Электронный каталог

63
К 18
Қамзабеқұлы, Д.
    Алаш әліппесі шыңдаған [Текст] / Д. Қамзабеқұлы // Егемен Қазақстан. - 2024. - 23 сәуір. - №78. - Б. 3.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Алаш -- Ерлан Қарин -- Мемлекеттік кеңесшісі -- Сүйінбек Қасмамбетов -- Мемлекеттік хатшысы -- ЭКСПО-орталығы -- қайраткер -- тұлғалар
Аннотация: Күні кеше Астана төрінде қазақ пен қырғыз ұлты зиялыларының, атап айтсақ, мәдени-ғылыми сала тұлғаларының, қайраткер ақсақалдарының кездесуі өтті. Жиынды еліміздің Мемлекеттік кеңесшісі Ерлан Қарин жүргізіп отырды. Қырғыз тарапының сөз тізгінін осы елдің Мемлекеттік хатшысы Сүйінбек Қасмамбетов ұстады. Ағайын екі ұлттың елеулі тұлғалары ойын ортаға салып, рухани байланыстың жаңа кезеңіне қатысты жөн-жобасын ұсынды. ЭКСПО-орталығының екінші қапталында қазақ-қырғыз жастарының алқалы жиыны өтіп жатты.
Держатели документа:
ЗКУ

63
К 18
Қамзабекұлы, Д.
    Түркістан рухани бірлігіндегі "Шағатай бәсі" [Текст] / Д. Қамзабекұлы // Егемен Қазақстан. - 2024. - 8 сәуір. - №67. - Б. 8.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Шағатай бәсі -- Большевизм -- түркі тұлғалар -- қазақ зиялылар -- Ташкент -- Шағатай ұлысы
Аннотация: Большевизм толық жеңген уақытта түркі тұлғаларының, соның ішінде қазақ зиялыларының басын көбiрек қосқан бiрегей шаһар Ташкент едi. Мұның себебi Мұстафа Шоқай мен Тұрар Рысқұлов әр тұрғыдан көтерген тәуелсiздік пен бірлік мұраты-тын. Осы қалада 1918–1922 жылдары өзбек жәдитшiлдерiнiң «Шағатай бәсi» (түпнұсқада «Чигатой гурунги») атты мәдени ұйымы жұмыс істеді. Мағынасы – «Шағатай ұлысы мұрагерлерінің пікірталас, сұхбаттасу, бәс тігу алаңы» (гурунги – парсы сөзі).
Держатели документа:
ЗКУ

83
А 36
Айтжанбайқызы, Г.
    Менің Әуезовім [Текст] / Г. Айтжанбайқызы // Егемен Қазақстан. - 2024. - 20 шілде. - №139. - Б. 10.
ББК 83

Рубрики: әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
Әуезов -- Мұрат Мұхтарұлы -- қазақ мәдениеті -- Алаш зиялылары -- Мұрат Әуезов -- өркениетінің тарихы
Аннотация: «Мен жазбаймын өлеңді ермек үшін, жоқ-барды, ертегіні термек үшін», деп Абай жырлағандай, Қазыбек ақын да ешқашан ермек үшін өлең жазып көрген емес. Бұған дәлел – терең сырға толған «Сыртолғау» атты жинаққа енген өлеңдердің бәрінің оқырманға айтар ойы бар. «Туғанда дүние есігін ашқан өлең» ер жете келе сырттағы сан-салалы оқиға ішке түсіп, адамды ойлантпай, тебірентпей қоймайды екен. Сондықтан да дарыны зор, арыны мол ақын өлең-патшаға ғана жүгінеді екен. Оның өлеңге жүгінудегі мақсаты не?
Держатели документа:
ЗКУ

83
К 18
Кәмелов, Ж.
    Халыққа қадірлі қайраткер [Текст] / Ж. Кәмелов // Егемен Қазақстан. - 2024. - 25 шілде. - №142. - Б. 10.
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
Әлихан Бөкейхан -- Ахмет Байтұрсынұлы -- Міржақып Дулатұлы -- Хайретдин Болғанбай -- 130 жас
Аннотация: Ақмола астана болғалы бері Алашты танытуға қатысты біршама жұмыс атқарылды. Бірақ алі де тындыратын іс аз емес. Аткарылган жұмыстар дегенде, алғаш Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы, Міржақып Дулатұлы бастаған Алаштың 30-40 тұлғасының атына коте берілгені еске туседі. Бұл шара 2000 жылдардың басынан қолга алынды. Алайда ол кезде бірізді әрі жуйелі жоспар болмай, зиялылардың есімі көбінесе Сарыарқа ауданының шеткі және күтімсіз кошелеріне берілді. Мәселен, А.Байтұрсынұлы есімі басында айтылган жақтағы шағын кошеге қойылды. Әйтеуір кейін намысты азаматтардың арқасында Алматы ауданындағы жаңа да көрікті көшеге ауыстырылды. Э.Бакейхан есімі әу баста бұрынгы қысқа «Сакко және Ванцетти кошесіне» беріліп, кейін сол жағалаудағы Еңбекшілдер кошесімен ауыстырылды. Осындай түсініксіздеу жағдай біздің атамыз Алаш тулгасы, қайраткер, қаламгер Хайретдин Болғанбайдың атын ұлықтауға байланысты да байқпады.
Держатели документа:
ЗКУ

63.3-8
Н 41
Негимов, С.
    Ұстаз. Қайраткер. Санаткер. [Текст] / С. Негимов // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2024. - 13 қыркүйек. - №177. - Б. 23.
ББК 63.3-8

Рубрики: Персоналии государственных и общественно-политических деятелей

MeSH-не главная:

Кл.слова (ненормированные):
Күләш Құнантайқызы -- Қазақтың мемлекеттік Қыздар педагогика институтының ректоры
Аннотация: XX ғасырдың 60-жылдарындағы қазақ зиялыларының бойында елім-жұртым жетілсе екен, білімге сенген заманда есеміз кетпесе екен, халқына жақын ұл өссе, қанатын жазып қыз өссе дейтін ұлы мақсат бар еді. Сондай ханнан да қадірлі, жаны да, ары да, қолы да таза, тура сөзді, отырған орны орман, жас жапырақтарға қорған Күләш апа Құнантаева еді.
Держатели документа:
БҚУ

74
К 46
Қиықбай, Қ.
    Тарихы терең құтты орда [Текст] / Қ. Қиықбай // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2024. - 7 қазан. - №194. - Б. 9.
ББК 74

Рубрики: білім

MeSH-не главная:

Кл.слова (ненормированные):
Семей -- Алаш қаласындағы тарихи ғимараттар -- гимназия -- Аталған мектеп -- бастауыш мектептер -- Үздік мамандандырылған мектеп -- Бейімбет Майлин, Мәннан Тұрғанбаев, Тайыр Жомартбаев
Аннотация: Семей – өткен ғасырдың басынан бастап қазақ зиялылары бас біріктірген тарихи мекен. Мұнда азаттықтың алғышарты алға қойылып, тәуелсіздіктің тұғыры да осында бекіді. Семей қаласының сол жағалауы Жаңа Семей бөлігі Алаш қаласы аталып, ұлт қайраткерлері бас қосатын ғимараттар сап құрады. Алаш қаласындағы тарихи ғимараттар мен тұрпаты бөлек тұлғаларға қатысты орындар жетерлік. Солардың бірі – осы өңірде алғаш ашылған тұңғыш қазақ мектебі, бүгінде Шәкәрім баба есімін иеленген көпбейінді №5 гимназия.
Держатели документа:
БҚУ

63
А 11
Аққұлы, С. Х.
    Әлихан Бөкейханның өшпес ерлігі [Текст] / С. Х. Аққұлы // Егемен Қазақстан. - 2024. - 25 қазан. - №208. - Б. 11.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Алаш -- Алаш көшбасшысы -- Әлихан Бөкейхан -- тарих -- қазақ халқы -- Алаш көсемі -- мешіт-медресе
Аннотация: Алаш көшбасшысы Әлихан Бөкейхан – Қазақстан азаттығының, тәуелсіздік жолындағы ұлт зиялылары күресінің рәмізіндей есім. Уақыт өткен сайын осы тұлғаның әрбір елдік ісі айшықтала түседі деп санаймыз.
Держатели документа:
ЗКУ

83(5каз)
А 13
Әбдіқалық, К.
    Қазіргі қазақ лирикасындағы ұлт зиялыларының бейнесі [Текст] / К. Әбдіқалық // Qazaq adebieti . - 2025. - №4.- 31 қаңтар. - Б. 6-7
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
ұлт зиялылары -- Алаш зиялылары -- қазіргі қазақ поэзиясы -- Жарасқан Әбдіраш -- Құлыптас жыры -- Әлиханы Алаштың -- Лұқпан Сисекенов -- Ғұламасы елінің -- Дулатов тұлғасы Әбу Сәрсен­баев
Аннотация: Алаш зиялылары ақталған уақыт­тан бастап әдебиет­те, алдымен, қазіргі қазақ поэзиясында олардың есімдері ардақталып, рухына тағзым етіле бастады. Бүгінгі ақындарымыз Алаш қайраткерлерінің бейнесін көпшілікке таныту мақсатында жарқырата жырға қосты. Ұлт зиялыларының тұлғасын ашатын арнау өлеңдер мен поэмалар легі жылдан-жылға толыса түсті. Алғашқы жылдан бастап, «Көзіме от­тай ыстық ағаларым, Тіріліп келгендейсің бабаларым» деп бастаған Жайық Бектұровтың «Асыл ағаларға» (Орталық Қазақ­стан. 1988, 31 желтоқсан) деген арнау өлеңі жарияланды. Осы ел ағаларын қатар қамтыған үлкен топтама туындылар да дүниеге келді. Айталық, Жарасқан Әбдіраштың «Құлыптас» деген жыр жинағының бірінші топтамасында Әлихан Бөкейхан, Мұстафа Шоқай, Мұхамеджан Тынышбаев, Тұрар Рысқұлов, Шәкәрім Құдайбердіұлы, Міржақып Дулатұлы, Жүсіпбек Аймауытов, Ахмет Байтұрсынұлы, Мағжан Жұмабаев, Сәкен Сейфуллин, Ілияс Жансүгіров, Бейімбет Майлин; Серік Тұрғынбековтің «Атылып кеткен арыстар» («Ана тілі». 1996, 29 ақпан) деген топтама туындысында Шәкәрім, Ахмет, Міржақып, Жүсіпбек, Мағжан; Лұқпан Сисекеновтің «Арыстары алаштың» («Жалын». 2016, №11,12. 11–14-бб.) деген топтама туындысында Әлихан Бөкейхан, Ахмет Байтұрсынұлы, Жүсіпбек Аймауытов, Мұстафа Шоқай, Міржақып Дулатов, Тұрар Рысқұлов, Шәкәрім сынды ұлт зиялылары қамтылған.
Держатели документа:
БҚУ

83
И 50
Имаханбет, Р.
    Қастерлі құндылық [Текст] / Р. Имаханбет // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2025. - 1 ақпан. - №21. - Б. 6.
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
«Қазақ» газеті -- Ахмет Байтұрсынұлы -- «Газета – халықтың көзі, құлағы һәм тілі»
Аннотация: ХХ ғасыр басында патшалық өкіметтің еркіндік пен теңдікке қиғаш әрекеттері және қазақ ұлтының атауын ресми қасақана бұрмалауы ел зиялыларының жалпыхалықтық ұлт баспасөзіне «Қазақ» ныспысын беруіне әсер етті. Бұл туралы Ахмет Байтұрсынұлы: «Аталы жұртымыздың, ауданды ұлтымыздың аруақты аты деп, газетамыздың есімін «Қазақ» қойдық» дегені мәлім. Ұлт ұстазы газеттің қоғам өмірінде атқарар айрықша қызметі мен мәніне тоқталып: «Газета – халықтың көзі, құлағы һәм тілі» деп ғасырлар сынына төтеп беретін даналық қалдырды.
Держатели документа:
БҚУ

63(5каз)
С 89
Сүлейменов, Ж.
    Ұлт зиялыларына қатысты тың деректер [Текст] / Ж. Сүлейменов // Егемен Қазақстан. - 2025. - №190.-2 қазан. - Б. 6
ББК 63(5каз)

Рубрики: тарих

Кл.слова (ненормированные):
Ұлт зиялылары -- Ахмет байтұрсынов -- Ақтөбелік экспедиция -- мемлекеттік архив -- Әлихан Бөкейхан -- Міржақып Дулатұлы -- Алаш арыстары -- Орынбор губернаторы -- Қазақ газеті
Аннотация: "Архив -2025" бағдарламсы аясында Ақтөбе облысы мәдениет, архивтер және құжаттама басқармасының қолдауымен өңірлік мемлекеттік архив басшылығы ғылыми іздестіру экспедициясын ұйымдастырды. Орынбор облысының мемлкеттік архивінде, Башқұртстанның Ұлттық архивінде зерттеу жұмысы жүргізілген.
Держатели документа:
БҚУ