Электронный каталог

63
Х 15
Хайруллин, А. С.
    Жаңақала ауданының құрылуы [Текст] / А.С. Хайруллин // «Кушаев оқулары» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2022. - Б. 88-94

ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Жаңақала ауданы -- Қазақстан тарихы -- Доссордан -- Доссордан -- Сламихин -- Ілбішін -- қазақ зиялылары -- Хакім Ғабдешұлы -- Кеңес үкіметі
Аннотация: Қазақстан тарихындағы ең күрделі кезеңдердің бірі ХХ ғасырдың басындағы алмағайып сергелдең уақыт. Ол 1917 жылғы қазанның аяғынан, шамамен, 1918 жылғы көктемге дейін большевиктер жеңіске жеткен саяси жағдайдағы елді басқару, бірінші кезекке жаңа қоғамның экономикалық негізін құру, оның әлеуметтік саясатын анықтау мен жүзеге асыру дегенді білдірді. Мұны Қазақстанда жүзеге асыру алғашқы кезде жеңіл көрінгені мен оңай іс болмады
Держатели документа:
ЗКУ

81.2
М 12
Мақсотов, Д. Ж.
    Бұрынғы Жалпақтал ауданы ауылдарының ономастикасы [Текст] / Д. Ж. Мақсотов // Махамбет Өтемісовтің 220 жылдығына арналған «Университет ғылымының жетістіктері мен болашағы» атты 80-ші республикалық ғылыми-тәжірибелі конференциясының материалдары. - Орал, 2023. - 12 сәуір. - Б. 150-153.

ББК 81.2

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
ономастика -- Жалпақтал ауданы -- Ақпәтер ауылы -- Казталов ауылы -- Қараөзен ауылы -- Батыс Қазақстан облысы -- Ержанова Ұлдай Рысқалиевна -- Түркітанушы-топонимистер -- Ақпәтер
Аннотация: Жалпақтал – 1928-1997 жылдары аудан орталығы. Аудан орталығы – Казталов ауылынан шығысқа қарай 60 км. жерде, Қараөзеннің сол жағалауындағы бетеге, боз, ақселеу және әртүрлі астық тұқымдас шөптесін өсімдіктер өсетін шалғынды, қоңыр топырақты дала белдемінде орналасқан. Тұрғыны 5,2 мың адам.Жалпақтал ауданы – 1928-1930 және 1935-1997 жылдары болған Қазақ КСР-нің (1936 ж. дейін – Қазақ АКСР, 1991 ж. бастап – Қазақстан Республикасы) Орал округі мен Батыс Қазақстан облысының (1962-1992 жж. – Орал) әкімшілік бөлінісі. Орталығы – Жалпақтал ауылы (1936 жылға дейін - Сламихино, 1936-1993 жылдары - Фурманово) [1].Аудан қазіргі таңда Казталов ауданы құрамындағы ең үлкен елді мекен. Аймақтың топонимикалық жүйесін зерттеу кезінде аудан құрамындағы бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамындағы ауылдардың атаулары бір-біріне ұқсас екенін байқаймыз. Мысалы Қарасу, Қараөзен, Ақкөл, Қаракөл,Ақсуат, Сарықұдық сияқты өзен-көл мен түр-түске қатысты атаулар және Жалпақтал, Көктерек, Талдыапан, Талдықұдық, Қарақоға, т.б. ағашпен байланысты ойконимдер. Кез келген аймақтың топонимикалық жүйесі секілді Казталов ауданы ауылдарының атаулары бір-бірімен тығыз байланысты. Бұл атаулар жергілікті халықтың шаруашылығы, табиғатпен байланысы, әдет-ғұрпы мен салт-санасына қатысты туындайтыны анық. Атаулардың біріне-бірі өте жақын екенін терең зерттемей-ақ байқауға болады. Дегенмен кей жағдайда атаудың шығу тарихы мүлде бөлек болады. Сол себепті бұрынғы Жалпақтал ауданы құрамында болған Ақпәтер, Қараөзен және Көктерек ауылдары тарихына үңіліп көрейік.
Держатели документа:
ЗКУ