Choice of metadata Статьи ППС
Page 419, Results: 4255
Digitizing pages:
No results! 1000
Report on unfulfilled requests: 0
4181.
Подробнее
Б 90
Букенбаева, Г. Б.
Сырым Датұлының шешендік өнері [Текст] / Г. Б. Букенбаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 225-229.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Сырым батыр -- шешендік өнері -- нақыл сөздер -- Сырым Датұлы -- шешендік сөздері
Аннотация: Мақалада Сырым батырдың шешендік өнері туралы баяндалады.Сырым шешеннің нақыл сөздерінен мысалдар келтіріледі. Мақалада шешендік сөздердің тәрбиелік мәні туралы да айтылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Б 90
Букенбаева, Г. Б.
Сырым Датұлының шешендік өнері [Текст] / Г. Б. Букенбаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 225-229.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Сырым батыр -- шешендік өнері -- нақыл сөздер -- Сырым Датұлы -- шешендік сөздері
Аннотация: Мақалада Сырым батырдың шешендік өнері туралы баяндалады.Сырым шешеннің нақыл сөздерінен мысалдар келтіріледі. Мақалада шешендік сөздердің тәрбиелік мәні туралы да айтылады.
Держатели документа:
ЗКУ
4182.
Подробнее
Г 93
Ғұмарова, А. С.
Шешендік өнер – ұлттық құндылық көзі [Текст] / А. С. Ғұмарова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 230-232.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- көркем әдебиет -- Қазақ шешендiк өнерi -- халық поэзиясы -- ауыз әдебиеті -- Сөз сөйлеу -- Қазақ тілі
Аннотация: Шешендік сөз – қазақтың жанымен бітісіп, қанымен қайнасып жатқан ұғым. Батырлар жыры, тарихи аңыздар, әншілік, күйшілік өнер, айтыс – жалпы қазаққатән ұлттық ерекшеліктің бәрі осы ұғыммен астасып жатыр. Шешендік сөздер мән-мағынасының тереңдігімен ғана емес, сондай-ақ тақырыбының кеңдігімен де ерекшеленеді. Шешендер сөзі – халқымыздың тілдік қазынасы. Ол көркем әдебиетіміздің қалыптасып дамуына белгілі дәрежеде үлес қосқан ақын- жыраулардың арнау, толғау сөздеріне ұқсас болып келеді. Ертеден-ақ, халқымыздың өзіндік басқару жүйесі болды. Қазақ шешендігінің жалпы шешендік өнерден өзіндік ерекшеліктері бар. Ең алдымен, қазақ шешендерінің сөздері ауызекі айтылып, ауызша таралған, қағазда емес, халық жадында сақталған.
Держатели документа:
ЗКУ
Г 93
Ғұмарова, А. С.
Шешендік өнер – ұлттық құндылық көзі [Текст] / А. С. Ғұмарова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 230-232.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- көркем әдебиет -- Қазақ шешендiк өнерi -- халық поэзиясы -- ауыз әдебиеті -- Сөз сөйлеу -- Қазақ тілі
Аннотация: Шешендік сөз – қазақтың жанымен бітісіп, қанымен қайнасып жатқан ұғым. Батырлар жыры, тарихи аңыздар, әншілік, күйшілік өнер, айтыс – жалпы қазаққатән ұлттық ерекшеліктің бәрі осы ұғыммен астасып жатыр. Шешендік сөздер мән-мағынасының тереңдігімен ғана емес, сондай-ақ тақырыбының кеңдігімен де ерекшеленеді. Шешендер сөзі – халқымыздың тілдік қазынасы. Ол көркем әдебиетіміздің қалыптасып дамуына белгілі дәрежеде үлес қосқан ақын- жыраулардың арнау, толғау сөздеріне ұқсас болып келеді. Ертеден-ақ, халқымыздың өзіндік басқару жүйесі болды. Қазақ шешендігінің жалпы шешендік өнерден өзіндік ерекшеліктері бар. Ең алдымен, қазақ шешендерінің сөздері ауызекі айтылып, ауызша таралған, қағазда емес, халық жадында сақталған.
Держатели документа:
ЗКУ
4183.
Подробнее
К 11
Қыдыршаев, А. С.
Тіл деп туып, тіл деп тыным таппаған [Текст] / А. С. Қыдыршаев, М. Б. Сабыр, Р. О. Хамза // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 233-237.
ББК 81
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
сингармонизм -- орфография -- орфоэпия -- тіл -- терминжасам -- әліпби реформасы -- жазу реформасы -- акцентуация -- латын таңбасы
Аннотация: Мақалада белгілі фонетист-ғалым Б.Ө.Жексенғалиевтің қазақ орфографиясы мен орфоэпиясында тілдің фонетикалық заңдылығының сақталмауы, ұлт тілінің сақталуының басты кепілі ретіндегі үндесім (сингармонизм) теориясына қатысты тұжырым-түйіндері таратыла баяндалады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сабыр, М.Б.
Хамза, Р.О.
К 11
Қыдыршаев, А. С.
Тіл деп туып, тіл деп тыным таппаған [Текст] / А. С. Қыдыршаев, М. Б. Сабыр, Р. О. Хамза // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 233-237.
Рубрики: Языкознание
Кл.слова (ненормированные):
сингармонизм -- орфография -- орфоэпия -- тіл -- терминжасам -- әліпби реформасы -- жазу реформасы -- акцентуация -- латын таңбасы
Аннотация: Мақалада белгілі фонетист-ғалым Б.Ө.Жексенғалиевтің қазақ орфографиясы мен орфоэпиясында тілдің фонетикалық заңдылығының сақталмауы, ұлт тілінің сақталуының басты кепілі ретіндегі үндесім (сингармонизм) теориясына қатысты тұжырым-түйіндері таратыла баяндалады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сабыр, М.Б.
Хамза, Р.О.
4184.
Подробнее
К 89
Кузбакарова, Ж. Ө.
Даланың дара ділмары [Текст] / Ж. Ө. Кузбакарова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 237-238.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
шешендік өнері -- қазақ шешендері -- Қасиетті сөз
Аннотация: «Түгел сөздің түбі бір, түп атасы Майқы би» деп қазақ шешендік өнерінің бастауын Майқы биден таратады. Ердің құнын екі ауыз сөзбен шешетін ауызы дуалы, сөзі куәлі қазақ шешендеріне қойылатын талап аз болмаған. Ауызымен құс тістеген болашақ абыздарын бала күннен баулып, шешімі қиын дауға да, азуы алты қарыс жауға да жіберіп шыңдаған. Бұған дәлел Төле, Әйтеке, Қазыбек бабаларымыздың басынан өткен жағдайлар. Тізімін тізбектесек таусылмасы анық. Қазақ шешендік өнерінің өкілдері аз емес, әрқайсысы бір тарих десек, артық айтқанымыз емес. Бабаларынан бастау алған өнерді дамытып, ізінен ерген ұрпаққа табанда тауып айтатын тапқырлығымен, қара қылды қақ жаратын әділдігімен көзге түсіп, көңілге орнапты. Солардың бірі әрі бірегейі, сүбелі сөздің жілігін шағып, майын ішкен - Жетес би
Держатели документа:
ЗКУ
К 89
Кузбакарова, Ж. Ө.
Даланың дара ділмары [Текст] / Ж. Ө. Кузбакарова // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 237-238.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
шешендік өнері -- қазақ шешендері -- Қасиетті сөз
Аннотация: «Түгел сөздің түбі бір, түп атасы Майқы би» деп қазақ шешендік өнерінің бастауын Майқы биден таратады. Ердің құнын екі ауыз сөзбен шешетін ауызы дуалы, сөзі куәлі қазақ шешендеріне қойылатын талап аз болмаған. Ауызымен құс тістеген болашақ абыздарын бала күннен баулып, шешімі қиын дауға да, азуы алты қарыс жауға да жіберіп шыңдаған. Бұған дәлел Төле, Әйтеке, Қазыбек бабаларымыздың басынан өткен жағдайлар. Тізімін тізбектесек таусылмасы анық. Қазақ шешендік өнерінің өкілдері аз емес, әрқайсысы бір тарих десек, артық айтқанымыз емес. Бабаларынан бастау алған өнерді дамытып, ізінен ерген ұрпаққа табанда тауып айтатын тапқырлығымен, қара қылды қақ жаратын әділдігімен көзге түсіп, көңілге орнапты. Солардың бірі әрі бірегейі, сүбелі сөздің жілігін шағып, майын ішкен - Жетес би
Держатели документа:
ЗКУ
4185.
Подробнее
Ж 22
Жақсығалиев, Ж.
Ірілеріміщдің бірі еді [Текст] / Ж. Жақсығалиев // Өркен. - 2024. - 25 желтоқсан. - №11. - Б. 6.
ББК 72
Рубрики: наука
Кл.слова (ненормированные):
БҚУ -- білім беру саласы -- ғылыми конференция -- Отарəлі Бүркітұлы Бүркітов -- ғалым -- филология ғылымдарының докторы, профессор -- республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция
Аннотация: Жақында М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті өңірімізге кеңінен мəшһүр һəм өз саласы бойынша елімізге танымал ғалым, филология ғылымдарының докторы, профессор, жоғарғы білім беру саласын ұйымдастырудағы көрнекті тұлға Отарəлі Бүркітұлы Бүркітовты еске алуға арналған республикалық ғылыми-тəжірибелік конференцияны жоғары деңгейде ұйымдастырды.
Держатели документа:
БҚУ
Ж 22
Жақсығалиев, Ж.
Ірілеріміщдің бірі еді [Текст] / Ж. Жақсығалиев // Өркен. - 2024. - 25 желтоқсан. - №11. - Б. 6.
Рубрики: наука
Кл.слова (ненормированные):
БҚУ -- білім беру саласы -- ғылыми конференция -- Отарəлі Бүркітұлы Бүркітов -- ғалым -- филология ғылымдарының докторы, профессор -- республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция
Аннотация: Жақында М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті өңірімізге кеңінен мəшһүр һəм өз саласы бойынша елімізге танымал ғалым, филология ғылымдарының докторы, профессор, жоғарғы білім беру саласын ұйымдастырудағы көрнекті тұлға Отарəлі Бүркітұлы Бүркітовты еске алуға арналған республикалық ғылыми-тəжірибелік конференцияны жоғары деңгейде ұйымдастырды.
Держатели документа:
БҚУ
4186.
Подробнее
Е 33
Единство в многообразии: конференция в честь 30-летия Ассамблеи народа Казахстана [Текст] // Өркен. - 2024. - 29 қаңтар. - №1. - Б. 2.
ББК 74
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
ЗКУ -- Конференция -- Народ Казахстана -- Единство -- Ассамблея народа Казахстана Учёные -- Политическая стабильность -- Государственные органы -- Культурное многообразие -- Традиции взаимоуважения -- Общеказахстанская идентичность -- Национальное единство
Аннотация: В Западно-Казахстанском университете имени М. Утемисова состоялась масштабная конференция на тему: «Народ Казахстана, объединённый общей исторической судьбой», посвящённая 30-летию Ассамблеи народа Казахстана. Мероприятие собрало под своей эгидой ведущих экспертов, учёных, представителей государственных органов, структурных подразделений АНК и студентов.
Держатели документа:
БҚУ
Е 33
Единство в многообразии: конференция в честь 30-летия Ассамблеи народа Казахстана [Текст] // Өркен. - 2024. - 29 қаңтар. - №1. - Б. 2.
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
ЗКУ -- Конференция -- Народ Казахстана -- Единство -- Ассамблея народа Казахстана Учёные -- Политическая стабильность -- Государственные органы -- Культурное многообразие -- Традиции взаимоуважения -- Общеказахстанская идентичность -- Национальное единство
Аннотация: В Западно-Казахстанском университете имени М. Утемисова состоялась масштабная конференция на тему: «Народ Казахстана, объединённый общей исторической судьбой», посвящённая 30-летию Ассамблеи народа Казахстана. Мероприятие собрало под своей эгидой ведущих экспертов, учёных, представителей государственных органов, структурных подразделений АНК и студентов.
Держатели документа:
БҚУ
4187.
Подробнее
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
4188.
Подробнее
К 22
Каренских, Г.
Награды ученым [Текст] / Г. Каренских // Приуралье. - 2025. - 15 апреля. - №31. - С. 5.
ББК 72
Рубрики: Наука
Кл.слова (ненормированные):
наука -- ученые -- преподаватели -- ЗКУ им. М. Утемисова -- 12 апреля -- день работников науки Казахстана -- республиканская научно-практическая конференция студентов -- 100-летие Е. Букетова -- алтынай журасова -- нагрудной знак "ахмет байтурсынов -- медаль "почетный библиотекарь казахстана -- макпал исмагулова -- знак "за вклад в развитие науки" -- айгуль ергалиева -- айсулу жумагалиева -- гулия сдикова -- акатьев н.в. -- акимова с.м. -- хасанов г.к.
Аннотация: Ряд ученых-преподавателей, сотрудников, а также студентов ЗКУ им. М. Утемисова получили награды в честь Дня работников науки Казахстана, который в нашей стране отмечается 12 апреля. В связи с профессиональным праздником в стенах вуза состоялось пленарное заседание республиканской научно-практической конференции студентов, посвященной и 100-летию со дня рождения академика Е. Букетова - химика-металлурга, доктора технических наук, автора сотен научных трудов и 90 изобретений, запатентованных в разных зарубежных странах
Держатели документа:
ЗКУ
К 22
Каренских, Г.
Награды ученым [Текст] / Г. Каренских // Приуралье. - 2025. - 15 апреля. - №31. - С. 5.
Рубрики: Наука
Кл.слова (ненормированные):
наука -- ученые -- преподаватели -- ЗКУ им. М. Утемисова -- 12 апреля -- день работников науки Казахстана -- республиканская научно-практическая конференция студентов -- 100-летие Е. Букетова -- алтынай журасова -- нагрудной знак "ахмет байтурсынов -- медаль "почетный библиотекарь казахстана -- макпал исмагулова -- знак "за вклад в развитие науки" -- айгуль ергалиева -- айсулу жумагалиева -- гулия сдикова -- акатьев н.в. -- акимова с.м. -- хасанов г.к.
Аннотация: Ряд ученых-преподавателей, сотрудников, а также студентов ЗКУ им. М. Утемисова получили награды в честь Дня работников науки Казахстана, который в нашей стране отмечается 12 апреля. В связи с профессиональным праздником в стенах вуза состоялось пленарное заседание республиканской научно-практической конференции студентов, посвященной и 100-летию со дня рождения академика Е. Букетова - химика-металлурга, доктора технических наук, автора сотен научных трудов и 90 изобретений, запатентованных в разных зарубежных странах
Держатели документа:
ЗКУ
4189.
Подробнее
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
4190.
Подробнее
К 88
Қуандыққызы, А.
Батыс Қазақстан облысындағы құм айдаһаршасы туралы жазылған әдебиеттерге шолу [Текст] / А. Қуандыққызы // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 29-32.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
биологиялық алуантүрлілігі -- экожүйесі -- Құм айдаһаршасы -- Батыс Қазақстан облысы -- Биоәртүрлілікті сақтау -- Генетикалық зерттеулер
Аннотация: Құм айдаһаршасы (лат. «Eryx miliaris») - Орта Азияда, Кавказда, Иранда, Түрікменстанда, Қазақстанда және басқа да бірқатар аймақтарда кездесетін жылан тұқымдасының кішкентай түрі. Құм айдаһаршасы құрғақ, құмды немесе тасты жерлерді, сондай-ақ дала мен шөлейтті аумақты жақсы көреді. Бұл түр Қазақстанның биологиялық алуантүрлілігі мен экожүйесінің бір бөлігі болып табылады. Соңғы жылдары Қазақстанның жекелеген экожүйелері мен жануарлар дүниесін зерттеушілер осы түрге ерекше көңіл бөліп, бірнеше ғылыми еңбектер жазған
Держатели документа:
ЗКУ
К 88
Қуандыққызы, А.
Батыс Қазақстан облысындағы құм айдаһаршасы туралы жазылған әдебиеттерге шолу [Текст] / А. Қуандыққызы // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 29-32.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
биологиялық алуантүрлілігі -- экожүйесі -- Құм айдаһаршасы -- Батыс Қазақстан облысы -- Биоәртүрлілікті сақтау -- Генетикалық зерттеулер
Аннотация: Құм айдаһаршасы (лат. «Eryx miliaris») - Орта Азияда, Кавказда, Иранда, Түрікменстанда, Қазақстанда және басқа да бірқатар аймақтарда кездесетін жылан тұқымдасының кішкентай түрі. Құм айдаһаршасы құрғақ, құмды немесе тасты жерлерді, сондай-ақ дала мен шөлейтті аумақты жақсы көреді. Бұл түр Қазақстанның биологиялық алуантүрлілігі мен экожүйесінің бір бөлігі болып табылады. Соңғы жылдары Қазақстанның жекелеген экожүйелері мен жануарлар дүниесін зерттеушілер осы түрге ерекше көңіл бөліп, бірнеше ғылыми еңбектер жазған
Держатели документа:
ЗКУ
Page 419, Results: 4255