Choice of metadata Статьи ППС
Page 12, Results: 123
Report on unfulfilled requests: 0
111.
Подробнее
Н 91
Нығметжанов, Б. Т.
Мұсылман діни көшбасшыларының рухани-ағарту саласындағы қызметтері (XIX ғ. аяғы – XX ғ.) [Текст] / Б. Т. Нығметжанов // «Білім берудегі трендтер» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық ғылыми-әдістемелік конференциясының жинағы. - Орал, 2024. - Т.2. - Б. 329-332.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Ресей империясы -- Орынбор мүфтилігі -- діни тұлғалар -- молда -- мектеп -- медресе -- білім -- ағартушылық
Аннотация: Мақалада Патшалық Ресейдің отаршылдық саясаты тұсында діни қайраткер ретінде тарих сахнасына көтерілген тұлғаларға тоқталады. Әсіресе қазақ даласында рухани-ағарту саласының дамуына татар, башқұрт зиялы инттелигенттерінің ықпалы зор болды. Ресей патшалығы Орынбор мүфтилігі арқылы діни тұлғаларды қатаң бақылауда ұстап отырды. Мақалада автор Сәлімгерей Тевкелевтің қызметін де толық деректер негізінде сипаттай түскен. Мақалада Ресей патшалығының қазақ жеріне жүргізген рухани-отарлау саясаты туралы баяндайды. Осы жағдайға қарамастан мұсылман діни элиталары бірігіп, қазақ даласындағы білім мен ағартудың, дін мен мәдениеттің қалыптасуына түрткі болғандығын сипаттайды
Держатели документа:
ЗКУ
Н 91
Нығметжанов, Б. Т.
Мұсылман діни көшбасшыларының рухани-ағарту саласындағы қызметтері (XIX ғ. аяғы – XX ғ.) [Текст] / Б. Т. Нығметжанов // «Білім берудегі трендтер» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық ғылыми-әдістемелік конференциясының жинағы. - Орал, 2024. - Т.2. - Б. 329-332.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Ресей империясы -- Орынбор мүфтилігі -- діни тұлғалар -- молда -- мектеп -- медресе -- білім -- ағартушылық
Аннотация: Мақалада Патшалық Ресейдің отаршылдық саясаты тұсында діни қайраткер ретінде тарих сахнасына көтерілген тұлғаларға тоқталады. Әсіресе қазақ даласында рухани-ағарту саласының дамуына татар, башқұрт зиялы инттелигенттерінің ықпалы зор болды. Ресей патшалығы Орынбор мүфтилігі арқылы діни тұлғаларды қатаң бақылауда ұстап отырды. Мақалада автор Сәлімгерей Тевкелевтің қызметін де толық деректер негізінде сипаттай түскен. Мақалада Ресей патшалығының қазақ жеріне жүргізген рухани-отарлау саясаты туралы баяндайды. Осы жағдайға қарамастан мұсылман діни элиталары бірігіп, қазақ даласындағы білім мен ағартудың, дін мен мәдениеттің қалыптасуына түрткі болғандығын сипаттайды
Держатели документа:
ЗКУ
112.
Подробнее
Х 15
Хайруллина, Я. С.
География сабақтарында жасанды интеллект арқылы ғылыми жобалар негізінде оқу дағдыларын дамыту жұмыстарын жүйелеу [Текст] / Я. С. Хайруллина // «Білім берудегі трендтер» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық ғылыми-әдістемелік конференциясының жинағы. - Орал, 2024. - Т.2. - Б. 377-379.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
География -- жасанды интеллект -- ғылыми жобалар -- білім -- Интерактивті карталар -- виртуалды экскурсиялар -- Деректерді талдау және модельдеу құралдары -- Навигация
Аннотация: География сабағында жасанды интеллект (ЖИ) арқылы оқу дағдыларын дамыту үшін жүйелі және инновациялық тәсілдерді қолдану маңызды. ЖИ құралдары оқу процесін тиімдірек және қызықты ете алады, сонымен қатар оқушылардың түсінігін кеңейтеді және олардың географиялық дағдыларын шыңдайды. Жасанды интеллект (ЖИ) арқылы оқу дағдыларын жүйелеу — бұл білім алу процесінде ЖИ құралдарын пайдалану арқылы оқушылардың оқу, түсіну, талдау және ақпаратты қолдану қабілеттерін дамытуды көздейді. Жасанды интеллекттің көмегімен оқу дағдыларын жүйелеу арқылы оқыту процесін тиімдірек және жекелендірілген етуге болады, бұл оқушылардың әртүрлі деңгейлердегі білім алу қажеттіліктеріне жауап береді.
Держатели документа:
ЗКУ
Х 15
Хайруллина, Я. С.
География сабақтарында жасанды интеллект арқылы ғылыми жобалар негізінде оқу дағдыларын дамыту жұмыстарын жүйелеу [Текст] / Я. С. Хайруллина // «Білім берудегі трендтер» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық ғылыми-әдістемелік конференциясының жинағы. - Орал, 2024. - Т.2. - Б. 377-379.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
География -- жасанды интеллект -- ғылыми жобалар -- білім -- Интерактивті карталар -- виртуалды экскурсиялар -- Деректерді талдау және модельдеу құралдары -- Навигация
Аннотация: География сабағында жасанды интеллект (ЖИ) арқылы оқу дағдыларын дамыту үшін жүйелі және инновациялық тәсілдерді қолдану маңызды. ЖИ құралдары оқу процесін тиімдірек және қызықты ете алады, сонымен қатар оқушылардың түсінігін кеңейтеді және олардың географиялық дағдыларын шыңдайды. Жасанды интеллект (ЖИ) арқылы оқу дағдыларын жүйелеу — бұл білім алу процесінде ЖИ құралдарын пайдалану арқылы оқушылардың оқу, түсіну, талдау және ақпаратты қолдану қабілеттерін дамытуды көздейді. Жасанды интеллекттің көмегімен оқу дағдыларын жүйелеу арқылы оқыту процесін тиімдірек және жекелендірілген етуге болады, бұл оқушылардың әртүрлі деңгейлердегі білім алу қажеттіліктеріне жауап береді.
Держатели документа:
ЗКУ
113.
Подробнее
К 11
Қыдыршаев, А. С.
Жыраулар жырын зерделеуші [Текст] / А. С. Қыдыршаев // Өркен. - 2024. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 15.
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Əдебиеттанушы -- ғалым -- Қабиболла Сыдиықұлы Сыдиықов -- сөз өнері -- ауыз əдебиеті -- зерттеушілер -- Əдебиет -- ақын-жырау
Аннотация: Əдебиеттанушы ғалым Қабиболла Сыдиықұлы Сыдиықов бар саналы ғұмырын қазақтың сөз өнерін зерделеуге, ғасырлар шаңы жапқан ауыз əдебиеті үлгілерін іздеуге, жинауға, жариялауға, Батыс Қазақстан өлкесінің əдеби-мəдени мұраларын зерттеуге бағыштаған. Қабиболла Сыдиықұлы - ғылыми-əдеби еңбегі, азаматтық өмір жолы өзінен кейінгілерге өнеге, халық қазынасының даналық тағылымдарын ел игілігіне айналдыру мұратына алдыңғы аға буын зерттеушілер əулетіне шын мəнінде ізбасар-сүйеніш бола білген, тып-тыныш тындырған ісі замандастарын қуантар ырысты қалам иелерінің бірі. М.О.Əуезов атындағы Əдебиет жəне өнер институты қабырғасында, мұрағат қорларында өткізген берекелі ізденістер Қабиболла Сыдиықұлының қаламына қуат дарытқан, мұраттас талай əріптестеріне нар жүгін көтертер көмбе көзін о бастан біржола тиянақтап ашып берген. Əдебиеттанушы ғалым ел аузынан халқымыздың əдеби, мəдени мұраларын жинастырушы мақсатымен зерттеуші ретінде əлсін-əлсін қайталап ат ізін салған Орал, Ақтөбе, Маңғыстау, Тарбағатай, Зайсан, Қарақалпақ өңірлері сапарларының игілігі өз алдына, Ғылым академиясының ғалым жетекшілік еткен арнаулы экспедициялары - Өзбекстан, Тəжікстан, Түрікменстан, Атырау, Маңғыстау аймағы сыйлаған қисапсыз əдеби һəм өнер қазынасы ауыз əдебиетінің бұған дейін көпшілігімізге ортақ рухани ордаларға беймағлұм қыруар нұсқалары, шежірелер мен тарихи деректер, əн-күйлер, жыраулар əуендері, ақындық үлгілер ұлттық мəдениет тарихына қатысты деректерге қол жеткізеді.
Держатели документа:
ЗКУ
К 11
Қыдыршаев, А. С.
Жыраулар жырын зерделеуші [Текст] / А. С. Қыдыршаев // Өркен. - 2024. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 15.
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Əдебиеттанушы -- ғалым -- Қабиболла Сыдиықұлы Сыдиықов -- сөз өнері -- ауыз əдебиеті -- зерттеушілер -- Əдебиет -- ақын-жырау
Аннотация: Əдебиеттанушы ғалым Қабиболла Сыдиықұлы Сыдиықов бар саналы ғұмырын қазақтың сөз өнерін зерделеуге, ғасырлар шаңы жапқан ауыз əдебиеті үлгілерін іздеуге, жинауға, жариялауға, Батыс Қазақстан өлкесінің əдеби-мəдени мұраларын зерттеуге бағыштаған. Қабиболла Сыдиықұлы - ғылыми-əдеби еңбегі, азаматтық өмір жолы өзінен кейінгілерге өнеге, халық қазынасының даналық тағылымдарын ел игілігіне айналдыру мұратына алдыңғы аға буын зерттеушілер əулетіне шын мəнінде ізбасар-сүйеніш бола білген, тып-тыныш тындырған ісі замандастарын қуантар ырысты қалам иелерінің бірі. М.О.Əуезов атындағы Əдебиет жəне өнер институты қабырғасында, мұрағат қорларында өткізген берекелі ізденістер Қабиболла Сыдиықұлының қаламына қуат дарытқан, мұраттас талай əріптестеріне нар жүгін көтертер көмбе көзін о бастан біржола тиянақтап ашып берген. Əдебиеттанушы ғалым ел аузынан халқымыздың əдеби, мəдени мұраларын жинастырушы мақсатымен зерттеуші ретінде əлсін-əлсін қайталап ат ізін салған Орал, Ақтөбе, Маңғыстау, Тарбағатай, Зайсан, Қарақалпақ өңірлері сапарларының игілігі өз алдына, Ғылым академиясының ғалым жетекшілік еткен арнаулы экспедициялары - Өзбекстан, Тəжікстан, Түрікменстан, Атырау, Маңғыстау аймағы сыйлаған қисапсыз əдеби һəм өнер қазынасы ауыз əдебиетінің бұған дейін көпшілігімізге ортақ рухани ордаларға беймағлұм қыруар нұсқалары, шежірелер мен тарихи деректер, əн-күйлер, жыраулар əуендері, ақындық үлгілер ұлттық мəдениет тарихына қатысты деректерге қол жеткізеді.
Держатели документа:
ЗКУ
114.
Подробнее
А 61
Әмен, А. Ж.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру («Мемориалдық тақталар» жобасы мысалында) [Текст] / А. Ж. Әмен // Өркен. - 2024. - 31 қазан. - №9. - Б. 6.
ББК 74.58
Рубрики: Высшее образование
Кл.слова (ненормированные):
ғылыми-зерттеу жұмысы -- Студенттер -- Мемориалдық тақталар -- жобасы
Аннотация: Студенттің ғылыми-зерттеу жұмысы мамандарды даярлау сапасын арттырудың маңызды факторы болып табылады, ал студенттердің ғылыми қызмет дағдыларын дамыту – қазіргі ЖОО-ның басты міндеттерінің бірі. Студенттердің ғылыми- зерттеу жұмыстарына тартылуының жоғары деңгейі жастарға əлеуметтік маңызды мəселелерді анықтау жəне талдау, тиімді шешімдер табу, сондай - ақ студенттердің зияткерлік жəне аналитикалық дағдыларының академиялық өсуіне жəне дамуына ықпал ету сияқты маңызды құзыреттерді сіңіреді. Жұмыста ЖОО студент жастарды ғылыми-зерттеу жұмысына тарту үшін қолдана алатын тəсілдер қарастырылады, студенттердің СҒЗЖ-ға қатынасы анықталды; олардың ғылыми-зерттеу қызметі мен қызметіне оң əсер ететін ынталандырушы фак- торлар талданды. Автор студенттерді төменгі курстардан бастап ғылыми-зерттеу жұмыстарына тарту сыни ойлауды дамытуға, тақырыпты тереңірек зерттеуге, деректермен жұмыс істеу дағдыларын игеруге, коммуникациялық дағдыларды дамытуға, ғылыми қоғамдастыққа белсенді қатысуға ықпал етеді жəне тұтастай алғанда болашақ кəсіби қызметке дайындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
А 61
Әмен, А. Ж.
Студенттердің ғылыми-зерттеу жұмысын ұйымдастыру («Мемориалдық тақталар» жобасы мысалында) [Текст] / А. Ж. Әмен // Өркен. - 2024. - 31 қазан. - №9. - Б. 6.
Рубрики: Высшее образование
Кл.слова (ненормированные):
ғылыми-зерттеу жұмысы -- Студенттер -- Мемориалдық тақталар -- жобасы
Аннотация: Студенттің ғылыми-зерттеу жұмысы мамандарды даярлау сапасын арттырудың маңызды факторы болып табылады, ал студенттердің ғылыми қызмет дағдыларын дамыту – қазіргі ЖОО-ның басты міндеттерінің бірі. Студенттердің ғылыми- зерттеу жұмыстарына тартылуының жоғары деңгейі жастарға əлеуметтік маңызды мəселелерді анықтау жəне талдау, тиімді шешімдер табу, сондай - ақ студенттердің зияткерлік жəне аналитикалық дағдыларының академиялық өсуіне жəне дамуына ықпал ету сияқты маңызды құзыреттерді сіңіреді. Жұмыста ЖОО студент жастарды ғылыми-зерттеу жұмысына тарту үшін қолдана алатын тəсілдер қарастырылады, студенттердің СҒЗЖ-ға қатынасы анықталды; олардың ғылыми-зерттеу қызметі мен қызметіне оң əсер ететін ынталандырушы фак- торлар талданды. Автор студенттерді төменгі курстардан бастап ғылыми-зерттеу жұмыстарына тарту сыни ойлауды дамытуға, тақырыпты тереңірек зерттеуге, деректермен жұмыс істеу дағдыларын игеруге, коммуникациялық дағдыларды дамытуға, ғылыми қоғамдастыққа белсенді қатысуға ықпал етеді жəне тұтастай алғанда болашақ кəсіби қызметке дайындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
115.
Подробнее
Д 71
Дошева, Г. А.
Деректер қоймасы кестесін анықтау және манипуляциялау командалары [Текст] / Г. А. Дошева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 375-379.
ББК 32.81
Рубрики: Информатика
Кл.слова (ненормированные):
информатика -- IT мамандарын дайындау -- CREATE -- ALTER -- DROP -- Data Definition language -- Реляциялык деректер -- SQL -- Kahoot -- Zhai Quiz -- wordwall -- Classroom платформасы
Держатели документа:
ЗКУ
Д 71
Дошева, Г. А.
Деректер қоймасы кестесін анықтау және манипуляциялау командалары [Текст] / Г. А. Дошева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 375-379.
Рубрики: Информатика
Кл.слова (ненормированные):
информатика -- IT мамандарын дайындау -- CREATE -- ALTER -- DROP -- Data Definition language -- Реляциялык деректер -- SQL -- Kahoot -- Zhai Quiz -- wordwall -- Classroom платформасы
Держатели документа:
ЗКУ
116.
Подробнее
Д 21
Даулетова, А. Б.
Сингапурдың білім беру жүйесі білім беру сапасын қамтамасыз ету контекстінде [Текст] / А. Б. Даулетова, Ж. С. Кублашева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 206-214.
ББК 74
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
Сингапур -- білім беру жүйесі -- білім сапасы -- нәтижелер -- тиімділік факторы
Аннотация: Білім беру сапасы қоғамның тұрақты дамуының, мемлекеттің бәсекеге қабілеттілігі мен ұлттық қауіпсіздігінің маңызды факторларының бірі болып табылады. Қазақстанда білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігі мен білім сапасын арттыру мәселесі қазіргі уақытта басым мәселелердің бірі болып табылады. Осыған байланысты халықаралық тәжірибені, атап айтқанда жоғары сапалы көрсеткіштері бар елдерді зерделеу мәселесі өзекті болып қала береді. Бұл мақалада білім сапасы бойынша халықаралық зерттеулерде ең жоғары рейтингтерді көрсететін және сарапшылармен әлемдегі ең үздіктердің бірі ретінде бағаланатын Сингапурдың білім беру жүйесіне талдау әрекеті келтірілген. Зерттеудің тұжырымдалған мақсатына жету үшін авторлар соңғы жылдардағы журнал мақалаларынан, есептерден, диссертациялық зерттеулерден көптеген әдебиет көздерін қарастырды, таңдады және талдады. Құжаттарды талдау және әдебиеттерге шолу жасау кезінде Scopus және «Google Scholar» сияқты бірнеше электрондық мәліметтер базасы қолданылды. Іздеу "Singapore education system" және "singapore technology"сияқты бірқатар кілт сөздер бойынша жүргізілді. Содан кейін авторлар Сингапур тәжірибесінің қазақстандық кеңістікте қолданылуын анықтау үшін жиналған деректерді мұқият зерттеп, талдады. Осы талдаудың нәтижелері бойынша зерттеу тақырыбы бойынша негізгі тұжырымдар жасалды. Авторлар Сингапурдың білім беру жүйесін түбегейлі көшіріп алу пайдасыз деген қорытындыға келді, дегенмен мақалада аталған тәжірибенің кейбір аспектілері назар аударуға тұрарлық.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кублашева, Ж. С.
Д 21
Даулетова, А. Б.
Сингапурдың білім беру жүйесі білім беру сапасын қамтамасыз ету контекстінде [Текст] / А. Б. Даулетова, Ж. С. Кублашева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 206-214.
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
Сингапур -- білім беру жүйесі -- білім сапасы -- нәтижелер -- тиімділік факторы
Аннотация: Білім беру сапасы қоғамның тұрақты дамуының, мемлекеттің бәсекеге қабілеттілігі мен ұлттық қауіпсіздігінің маңызды факторларының бірі болып табылады. Қазақстанда білім беру жүйесінің бәсекеге қабілеттілігі мен білім сапасын арттыру мәселесі қазіргі уақытта басым мәселелердің бірі болып табылады. Осыған байланысты халықаралық тәжірибені, атап айтқанда жоғары сапалы көрсеткіштері бар елдерді зерделеу мәселесі өзекті болып қала береді. Бұл мақалада білім сапасы бойынша халықаралық зерттеулерде ең жоғары рейтингтерді көрсететін және сарапшылармен әлемдегі ең үздіктердің бірі ретінде бағаланатын Сингапурдың білім беру жүйесіне талдау әрекеті келтірілген. Зерттеудің тұжырымдалған мақсатына жету үшін авторлар соңғы жылдардағы журнал мақалаларынан, есептерден, диссертациялық зерттеулерден көптеген әдебиет көздерін қарастырды, таңдады және талдады. Құжаттарды талдау және әдебиеттерге шолу жасау кезінде Scopus және «Google Scholar» сияқты бірнеше электрондық мәліметтер базасы қолданылды. Іздеу "Singapore education system" және "singapore technology"сияқты бірқатар кілт сөздер бойынша жүргізілді. Содан кейін авторлар Сингапур тәжірибесінің қазақстандық кеңістікте қолданылуын анықтау үшін жиналған деректерді мұқият зерттеп, талдады. Осы талдаудың нәтижелері бойынша зерттеу тақырыбы бойынша негізгі тұжырымдар жасалды. Авторлар Сингапурдың білім беру жүйесін түбегейлі көшіріп алу пайдасыз деген қорытындыға келді, дегенмен мақалада аталған тәжірибенің кейбір аспектілері назар аударуға тұрарлық.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кублашева, Ж. С.
117.
Подробнее
Т 50
Тойбаев, А. Ж.
Тарихи тұлғатанудың теориялық-методологиялық мәселелері [Текст] / А. Ж. Тойбаев, Д. Сейтжан, М. Әбубәкір // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 137-157.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
тарих ғылымы -- тарихи тұлғатану -- тұлға -- Отан тарихы -- зиялы -- ұлт тарихы -- тарихи
Аннотация: XXI ғасыр - әлемдік деңгейде ғылымының кемеліне келген кезеңі. Себебі, жаңа технологиялардың қарыштап дамуы барысында жаңа тың технологиялар, мамандықтар пайда болып адамзат баласына қызмет етуде. Сонымен қатар, сан қырлы ғылым салалары өзара байланыста болып, жаңа тың зерттеулер дүниеге келді. Осыған байланысты тарих ғылымы басқа салаларымен етене байланыста болуы арқылы жаңа тың деректер көбеюде және теориялық-методологиялық әдістемелер жасалу үдерісінде. Осы бағытта, тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану бойынша жаңа ғылыми еңбектер дүниеге келді. Бұл бойынша авторлар Отан тарихындағы тұлғатанудың тарихи маңызын атап көрсеттті. Себебі, өмірдің әр сәті мен әр оқиғасы адамдардың қатысуымен болып, нәтижесінде ол кезеңдер тарихқа айналады. Мақалада, тұлғатану бойынша теоиялық-методологиялық талдаулар жүргізілді. Мақалада тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану туралы қалам тербеген Отандық ғалымдардың еңбектері тарихи тұрғыда аталып өтіледі. Осыған орай, мақала жүйелелілік, объективтілік және тарихилық принциптер бойынша талдау жасалынды. Тұлға дегеніміз өз ойын нақты және толыққанды, жүйелі жеткізе алатын, озық терең ойымен, білімідлігімен ерекшеленетін адамдар болып табылады. Осы бойынша, мақалада Отан тарихындағы белгілі ғалымдардың еңбектеріндегі тұлға қғымы бойынша ғылыми-тұжырымдар берілді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейтжан, Д.
Әбубәкір, М.
Т 50
Тойбаев, А. Ж.
Тарихи тұлғатанудың теориялық-методологиялық мәселелері [Текст] / А. Ж. Тойбаев, Д. Сейтжан, М. Әбубәкір // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 137-157.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
тарих ғылымы -- тарихи тұлғатану -- тұлға -- Отан тарихы -- зиялы -- ұлт тарихы -- тарихи
Аннотация: XXI ғасыр - әлемдік деңгейде ғылымының кемеліне келген кезеңі. Себебі, жаңа технологиялардың қарыштап дамуы барысында жаңа тың технологиялар, мамандықтар пайда болып адамзат баласына қызмет етуде. Сонымен қатар, сан қырлы ғылым салалары өзара байланыста болып, жаңа тың зерттеулер дүниеге келді. Осыған байланысты тарих ғылымы басқа салаларымен етене байланыста болуы арқылы жаңа тың деректер көбеюде және теориялық-методологиялық әдістемелер жасалу үдерісінде. Осы бағытта, тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану бойынша жаңа ғылыми еңбектер дүниеге келді. Бұл бойынша авторлар Отан тарихындағы тұлғатанудың тарихи маңызын атап көрсеттті. Себебі, өмірдің әр сәті мен әр оқиғасы адамдардың қатысуымен болып, нәтижесінде ол кезеңдер тарихқа айналады. Мақалада, тұлғатану бойынша теоиялық-методологиялық талдаулар жүргізілді. Мақалада тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану туралы қалам тербеген Отандық ғалымдардың еңбектері тарихи тұрғыда аталып өтіледі. Осыған орай, мақала жүйелелілік, объективтілік және тарихилық принциптер бойынша талдау жасалынды. Тұлға дегеніміз өз ойын нақты және толыққанды, жүйелі жеткізе алатын, озық терең ойымен, білімідлігімен ерекшеленетін адамдар болып табылады. Осы бойынша, мақалада Отан тарихындағы белгілі ғалымдардың еңбектеріндегі тұлға қғымы бойынша ғылыми-тұжырымдар берілді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейтжан, Д.
Әбубәкір, М.
118.
Подробнее
А 15
Абилева, Н.
Орталық Азия елдері қыш ісінің бейзаттық аспектісі: аңыз-әңгімелер мен нанымдар [Текст] / Н. Абилева, С. Рахимжанова, Ж. Аккошкарова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 219-230.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
саз -- қыш ісі -- материалдық емес мәдени мұра -- Орталық Азия -- этнография -- тірі мұра
Аннотация: Мақалада қыш ісіне қатысты аңыз-әңгімелер мен нанымдар материалдық емес мәдени мұраның бір бағыты ретінде ғылыми деректер мен этнографиялық материалдарға негізделіп, рухани мұра ретінде қарастырылады. Дала жұмыстары барысында алынған этнографиялық мәліметтер мен ғылыми материалдар негізінде Орта Азия елдері қыш ісінің материалдық емес аспектісін зерттеу. Аталған мәселені зерделеу кезінде этнографияны зерттеудің негізгі әдістері, атап айтқанда сауалнама және анкета әдістері қолданылды. Сонымен қатар, қыш ісі туралы аңыздар мен рәсімдердің даму процесін анықтауға ықпал еткен сарқыншақ әдісінің ерекше маңыздылығын атап өткен жөн. Алынған мәліметтер негізінде қыш ісіне қатысты аңыз-әңгімелер мен нанымдар материалдық емес мәдени мұра ретінде дәстүрлі дінмен өзгеріске ұшырап, немесе жылдан жылға өз өзектілігін жоғалтып барады. Орталық Азия елдері қыш ісінің материалдық емес мәдени мұрасын зерделеу негізінде мәліметтердің мардымсыз екені анықталып, аталған сұрақ жан-жақты зерттеуді қажет ететіндігі, сонымен қатар бар ақпарат негізінде материалдық емес мәдени мұра элементтерін қайта жаңғыртып, артынан тізімдеу жүргізу қажет етеді деген қорытынды жасалды
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахимжанова, С.
Аккошкарова, Ж.
А 15
Абилева, Н.
Орталық Азия елдері қыш ісінің бейзаттық аспектісі: аңыз-әңгімелер мен нанымдар [Текст] / Н. Абилева, С. Рахимжанова, Ж. Аккошкарова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 219-230.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
саз -- қыш ісі -- материалдық емес мәдени мұра -- Орталық Азия -- этнография -- тірі мұра
Аннотация: Мақалада қыш ісіне қатысты аңыз-әңгімелер мен нанымдар материалдық емес мәдени мұраның бір бағыты ретінде ғылыми деректер мен этнографиялық материалдарға негізделіп, рухани мұра ретінде қарастырылады. Дала жұмыстары барысында алынған этнографиялық мәліметтер мен ғылыми материалдар негізінде Орта Азия елдері қыш ісінің материалдық емес аспектісін зерттеу. Аталған мәселені зерделеу кезінде этнографияны зерттеудің негізгі әдістері, атап айтқанда сауалнама және анкета әдістері қолданылды. Сонымен қатар, қыш ісі туралы аңыздар мен рәсімдердің даму процесін анықтауға ықпал еткен сарқыншақ әдісінің ерекше маңыздылығын атап өткен жөн. Алынған мәліметтер негізінде қыш ісіне қатысты аңыз-әңгімелер мен нанымдар материалдық емес мәдени мұра ретінде дәстүрлі дінмен өзгеріске ұшырап, немесе жылдан жылға өз өзектілігін жоғалтып барады. Орталық Азия елдері қыш ісінің материалдық емес мәдени мұрасын зерделеу негізінде мәліметтердің мардымсыз екені анықталып, аталған сұрақ жан-жақты зерттеуді қажет ететіндігі, сонымен қатар бар ақпарат негізінде материалдық емес мәдени мұра элементтерін қайта жаңғыртып, артынан тізімдеу жүргізу қажет етеді деген қорытынды жасалды
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахимжанова, С.
Аккошкарова, Ж.
119.
Подробнее
К 38
Қият, А.
Бопай ханым Қасымқызының тарихтағы бейнесі: деректерді талдау [Текст] / А. Қият // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 231-246.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Төре -- сұлтан -- ханым -- Түркістан -- округ -- көтеріліс -- шежіре
Аннотация: Қазақ тарихында қандай оқиға орын алмасын әйелдердің рөлі көріне бермейді. Патриархаттық құрылымда өмір сүрген қазақ қауымында ат жалын тартып тізгін ұстаған жауынгерлердің батырларға айналуы мен қолбасшылардың ерліктері аңыздар мен жыр-дастандарда баяндалып, әйелдер қазан-ошақ пен бала тәрбиесінің айналасында қалып қояды. Хан-сұлтандардан бастап қатардағы жауынгердің тылында отбасының хал-ахуалы әйелдердің қолында болды. Сөйте тұра, отбасында ғана емес, күллі әулетте құрметке ие болып, сөзін өткізе білген қазақ әйелдері аз емес-ті. Біздің мақаламыз осындай сый-құрметтің иесі Бопай ханым Қасымқызына арналып отыр. Зерттеу барысында Бопай ханымның тарихи бейнесі айшықталып, аңыз бен ақиқаттың арасын ажыратуымызға мүмкіндік туды. Оның Кенесары хан бастаған ұлт-азаттық күресіндегі орны айқындалды. Сайып келгенде, Бопайдың елдегі беделі оның бірбетекей ер мінезділігінің арқасында екендігіне көзіміз жетті. Әрине, оның төре тұқымынан шыққан тегі мен «ханым» статусы да рөл ойнады. Мақаланың бір жаңалығы, Бопай ханымның отбасының тағдырынан хабар береді. Оның алты ұлынан тараған немере-шөберелерінің есімдері тұңғыш рет жарияланып отыр
Держатели документа:
ЗКУ
К 38
Қият, А.
Бопай ханым Қасымқызының тарихтағы бейнесі: деректерді талдау [Текст] / А. Қият // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 231-246.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Төре -- сұлтан -- ханым -- Түркістан -- округ -- көтеріліс -- шежіре
Аннотация: Қазақ тарихында қандай оқиға орын алмасын әйелдердің рөлі көріне бермейді. Патриархаттық құрылымда өмір сүрген қазақ қауымында ат жалын тартып тізгін ұстаған жауынгерлердің батырларға айналуы мен қолбасшылардың ерліктері аңыздар мен жыр-дастандарда баяндалып, әйелдер қазан-ошақ пен бала тәрбиесінің айналасында қалып қояды. Хан-сұлтандардан бастап қатардағы жауынгердің тылында отбасының хал-ахуалы әйелдердің қолында болды. Сөйте тұра, отбасында ғана емес, күллі әулетте құрметке ие болып, сөзін өткізе білген қазақ әйелдері аз емес-ті. Біздің мақаламыз осындай сый-құрметтің иесі Бопай ханым Қасымқызына арналып отыр. Зерттеу барысында Бопай ханымның тарихи бейнесі айшықталып, аңыз бен ақиқаттың арасын ажыратуымызға мүмкіндік туды. Оның Кенесары хан бастаған ұлт-азаттық күресіндегі орны айқындалды. Сайып келгенде, Бопайдың елдегі беделі оның бірбетекей ер мінезділігінің арқасында екендігіне көзіміз жетті. Әрине, оның төре тұқымынан шыққан тегі мен «ханым» статусы да рөл ойнады. Мақаланың бір жаңалығы, Бопай ханымның отбасының тағдырынан хабар береді. Оның алты ұлынан тараған немере-шөберелерінің есімдері тұңғыш рет жарияланып отыр
Держатели документа:
ЗКУ
120.
Подробнее
З-12
Заңәділұлы, Н.
Алтын орданың мемлекеттік идеологиясы ретінде ясауи ілімі (Қытай зерттеулері негізінде) [Текст] / Н. Заңәділұлы, Б. Сайфунов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 285-302.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Алтын Орда -- Ислам діні -- Берке хан -- Өзбек хан -- Кубравийа тариқаты -- Ясауи тариқаты -- Ұлы жосық (Ұлы заң)
Аннотация: Алтын Орда - Жошы ұлысы негізінде құрылған мемлекет. Алтын Орда мемлекетінің хандарынан алғашқы болып Берке хан Ислам дінін қабылдады. Өзбек хан тұсында Ислам діні мемлекеттік дінге айналды. Тарихи тұрғыдан қарасақ, Алтын Орда мемлекетінің исламдану үдерісі мемлекеттік деңгейде өте жүйелі түрде жүзеге асырылды. Бұл үдерісте сопылық бағытты ұстанатын Хорезм мұсылмандарының рөлі ерекше болған. Алайда Қожа Ахмет Ясауи (1041-1166) [1; 2; 3] негізін қалаған Ясауи тариқаты маңызды рөл атқарды. Алтын Орда хандары Ислам дінін мемлекеттік дін етіп, Ясауи мектебінің ұстанымдарын мемлекеттік идеологияға айналдыру арқылы тұтас Жошы ұлысының бірлігін қамтамасыз ете алды. Ясауи ілімін ұстану арқылы көшпелі тұрмыс-салт Исламмен үндесіп ұлыстың негізін құрайтын моңғол-қыпшақ руларының қолдауына ие болды. Алтын Орда мемлекетінің ұзақ уақыт өмір сүруінің және Жошы әулеті билігінің Алтын Ордадан тарған хандықтарда да Ясауи ілімі сәулесін шашып тұрды. Көркейген ислам мәдениетімен Ясауи жолын ұстануының арқасында Алтын Орда мемлекеті парсы, орыс және тағы басқа мәдениеттерге жұтылмай түркілік реңін сақтап қалды. Мақалада Берке хан мен Өзбек хан дәуіріндегі тарихи үдерістер кеңінен қарастырылып, олардың билігі тұсында қалыптасқан саяси, діни және мәдени жетістіктерге назар аударылады. Әсіресе, Ясауи ілімін ұстану Алтын Орда мемлекетінің дамуына тигізген ықпалы ерекше атап өтіледі. Мақалада тақырыбымызға қатысты қытай зерттеулеріне айрықша мән беріліп, осы тақырыпқа қатысты қытай тарихшыларының еңбектері егжей-тегжейлі талданған. Сонымен қатар, салыстырмалы талдау әдісі қолданылып, Берке хан мен Өзбек хан дәуіріндегі исламның таралуы, құқықтық жүйенің өзгеруі және мәдени алмасу үдерістері салыстырылып сипатталады. Бұл тәсіл тарихи деректердің объективтілігін қамтамасыз етіп, Алтын Орда тарихын тереңірек түсінуде жаңа ғылыми көзқарас қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сайфунов, Б.
З-12
Заңәділұлы, Н.
Алтын орданың мемлекеттік идеологиясы ретінде ясауи ілімі (Қытай зерттеулері негізінде) [Текст] / Н. Заңәділұлы, Б. Сайфунов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 285-302.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Алтын Орда -- Ислам діні -- Берке хан -- Өзбек хан -- Кубравийа тариқаты -- Ясауи тариқаты -- Ұлы жосық (Ұлы заң)
Аннотация: Алтын Орда - Жошы ұлысы негізінде құрылған мемлекет. Алтын Орда мемлекетінің хандарынан алғашқы болып Берке хан Ислам дінін қабылдады. Өзбек хан тұсында Ислам діні мемлекеттік дінге айналды. Тарихи тұрғыдан қарасақ, Алтын Орда мемлекетінің исламдану үдерісі мемлекеттік деңгейде өте жүйелі түрде жүзеге асырылды. Бұл үдерісте сопылық бағытты ұстанатын Хорезм мұсылмандарының рөлі ерекше болған. Алайда Қожа Ахмет Ясауи (1041-1166) [1; 2; 3] негізін қалаған Ясауи тариқаты маңызды рөл атқарды. Алтын Орда хандары Ислам дінін мемлекеттік дін етіп, Ясауи мектебінің ұстанымдарын мемлекеттік идеологияға айналдыру арқылы тұтас Жошы ұлысының бірлігін қамтамасыз ете алды. Ясауи ілімін ұстану арқылы көшпелі тұрмыс-салт Исламмен үндесіп ұлыстың негізін құрайтын моңғол-қыпшақ руларының қолдауына ие болды. Алтын Орда мемлекетінің ұзақ уақыт өмір сүруінің және Жошы әулеті билігінің Алтын Ордадан тарған хандықтарда да Ясауи ілімі сәулесін шашып тұрды. Көркейген ислам мәдениетімен Ясауи жолын ұстануының арқасында Алтын Орда мемлекеті парсы, орыс және тағы басқа мәдениеттерге жұтылмай түркілік реңін сақтап қалды. Мақалада Берке хан мен Өзбек хан дәуіріндегі тарихи үдерістер кеңінен қарастырылып, олардың билігі тұсында қалыптасқан саяси, діни және мәдени жетістіктерге назар аударылады. Әсіресе, Ясауи ілімін ұстану Алтын Орда мемлекетінің дамуына тигізген ықпалы ерекше атап өтіледі. Мақалада тақырыбымызға қатысты қытай зерттеулеріне айрықша мән беріліп, осы тақырыпқа қатысты қытай тарихшыларының еңбектері егжей-тегжейлі талданған. Сонымен қатар, салыстырмалы талдау әдісі қолданылып, Берке хан мен Өзбек хан дәуіріндегі исламның таралуы, құқықтық жүйенің өзгеруі және мәдени алмасу үдерістері салыстырылып сипатталады. Бұл тәсіл тарихи деректердің объективтілігін қамтамасыз етіп, Алтын Орда тарихын тереңірек түсінуде жаңа ғылыми көзқарас қалыптастыруға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сайфунов, Б.
Page 12, Results: 123