Электронный каталог

83
Ф 91
Фролов, И. М.
    Роман Уилки Коллинза «Лунный камень»: тема биологического опыта [Текст] / И. М. Фролов, Н. Д. Осипьян // Вестник ЗКУ. - 2024. - №4. - С. 76-84.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Уилки Коллинз -- Лунный камень -- викторианская литература -- биологический эксперимент -- лауданум -- колониализм -- детективный роман -- натурализм
Аннотация: Статья посвящена анализу романа Уилки Коллинза «Лунный камень» с акцентом на малоизученную тему биологического эксперимента в контексте викторианской литературы. Авторы, опираясь на историко-литературные и натуралистические подходы, исследуют, как воздействие лауданума становится ключевым элементом в развитии детективной интриги. Обсуждается влияние социальных и биологических факторов на поведение героев, что отражает интересы эпохи к медицине, наследственности и психологии. В статье также рассматриваются индийские мотивы и тема колониализма, играющие значимую роль в сюжетной структуре романа, а также многоголосое повествование как уникальный художественный приём, обеспечивающий многослойность текста. Работа подчеркивает значимость «Лунного камня» как произведения, выходящего за рамки детективного жанра и затрагивающего глубокие социальные и культурные вопросы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Осипьян, Н.Д.

83
Ч-57
Чечётко, М. В.
    Роман Уилки Коллинза «Женщина в белом»: образ двойника [Текст] / М. В. Чечётко, Н. Д. Осипьян // Вестник ЗКУ. - 2024. - №4. - С. 85-93.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Уилки Коллинз -- Женщина в белом -- двойничество -- детективный жанр -- множественные рассказчики -- английский реализм -- подмена личности -- социальные проблемы XIX века -- судебная хроника -- нарративные стратегии
Аннотация: Роман Уилки Коллинза «Женщина в белом» (1860) занимает особое место в творчестве писателя, сочетающего традиции английского реализма с элементами нового жанра – детектива. Коллинз развивает детективную форму, заимствуя её основы у Эдгара Аллана По и своего наставника Чарльза Диккенса, добавляя новаторские элементы, такие как множественные рассказчики. Центральный сюжет романа строится вокруг преступной подмены и мотива двойничества, которое становится ключевым для понимания художественного мира произведения. Образ двойника пронизывает роман: две героини (Лора Фэрли и Энн Кэтерик), два расследователя (Уолтер Хартрайт и Мэриан Холкомб), две преступные линии (подмена и подлог). Произведение базируется на реальном факте, заимствованном из судебной хроники, что связывает роман с натуралистической традицией, характерной для литературы XIX века. Однако Коллинз отказывается от строгого натурализма, утверждая, что литература должна увлекать. История построена на противостоянии корыстного преступления и поисков справедливости, обостряя социальные и юридические проблемы своего времени, такие как бесправие детей, рождённых вне церковного брака. Роман выделяется глубоким психологизмом, многослойным сюжетом и новаторским использованием нарративных стратегий, что сделало «Женщину в белом» основополагающим произведением в развитии детективного жанра.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Осипьян, Н.Д.

83
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Жазушы Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» романындағы полифониялық әдістер [Текст] / Р. Б. Сұлтанғалиева, Жемиле Кынажы Баран, Ж. А. Жубанаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №4. - Б. 94-105.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
роман -- полифония -- диалог -- қатар сюжеттер -- контрапункт -- көпдауыстылық -- стиль -- монолог
Аннотация: Зерттеудің мақсаты – тәуелсіздік кезеңіндегі тарихи оқиғаларды оқырманға жеткізудегі полифониялық шығармалардың рөлін, көркемдік күш-қуатын анықтау, белгілі шығармаларды түсінудің жаңа мүмкіндіктерін ұсыну, қазіргі таңда өзекті болып отырған интеграцияның полифониялық принципін зерттеушілік қызметте қолдану және әдебиеттің музыкамен ішкі байланысының тереңірек екенін көрсету. Мақалада Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» атты полифониялық романы талданады. Автор романда бірнеше оқиғаларға қатар тоқталып, олардың әрқайсысына сөйлеу мен баяндаудың өзіндік ерекшеліктерін береді. Мақалада осындай сипатты белгілерге мысалдар келтіріліп, автордың баяндау полифониясына жүгінуінің себебі көрсетіледі. Полифониялық шығармаларға тән диалог, монолог ішіндегі диалог, контрапункт секілді көркемдік ерекшеліктер талданып, шығармадан мысалдар, нақты дәлелдер келтіріледі. Әдебиеттегі, музыкадағы полифония туралы зерттеулер жинақталып, шолу жасалады. Шетел авторларының полифониялық әдістері мен жазушы Б.Тілегенов қолданған әдістер салыстырылады. Адам психологиясын түсінудегі диалогтың маңызы, соның ішінде «өзгенің дауысымен» жүретін диалогтар маңызы талданады. Зерттеу нысанына алынған «Сексен алтыншы жыл» шығармасындағы контрапункттың көрініс табу әдістерін анықтау зерттеудің ғылыми құндылығын арттыра түседі. Қатар суреттелген оқиғалардың арасындағы үндестік те анықталады. Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: әдебиеттану ғылымын зерттеуші студенттерге, магистранттарға, докторанттарға пайдалы зерттеу бағыты бола алады. Осы салада оқылатын дәрістерде пайдалануға болады. Зерттеу жұмысы полифониялық шығармаларды терең түсінуге, талдауға көмектеседі. Мақалада полифонияға тән ерекшеліктерді жүйелеу, баяндау, талдау, салыстыру секілді әдістер пайдаланылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жемиле Кынажы Баран
Жубанаева, Ж.А.

83
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Тәуелсіздік кезеңіндегі қазақ прозасындағы этиологиялық мифтердің интерпретациясы [Текст] / Р. Б. Сұлтанғалиева, З. Р. Метенова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 120-133.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
миф -- мифология -- этиология -- интерпретация -- фольклор -- проза -- аңыз -- әпсана -- әңгіме -- сюжет
Аннотация: Мақалада тәуелсіздік жылдарындағы қазақ прозасында кездесетін этиологиялық мифтердің берілу жолдары қарастырылады. Оның ішінде сол кездегі жазушылардың жазу ерекшеліктері мен этиологиялық мифтердің өзгешеліктері беріледі. Табиғат пен тіршілік – адам қиялының қайнар көзі. Әдетте, кез келген миф тарихи тәжірибеге, адамның әлдебір бастан кешкен іс-әрекетіне негізделіп құрылады. Мифтерде, әсіресе, өткен күндердің шын мәнісіндегі тарихи оқиғалары маржандай тізіліп, сабақтаса баяндалады. Сол себептен де, жекелеген халықтардың тарихын зерттеу орайында мифология бірде-бір өнер теңдесе алмайтын құрал болмақ. Мифтерде халықтың шынайы тұрмыс-тіршілігі де, адамдар арасындағы өзара қарым-қатынастар да көрініс тапқан
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Метенова, З.Р.

83
М 36
Махутова, Д.
    Абай мұрасы - тағылымды парасат көзі [Текст] / Д. Махутова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 2.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- Абай ескерткіші -- Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі -- Абай
Аннотация: Осы жылғы тамыз айының 8-інде М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің Бас ғимараты алдында Абай ескерткіші жанында уақыт пен рух үндескен тағылымды сəт орын алды. Зиялы қауым мен студент жастар «Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі» атты парасат сұхбаты жиынында бас қосты. Шара мақсаты – Абай сынды Ұлы Дала ойшылының рухани мұрасы арқылы адамзаттық құндылықтарға бойлау, бүгінгі адами ұлттық құндылықтар туралы ойлау, тереңінен толғау.
Держатели документа:
ЗКУ

83
Ш 17
Шайекенов, Ж.Ж.
    Майдангер жазушы, әскери тілші [Текст] / Ж.Ж. Шайекенов, А. Әлібеқызы // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 6-7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Əбу Сəрсенбаев -- Қазақстанның халық жазушысы -- ақын -- майдангер жазушы -- 120 жыл
Аннотация: Бұл айтулы ақиық ақын, əйгілі майдангер жазушы, қан майданда əскери тілші болған, Қазақстанның халық жазушысы Əбу Сəрсенбаевтың естелігінен алынған үзінді. Уақыт зымырап өтіп, қоғам жаңарып жатыр. Өмірімізде өркенді-өркенді өзгерістер болып жатыр. Сол қанқұйлы соғыстың аяқталғанына да биыл 80 жыл болды, ал жауынгер жазушы атамыздың туғанына да 120 жыл болмақ. Осы айтулы қос мерейлі тарихи күндер қарсаңында айшықты ақын, қарымды қаламгер жайында өскелең жас ұрпаққа тағлым ретінде жаңаша баяндап беруді жөн санадық
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Әлібеқызы, А.

83
Б 18
Байбулсинова, А. С.
    Абай мұрасы - ұлттық идеологияның негізі (Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына арналған) [Текст] / А. С. Байбулсинова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай мұрасы -- Абай Құнанбайұлының -- 180 жыл -- Абайдың шығармашылығы
Аннотация: Қазіргі жаһандану заманында Абай Құнанбайұлының мұрасы қазақ халқы үшін ерекше маңызға ие. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында өмір сүрген «бағзы заман» ойшылының қазіргі ХХІ ғасырда яғни, үздіксіз дамып отырған космостық дəуірде қандай маңызы жəне əсер етуші рөлі болу мүмкін деген сұрақ туады жастарда. Сондықтан бұл маңыздылықты бірнеше негізгі аспектіде бөліп көрсету қажет деп ойлаймыз: Абай ұлттық идеологияның ғылыми тұрғыдан негізделген əрі бай əрі күрделі феномені болып табылады. Ғылыми зерт теулерге сүйенсек, Абайдың шығармашылығы қазақ халқының мəдени, əлеуметтік жəне рухани өмірінің қалыптасуында ерекше рөл атқарады. Мемлекеттік басқаруда ҚР Президенті Қасым-Жомарт Кемелұ лы Тоқ аев - Абай дың идеяларын Қазақстанның жаңару, дамуы үшін рухани-мəдени бағдар, ұлттық құндылықтардың өзегі деп бағалайды
Держатели документа:
ЗКУ

83
Ш 17
Шайекенов, Ж.Ж.
    Марабай ақын және "Қобыланды батыр" жырының көп варианттылығы [Текст] / Ж.Ж. Шайекенов // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 10.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
жырау -- Марабай ақын -- Қобыланды батыр -- жыры -- импровизатор -- əнші -- Фольклор -- сал -- өнер иелері
Аннотация: Белгілі ғалым, Батыс Қазақстан ауыз əдебиетін жинаушы профессор М.М.Тілеужанов: «Халқымызда ақын деген ұғым бар. Ол – импровизатор, əнші, əрі айтысқа қатыса алатын өнерпаз адамдар. Фольклорлық текстің алғашқы нұсқасын салған да солар. Ақынға жақын жырау, жыршы, сал, сері, өлеңші, əншілер бар. Бұлардың бəрі – өнер иелері, халық арасында ауызша таралып жүрген фольклор текстерін жағдай, орын, мезгілге байланысты үгіттеушілер, насихаттаушылар, жаңартушылар, көркемдеушілер.
Держатели документа:
ЗКУ

83
Ж 53
Жеменей, Е.
    "Ахмет Байтұрсынұлы" төсбелгісі табысталды [Текст] / Е. Жеменей, А. Қыдырсихова // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 9.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Ахмет Байтұрсынұлы -- ахметтану -- Абат Қыдыршаев -- Шешендіктану -- Профессор -- қазақ филология
Аннотация: мыған, гүлденген тұсы – өткен ғасырдың алғашқы отыз-қырық жылының үлесіне тиері даусыз. Бұл кезең «Байтұрсынов дəуірі», «Байтұрсынов ғасыры» делініп те жүр. Бұлай делінуінің басты себебі – Ахмет Байтұрсынұлының ұлт ғылымының көшбасшысы болуы. Осыған орай кезінде Елдес Омаров «первый светоч науки» деп баға берген. Сондай-ақ Ахаң «ұлттың ар-намысы бола білген» (С. Сейфуллин) «қазақ жұртының көсемі» (М. Əуезов) де. Бұл ретте белгілі лингвист ғалым Рабиға Сəтіғалиқызы Сыздықованың: «Ахмет Байтұрсынұлы мен оның замандас-пікірлестері жайындағы қазіргі жүргізіліп жатқан ізденіс-зерттеулерімізді жинақы бір атаумен «ахметтану» деп айтар едім.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдырсихова, А.

83
К 11
Қыдыршаев, А.
    Жұбан жыры – ұлттық сана тірегі [Текст] / А. Қыдыршаев, А. Қыдырсихова // Өркен. - 2025. - 29 қазан. - №9. - Б. 15.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Жұбан Молдағалиев -- əдебиеттану -- Жұбан жыры -- ұлттық сана тірегі -- ақын -- қазақ əдебиет -- Халық жазушысы
Аннотация: Қасиетті қазақ əдебиетінің кемел классигі, қайталанбас қарымды да қабырғалы қаламгері Жұбан Молдағалиев туралы əдебиеттану теоретигі, академик Зейнолла Қабдоловқа сүйене айтар болсақ, «Жұбан ақын - қазақ поэзиясындағы, əдебиетіміздегі ірі құбылыс. Ол Оралдың ғана ақыны емес, қазақтың Жұбаны». Көрнекті ақын Жұбан Молдағалиев – адамзаттық, азаматтық мəселелерді көркем поэзия тілімен бейнелеп, ұлттық поэзиямызды қайталанбас жыр жауһарымен байытқан, соңына мол шығармашылық мұра қалдырған зор талант иесі
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдырсихова, А.