Choice of metadata Статьи ППС
Page 1, Results: 9
Report on unfulfilled requests: 0
1.
Подробнее
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Динамика содержания азота и зольных элементов в лиманных сообществах Урало- Кушумского междуречья [Текст] / Г. С. Кайсагалиева // Әл-Фараби атындағы ҚҰУ хабарсышы = Вестник КНУ им.Аль-Фараби . - 2010. - №1. - С. 3-6. - (Биология сериясы)
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
азот -- кушумский район -- биологический круговорот
Аннотация: Динамика содержания азота и зольных элементов в лиманных сообществах Урало- Кушумского междуречья .
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Динамика содержания азота и зольных элементов в лиманных сообществах Урало- Кушумского междуречья [Текст] / Г. С. Кайсагалиева // Әл-Фараби атындағы ҚҰУ хабарсышы = Вестник КНУ им.Аль-Фараби . - 2010. - №1. - С. 3-6. - (Биология сериясы)
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
азот -- кушумский район -- биологический круговорот
Аннотация: Динамика содержания азота и зольных элементов в лиманных сообществах Урало- Кушумского междуречья .
2.
Подробнее
Н 60
Нигметова, Г. У.
Динамика азота и зольных элементов в основных степных сообществах Бурлинского района Западно-Казахстанской области [Электронный ресурс] / Г. У. Нигметова. - Электронный ресурс // "ІІІ Махамбет оқулары" Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2010. - 16 маусым. - Б. 191-193
ББК 24
Рубрики: Химические науки
Кл.слова (ненормированные):
динамика -- азот -- зольные элементы -- степные сообщества -- бурлинский район -- западно-казахстанская область -- зольные вещества -- растения -- химизм
Аннотация: Для степных сообществ типичны средние показатели запасов фитомассы и годичной продукции, а также емкости и интенсивности круговорота, азотно-кремниевый тип химизма опада при средней его зольности и обогащенности кальцием.
Держатели документа:
ЗКГУ
Доп.точки доступа:
Молдагалиева, М.А.
Н 60
Нигметова, Г. У.
Динамика азота и зольных элементов в основных степных сообществах Бурлинского района Западно-Казахстанской области [Электронный ресурс] / Г. У. Нигметова. - Электронный ресурс // "ІІІ Махамбет оқулары" Республикалық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2010. - 16 маусым. - Б. 191-193
Рубрики: Химические науки
Кл.слова (ненормированные):
динамика -- азот -- зольные элементы -- степные сообщества -- бурлинский район -- западно-казахстанская область -- зольные вещества -- растения -- химизм
Аннотация: Для степных сообществ типичны средние показатели запасов фитомассы и годичной продукции, а также емкости и интенсивности круговорота, азотно-кремниевый тип химизма опада при средней его зольности и обогащенности кальцием.
Держатели документа:
ЗКГУ
Доп.точки доступа:
Молдагалиева, М.А.
3.
Подробнее
К 58
Кожабергенова, А. Б.
Основные загрязняющие источники северо-западной промышленной зоны города Актобе [Текст] / А. Б. Кожабергенова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции "Ивановские чтения-2014" , посвященной 85-летию ведущего ученого, профессора Марии Максимовны Фартушиной. - Уральск, 2014. - С. 58-61
ББК 26
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ЗКГУ -- Актобе -- География -- Промышленное производство -- Атмосфера -- Загрязнение воздуха -- Загрязняющие вещества
Аннотация: В статье было отмечено, что в выбросах предприятий различных отраслей промышленности и транспорта содержится большое число различных вредных примесей, и почти из всех источников в атмосферу поступают диоксиод серы, пыль, оксид углерода, оксида азота.
Держатели документа:
ЗКГУ им. М. Утемисова
К 58
Кожабергенова, А. Б.
Основные загрязняющие источники северо-западной промышленной зоны города Актобе [Текст] / А. Б. Кожабергенова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции "Ивановские чтения-2014" , посвященной 85-летию ведущего ученого, профессора Марии Максимовны Фартушиной. - Уральск, 2014. - С. 58-61
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ЗКГУ -- Актобе -- География -- Промышленное производство -- Атмосфера -- Загрязнение воздуха -- Загрязняющие вещества
Аннотация: В статье было отмечено, что в выбросах предприятий различных отраслей промышленности и транспорта содержится большое число различных вредных примесей, и почти из всех источников в атмосферу поступают диоксиод серы, пыль, оксид углерода, оксида азота.
Держатели документа:
ЗКГУ им. М. Утемисова
4.
Подробнее
Н 16
Нагиева, А. Г.
Лиманное орошение и плодородие почв [Текст] / А. Г. Нагиева, В. С. Кучеров // Проблемы воспроизводства осетровых в среднем течении реки Урал и пути их решения: материалы докладов международной научно-практической конференции. - Уральск, 2009. - 14-15 июля. - С. 72-74
ББК 40.3
Рубрики: Почвоведение
Кл.слова (ненормированные):
Лиманное орошение -- плодородие почв -- азот -- гумусовые кислоты -- аммиачный азот -- почва
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кучеров, В.С.
Н 16
Нагиева, А. Г.
Лиманное орошение и плодородие почв [Текст] / А. Г. Нагиева, В. С. Кучеров // Проблемы воспроизводства осетровых в среднем течении реки Урал и пути их решения: материалы докладов международной научно-практической конференции. - Уральск, 2009. - 14-15 июля. - С. 72-74
Рубрики: Почвоведение
Кл.слова (ненормированные):
Лиманное орошение -- плодородие почв -- азот -- гумусовые кислоты -- аммиачный азот -- почва
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кучеров, В.С.
5.
Подробнее
Ч-42
Чемоданова, Н. С.
Атмосферные загрязнения города Актобе [Текст] / Н. С. Чемоданова // Материалы международной научно-практической конференции, посвященной 120-летию Урдинского лесного хозяйства: «Лесоразведение и сохранение биологического и ландшафтного разнообразия аридных экосистем: история, современное состояние и перспективы». - Уральск, 2010. - 5-6 ноября. - С. 280-285
ББК 26.233
Рубрики: Физика атмосферы
Кл.слова (ненормированные):
Атмосферные загрязнения -- атмосферный воздух -- грязные производства -- Актобе -- загрязнение атмосферы -- окружающая среда -- оксид углерода -- сероводород -- диоксид серы -- оксид азота -- свинец -- автомобильный транспорт
Держатели документа:
ЗКУ
Ч-42
Чемоданова, Н. С.
Атмосферные загрязнения города Актобе [Текст] / Н. С. Чемоданова // Материалы международной научно-практической конференции, посвященной 120-летию Урдинского лесного хозяйства: «Лесоразведение и сохранение биологического и ландшафтного разнообразия аридных экосистем: история, современное состояние и перспективы». - Уральск, 2010. - 5-6 ноября. - С. 280-285
Рубрики: Физика атмосферы
Кл.слова (ненормированные):
Атмосферные загрязнения -- атмосферный воздух -- грязные производства -- Актобе -- загрязнение атмосферы -- окружающая среда -- оксид углерода -- сероводород -- диоксид серы -- оксид азота -- свинец -- автомобильный транспорт
Держатели документа:
ЗКУ
6.
Подробнее
А 95
Ахмеденов, К. М.
Естественные газовые выходы озера улкен тузды саркыл западно-казахстанской области. [Текст] / К. М. Ахмеденов // Вестник ЗКУ. - 2021. - №4. . - С. 190-206
ББК 26
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
естественные газовые выходы -- газы -- газопроявления;соленое озеро;солончак -- галофильные растительные сообщества -- минерализация; ландшафт -- однолетнесолянковые сообщества -- гидрохимия
Аннотация: На базе литературных и натурных данных изучены естественные газовые выходы в пределах озера Улкен Тузды Саркыл Казталовского района Западно-Казахстанской области, расположенного в северной части Прикаспийской низменности и имеющего непостоянный уровень. Дана характеристика 7 газовых выходов на западном острове озера Улкен Тузды Саркыл. Выявлены состав растительных сообществ, особенности гидрохимического состава и минерализации вод газовых выходов. В составе газов, выделявшихся с данных газовых выходов, главным компонентом был метан с некоторой примесью азота. Вода из газового выхода №1 является слабощелочной, относится к классу соленые к подклассу слабосоленые. Хлоридно-гидрокарбонатно-натриево-магниевый и хлоридно-натриево-магниевый тип минерализации воды указывает на то, что высокоминерализованные воды по формированию химического состава связаны с процессами континентального засоления. В пределах газовых выходов получили распространение галофильные и гипергалофильные растительные сообщества. Показана особенности формирования примитивных ландшафтов газовых выходов в условиях аридного климата. Формирование ландшафтов на газовых выходах происходит в зависимости от наличия дебита и солености воды, затопления соров в весенний период и высыхания в летний.
Держатели документа:
ЗКУ
А 95
Ахмеденов, К. М.
Естественные газовые выходы озера улкен тузды саркыл западно-казахстанской области. [Текст] / К. М. Ахмеденов // Вестник ЗКУ. - 2021. - №4. . - С. 190-206
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
естественные газовые выходы -- газы -- газопроявления;соленое озеро;солончак -- галофильные растительные сообщества -- минерализация; ландшафт -- однолетнесолянковые сообщества -- гидрохимия
Аннотация: На базе литературных и натурных данных изучены естественные газовые выходы в пределах озера Улкен Тузды Саркыл Казталовского района Западно-Казахстанской области, расположенного в северной части Прикаспийской низменности и имеющего непостоянный уровень. Дана характеристика 7 газовых выходов на западном острове озера Улкен Тузды Саркыл. Выявлены состав растительных сообществ, особенности гидрохимического состава и минерализации вод газовых выходов. В составе газов, выделявшихся с данных газовых выходов, главным компонентом был метан с некоторой примесью азота. Вода из газового выхода №1 является слабощелочной, относится к классу соленые к подклассу слабосоленые. Хлоридно-гидрокарбонатно-натриево-магниевый и хлоридно-натриево-магниевый тип минерализации воды указывает на то, что высокоминерализованные воды по формированию химического состава связаны с процессами континентального засоления. В пределах газовых выходов получили распространение галофильные и гипергалофильные растительные сообщества. Показана особенности формирования примитивных ландшафтов газовых выходов в условиях аридного климата. Формирование ландшафтов на газовых выходах происходит в зависимости от наличия дебита и солености воды, затопления соров в весенний период и высыхания в летний.
Держатели документа:
ЗКУ
7.
Подробнее
Б 11
Бұршақ тұқымдастарының топырақтағы маңыздылығы және оны зақымдайтын зиянкес бунақденелілер [Текст] / С. М. Кабаева, А. К. Кафизова, Е. Ж. Куанышкалиев, А. Е. Сабитова // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 213-218
ББК 42.113
Рубрики: Зерновые бобовые культуры
Кл.слова (ненормированные):
Бұршақ тұқымдас -- егістік алқабы -- топырақ және өсімдік жамылғысы -- топырақты азотпен байыту
Аннотация: Биoлoгиялық ғылыми тұжырымдaрғa негізделген биoлoгия сабaқтарындaғы прaктикaлық жәнe зертхaнaлық жұмыcтaр тaбиғи ныcaндармен жұмыc іcтeу дaғдылaры мeн оқытудың көрнекі құралдары ғылымға бағыттайды. Осы тұрғыдан, бұршақ тұқымдастардың зиянкес бунақденелері коллекциясы көрнекі табиғи оқыту құралы ретінде пайдаланады. Осыған орай, бұршақ тұқымдастарды зақымдайтын бунақденелілер жергілікті аймақтың фитосанитариялық жағдайы көптеген адамды қызықтырары сөзсіз. Бұршақ тұқымдастар жер бетінде қурап қалған соң, өсімдіктегі азот топыраққа қайта оралады, онда ыдырайтын (бактериялар мен саңырауқұлақтар) органикалық заттар басқа өсімдіктер пайдалана алатын нитрат сияқты бос азот иондарына айналады. Осылайша, бұршақ дақылдары топырақты азотпен байытады. Топырақтың физикалық-химиялық құрамы жақсарады.Топырақ пен өсімдік жамылғысының арақатынасында заңдылық бар. Сол үлгі бойынша топырақтың физикалық және химиялық құрамына да назар аудару керек. Жоғарыда атап өткеніміздей, топырақта заттардың жетіспеушілігі дәнді және бұршақ дақылдарының өнімін де, сапасын да төмендететіні сөзсіз. Топырақ құрамының нашарлау себептерінің бірі зиянкестердің шоғырлануы болып табылады. Әрине, ауыл шаруашылығы дақылдарының шығыны тек зиянкестерге ғана емес, өсімдiктердің зaқымдaлуына, олардың төзімділігіне, ауа - райына, ауылшаруашылық технология деңгейіне, ауыспалы егістегі орны мен басқа да агробиологиялық факторларға бaйлaныcты. Бұpшaқ тұқымдac өсiмдiктeрдiң шaруaшылық мәнi зoр. Бaғaлы aзық - түлiк жәнe жeмшөптiк дaқыл рeтiндe өсiрiлeдi. Қaзақстaндa егicтiк жәнe көкөнicтiк мәдeни бұршaқ және астық тұқымдac өсмдiктeрдeн жоңышқа еркекшөп
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кабаева, С.М.
Кафизова, А.К.
Куанышкалиев, Е.Ж.
Сабитова, А.Е.
Б 11
Бұршақ тұқымдастарының топырақтағы маңыздылығы және оны зақымдайтын зиянкес бунақденелілер [Текст] / С. М. Кабаева, А. К. Кафизова, Е. Ж. Куанышкалиев, А. Е. Сабитова // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 213-218
Рубрики: Зерновые бобовые культуры
Кл.слова (ненормированные):
Бұршақ тұқымдас -- егістік алқабы -- топырақ және өсімдік жамылғысы -- топырақты азотпен байыту
Аннотация: Биoлoгиялық ғылыми тұжырымдaрғa негізделген биoлoгия сабaқтарындaғы прaктикaлық жәнe зертхaнaлық жұмыcтaр тaбиғи ныcaндармен жұмыc іcтeу дaғдылaры мeн оқытудың көрнекі құралдары ғылымға бағыттайды. Осы тұрғыдан, бұршақ тұқымдастардың зиянкес бунақденелері коллекциясы көрнекі табиғи оқыту құралы ретінде пайдаланады. Осыған орай, бұршақ тұқымдастарды зақымдайтын бунақденелілер жергілікті аймақтың фитосанитариялық жағдайы көптеген адамды қызықтырары сөзсіз. Бұршақ тұқымдастар жер бетінде қурап қалған соң, өсімдіктегі азот топыраққа қайта оралады, онда ыдырайтын (бактериялар мен саңырауқұлақтар) органикалық заттар басқа өсімдіктер пайдалана алатын нитрат сияқты бос азот иондарына айналады. Осылайша, бұршақ дақылдары топырақты азотпен байытады. Топырақтың физикалық-химиялық құрамы жақсарады.Топырақ пен өсімдік жамылғысының арақатынасында заңдылық бар. Сол үлгі бойынша топырақтың физикалық және химиялық құрамына да назар аудару керек. Жоғарыда атап өткеніміздей, топырақта заттардың жетіспеушілігі дәнді және бұршақ дақылдарының өнімін де, сапасын да төмендететіні сөзсіз. Топырақ құрамының нашарлау себептерінің бірі зиянкестердің шоғырлануы болып табылады. Әрине, ауыл шаруашылығы дақылдарының шығыны тек зиянкестерге ғана емес, өсімдiктердің зaқымдaлуына, олардың төзімділігіне, ауа - райына, ауылшаруашылық технология деңгейіне, ауыспалы егістегі орны мен басқа да агробиологиялық факторларға бaйлaныcты. Бұpшaқ тұқымдac өсiмдiктeрдiң шaруaшылық мәнi зoр. Бaғaлы aзық - түлiк жәнe жeмшөптiк дaқыл рeтiндe өсiрiлeдi. Қaзақстaндa егicтiк жәнe көкөнicтiк мәдeни бұршaқ және астық тұқымдac өсмдiктeрдeн жоңышқа еркекшөп
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кабаева, С.М.
Кафизова, А.К.
Куанышкалиев, Е.Ж.
Сабитова, А.Е.
8.
Подробнее
К 58
Кожагалиева, Р. Ж.
Жаздық бидайдың (triticum aestivum l) Волгоуральская іріктемесінің өсуі мен дамуына өсу реттегіштерін қолдану [Текст] / Р. Ж. Кожагалиева, Д. М. Каиргалиева // Махамбет Өтемісовтің 220 жылдығына арналған «Университет ғылымының жетістіктері мен болашағы» атты 80-ші республикалық ғылыми-тәжірибелі конференциясының материалдары. - Орал, 2023. - 12 сәуір. - Б. 185-188.
ББК 42.112
Рубрики: Зерновые культуры
Кл.слова (ненормированные):
Жаздық бидай -- triticum aestivum l -- Волгоуральская іріктемесінің өсуі -- жұмсақ бидай -- Орал ауылшаруашылылық тәжірибе станциясы -- Батыс Қазақстанның құрғақ -- Ғылыми зерттеу -- Ақуыз -- Вегетация -- Фертигрейн Фолиар препараты -- Текнокель Азот препараты -- Шаруашылық технологиясы
Аннотация: Ғылыми зерттеу жұмысы 2022-2023 жылдар аралығында Батыс Қазақстан облысының «Орал ауылшаруашылық тәжірибе станциясының» жағдайындағы Жаздық бидайдың (Triticum aestivum l) Волгоуральская іріктемесінің өсуі мен дамуына өсу реттегіштері экономикалық жағынан ең тиімді препараты анықталды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Каиргалиева, Д.М.
К 58
Кожагалиева, Р. Ж.
Жаздық бидайдың (triticum aestivum l) Волгоуральская іріктемесінің өсуі мен дамуына өсу реттегіштерін қолдану [Текст] / Р. Ж. Кожагалиева, Д. М. Каиргалиева // Махамбет Өтемісовтің 220 жылдығына арналған «Университет ғылымының жетістіктері мен болашағы» атты 80-ші республикалық ғылыми-тәжірибелі конференциясының материалдары. - Орал, 2023. - 12 сәуір. - Б. 185-188.
Рубрики: Зерновые культуры
Кл.слова (ненормированные):
Жаздық бидай -- triticum aestivum l -- Волгоуральская іріктемесінің өсуі -- жұмсақ бидай -- Орал ауылшаруашылылық тәжірибе станциясы -- Батыс Қазақстанның құрғақ -- Ғылыми зерттеу -- Ақуыз -- Вегетация -- Фертигрейн Фолиар препараты -- Текнокель Азот препараты -- Шаруашылық технологиясы
Аннотация: Ғылыми зерттеу жұмысы 2022-2023 жылдар аралығында Батыс Қазақстан облысының «Орал ауылшаруашылық тәжірибе станциясының» жағдайындағы Жаздық бидайдың (Triticum aestivum l) Волгоуральская іріктемесінің өсуі мен дамуына өсу реттегіштері экономикалық жағынан ең тиімді препараты анықталды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Каиргалиева, Д.М.
9.
Подробнее
К 13
Кажымуратова, Ж. С.
Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.
К 13
Кажымуратова, Ж. С.
Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.
Page 1, Results: 9