Choice of metadata Статьи ППС
Page 41, Results: 431
Report on unfulfilled requests: 0
401.
Подробнее
71
К 21
Қарлыбай, М.
Атам мен әжемнің тәрбиесі [Текст] / М. Қарлыбай // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 14.
ББК 71
Рубрики: мәдениет
Кл.слова (ненормированные):
ата-әже -- балалық шақ -- отбасылық тәрбие -- даналық -- зоотехник / веттехник -- шығармашылық қабілет -- өлең жазу -- ұрпақ сабақтастығы -- рухани байланыс
Аннотация: Бұл мақалада автор өз өміріндегі ата-әже рөлінің маңыздылығын шынайы сезіммен баяндайды. Балалық шағынан бастап ата мен әженің мейірімі мен тәрбиесін көріп өскен бала олардың даналығынан, адами қасиеттерінен терең тағылым алған. Ата-әженің сүйіспеншілігі мен қолдауы, әсіресе шығармашылық қабілетті дамытуға қосқан үлесі айрықша атап өтіледі. Автор ата-әжесінің өнегелі өмірі мен қарапайым даналығын жүрегінде сақтап, қазіргі университет өмірінде де сол қасиеттерді жалғастыруға тырысады. Эссе — ұрпақ сабақтастығы, отбасылық тәрбие мен рухани мұраның құндылығын насихаттайтын терең әсерлі туынды.
Держатели документа:
БҚУ
К 21
Қарлыбай, М.
Атам мен әжемнің тәрбиесі [Текст] / М. Қарлыбай // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 14.
Рубрики: мәдениет
Кл.слова (ненормированные):
ата-әже -- балалық шақ -- отбасылық тәрбие -- даналық -- зоотехник / веттехник -- шығармашылық қабілет -- өлең жазу -- ұрпақ сабақтастығы -- рухани байланыс
Аннотация: Бұл мақалада автор өз өміріндегі ата-әже рөлінің маңыздылығын шынайы сезіммен баяндайды. Балалық шағынан бастап ата мен әженің мейірімі мен тәрбиесін көріп өскен бала олардың даналығынан, адами қасиеттерінен терең тағылым алған. Ата-әженің сүйіспеншілігі мен қолдауы, әсіресе шығармашылық қабілетті дамытуға қосқан үлесі айрықша атап өтіледі. Автор ата-әжесінің өнегелі өмірі мен қарапайым даналығын жүрегінде сақтап, қазіргі университет өмірінде де сол қасиеттерді жалғастыруға тырысады. Эссе — ұрпақ сабақтастығы, отбасылық тәрбие мен рухани мұраның құндылығын насихаттайтын терең әсерлі туынды.
Держатели документа:
БҚУ
402.
Подробнее
74
К 35
Кенжетаева, А. А.
Физика сабағында әдіс-тәсілдерді қолдану: білім негізі [Текст] / А. А. Кенжетаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 60-63.
ББК 74
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Жаңа технология -- физика -- сапалы білім -- білім беру -- Заманауи технологиялар
Аннотация: Жаңа технология- сапалы білім кепілі. ҚР Білім туралы Заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті- ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практикалық жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау; оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттерді көздейді.
Держатели документа:
ЗКУ
К 35
Кенжетаева, А. А.
Физика сабағында әдіс-тәсілдерді қолдану: білім негізі [Текст] / А. А. Кенжетаева // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 60-63.
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Жаңа технология -- физика -- сапалы білім -- білім беру -- Заманауи технологиялар
Аннотация: Жаңа технология- сапалы білім кепілі. ҚР Білім туралы Заңында: «Білім беру жүйесінің басты міндеті- ұлттық және жалпы адамзаттық құндылықтар, ғылым мен практикалық жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау; оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желілерге шығу» деп білім беру жүйесін одан әрі дамыту міндеттерді көздейді.
Держатели документа:
ЗКУ
403.
Подробнее
74
А 61
Аманжолова, А.
Ұлттық құндылақтар дәріптелді [Текст] / А. Аманжолова // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 16.
ББК 74
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы БҚУ -- Ұлттық құндылықтар тəрбиенің түп қазығы -- Сайыс кезеңдері -- Қазақ халқының ақыл-ой алтыны -- Мақалдар -- Ұлттық құндылықтарға байланысты сыйлықтар -- Қара домбыра -- Айтыс -- Ұлттық құндылықтарды дəріптеу -- Студенттердің тəрбиесі
Аннотация: Ұлттық құндылықтар – əрбір ұлттың болмысында ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан адамгершілік қағидаттары. Ғасырдан ғасырға жеткен халықтың қазынасы тілі, ділі, салт-дəстүрі, əдебиеті мен өнері – ұлтымыздың рухани байлығы.
Держатели документа:
БҚУ
А 61
Аманжолова, А.
Ұлттық құндылақтар дәріптелді [Текст] / А. Аманжолова // Өркен. - 2024. - 26 ақпан. - №2. - Б. 16.
Рубрики: білім
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы БҚУ -- Ұлттық құндылықтар тəрбиенің түп қазығы -- Сайыс кезеңдері -- Қазақ халқының ақыл-ой алтыны -- Мақалдар -- Ұлттық құндылықтарға байланысты сыйлықтар -- Қара домбыра -- Айтыс -- Ұлттық құндылықтарды дəріптеу -- Студенттердің тəрбиесі
Аннотация: Ұлттық құндылықтар – əрбір ұлттың болмысында ғасырлар бойы атадан балаға мирас болып келе жатқан адамгершілік қағидаттары. Ғасырдан ғасырға жеткен халықтың қазынасы тілі, ділі, салт-дəстүрі, əдебиеті мен өнері – ұлтымыздың рухани байлығы.
Держатели документа:
БҚУ
404.
Подробнее
85.31
М 92
Мухамбетжанова, А. А.
Мұхит Мералыұлының әншілік стилі [Текст] / А. А. Мухамбетжанова // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 169-173.
ББК 85.31
Рубрики: Музыка
Кл.слова (ненормированные):
Ренессансын әкелді -- Мұхит (Мұхамбеткерей) Мералыұлы -- «айдай» әндер -- «миксолидийлік» лад -- диапазоны ундецима -- мажорлық гексахорд -- регистр -- өлеңді-аспаптық стиль -- аймақтық стиль -- эпикалық серпініс -- қолдың ритмикалық әдісі -- төкпе күй қағидасы -- орама қағыс -- қара қағыс -- түйдек қағыс -- айдай қағыс -- ілме қағыс -- алма кезек қағыс -- теріс қағыс -- суырып салма негізгі -- ауызша-кәсіби мектеп
Аннотация: Қазіргі заман уақыты дәстүрлі орындаушы ұлттық қазақтың музыкасын қаз-қалпында бұзбай, өз бойына дәстүрлі музыка мәдениетінің рухани және эстетикалық құндылықтарды сіңірумен қатар нота мен еуропалық классикалық музыкасының мүмкіндіктерін білетін маман болуын және де оның қазіргі заманауи мәдениетінің әр түрлі қызмет формаларына бейімделуін қажет етеді. Мәдениеттің әр түрлі саласында өздерін көрсете алатын кәсіби тұлға тәрбиеленуі тиіс. Қазақ халқының діні мен тілі, салт-дәстүрі бір бола тұра, ұлттық музыка өнерінде рухани мұрасының байлығын дәлелдей түсетін бірнеше аймақтық орындаушылық дәстүрлер бар екені белгілі. Ғасырлар бойы сабақтастығын жоймай келген мазмұны мен формасы жалпыхалықтық, жалпы қазаққа тән, бірақ бір-бірінен орындаушылық стилі, мәнері өзгеше болып қалыптасып, Жетісу, Арқа, Батыс Қазақстан әншілік мектептеріне бөлінеді. Қазақ ән өнерінің «алтын ғасыры» болып саналатын 19-ғасырда шырқау шыңына жеткен ауызша-кәсіби мәдениетімізде бастауын тереңнен алатын дәстүрлі ән өнерінің бірі - Мұхит сал есімімен байланысты. Мұхит әншілік стилін үйреніп саралауда өте қарапайымнан күрделілікке бірте- бірте ауысу. Әншілік мектептегі домбыра сүйемелі мен қағыс қостау түрлерінің ерекшелігін ескеру. Дем қолдану әдістерімен дауыс ерекшеліктерінің өлшемі жайлы мағлұмат беру. Шәкірттің есту, есте сақтау қабілеттерін дамыту және әншілік өнерге құштарлығын, ынтасын арттыруға ықпал ету
Держатели документа:
ЗКУ
М 92
Мухамбетжанова, А. А.
Мұхит Мералыұлының әншілік стилі [Текст] / А. А. Мухамбетжанова // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 169-173.
Рубрики: Музыка
Кл.слова (ненормированные):
Ренессансын әкелді -- Мұхит (Мұхамбеткерей) Мералыұлы -- «айдай» әндер -- «миксолидийлік» лад -- диапазоны ундецима -- мажорлық гексахорд -- регистр -- өлеңді-аспаптық стиль -- аймақтық стиль -- эпикалық серпініс -- қолдың ритмикалық әдісі -- төкпе күй қағидасы -- орама қағыс -- қара қағыс -- түйдек қағыс -- айдай қағыс -- ілме қағыс -- алма кезек қағыс -- теріс қағыс -- суырып салма негізгі -- ауызша-кәсіби мектеп
Аннотация: Қазіргі заман уақыты дәстүрлі орындаушы ұлттық қазақтың музыкасын қаз-қалпында бұзбай, өз бойына дәстүрлі музыка мәдениетінің рухани және эстетикалық құндылықтарды сіңірумен қатар нота мен еуропалық классикалық музыкасының мүмкіндіктерін білетін маман болуын және де оның қазіргі заманауи мәдениетінің әр түрлі қызмет формаларына бейімделуін қажет етеді. Мәдениеттің әр түрлі саласында өздерін көрсете алатын кәсіби тұлға тәрбиеленуі тиіс. Қазақ халқының діні мен тілі, салт-дәстүрі бір бола тұра, ұлттық музыка өнерінде рухани мұрасының байлығын дәлелдей түсетін бірнеше аймақтық орындаушылық дәстүрлер бар екені белгілі. Ғасырлар бойы сабақтастығын жоймай келген мазмұны мен формасы жалпыхалықтық, жалпы қазаққа тән, бірақ бір-бірінен орындаушылық стилі, мәнері өзгеше болып қалыптасып, Жетісу, Арқа, Батыс Қазақстан әншілік мектептеріне бөлінеді. Қазақ ән өнерінің «алтын ғасыры» болып саналатын 19-ғасырда шырқау шыңына жеткен ауызша-кәсіби мәдениетімізде бастауын тереңнен алатын дәстүрлі ән өнерінің бірі - Мұхит сал есімімен байланысты. Мұхит әншілік стилін үйреніп саралауда өте қарапайымнан күрделілікке бірте- бірте ауысу. Әншілік мектептегі домбыра сүйемелі мен қағыс қостау түрлерінің ерекшелігін ескеру. Дем қолдану әдістерімен дауыс ерекшеліктерінің өлшемі жайлы мағлұмат беру. Шәкірттің есту, есте сақтау қабілеттерін дамыту және әншілік өнерге құштарлығын, ынтасын арттыруға ықпал ету
Держатели документа:
ЗКУ
405.
Подробнее
28.6
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
406.
Подробнее
74
Д 42
Джонисова, Г. К.
Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық бағыттары [Текст] / Г. К. Джонисова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 38-49.
ББК 74
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық құндылық -- мектепке дейінгі ұйым -- ұлттық дүниетаным -- білім мазмұны -- үлгілік оқу бағдарламсы -- инновациялық моделі
Аннотация: Мақалада ұлттық мазмұндағы мектепке дейінгі ұйымдағы тәрбие жұмысын ұйымдастырудың инновациялық бағыттары қарастырылған. Этнопедагог ғалымдарының ұлттық құндылық туралы тұжырымдары негізінде мектеп жасына дейінгі балалардың үлестік дүниетанымын қалыптастырудағы құндылықтардың маңызы көрсетілген. Мектепке дейінгі ұйымдағы білім беру стандарттарын, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың типтік оқу бағдарламаларын талдай отырып, балалардың ұлттық құндылықтарын қалыптастыруға мүмкіндік беретін материалдар қандай көлемде екендігі анықталады. Мектепке дейінгі ұйымның тәрбие процесінде ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық моделі ұсынылады. Сондай-ақ, Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықты қалыптастыруға бағытталған ата-аналармен бірлескен қызметтің инновациялық нысандары туралы айтылады. Ата-әжелер мектебінің, ата-әжелер мектебінің, аналар мен әкелер мектебінің жұмысын жаңа форматта ұйымдастыру бойынша ізденістер баяндалды
Держатели документа:
ЗКУ
Д 42
Джонисова, Г. К.
Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық бағыттары [Текст] / Г. К. Джонисова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 38-49.
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық құндылық -- мектепке дейінгі ұйым -- ұлттық дүниетаным -- білім мазмұны -- үлгілік оқу бағдарламсы -- инновациялық моделі
Аннотация: Мақалада ұлттық мазмұндағы мектепке дейінгі ұйымдағы тәрбие жұмысын ұйымдастырудың инновациялық бағыттары қарастырылған. Этнопедагог ғалымдарының ұлттық құндылық туралы тұжырымдары негізінде мектеп жасына дейінгі балалардың үлестік дүниетанымын қалыптастырудағы құндылықтардың маңызы көрсетілген. Мектепке дейінгі ұйымдағы білім беру стандарттарын, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың типтік оқу бағдарламаларын талдай отырып, балалардың ұлттық құндылықтарын қалыптастыруға мүмкіндік беретін материалдар қандай көлемде екендігі анықталады. Мектепке дейінгі ұйымның тәрбие процесінде ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық моделі ұсынылады. Сондай-ақ, Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықты қалыптастыруға бағытталған ата-аналармен бірлескен қызметтің инновациялық нысандары туралы айтылады. Ата-әжелер мектебінің, ата-әжелер мектебінің, аналар мен әкелер мектебінің жұмысын жаңа форматта ұйымдастыру бойынша ізденістер баяндалды
Держатели документа:
ЗКУ
407.
Подробнее
30.69
К 60
Қолданылған тағамдық май қалдықтарын олеохимиялық шикізат ретінде қолдану жолымен қоршаған ортаға антропогендік әсерін шектеу [Текст] / Г. С. Жумагулова, Б. Н. Корганбаев, Е. Н. Кочеров [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 462-483.
ББК 30.69
Рубрики: Отходы и их использование
Кл.слова (ненормированные):
тағамдық май қалдықтары -- қоршаған орта -- улы ластағыш заттар -- ағынды сулар -- олеохимиялық шикізат
Аннотация: Қолданылған тағамдық май қалдықтарын құнды өнімдер алудағы екіншілей шикізат ретінде қажетке жаратудың қиындықтары мен болашақ мүмкіндіктерін айқындау үшін, қайта өңдеуде қолданылатын үрдістерді терең зерттеу қажеттілігі туындайды және өзекті мәселе болып табылады. Мақалада қолданылған тағамдық май қалдықтарының қоршаған орта компоненттеріне кері әсері, су бұру кәріз жүйелерінің кептеліп, ағынды сулардың уытты заттармен ластану сипаттамасы келтірілген. Қолданылған тағамдық май қалдықтарының тұрмыстық химиялық заттарды синтездеуде, санитарлық гигиеналық тазалық өнімдерін алуда қайталама шикізат ретінде қолданылу мүмкіндігі сипатталған. Қолданылған тағамдық май қылдықтарының олеохимиялық шикізат ретінде қолданылу әлеуетін бағалау нәтижелері келтірілген. Тағамдық май қалдықтарынан санитарлық гигиеналық сабын алу үрдісін кинетикалық зерттеу нәтижелері ұсынылған. Бейтараптандыру, сабындану және күрделі май қышқылдарының сабындану реакциялары сипатталған. Бейтараптандыру және сабындану реакцияларының, күрделі май қышқылдарының сабындану реакциясының жылдамдық кинетикасы есептелген. Температураға тәуелді реакция жылдамдығының константасы Аррениус теңдеуімен сипатталды. Белсендіру энергиясының және экспоненциалды көбейткіш факторының мәндері анықталды. Кинетикалық модельдердің сәйкестігі мен дұрыстығы есептік және тәжірибелік мәліметтерді салыстыру жолымен тексерілді: орташа қателік мәні салыстырмалы түрде 5-10% аралығында болды. Ұсынылған зерттеу нәтижелері орасан көлемде түзілетін тағамдық май қалдықтарын екіншілей шикізат ретінде қолданып, санитарлық гигиеналық сабын алу өндірісінде практикалық қолданбалы келешегі бар.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жумагулова, Г.С.
Корганбаев, Б.Н.
Кочеров, Е.Н.
Раматуллаева, Л.И.
Колесников, А.С.
К 60
Қолданылған тағамдық май қалдықтарын олеохимиялық шикізат ретінде қолдану жолымен қоршаған ортаға антропогендік әсерін шектеу [Текст] / Г. С. Жумагулова, Б. Н. Корганбаев, Е. Н. Кочеров [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 462-483.
Рубрики: Отходы и их использование
Кл.слова (ненормированные):
тағамдық май қалдықтары -- қоршаған орта -- улы ластағыш заттар -- ағынды сулар -- олеохимиялық шикізат
Аннотация: Қолданылған тағамдық май қалдықтарын құнды өнімдер алудағы екіншілей шикізат ретінде қажетке жаратудың қиындықтары мен болашақ мүмкіндіктерін айқындау үшін, қайта өңдеуде қолданылатын үрдістерді терең зерттеу қажеттілігі туындайды және өзекті мәселе болып табылады. Мақалада қолданылған тағамдық май қалдықтарының қоршаған орта компоненттеріне кері әсері, су бұру кәріз жүйелерінің кептеліп, ағынды сулардың уытты заттармен ластану сипаттамасы келтірілген. Қолданылған тағамдық май қалдықтарының тұрмыстық химиялық заттарды синтездеуде, санитарлық гигиеналық тазалық өнімдерін алуда қайталама шикізат ретінде қолданылу мүмкіндігі сипатталған. Қолданылған тағамдық май қылдықтарының олеохимиялық шикізат ретінде қолданылу әлеуетін бағалау нәтижелері келтірілген. Тағамдық май қалдықтарынан санитарлық гигиеналық сабын алу үрдісін кинетикалық зерттеу нәтижелері ұсынылған. Бейтараптандыру, сабындану және күрделі май қышқылдарының сабындану реакциялары сипатталған. Бейтараптандыру және сабындану реакцияларының, күрделі май қышқылдарының сабындану реакциясының жылдамдық кинетикасы есептелген. Температураға тәуелді реакция жылдамдығының константасы Аррениус теңдеуімен сипатталды. Белсендіру энергиясының және экспоненциалды көбейткіш факторының мәндері анықталды. Кинетикалық модельдердің сәйкестігі мен дұрыстығы есептік және тәжірибелік мәліметтерді салыстыру жолымен тексерілді: орташа қателік мәні салыстырмалы түрде 5-10% аралығында болды. Ұсынылған зерттеу нәтижелері орасан көлемде түзілетін тағамдық май қалдықтарын екіншілей шикізат ретінде қолданып, санитарлық гигиеналық сабын алу өндірісінде практикалық қолданбалы келешегі бар.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жумагулова, Г.С.
Корганбаев, Б.Н.
Кочеров, Е.Н.
Раматуллаева, Л.И.
Колесников, А.С.
408.
Подробнее
28.6
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
К 21
Карагойшин, Ж. М.
Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
Рубрики: Зоология
Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.
409.
Подробнее
4
А 92
Атшыбаева, Г. К.
Қабылтөбе ауылы маңындағы Қабыржық (euonymus l) тұқымдасы өсімдіктері [Текст] / Г. К. Атшыбаева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 111-115.
ББК 4
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
биоалуантүрлілігі -- Қабылтөбе -- Қабыржық -- тұқымдасы өсімдіктері -- биологиялық ерекшеліктері -- флора -- Қызыл кітап -- Euonymus L. -- орман -- ботаникалық қоры -- Дубрава мемлекеттік ботаникалық қорығы
Аннотация: Қазақстанның бай биоалуантүрлілігі, соның ішінде сирек кездесетін және жойылу қаупі бар өсімдіктері, ерекше назар аударуды талап етеді. Қызыл кітапқа енгізілген түрлерді сақтау және қорғау - қоршаған ортаны қорғау саласындағы маңызды мәселелердің бірі. Қабылтөбе ауылы маңындағы еменді ормандарда кездесетін қабыржық (Euonymus L.) туысының өкілдері сирек әрі құнды өсімдіктердің қатарында. Олардың экологиялық маңызы зор, себебі бұл өсімдік жергілікті флораның ажырамас бөлігі болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ
А 92
Атшыбаева, Г. К.
Қабылтөбе ауылы маңындағы Қабыржық (euonymus l) тұқымдасы өсімдіктері [Текст] / Г. К. Атшыбаева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 111-115.
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
биоалуантүрлілігі -- Қабылтөбе -- Қабыржық -- тұқымдасы өсімдіктері -- биологиялық ерекшеліктері -- флора -- Қызыл кітап -- Euonymus L. -- орман -- ботаникалық қоры -- Дубрава мемлекеттік ботаникалық қорығы
Аннотация: Қазақстанның бай биоалуантүрлілігі, соның ішінде сирек кездесетін және жойылу қаупі бар өсімдіктері, ерекше назар аударуды талап етеді. Қызыл кітапқа енгізілген түрлерді сақтау және қорғау - қоршаған ортаны қорғау саласындағы маңызды мәселелердің бірі. Қабылтөбе ауылы маңындағы еменді ормандарда кездесетін қабыржық (Euonymus L.) туысының өкілдері сирек әрі құнды өсімдіктердің қатарында. Олардың экологиялық маңызы зор, себебі бұл өсімдік жергілікті флораның ажырамас бөлігі болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ
410.
Подробнее
28.693.34
К 48
Кленина, А. А.
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің герпетологиялық коллекциясы [Текст] / А. А. Кленина, Н. И. Калиахметова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 138-141.
ББК 28.693.34
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- герпетологиялық коллекциясы -- Зоологиялық коллекция -- жаратылыстану-ғылыми коллекциялар -- амфибиялар -- рептилиялар -- Биология
Аннотация: Ғылымды дамытудың қазiргi кезеңiнде жаратылыстану-ғылыми коллекциялар жаңа бiлiм алады. Бірте-бірте оларды Жердің биологиялық әртүрлілігі мен тірі ағзалары туралы орасан зор ақпарат көзі ретінде ұғыну келеді [1]. Жаңа әдiстердi дамыту мұражай экспонаттарынан, мысалы, олардан ДНК бөлiп алу арқылы, сондай-ақ материалдарды цифрландыру және олар бойынша деректер базасын құру жолымен көп жақты ақпарат алудың тәсiлiн жасайды. Зоологиялық коллекция – бұл сақтау үшiн арнайы жағдайларға орналастырылған, сәйкестендiру үшiн негiзгi ақпаратпен, сондай-ақ олар болған жағдайда қосымша мәлiметтермен жабдықталған биологиялық материалдың (жануарлардың бүтiн даналарының немесе түрлi бөлiктерiнiң) жүйеленген жинағы. Мұндай материалдардың жинақтарын биоәртүрліліктің архиві немесе биоәртүрлілік құрамы мен құрылымының заттай куәліктерінің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Зоологиялық коллекциялардың құндылығы жылдар өткен сайын артады, өйткені жануарлардың көптеген түрлерінің саны мен қызыл кітаптағы мәртебесінің төмендеуіне байланысты далалық жағдайларда материал жинау күрделілігі артады. Коллекциялық даналармен жұмыс жасау зерттеуші-жеткізушіге табиғатта ұзақ іздеудің және табиғи мекендеу ортасынан дарақтарды алудың қажеттілігінсіз зерттелетін түрлер бойынша бірқатар ақпарат алуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Калиахметова, Н. И.
К 48
Кленина, А. А.
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің герпетологиялық коллекциясы [Текст] / А. А. Кленина, Н. И. Калиахметова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 138-141.
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- герпетологиялық коллекциясы -- Зоологиялық коллекция -- жаратылыстану-ғылыми коллекциялар -- амфибиялар -- рептилиялар -- Биология
Аннотация: Ғылымды дамытудың қазiргi кезеңiнде жаратылыстану-ғылыми коллекциялар жаңа бiлiм алады. Бірте-бірте оларды Жердің биологиялық әртүрлілігі мен тірі ағзалары туралы орасан зор ақпарат көзі ретінде ұғыну келеді [1]. Жаңа әдiстердi дамыту мұражай экспонаттарынан, мысалы, олардан ДНК бөлiп алу арқылы, сондай-ақ материалдарды цифрландыру және олар бойынша деректер базасын құру жолымен көп жақты ақпарат алудың тәсiлiн жасайды. Зоологиялық коллекция – бұл сақтау үшiн арнайы жағдайларға орналастырылған, сәйкестендiру үшiн негiзгi ақпаратпен, сондай-ақ олар болған жағдайда қосымша мәлiметтермен жабдықталған биологиялық материалдың (жануарлардың бүтiн даналарының немесе түрлi бөлiктерiнiң) жүйеленген жинағы. Мұндай материалдардың жинақтарын биоәртүрліліктің архиві немесе биоәртүрлілік құрамы мен құрылымының заттай куәліктерінің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Зоологиялық коллекциялардың құндылығы жылдар өткен сайын артады, өйткені жануарлардың көптеген түрлерінің саны мен қызыл кітаптағы мәртебесінің төмендеуіне байланысты далалық жағдайларда материал жинау күрделілігі артады. Коллекциялық даналармен жұмыс жасау зерттеуші-жеткізушіге табиғатта ұзақ іздеудің және табиғи мекендеу ортасынан дарақтарды алудың қажеттілігінсіз зерттелетін түрлер бойынша бірқатар ақпарат алуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Калиахметова, Н. И.
Page 41, Results: 431