдылықтарын зерттейтін ғылым болғандықтан тілдік (фактілердің) белгілердің дұрыс қолданылу нормасын көздейді. Тілдік құралдарды дұрыс, ұтымды қолдана білудің қоғамдық үлкен мәні бар. Тілдік белгілерді сұрыптап, қолданылу заңдылықтары әдетте айтылатын ойдың мазмұнына байланысты. Ойлау жұмысының нәтижелерін төл сөз арқылы бейнелейді.
Держатели документа:
ЗКУ

83
М 91
Мүтитегі, З.
    Азаматтығы бір төбе, Ақындығы бір төбе [Текст] / З. Мүтитегі // Орал өңірі. - 2025. - №87.- 2 қазан. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
ақын, журналист айсұлу қадырбаева 75 жаста -- қаратөбе ауданы -- қоскөл ауылы -- алматы қаласы -- абай атындағы -- қазақ педагогикалық институт -- филология факультеті -- азат қозғалысы -- алғашқы жинақ -- айсұлу ханым -- иманға жүгін, ей пенде! -- парыз -- барып қайт, балам ауылға
Аннотация: Мақалада ақын, журналист Айсұлу Қадырбаева туралы айтылған. Ақынның өлеңдері Қазақстан мен Түркия баспаларында жарық көрді. Ақынның өлеңдері поэзия әлеміне өзгеше бір рең алып келді.