Choice of metadata Статьи ППС
Page 45, Results: 456
Report on unfulfilled requests: 0
441.
Подробнее
К 12
Кажымуратова, Ж. С.
Орал қалалық мәдениет және демалыс саябағының сүректі өсімдіктерінің биоалуантүрлілігі мен экологиясы. [Текст] / Ж. С. Кажымуратова // Соқпақ тропинка . - 2024. - №3. - Б. 28-31
ББК 28.5
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
тұқымдас -- туыс -- түр -- қос жарнақтылар -- қарағайлар -- топырақ профилі -- қарағай тұқымдасы
Аннотация: Мақала саябақтың тарихы мен қазіргі таңдағы сүректі өсімдіктердің биоалуантүрлілігі мен экологиялық жағдайы қарастырылған. Саябақтағы сүректі өсімдіктердің экологиялық жағдайына және экожүйесіне тұрақты мониторинг пен профилактикалық шаралардың маңыздылығын талқылайды.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Жұмақұлова, Ә.А.
Өтепбергенова, А.А.
К 12
Кажымуратова, Ж. С.
Орал қалалық мәдениет және демалыс саябағының сүректі өсімдіктерінің биоалуантүрлілігі мен экологиясы. [Текст] / Ж. С. Кажымуратова // Соқпақ тропинка . - 2024. - №3. - Б. 28-31
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
тұқымдас -- туыс -- түр -- қос жарнақтылар -- қарағайлар -- топырақ профилі -- қарағай тұқымдасы
Аннотация: Мақала саябақтың тарихы мен қазіргі таңдағы сүректі өсімдіктердің биоалуантүрлілігі мен экологиялық жағдайы қарастырылған. Саябақтағы сүректі өсімдіктердің экологиялық жағдайына және экожүйесіне тұрақты мониторинг пен профилактикалық шаралардың маңыздылығын талқылайды.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Жұмақұлова, Ә.А.
Өтепбергенова, А.А.
442.
Подробнее
А 92
Атаева, Г. М.
Фитоценоздың динамикасы және өнімділігі [Текст] / Г. М. Атаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 365-368.
ББК 28.58
Кл.слова (ненормированные):
Фитоценоздар -- өсімдіктер -- фитоценоздардың эволюциясы -- сукцессия -- катаклизмдер -- флорогенез -- экология -- Катаклизмдер -- гетеротрофтар -- Автотрофты популяциялар -- фитомасса
Аннотация: Фитоценоздар және олардан құралатын өсімдіктер жабыны бүтіндей еш уақытта біркелкі болып қалмайды. Фитоценоздар структурасының кері дамымайтын, қайталамайтын ішкі және сыртқы себептерге байланысты өзгеруін фитоценоздардың динамикасы деп атайды. Фитоценоздардың динамикасы әр алуан. Көптеген қарапайым алмасулар фитоценоздар динамикасына себепкер болады. Әрине қарапайым алмасу таза аналитикалық ұғым, өйткені табиғатта әртүрлі факторлар бір уақытта әсер етіп күрделі алмасудың болуына әкеліп соқтырады. Алмасуларды топтастырғанда оның ең ірі бөлігі ретінде алмасу класы қабылданған. Оның маңызды белгісі - өзгеру сатысының бір ізбен жүретіндігімен бөлінеді
Держатели документа:
ЗКУ
А 92
Атаева, Г. М.
Фитоценоздың динамикасы және өнімділігі [Текст] / Г. М. Атаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 365-368.
Кл.слова (ненормированные):
Фитоценоздар -- өсімдіктер -- фитоценоздардың эволюциясы -- сукцессия -- катаклизмдер -- флорогенез -- экология -- Катаклизмдер -- гетеротрофтар -- Автотрофты популяциялар -- фитомасса
Аннотация: Фитоценоздар және олардан құралатын өсімдіктер жабыны бүтіндей еш уақытта біркелкі болып қалмайды. Фитоценоздар структурасының кері дамымайтын, қайталамайтын ішкі және сыртқы себептерге байланысты өзгеруін фитоценоздардың динамикасы деп атайды. Фитоценоздардың динамикасы әр алуан. Көптеген қарапайым алмасулар фитоценоздар динамикасына себепкер болады. Әрине қарапайым алмасу таза аналитикалық ұғым, өйткені табиғатта әртүрлі факторлар бір уақытта әсер етіп күрделі алмасудың болуына әкеліп соқтырады. Алмасуларды топтастырғанда оның ең ірі бөлігі ретінде алмасу класы қабылданған. Оның маңызды белгісі - өзгеру сатысының бір ізбен жүретіндігімен бөлінеді
Держатели документа:
ЗКУ
443.
Подробнее
С 32
Серік, А.
Мұқағали Мақатаев: поэзияның мәңгілік шамшырағы [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 6.
ББК 83
Рубрики: әдебиеттану
Кл.слова (ненормированные):
Мұқағали Мақатаев -- Қазақ поэзиясы -- Шығармашылығы -- Өлеңдер -- Рухани мұра -- Туған жер -- Өмір философиясы -- Қазақ руханияты -- Экологиялық мәселелер -- Көшелер, мектептер, ескерткіштер -- Поэзияның шамшырағы
Аннотация: Мақала Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығын және оның қазақ поэзиясындағы орны мен маңызын сипаттайды. Ақынның өлеңдері терең мағына мен сыршыл сезімдерге толы, адамзаттың рухани әлеміне үңіле отырып, қарапайым өмірдің ұлы құндылықтарын ашады. Мұқағали өз шығармашылығында туған жер, табиғаттың сұлулығы, махаббат, адамгершілік және өмір философиясын терең бейнеледі. Ақынның поэзиясы адамзатқа ортақ құндылықтарды дәріптеп, оқырмандарға терең ой салады. Оның шығармалары әлемге танылып, көптеген тілдерге аударылды, ал өлеңдері халықтың жүрегінде мәңгі сақталып, ұрпақтан ұрпаққа жетеді. Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығы қазақ поэзиясының алтын қорына айналды, ал оның есімі мен мұрасы қазақ халқының рухани байлығына қосылған үлкен үлес болып табылады.
Держатели документа:
БҚУ
С 32
Серік, А.
Мұқағали Мақатаев: поэзияның мәңгілік шамшырағы [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 6.
Рубрики: әдебиеттану
Кл.слова (ненормированные):
Мұқағали Мақатаев -- Қазақ поэзиясы -- Шығармашылығы -- Өлеңдер -- Рухани мұра -- Туған жер -- Өмір философиясы -- Қазақ руханияты -- Экологиялық мәселелер -- Көшелер, мектептер, ескерткіштер -- Поэзияның шамшырағы
Аннотация: Мақала Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығын және оның қазақ поэзиясындағы орны мен маңызын сипаттайды. Ақынның өлеңдері терең мағына мен сыршыл сезімдерге толы, адамзаттың рухани әлеміне үңіле отырып, қарапайым өмірдің ұлы құндылықтарын ашады. Мұқағали өз шығармашылығында туған жер, табиғаттың сұлулығы, махаббат, адамгершілік және өмір философиясын терең бейнеледі. Ақынның поэзиясы адамзатқа ортақ құндылықтарды дәріптеп, оқырмандарға терең ой салады. Оның шығармалары әлемге танылып, көптеген тілдерге аударылды, ал өлеңдері халықтың жүрегінде мәңгі сақталып, ұрпақтан ұрпаққа жетеді. Мұқағали Мақатаевтың шығармашылығы қазақ поэзиясының алтын қорына айналды, ал оның есімі мен мұрасы қазақ халқының рухани байлығына қосылған үлкен үлес болып табылады.
Держатели документа:
БҚУ
444.
Подробнее
С 32
Серік, А.
Орталықтың жұмысымен танысты [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 11.
ББК 74
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
М.Өтемісов атындағы БҚУ -- Жаратылыстану-география факультеті -- Экология білім беру бағдарламасы -- 3 курс студенттері -- Экологиялық туризм бөлімі -- Экологиялық туризм -- Теориялық білім -- Практикалық қолдану -- Табиғатты қорғау -- Жергілікті қоғамды дамыту -- Экологиялық туризмді дамыту
Аннотация: М.Өтемісов атындағы БҚУ жаратылыстану-география факультетінің Экология білім беру бағдарламасының 3 курс студенттері Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер туризм жəне экология орталығының экологиялық туризм бөлімінің жұмысымен танысты.
Держатели документа:
БҚУ
С 32
Серік, А.
Орталықтың жұмысымен танысты [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 11.
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
М.Өтемісов атындағы БҚУ -- Жаратылыстану-география факультеті -- Экология білім беру бағдарламасы -- 3 курс студенттері -- Экологиялық туризм бөлімі -- Экологиялық туризм -- Теориялық білім -- Практикалық қолдану -- Табиғатты қорғау -- Жергілікті қоғамды дамыту -- Экологиялық туризмді дамыту
Аннотация: М.Өтемісов атындағы БҚУ жаратылыстану-география факультетінің Экология білім беру бағдарламасының 3 курс студенттері Батыс Қазақстан облыстық балалар мен жасөспірімдер туризм жəне экология орталығының экологиялық туризм бөлімінің жұмысымен танысты.
Держатели документа:
БҚУ
445.
Подробнее
С 32
Серік, А.
Қамқорлық – қоғамды біріктіретін құндылық [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 13.
ББК 20.1
Рубрики: экология
Кл.слова (ненормированные):
қамқорлық -- еріктілік -- ерікті қыздар -- Qamqor ұйымы -- адамдарға көмек -- табиғатты қорғау жануарларға қамқорлық -- экологиялық шаралар -- қоғамға үлес қосу -- әлеуметтік жауапкершілік -- белсенді жастар -- жаңа дағдылар
Аннотация: Қамқорлық – адамның жүрегінен туындайтын ең ізгі қасиеттердің бірі. Ол жанашырлық, мейірімділік, көмек қолын созу арқылы қоғамды мейірімді жəне үйлесімді етуге ықпал етеді. Қазіргі заманда адамдар арасындағы қарым-қатынастың əлсіреуі мен жеке бас мүддесінің басым болуы қамқорлық тақырыбының өзектілігін арттырып отыр. Қамқор болу – тек сөзбен емес, əрекетпен көрсету. Мұның астарында өзгенің жағдайына бейжай қарамай, оның өмірін жеңілдетуге немесе жақсартуға ұмтылу жатыр. Мысалы, біреуге қиын кезде қолдау көрсету, мұқтаж жандарға көмектесу, табиғатты қорғау – бұның бəрі қамқорлықтың көрінісі. Қамқорлық – тек жеке адамға ғана емес, бүкіл қоғамға оң əсер етеді. Біріншіден, ол адамдар арасындағы сенімділікті арттырады. Екіншіден, мұқтаж жандардың өмір сүру сапасын жақсартады. Үшіншіден, табиғатты қорғауға бағытталған қамқорлық планетамыздың экологиялық тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі.
Держатели документа:
БҚУ
С 32
Серік, А.
Қамқорлық – қоғамды біріктіретін құндылық [Текст] / А. Серік // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 13.
Рубрики: экология
Кл.слова (ненормированные):
қамқорлық -- еріктілік -- ерікті қыздар -- Qamqor ұйымы -- адамдарға көмек -- табиғатты қорғау жануарларға қамқорлық -- экологиялық шаралар -- қоғамға үлес қосу -- әлеуметтік жауапкершілік -- белсенді жастар -- жаңа дағдылар
Аннотация: Қамқорлық – адамның жүрегінен туындайтын ең ізгі қасиеттердің бірі. Ол жанашырлық, мейірімділік, көмек қолын созу арқылы қоғамды мейірімді жəне үйлесімді етуге ықпал етеді. Қазіргі заманда адамдар арасындағы қарым-қатынастың əлсіреуі мен жеке бас мүддесінің басым болуы қамқорлық тақырыбының өзектілігін арттырып отыр. Қамқор болу – тек сөзбен емес, əрекетпен көрсету. Мұның астарында өзгенің жағдайына бейжай қарамай, оның өмірін жеңілдетуге немесе жақсартуға ұмтылу жатыр. Мысалы, біреуге қиын кезде қолдау көрсету, мұқтаж жандарға көмектесу, табиғатты қорғау – бұның бəрі қамқорлықтың көрінісі. Қамқорлық – тек жеке адамға ғана емес, бүкіл қоғамға оң əсер етеді. Біріншіден, ол адамдар арасындағы сенімділікті арттырады. Екіншіден, мұқтаж жандардың өмір сүру сапасын жақсартады. Үшіншіден, табиғатты қорғауға бағытталған қамқорлық планетамыздың экологиялық тепе-теңдігін сақтауға көмектеседі.
Держатели документа:
БҚУ
446.
Подробнее
Т 23
Таскалиева, Г. Б.
«Алтын-емел» ұлттық саябағының туристік ресурстық мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау [Текст] / Г. Б. Таскалиева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 365-379.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық саябағы -- туристік мүмкіндіктер -- туристік нысандар -- Алтын-Емел -- туристік маршруттар -- биоалуантүрлілік
Аннотация: Бүгінгі таңда жаһандық туризм және қонақжайлылық индустриясы маңызды рөл атқарады. «Алтын-Емел» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Қазақстандағы қазіргі заманғы биоалуантүрліліктің ең ірі қорығы және нағыз ашық аспан астындағы геологиялық-палеонтологиялық мұражай болып табылады. Ұзақ және күрделі геологиялық тарихы бар Алтын-Емелдің қазіргі ландшафтының бірегейлігі, флора мен фаунаның байлығы туристердің қызығушылығын тудырып отыр. Туристердің қызығушылығын қанағаттандыру барысында, туристік сапарлардың жыл сайынғы өсуіне қарамастан, ұлттық саябақтағы экологиялық туризм демалыс үшін базалық жағдайлардың және қажетті инфрақұрылымның болмауына байланысты бірқатар мәселелер туындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
Т 23
Таскалиева, Г. Б.
«Алтын-емел» ұлттық саябағының туристік ресурстық мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау [Текст] / Г. Б. Таскалиева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 365-379.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық саябағы -- туристік мүмкіндіктер -- туристік нысандар -- Алтын-Емел -- туристік маршруттар -- биоалуантүрлілік
Аннотация: Бүгінгі таңда жаһандық туризм және қонақжайлылық индустриясы маңызды рөл атқарады. «Алтын-Емел» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Қазақстандағы қазіргі заманғы биоалуантүрліліктің ең ірі қорығы және нағыз ашық аспан астындағы геологиялық-палеонтологиялық мұражай болып табылады. Ұзақ және күрделі геологиялық тарихы бар Алтын-Емелдің қазіргі ландшафтының бірегейлігі, флора мен фаунаның байлығы туристердің қызығушылығын тудырып отыр. Туристердің қызығушылығын қанағаттандыру барысында, туристік сапарлардың жыл сайынғы өсуіне қарамастан, ұлттық саябақтағы экологиялық туризм демалыс үшін базалық жағдайлардың және қажетті инфрақұрылымның болмауына байланысты бірқатар мәселелер туындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
447.
Подробнее
Г 35
Географиядан өтілетін «жасыл энергия көздері» тақырыбын проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастыру [Текст] / К. А. Тлеубергенова, Е. А. Тулегенов, Э. Қ. Қуандықова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 425-436.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
жасыл энергия -- экология -- күн -- жел -- сарқылмайтын -- педагогика -- проблемалық оқыту технологиясы
Аннотация: Мақалада білім алушылардың География пәнінен оқылатын «жасыл энергия көздері» түсінігі, проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастырылып отыр. Атап айтқанда күн мен желден алынатын энергиялардың Қазақстандағы жағдайы мен ерекшеліктері қарастырылған. Ал бұл баламалы энергия көздері осы кездері біздің елдің ғана емес жүниежүзілік елдер деңгейіндегі көкейтесті мәселелерінің бірі болып отыр. Және «Баламалы энергия» көздері табиғи ресурстарды үнемі тұтынудың мүмкіндігі болмаған жағдайда сарқылмайтын энергия көзі ретінде тиімді пайдалануға бағытталған. Жасыл экономиканы дамыту, экологиялық дағдарысты болдырмаудың бірден бір жолы. Жердегі табиғи жасыл энергияның негізгі көзі - таусылмайтын энергия қорлары - Жел мен Күн. Және Қазақстан кремнийге бай болғандықтан жаңа технологиялар көмегімен, фотоэлектрлік модульдер өндіру қолға алынуда. Астанада фотоэлектрлік модульдер шығаратын «Astana Solar» зауыты Қазақстандық кремнийден күн батареяларын шығаруды қатты қолға алуда. Аталған энергия көздерінің адамзат тіршілігі үшін өте маңыздысы - радиоактивті заттар шығармауында. 2013 ж. Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдамасы қабылданды. 2020 ж. дейінгі қысқа және 2030-2050 жылдарға дейінгі ұзақ мерзімді тұжырымдамада болашақта дамытатын индикаторлар қажеттігі көрсетілген. Демек, жасыл немесе жаңартылған энергия негізінде дамитын - елдің табиғатын жақсартуға, жаңартуға үлес қосатын, зиян келтірмеуге бағытталған жаңа технологиялардың қажеттілігі. Осы орайда, білім алушылардың танымдық әрекетін қалыптастыру мақсатында, берілген тапсырмалар - проблемалық технологиялар арқылы оқытудың жеке, топтық жолдары арқылы ұйымдастырылған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тлеубергенова, К. А.
Тулегенов, Е.А.
Қуандықова, Э.Қ.
Қиясова, Л.Ш.
Жорабай, С.Т.
Г 35
Географиядан өтілетін «жасыл энергия көздері» тақырыбын проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастыру [Текст] / К. А. Тлеубергенова, Е. А. Тулегенов, Э. Қ. Қуандықова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 425-436.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
жасыл энергия -- экология -- күн -- жел -- сарқылмайтын -- педагогика -- проблемалық оқыту технологиясы
Аннотация: Мақалада білім алушылардың География пәнінен оқылатын «жасыл энергия көздері» түсінігі, проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастырылып отыр. Атап айтқанда күн мен желден алынатын энергиялардың Қазақстандағы жағдайы мен ерекшеліктері қарастырылған. Ал бұл баламалы энергия көздері осы кездері біздің елдің ғана емес жүниежүзілік елдер деңгейіндегі көкейтесті мәселелерінің бірі болып отыр. Және «Баламалы энергия» көздері табиғи ресурстарды үнемі тұтынудың мүмкіндігі болмаған жағдайда сарқылмайтын энергия көзі ретінде тиімді пайдалануға бағытталған. Жасыл экономиканы дамыту, экологиялық дағдарысты болдырмаудың бірден бір жолы. Жердегі табиғи жасыл энергияның негізгі көзі - таусылмайтын энергия қорлары - Жел мен Күн. Және Қазақстан кремнийге бай болғандықтан жаңа технологиялар көмегімен, фотоэлектрлік модульдер өндіру қолға алынуда. Астанада фотоэлектрлік модульдер шығаратын «Astana Solar» зауыты Қазақстандық кремнийден күн батареяларын шығаруды қатты қолға алуда. Аталған энергия көздерінің адамзат тіршілігі үшін өте маңыздысы - радиоактивті заттар шығармауында. 2013 ж. Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдамасы қабылданды. 2020 ж. дейінгі қысқа және 2030-2050 жылдарға дейінгі ұзақ мерзімді тұжырымдамада болашақта дамытатын индикаторлар қажеттігі көрсетілген. Демек, жасыл немесе жаңартылған энергия негізінде дамитын - елдің табиғатын жақсартуға, жаңартуға үлес қосатын, зиян келтірмеуге бағытталған жаңа технологиялардың қажеттілігі. Осы орайда, білім алушылардың танымдық әрекетін қалыптастыру мақсатында, берілген тапсырмалар - проблемалық технологиялар арқылы оқытудың жеке, топтық жолдары арқылы ұйымдастырылған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тлеубергенова, К. А.
Тулегенов, Е.А.
Қуандықова, Э.Қ.
Қиясова, Л.Ш.
Жорабай, С.Т.
448.
Подробнее
Б 19
Бакиев, С. С.
Особенности биоморфометрических показателей шиповника майского байрачных лесов Теректинского района Западно-Казахстанской области [Текст] / С. С. Бакиев // Вестник ЗКУ. - 2025. - №1. - С. 437-444.
ББК 28.5
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
шиповник -- биоморфометрические показатели -- байрачные леса -- балка Ахмади -- Теректинский район -- Ботаника -- западно-казахстанский регион -- экология -- лесоводство
Аннотация: Статья посвящена исследованию биоморфометрических показателей шиповника (Rosa sp.), произрастающего в байрачных лесах Теректинского района. В ходе работы были проведены полевые наблюдения и отбор проб листьев и плодов шиповника. В результате анализа определено среднее значение высоты стебля которое составило 63,3 см при среднем линейном и квадратическом отклонении равном 15,45 и 20,81 см соответственно, коэффициент вариации по показателю составил 32,87%. Среднее значение длины и ширины листа составило 8,38 и 5,28 см соответственно. В ходе исследований было определено наличие шипов в основании листовых черешков при этом шипы на цветоносных побегах отсутствовали. Результаты исследования показали, что шиповник в данном регионе характеризуется высоким уровнем вариативности, что может быть объяснено как генетическими, так и экологическими аспектами. Выявленные биоморфометрические показатели способствуют пониманию экологии шиповника и его роли в местных экосистемах. Данные результаты представляют интерес для специалистов в области ботаники, экологии и лесоводства, а также могут быть полезны для разработки мероприятий по охране и воспроизводству природных ресурсов Западно-Казахстанского региона
Держатели документа:
ЗКУ
Б 19
Бакиев, С. С.
Особенности биоморфометрических показателей шиповника майского байрачных лесов Теректинского района Западно-Казахстанской области [Текст] / С. С. Бакиев // Вестник ЗКУ. - 2025. - №1. - С. 437-444.
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
шиповник -- биоморфометрические показатели -- байрачные леса -- балка Ахмади -- Теректинский район -- Ботаника -- западно-казахстанский регион -- экология -- лесоводство
Аннотация: Статья посвящена исследованию биоморфометрических показателей шиповника (Rosa sp.), произрастающего в байрачных лесах Теректинского района. В ходе работы были проведены полевые наблюдения и отбор проб листьев и плодов шиповника. В результате анализа определено среднее значение высоты стебля которое составило 63,3 см при среднем линейном и квадратическом отклонении равном 15,45 и 20,81 см соответственно, коэффициент вариации по показателю составил 32,87%. Среднее значение длины и ширины листа составило 8,38 и 5,28 см соответственно. В ходе исследований было определено наличие шипов в основании листовых черешков при этом шипы на цветоносных побегах отсутствовали. Результаты исследования показали, что шиповник в данном регионе характеризуется высоким уровнем вариативности, что может быть объяснено как генетическими, так и экологическими аспектами. Выявленные биоморфометрические показатели способствуют пониманию экологии шиповника и его роли в местных экосистемах. Данные результаты представляют интерес для специалистов в области ботаники, экологии и лесоводства, а также могут быть полезны для разработки мероприятий по охране и воспроизводству природных ресурсов Западно-Казахстанского региона
Держатели документа:
ЗКУ
449.
Подробнее
С 17
Самбаев, Н. С.
Кіші Арал теңізіндегі қазіргі экологиялық өзгерістер жағдайында кәсіптік тұқы балықтарының (cyprinoidei) биологиялық ерекшеліктері мен ауланым динамикасы [Текст] / Н. С. Самбаев, С. Е. Шарахметов, С. Бердіахметқызы // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 445-461.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Кіші Арал теңізі -- кәсіптік тұқы балықтары -- биотоп -- гидроэкология -- ауланым
Аннотация: Кіші Арал теңізінің 2006 жылдан бастап гидроэкологиялық жағдайының қалпына келуіне байланысты, көптеген балық түрлеріне өмір сүру мүмкіндігі жоғарылады. Судың тұздылығы 10 промиллеге дейін түсіп, қоректік базасы қалпына келе бастады. Алайда он жыл өте теңіздің гидрологиялық жағдайы біртіндеп нашарлап, қалыпты қолайлы деңгейі 42 БЖм ауданы 330000 га дан, қазіргі кезеңде деңгейі 40,8 БЖм, ауданы 285000 га дейін төмендеді. Кіші Арал теңізінде басым бөлігін тұқы (Cyprinoidei) балық түрлері құрайды, яғни барлық 22 түрдің 13 түрі тұқы балықтарына тиесілі. Олар теңізде біркелкі таралмаған, себебі теңіз үш түрлі биотопқа – тұзды, тұздылау және тұщы аудандарға бөлініп, мекен ету ортасының су құрамы, қоректік қоры өзгеше болып келеді. Кіші Арал теңізінде зерттеу жұмыстары салыстырмалы түрде биотоптарда құрма аулармен жүргізіліп, кәсіптік балықтардың биологиялық өлшемдері талданды. Мақалада Кіші Арал теңізіндегі тұқы балық түрлерінің соңғы жылдардағы жағдайы, ұзындық-жастық құрылымы және биотоптар бойынша мекен ету ерекшелігі жазылған. Келешекте тұқы (Cyprinoidei) балық түрлерінің теңізде қолайлы жағдайда өсіп-өну үшін ұсыныстар келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шарахметов, С.Е.
Бердіахметқызы, С.
С 17
Самбаев, Н. С.
Кіші Арал теңізіндегі қазіргі экологиялық өзгерістер жағдайында кәсіптік тұқы балықтарының (cyprinoidei) биологиялық ерекшеліктері мен ауланым динамикасы [Текст] / Н. С. Самбаев, С. Е. Шарахметов, С. Бердіахметқызы // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 445-461.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Кіші Арал теңізі -- кәсіптік тұқы балықтары -- биотоп -- гидроэкология -- ауланым
Аннотация: Кіші Арал теңізінің 2006 жылдан бастап гидроэкологиялық жағдайының қалпына келуіне байланысты, көптеген балық түрлеріне өмір сүру мүмкіндігі жоғарылады. Судың тұздылығы 10 промиллеге дейін түсіп, қоректік базасы қалпына келе бастады. Алайда он жыл өте теңіздің гидрологиялық жағдайы біртіндеп нашарлап, қалыпты қолайлы деңгейі 42 БЖм ауданы 330000 га дан, қазіргі кезеңде деңгейі 40,8 БЖм, ауданы 285000 га дейін төмендеді. Кіші Арал теңізінде басым бөлігін тұқы (Cyprinoidei) балық түрлері құрайды, яғни барлық 22 түрдің 13 түрі тұқы балықтарына тиесілі. Олар теңізде біркелкі таралмаған, себебі теңіз үш түрлі биотопқа – тұзды, тұздылау және тұщы аудандарға бөлініп, мекен ету ортасының су құрамы, қоректік қоры өзгеше болып келеді. Кіші Арал теңізінде зерттеу жұмыстары салыстырмалы түрде биотоптарда құрма аулармен жүргізіліп, кәсіптік балықтардың биологиялық өлшемдері талданды. Мақалада Кіші Арал теңізіндегі тұқы балық түрлерінің соңғы жылдардағы жағдайы, ұзындық-жастық құрылымы және биотоптар бойынша мекен ету ерекшелігі жазылған. Келешекте тұқы (Cyprinoidei) балық түрлерінің теңізде қолайлы жағдайда өсіп-өну үшін ұсыныстар келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шарахметов, С.Е.
Бердіахметқызы, С.
450.
Подробнее
T44
The level of soil contamination with heavy metals in the territory of the Balkhash mining and metallurgical combine [Текст] / А. Rakhisheva, Zh. Rakhymzhan, R. Beisenova, R. Tazitdinova // Bulletin WKU. - 2025. - №1. - Р. 484-498.
ББК 34.3
Рубрики: Металлургия
Кл.слова (ненормированные):
Балхашский горно-металлургический комбинат -- загрязнение почв -- тяжелые металлы -- почвенный покров -- черная и цветная металлургия -- атомно-адсорбционный метод -- экосистема
Аннотация: Загрязнение почвенных покровов тяжелыми металлами в местах сосредоточения промышленных центров является актуальной проблемой для многих стран мира, в том числе и Казахстана. Основными источниками элементов тяжелых металлов в почве являются металлургические производства, а загрязнение тяжелыми металлами почвы вокруг металлургического предприятия угрожает здоровью человека и вызывает различные патологии в развитии живых организмов. В результате миграционных процессов токсиканты, находящиеся в почве, попадают в поверхностные и подземные воды. В данном исследовании оценено экологическое состояние почвы, загрязненной тяжелыми металлами, на территории металлургического предприятия Центрально-Казахстанского производственного объединения «Казахмыс» (Балкашский горно-металлургический комбинат, или БГМК). Установлено, что почвенный покров на промышленной территории Центрального Казахстана загрязнен различными концентрациями тяжелых металлов. В пробах почвы обнаружено 11 тяжелых металлов, а в растворенном состоянии обнаружены следующие тяжелые металлы: TiO2, MnO и Fe2O3. Известно, что концентрация этих тяжелых металлов Pb, Zn, Cu и Sr в полученных образцах почвы значительно выше. Установлено, что концентрация тяжелых металлов увеличивается в ряду Pb>Zn>Cu>Sr>Cr>As>V>Ni>Cd>Co>Hg. Три точки №1, №2, №5 были выявлены с наибольшим уровнем загрязнения. Наибольшая концентрация свинца 901,1±0,05 мг/кг (р<0,05 ), а наибольшая концентрация цинка составила 647,3±0,05 мг/кг (р<0,05), высокие концентрации 376,3±0,05 мг/кг (р<0,05) и установлено, что наибольшая концентрация стронция составила 432,6±0,05 мг/кг (р<0,05). Данное исследование дает комплексную оценку загрязнения почвенного покрова тяжелыми металлами в районах сосредоточения промышленных центров, а также предлагает актуальные решения по снижению загрязнения и рациональному природопользованию.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Rakhisheva, А.
Rakhymzhan, Zh.
Beisenova, R.
Tazitdinova, R.
T44
The level of soil contamination with heavy metals in the territory of the Balkhash mining and metallurgical combine [Текст] / А. Rakhisheva, Zh. Rakhymzhan, R. Beisenova, R. Tazitdinova // Bulletin WKU. - 2025. - №1. - Р. 484-498.
Рубрики: Металлургия
Кл.слова (ненормированные):
Балхашский горно-металлургический комбинат -- загрязнение почв -- тяжелые металлы -- почвенный покров -- черная и цветная металлургия -- атомно-адсорбционный метод -- экосистема
Аннотация: Загрязнение почвенных покровов тяжелыми металлами в местах сосредоточения промышленных центров является актуальной проблемой для многих стран мира, в том числе и Казахстана. Основными источниками элементов тяжелых металлов в почве являются металлургические производства, а загрязнение тяжелыми металлами почвы вокруг металлургического предприятия угрожает здоровью человека и вызывает различные патологии в развитии живых организмов. В результате миграционных процессов токсиканты, находящиеся в почве, попадают в поверхностные и подземные воды. В данном исследовании оценено экологическое состояние почвы, загрязненной тяжелыми металлами, на территории металлургического предприятия Центрально-Казахстанского производственного объединения «Казахмыс» (Балкашский горно-металлургический комбинат, или БГМК). Установлено, что почвенный покров на промышленной территории Центрального Казахстана загрязнен различными концентрациями тяжелых металлов. В пробах почвы обнаружено 11 тяжелых металлов, а в растворенном состоянии обнаружены следующие тяжелые металлы: TiO2, MnO и Fe2O3. Известно, что концентрация этих тяжелых металлов Pb, Zn, Cu и Sr в полученных образцах почвы значительно выше. Установлено, что концентрация тяжелых металлов увеличивается в ряду Pb>Zn>Cu>Sr>Cr>As>V>Ni>Cd>Co>Hg. Три точки №1, №2, №5 были выявлены с наибольшим уровнем загрязнения. Наибольшая концентрация свинца 901,1±0,05 мг/кг (р<0,05 ), а наибольшая концентрация цинка составила 647,3±0,05 мг/кг (р<0,05), высокие концентрации 376,3±0,05 мг/кг (р<0,05) и установлено, что наибольшая концентрация стронция составила 432,6±0,05 мг/кг (р<0,05). Данное исследование дает комплексную оценку загрязнения почвенного покрова тяжелыми металлами в районах сосредоточения промышленных центров, а также предлагает актуальные решения по снижению загрязнения и рациональному природопользованию.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Rakhisheva, А.
Rakhymzhan, Zh.
Beisenova, R.
Tazitdinova, R.
Page 45, Results: 456