Электронный каталог

83
А 13
Абдикарим, Н.
    Абай өлеңдеріндегі синтаксистік фигуралар [Текст] / Н. Абдикарим // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №1. - Б. 93-102. - (Педагогика, филология,тарих, экология, география сериясы)

ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай өлеңдері -- синтаксистік фигуралар -- троптар -- постмодернизм -- синтаксистік зерттеулер -- синтаксистік қатынастар -- инверсия
Аннотация: Мақалада Абай өлеңдері синтаксистік поэтика тұрғысынан сарапталады. Абай өлеңдерінің синтаксистік тұрғыдан зерттелу жайына тоқтала отырып, өлеңді нормативтік синтаксис бойынша және синтаксистік поэтика тұрғысынан зерттеудің екі түрлі мәселе екендігіне және соңғысы бойынша Абай өлеңдері әлі де зерттеу нысанына ілінбегендігіне назар аударылады. Поэтикалық синтаксистің құралы синтаксистік фигуралар болып табылады және ақынның тек өзіне тән стилистикалық ерекшелігін тануға септігін тигізеді, өйткені троптар өзге ортада да «өмір сүре алатын» болса, синтаксистік фигуралар көбінесе түрлі қатынастардағы бір реттік қолданыс ретінде көрініс табады. Сонымен қатар өткен ғасырдың ортасынан постмодернистік бағыттың үстемдік құра бастауына байланысты «жеке шығармашыл тұлға» деген ұғымның маңыздылығы төмендеп, бұл мәселеге аса мән берілмей келгендігі сөз болады. Ал соңғы кезде тіл ғылымының өз зерттеу нысанын өзіне қайтару мәселесі көтеріле бастағандықтан, шығармадағы синтаксистік фигураларды танып, талдаудың өзектілігі арта түсті. Автордың пікірінше, Абай өлеңдерінің негізінде жасалған бұл талдау қазақ филологиясында назардан тыс қалған мәселені толықтыруға септігін тигізеді. Және де автор синтаксистік фигураларды топтастыруда бірізділіктің жоқ екендігін баяндай отырып, оны ретке келтіру мәселесі бойынша өз ұсынысын білдіреді.
Держатели документа:
БҚУ