Choice of metadata Статьи ППС
Page 1, Results: 12
Report on unfulfilled requests: 0
1.
Подробнее
К 15
Қайырғалиев, Т.
Үрім- бұтағы өркендей бергей [Текст] / Т. Қайырғалиев // Орал өңірі. - 2015. - №18.- 2 ақпан. - Б. 9
ББК 74
Рубрики: білім беру
Кл.слова (ненормированные):
Хамзин Ә. -- ұстаз -- білім беру -- еске алу
Аннотация: Мақала "Халық ағарту ісінің үздігі" Әбілхайыр Хамзин туралы.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ
К 15
Қайырғалиев, Т.
Үрім- бұтағы өркендей бергей [Текст] / Т. Қайырғалиев // Орал өңірі. - 2015. - №18.- 2 ақпан. - Б. 9
Рубрики: білім беру
Кл.слова (ненормированные):
Хамзин Ә. -- ұстаз -- білім беру -- еске алу
Аннотация: Мақала "Халық ағарту ісінің үздігі" Әбілхайыр Хамзин туралы.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ
2.
Подробнее
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
М.Өтемісов атындағы БҚУ кеппешөп қорында кездесетін күрделігүлділер тұқымдастарына талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Л.Б. Рахметулла, Н. О. Кин // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 263-269
ББК 41
Рубрики: Растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
гербарий -- секция -- туыс -- түр -- тіршілік форма -- экологиялық топтар -- географиялық талдау -- фитоценотикалық талдау
Аннотация: ХХ ғасырдың ортасынан бастап жаратылыстану-география факультетінің ғалымдары Солтүстік Каспий маңы аумағында өсiмдiк-топырақ жамылғысын, жануарлар әлемін зерттеп көптеген кешенді ауқымды зерттеулер өткізілген болатын. М.Өтемісов атындағы БҚУ-нің ботаника кафедрасының жанындағы кеппешөп қоры жаңа гербарий беттерімен толықтырылды. Күрделігүлділер тұқымдасы негізінен шөптесін өсімдіктер, басым көпшілігі көп жылдық кейбір түрлері бір жылдық, аздаған түрлері жартылай бұталы, бұталы өсімдіктер, аласа ағаштар түріндегі формалары да кездеседі. Сонымен бірге, өрмелегіш және суккулентті өкілдері де бар. Әдетте қосалқы жапырақшасыз, жай жапырақтары бүтін жиекті немесе тілімделген болып келеді. Жапырақтары кезектесіп орналасады. Ірі тұқымдастың 24000 түрі, 1200 туысы бар. Бұл мақалада кеппешөп қорындағы күрделігүлділер тұқымдасының өсімдіктеріне талдау жасалынған болатын. Олардың гербарий қорындағы туыс және түр саны аңықталып, тіршілік формаларына, экологиялық топтарына және географиялық, фитоценотикалық сынды сипаттамалар берілді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахметулла, Л.Б.
Кин, Н.О.
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
М.Өтемісов атындағы БҚУ кеппешөп қорында кездесетін күрделігүлділер тұқымдастарына талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Л.Б. Рахметулла, Н. О. Кин // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 263-269
Рубрики: Растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
гербарий -- секция -- туыс -- түр -- тіршілік форма -- экологиялық топтар -- географиялық талдау -- фитоценотикалық талдау
Аннотация: ХХ ғасырдың ортасынан бастап жаратылыстану-география факультетінің ғалымдары Солтүстік Каспий маңы аумағында өсiмдiк-топырақ жамылғысын, жануарлар әлемін зерттеп көптеген кешенді ауқымды зерттеулер өткізілген болатын. М.Өтемісов атындағы БҚУ-нің ботаника кафедрасының жанындағы кеппешөп қоры жаңа гербарий беттерімен толықтырылды. Күрделігүлділер тұқымдасы негізінен шөптесін өсімдіктер, басым көпшілігі көп жылдық кейбір түрлері бір жылдық, аздаған түрлері жартылай бұталы, бұталы өсімдіктер, аласа ағаштар түріндегі формалары да кездеседі. Сонымен бірге, өрмелегіш және суккулентті өкілдері де бар. Әдетте қосалқы жапырақшасыз, жай жапырақтары бүтін жиекті немесе тілімделген болып келеді. Жапырақтары кезектесіп орналасады. Ірі тұқымдастың 24000 түрі, 1200 туысы бар. Бұл мақалада кеппешөп қорындағы күрделігүлділер тұқымдасының өсімдіктеріне талдау жасалынған болатын. Олардың гербарий қорындағы туыс және түр саны аңықталып, тіршілік формаларына, экологиялық топтарына және географиялық, фитоценотикалық сынды сипаттамалар берілді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахметулла, Л.Б.
Кин, Н.О.
3.
Подробнее
М 28
Марсова, А. Н.
Алғабас елді-мекені маңындағы Бударин каналының ағашты-бұталы қауымдастығының қазіргі жағдайы [Текст] / А. Н. Марсова // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 84-87
ББК 28.5
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
өсімдік жамылғысы -- өсімдік қауымдастығы -- биоалуантүрлілік -- антропогендік факторлардың əсер ету дəрежесі -- Алғабас -- Бударин -- Батыс Қазақстан облысы -- Жайық-Көшім суландыру -- Ақжайық ауданы
Держатели документа:
ЗКУ
М 28
Марсова, А. Н.
Алғабас елді-мекені маңындағы Бударин каналының ағашты-бұталы қауымдастығының қазіргі жағдайы [Текст] / А. Н. Марсова // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 84-87
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
өсімдік жамылғысы -- өсімдік қауымдастығы -- биоалуантүрлілік -- антропогендік факторлардың əсер ету дəрежесі -- Алғабас -- Бударин -- Батыс Қазақстан облысы -- Жайық-Көшім суландыру -- Ақжайық ауданы
Держатели документа:
ЗКУ
4.
Подробнее
Х 12
Хабиева, Г. Б.
Батыс Қазақстан облысында бұта тектес талдар Salix livida L. фитоценотикалық ерекшілігі [Текст] / Г. Б. Хабиева // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 118-120
ББК 28.58
Рубрики: Экология и география растений. Охрана растений
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан облысы -- Salix livida L. -- фитоценотика -- ормандар -- экологиялық Кодексі -- Жайық өзені -- Меловые горки -- Подстепное -- Социализм ауылы -- табиғат -- экологиялық қатынастар -- дала өсімдігі -- шөлейт өсімдігі -- шөл өсімдігі -- флора
Аннотация: Мақалада Батыс Қазақстан облысында бұта тектес талдардың қауымдастығы қарастырылды. 34 түрді қамтитын талдың Salix livida A.U.Falin авторы бірлестігінің түрлік құрамы анықталды. Батыс Қазақстан облысының шегінде ормандар облысымыздың бүкіл аумағының 0,6% құрайды, сондықтан тал қауымдастықтарын қазіргі деңгейде зерттеу өзекті деп санаймыз. Талды зерттеу 2021/22 жылдары басталды,тағыда зерттелуде.
Держатели документа:
ЗКУ
Х 12
Хабиева, Г. Б.
Батыс Қазақстан облысында бұта тектес талдар Salix livida L. фитоценотикалық ерекшілігі [Текст] / Г. Б. Хабиева // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 118-120
Рубрики: Экология и география растений. Охрана растений
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан облысы -- Salix livida L. -- фитоценотика -- ормандар -- экологиялық Кодексі -- Жайық өзені -- Меловые горки -- Подстепное -- Социализм ауылы -- табиғат -- экологиялық қатынастар -- дала өсімдігі -- шөлейт өсімдігі -- шөл өсімдігі -- флора
Аннотация: Мақалада Батыс Қазақстан облысында бұта тектес талдардың қауымдастығы қарастырылды. 34 түрді қамтитын талдың Salix livida A.U.Falin авторы бірлестігінің түрлік құрамы анықталды. Батыс Қазақстан облысының шегінде ормандар облысымыздың бүкіл аумағының 0,6% құрайды, сондықтан тал қауымдастықтарын қазіргі деңгейде зерттеу өзекті деп санаймыз. Талды зерттеу 2021/22 жылдары басталды,тағыда зерттелуде.
Держатели документа:
ЗКУ
5.
Подробнее
Б 65
Бисенгазиева, А.С.
Орал қаласы маңының жайылма ормандары жəне олардың дендрофаг-қоңыздары [Текст] / А.С. Бисенгазиева, С. Н. Бохорова // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 125-131
ББК 4
Рубрики: Лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Орал қаласы -- орман -- Батыс Қазақстан -- Жайық өзені -- Елек -- Уилл -- Темір -- Ембі -- өзен -- Дендрофагтар -- ағаш -- өсімдіктер -- экологиялық топтары -- ризофагтар -- ксилофагтар -- флеофагтар -- лимфофагтар -- филлофагтар -- антофагтар -- гименофагтар -- нектарофагтар -- кафрофагтар
Аннотация: Батыста Еділ - Жайық өзені аралығында үлкен кеңістікті алып жатқан Батыс Қазақстан шын мəнінде ормансыз. Оның жеке орман топтары негізінен Орал, Елек, Уилл, Темір, Ембі жəне басқа да ұсақ өзендердің алқаптары мен аңғарларында, сондай-ақ жылғаларда, жарларда, ойпауыттарда жəне басқа да рельефтердің төмендеуінде шоғырланған. Олардың жалпы ауданы (орман орналастыру мəліметтері бойынша) бұталармен бірге 80 мыңға жуық га, оның ішінде еменнің үстемдігі бар екпелер 1,8; қарағаш - 10,3; терек - 24,1; қайың - 2,0; көктерек - 1,4; ағаш тəрізді талдар - 21,4; бұталар - 24,7; шағандар - 0,7; үйіңкілер - 0,4; қандыағаштар - 0,8 мың га алып жатыр. Кейбір жерлерде өте аз мөлшерде жіңішке жапырақты жиделер кездеседі (Грибанов, Ларон, Чабан, 1970).
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бохорова, С.Н.
Б 65
Бисенгазиева, А.С.
Орал қаласы маңының жайылма ормандары жəне олардың дендрофаг-қоңыздары [Текст] / А.С. Бисенгазиева, С. Н. Бохорова // «Иванов оқулары – 2022» аясында көрнекті ғалым, б.ғ.к., а/ш.ғ.д., профессор Рустенов Амангельды Рустеновичтың 80 жылдық мерейтойына арналған халықаралық ғылыми-тəжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2022. - 5-6 қазан. - Б. 125-131
Рубрики: Лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Орал қаласы -- орман -- Батыс Қазақстан -- Жайық өзені -- Елек -- Уилл -- Темір -- Ембі -- өзен -- Дендрофагтар -- ағаш -- өсімдіктер -- экологиялық топтары -- ризофагтар -- ксилофагтар -- флеофагтар -- лимфофагтар -- филлофагтар -- антофагтар -- гименофагтар -- нектарофагтар -- кафрофагтар
Аннотация: Батыста Еділ - Жайық өзені аралығында үлкен кеңістікті алып жатқан Батыс Қазақстан шын мəнінде ормансыз. Оның жеке орман топтары негізінен Орал, Елек, Уилл, Темір, Ембі жəне басқа да ұсақ өзендердің алқаптары мен аңғарларында, сондай-ақ жылғаларда, жарларда, ойпауыттарда жəне басқа да рельефтердің төмендеуінде шоғырланған. Олардың жалпы ауданы (орман орналастыру мəліметтері бойынша) бұталармен бірге 80 мыңға жуық га, оның ішінде еменнің үстемдігі бар екпелер 1,8; қарағаш - 10,3; терек - 24,1; қайың - 2,0; көктерек - 1,4; ағаш тəрізді талдар - 21,4; бұталар - 24,7; шағандар - 0,7; үйіңкілер - 0,4; қандыағаштар - 0,8 мың га алып жатыр. Кейбір жерлерде өте аз мөлшерде жіңішке жапырақты жиделер кездеседі (Грибанов, Ларон, Чабан, 1970).
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бохорова, С.Н.
6.
Подробнее
Х 18
Хамзина, А. А.
Оқушылардың нұсқадан қарап сурет салу қабілеттілігін арттыру [Текст] / А. А. Хамзина, Ж. О. Сатқанғалиев // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.1. - Б. 324-326.
ББК 74
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
Оқушылар -- сурет салу -- Бейнелеу өнері -- Сурет жазуы -- суретшісі -- Əбілхан Қастеев -- Портрет -- композиция -- керамика -- өнер сахнасы -- Мұражай қоры -- Графика -- Гравюра
Аннотация: Бейнелеу өнерінің адамзатқа сыйлар рухани байлығы ұлан ғайыр. Бізге дейін келіп жеткен тарих тереңіне үңіліп, бағзы заман деректеріне жіті көз тіксек, тым арғы замандағы жазудың тегі суреттен басталғанын білеміз. Сурет жазуы алғашқы қауымдық дəуірде пайда болып, сол заманның бейнелеу өнерімен түп-тамыры бір бұтақта мəуеледі. Əр түрлі бейнеленген бұл суреттер көшпелі халқымыздың көркемдік талғамын көрсетеді [1]. Дүниеге келген əрбір жаңалық сол күйінде қатып қалмайтынын ойға алсақ, ертедегі сурет жазуы да сол пайда болған күйінде қалып қойған жоқ, ол өмірге икемделіп өзгеріп, өрістей түсті. Біраз кейінірек замандағы өрнекті пішінмен оюланып салынған бейнелі суреттер пайда бола бастады. Ұлтымыздың өнердегі озық үлгілері ою-өрнекпен өлшенген. Қарапайым халқымыз қоршаған ортасынан нəр алып, көк əлем аспанын, су мен жерін, төрт түлік малын ою-өрнекке үлгі ете білген.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сатқанғалиев, Ж.О.
Х 18
Хамзина, А. А.
Оқушылардың нұсқадан қарап сурет салу қабілеттілігін арттыру [Текст] / А. А. Хамзина, Ж. О. Сатқанғалиев // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.1. - Б. 324-326.
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
Оқушылар -- сурет салу -- Бейнелеу өнері -- Сурет жазуы -- суретшісі -- Əбілхан Қастеев -- Портрет -- композиция -- керамика -- өнер сахнасы -- Мұражай қоры -- Графика -- Гравюра
Аннотация: Бейнелеу өнерінің адамзатқа сыйлар рухани байлығы ұлан ғайыр. Бізге дейін келіп жеткен тарих тереңіне үңіліп, бағзы заман деректеріне жіті көз тіксек, тым арғы замандағы жазудың тегі суреттен басталғанын білеміз. Сурет жазуы алғашқы қауымдық дəуірде пайда болып, сол заманның бейнелеу өнерімен түп-тамыры бір бұтақта мəуеледі. Əр түрлі бейнеленген бұл суреттер көшпелі халқымыздың көркемдік талғамын көрсетеді [1]. Дүниеге келген əрбір жаңалық сол күйінде қатып қалмайтынын ойға алсақ, ертедегі сурет жазуы да сол пайда болған күйінде қалып қойған жоқ, ол өмірге икемделіп өзгеріп, өрістей түсті. Біраз кейінірек замандағы өрнекті пішінмен оюланып салынған бейнелі суреттер пайда бола бастады. Ұлтымыздың өнердегі озық үлгілері ою-өрнекпен өлшенген. Қарапайым халқымыз қоршаған ортасынан нəр алып, көк əлем аспанын, су мен жерін, төрт түлік малын ою-өрнекке үлгі ете білген.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сатқанғалиев, Ж.О.
7.
Подробнее
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Орта буын сынып оқушыларымен тұрғылықты – мекен жағдайында көгалдандыру жұмыстарын жүргізудің технологиясы [Текст] / Г. С. Кайсагалиева , А. М. Бекболатова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 23-29.
ББК 74
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
оқу-тәжірибе үлескісі -- көгалдандыру -- мектеп -- ландшафттық дизайн -- гүлзар -- жоспарлау -- эскиз -- абаттандыру -- гүлдер композициясы -- тірі бұрыш
Аннотация: Оқушыларға сапалы білім беріп, денсаулықтарын нығайту негізінде тәрбиелеуде мектеп маңында жүргізілетін көгалдандыру жұмыстарының маңызы зор. Осыған байланысты қазіргі таңда негізгі өзекті мәселе – қоршаған ортаны қорғау болып табылады. Осыған байланысты ағаштар отырғызу, түрлі гүлді-декоративті өсімдіктерді өсіру, жалпы көгалдандыру жұмыстарын жүргізудің маңызы зор. Мектептегі берілетін теориялық білім практикалық дағдылармен ұштастырылады. Практикалық дағдылар жалпы мектеп маңы үлескісіндегі жұмыстар негізінде жүзеге асырылады. Мектеп маңы үлескісіндегі жұмыстардың негізгі мақсаты – қоршаған ортаны тазарту жолында көгалдандыру жұмысын жандандыру. Негізгі міндеттері – әртүрлі ағаштар мен түрлі гүлді өсімдіктерді отырғызып, Отанын сүйетін, табиғатты аялайтын, қоршаған орта тазалығы жолында барлық күш-жігерін аямай еңбек ететін азаматтарды тәрбиелеу. Өсімдіктерді күтіп – баптау жұмыстарын жүргізу нәтижесінде оқушылар әдемілікті бағалау және түсіне білуге үйренеді. Бұған қоса келешекте кейбір мамандықтар туралы практикалық түсініктері қалыптасады. Осы уақыттан бүгінгі күнге дейін мектеп маңындағы үлескіде жұмыс істеу мектеп мүғалімдерінің негізгі сабақтан тыс жұмыстарының бірі. Мектеп маңындағы үлескілердегі іс-шараларды жоспарлау және ондағы жұмыстарды ұйымдастыру, өсімдіктерді күтіп-баптау, атқарылған жұмыстар бойынша нәтиже шығару мұғалімдердің қосымша атқарып жатқан жұмыстарының негізі болып табылады. Топырақ және климат жағдайына бейімделген гүлзарлар мен газондарға арналған өсімдік түрлері, көкөніс дақылдарының негізгі іріктемелері,ағаш және бұта түрлері өсіріледі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бекболатова, А.М.
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Орта буын сынып оқушыларымен тұрғылықты – мекен жағдайында көгалдандыру жұмыстарын жүргізудің технологиясы [Текст] / Г. С. Кайсагалиева , А. М. Бекболатова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 23-29.
Рубрики: Образование
Кл.слова (ненормированные):
оқу-тәжірибе үлескісі -- көгалдандыру -- мектеп -- ландшафттық дизайн -- гүлзар -- жоспарлау -- эскиз -- абаттандыру -- гүлдер композициясы -- тірі бұрыш
Аннотация: Оқушыларға сапалы білім беріп, денсаулықтарын нығайту негізінде тәрбиелеуде мектеп маңында жүргізілетін көгалдандыру жұмыстарының маңызы зор. Осыған байланысты қазіргі таңда негізгі өзекті мәселе – қоршаған ортаны қорғау болып табылады. Осыған байланысты ағаштар отырғызу, түрлі гүлді-декоративті өсімдіктерді өсіру, жалпы көгалдандыру жұмыстарын жүргізудің маңызы зор. Мектептегі берілетін теориялық білім практикалық дағдылармен ұштастырылады. Практикалық дағдылар жалпы мектеп маңы үлескісіндегі жұмыстар негізінде жүзеге асырылады. Мектеп маңы үлескісіндегі жұмыстардың негізгі мақсаты – қоршаған ортаны тазарту жолында көгалдандыру жұмысын жандандыру. Негізгі міндеттері – әртүрлі ағаштар мен түрлі гүлді өсімдіктерді отырғызып, Отанын сүйетін, табиғатты аялайтын, қоршаған орта тазалығы жолында барлық күш-жігерін аямай еңбек ететін азаматтарды тәрбиелеу. Өсімдіктерді күтіп – баптау жұмыстарын жүргізу нәтижесінде оқушылар әдемілікті бағалау және түсіне білуге үйренеді. Бұған қоса келешекте кейбір мамандықтар туралы практикалық түсініктері қалыптасады. Осы уақыттан бүгінгі күнге дейін мектеп маңындағы үлескіде жұмыс істеу мектеп мүғалімдерінің негізгі сабақтан тыс жұмыстарының бірі. Мектеп маңындағы үлескілердегі іс-шараларды жоспарлау және ондағы жұмыстарды ұйымдастыру, өсімдіктерді күтіп-баптау, атқарылған жұмыстар бойынша нәтиже шығару мұғалімдердің қосымша атқарып жатқан жұмыстарының негізі болып табылады. Топырақ және климат жағдайына бейімделген гүлзарлар мен газондарға арналған өсімдік түрлері, көкөніс дақылдарының негізгі іріктемелері,ағаш және бұта түрлері өсіріледі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бекболатова, А.М.
8.
Подробнее
К 13
Кажымуратова, Ж. С.
Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.
К 13
Кажымуратова, Ж. С.
Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.
9.
Подробнее
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
10.
Подробнее
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
Page 1, Results: 12