Электронный каталог

74
С 21
Саулембеков, А. Р.
    Білім сапасын арттыру контекстінде мектептерді кешенді қолдау: «50 сәтті мектеп» жобасы [Текст] / А. Р. Саулембеков, Е. Б. Аубакиров, Е. Ә. Жұмашов // Білім. - 2023. - №4. - Б. 10-26.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
білім беру -- орта білім -- педагог -- педагогтерді қолдау -- білім сапасы
Аннотация: Мемлекеттің дамуына, қоғамның өркендеуіне, азаматтардың бақуат- тылығына ықпал ететін негізгі факторлардың бірі сапалы білім. Академиялық зерттеулердің нәтижесі білім беру сапасына ықпал ететін ең маңызды фактор педагог екенін дәлелдеді. Педагогтердің білім сапасына ықпалы инфрақұрылым, білім беру стандарттары мен бағдарламалары, оқу құралдары мен ресурстары, білім алушылардың әлеуметтік-экономикалық ахуалы т.б. факторларға қарағанда жоғары. Білім сапасын арттыруда мектеп әкімшілігінің де үлесі жоғары, сындарлы басшысыз білім сапасы төмен мектептерде оң өзгеріс болмайтындығын зерттеу нәтижелерімен қуаттайды. Сондықтан білім саласына бағытталған инвестиция алдымен педагогтердің және менеджерлердің әлеуетін арттыруға бағытталуы маңызды. Мақалада Алматы облысында іске асып жатқан «50 сәтті мектеп» жоба- сының тиімділігін зерттеу және бағалаудың әдіснамасы ұсынылды. Жобаларды бағалау, оның ішінде әлеуметтік және білім саласындағы жобаларды зерттеу бойынша әдебиеттерді зерделеу нәтижесінде әзірленген әдіснама «50 сәтті мектеп» аясындағы жұмыстардың сапасын ғана емес, сонымен қатар білім саласына қа- тысты басқа да жобаларды зерттеуде үлгі ретінде қолдану контекстінде пайдалы. Сондықтан мақалада білім беру саласындағы жобалардың тиімділігін қарапайым тәсілмен бағалауға мүмкіндік беретін жаңа модель жазылған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Аубакиров, Е.Б.
Жұмашов, Е.Ә.

74
К 21
Қаратабанов, Р.
    Құндылыққа негізделген мектеп түлегінің моделі: теориялық негіздемесі және жобалау тәсілдемесі [Текст] / Р. Қаратабанов // Білім. - 2024. - №1. - Б. 10-18.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
құндылық -- құзырет -- мектеп түлегінің моделі -- «Толық адам» ілімі -- индикатор
Аннотация: Мақала құндылықтарға негізделген мектеп түлегі моделін әзірлеуге және теориялық негіздеуге арналған. Зерттеуде Web of Science және Scopus ха- лықаралық ғылыми базаларының деректері, сондай-ақ ЭЫДҰ жұмыстары, PISA және DeSeCo жобаларын қоса алғанда, халықаралық зерттеулерді талдау қолда- нылды. Жұмыс жаһандану процестерін ескере отырып және ұлттық мәдени біре- гейлікті сақтай отырып, құндылықтарды білім беру процесіне біріктіру қажеттілі- гіне баса назар аударады. Алты (он екі) негізгі құндылық анықталды: Тәуелсіздік және Отаншылдық, Бірлік және Ынтымақ, Әділдік және Жауапкершілік, Заң және Тәртіп, Еңбекқорлық және Кәсіби біліктілік, Жасампаздық және Жаңашылдық. Осы құндылықтардың әрқайсысы үшін тиісті құзыреттер әзірленді: Ұлттық мүддені іл- герілету, Ынтымақтастық пен әлеуметтік интеграция, Қоғамға қызмет ету, Құқықтық мәдениет және заңға құрмет, Еңбек белсенділігі және жоғары жетістіктерге ұмтылыс, Шығармашылық ойлау және инновациялық шешімдер. Модельдеу және синтездеу әдістері. Абайдың «Толық адам» туралы философиялық тұжырымдама- сына сүйене отырып, әр құзыреттің практикалық, когнитивтік және аффективті аспектілерін қамтитын түлектің кешенді моделін құруға мүмкіндік берді. Зерттеу нәтижелері білім беру ұйымдарына қажетті білім мен дағдыларды меңгеріп қана қоймай, сонымен қатар жауапкершілікті сезінетін, ынтымақтастыққа дайын және заңға құрметпен қарайтын түлектерді қалыптастыру үшін негіз ұсынады. Бұл мақа- ла құндылыққа негізделген білім берудің рөлі туралы пікірталасқа үлес қосады және білім беру бағдарламаларын жобалауға практикалық тәсілді ұсынады.
Держатели документа:
ЗКУ

22.1
Ж 88
Жумагулова, З. А.
    Математикалық сауаттылықты қалыптастыруда контекст негізіндегі тапсырмалардың маңызы [Текст] / З. А. Жумагулова // Білім. - 2024. - №1. - Б. 29-37.
ББК 22.1

Рубрики: Математика

Кл.слова (ненормированные):
математика -- математикалық сауаттылық -- функционалдық сауаттылық -- жаттығулар жүйесі -- контекст негізіндегі тапсырмалар
Аннотация: Қазіргі білім беру жүйесінің алдына қойылған мақсаттары ретінде жас ұрпаққа үздіксіз және терең білім беруді, ұлттық және жалпыадамзаттық құн- дылықтар негізінде жан-жақты дамыған тұлға тәрбиелеуді атауға болады. Матема- тикалық білім берудің басым бағыттарының бірі – пәнді оқыту процесінде негізгі құзыреттіліктерді қалыптастыру: білім алушылардың практикалық есептерді шешу үшін нақты өмірде үйренген математикалық білімдері мен дағдыларын пайдала- нуға дайындығы, сондай-ақ қажетті ақпаратты өз бетінше алуға және оны пайдала- на білуге ұмтылуы, яғни математикалық сауаттылықты қалыптастыру және дамыту. Мақалада функционалдық сауаттылықтың бір бағыты болып табылатын математи- калық сауаттылықты қалыптастыруда білім алушылардың білімі мен тәжірибесіне байланысты нақты өмірлік жағдайды сипаттайтын контекст негізіндегі тапсырма- лардың маңызы туралы баяндалған. Оқу процесінде контекст негізіндегі тапсырма- ларды қолдану білім алушыларда берілген жағдайды талдау, түсіну және түсіндіру, шығару тәсілін таңдау дағдыларын қалыптастыруға, танымдық қызығушылығын арттыруға, оқушылардың математикалық, оқу, қаржылық және ақпараттық сауат- тылығын қалыптастыру мен дамытуға ықпал ететіні көрсетілген; мұндай тапсырма- лардың халықаралық зерттеулерінде, Ұлттық бірыңғай тестілеу тапсырмаларында қолданылуы туралы жазылған. Сонымен қатар, контекст негізіндегі тапсырмалар- дың оқу процесінде қолдану аясын анықтау мақсатында «Контекст негізіндегі тапсырмалар» атты жүргізілген сауалнаманың талдау нәтижесі келтірілген.
Держатели документа:
ЗКУ

74
S17
Salamatova, Zh. T.
    Rural School Students’ Motivational Orientations in Learning English as a Foreign Language [Текст] / Zh. T. Salamatova // Bilim. - 2024. - №2. - Р. 53-62.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
жаһандану -- ауыл мектептері -- Ағылшын шет тілі ретінде -- мотивация -- отбасы ықпалы
Аннотация: Білім алушылардың ағылшын тілін шет тілі ретінде меңгеру мотивация- сы жайлы оның әлемдегі маңыздылығының күшеюі мен жаһандану ықпалын еске- ре отырып көптеген эмпирикалық зерттеулер жүргізілді. Бірақ Қазақстанда өткен зерттеулерде мектеп білім алушыларының ойы, әсіресе, ауылдық жерлерде мүл- дем ескерілмеген. Сондықтан бұл зерттеудің мақсаты – ауыл мектептерінің бірін- де ағылшын тілін шет тілі ретінде оқытудағы мотивациялық бағдарларды зерттеу болды. Ол үшін келесі зерттеу сұрақтары құрастырылды: 1) Ағылшын тілін шет тілі ретінде үйренуде студенттердің мотивациясы қандай? 2) Мотивациясын арт- тыру үшін қандай стратегиялар пайдалы деп саналады? Зерттеуде Дорни (2005) ұсынған Motivational Language 2 System теориясы қолданылды. Ол үш құрамдас бөліктен құрылған: Ideal 2 Self; Ought 2 Self; Language 2 learning experience. Зерт- теу сапалы әдіс арқылы жүргізілді. Деректер 9-сыныптың тоғыз оқушысымен жар- тылай құрылымдық жеке сұхбат арқылы жиналды. Деректерді талдау үшін Браун және Кларк (2013) әзірлеген тақырыптық талдаудың алты кезеңі пайдаланылды. Зерттеу оқушыларда Ideal 2 Self Ought 2 Self -тен басым болатынын анықтады, мұн- да отбасы мен болашақ жоспарлары ықпал ететін факторлар болып табылды. Осы зерттеуден ағылшын тілінде сабақ өткізу, мектепішілік жарыстар ұйымдастыру, қо- сымша сыныптар қосу, ауылда жеке репетиторлық орталықтарды ашу сияқты бір- неше ұсыныстар айтылды.
Держатели документа:
ЗКУ

74
S12
Sadvakasova, K.
    Using of virtual reality and artificial intelligence in education: literature review [Текст] / K. Sadvakasova, A. I. Kydyrbekova, Oguz Chetin // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 10-18.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
виртуалды шынайылық -- жасанды интеллект -- білім беру ресурстары -- оқу үдерісі -- білім беру технологиясы
Аннотация: Көпшілік жаңа технологиялар білім беруді өзгертуші күшке айналды деп санайды. Оқушылардың оқу тәжірибесін жақсарту мүмкіндіктерін анықтау мақсатында оқу процесіне әртүрлі технологиялар кіріктірілді. Соңғы зерттеулер- ге сәйкес, жасанды интеллект (AI) және виртуалды шындық (VR) сияқты жаңадан әзірленген кейбір технологиялар оқыту мен оқу процестерін айтарлықтай жақсар- туға мүмкіндік береді. Мақалада білім беруде виртуалды шындық пен жасанды ин- теллект ресурстарын пайдаланудың өзектілігі талқыланады. Жүйелі әдебиеттерді шолуды пайдалана отырып, бұл мақалада VR және AI қосымшаларының студент- тердің оқу тәжірибесіне әсерін зерттеген бірқатар ғалымдардың жұмысының жи- нақталған мета-талдауы ұсынылған. Авторлар бұл технологияларды оқу үдерісіне енгізудің артықшылықтары оқушылардың пәнге деген қызығушылығын арттыруға, күрделі тақырыптарды тиімді түсіндіруге, жаңа технологияларға ашықтық мәде- ниетін қалыптастыруға негізделгенін анықтады. Мақаланың қорытындылары осы тақырып бойынша жергілікті академиялық түсінікті кеңейтуге ықпал етеді және сонымен қатар білім беру технологияларын біріктіретін орта білім мен жоғары оқу орындарындағы шешім қабылдаушылар үшін пайдалы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Kydyrbekova, A. I.
Oguz Chetin

74
U51

    Understanding EMI and CLIL: Literature review [Текст] / A. Amanova, G. Dzhumazhanova, K. Kazhimova, K. Bissekova // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 19-27.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
EMI -- CLIL -- әдеби шолу -- ағылшын тілі
Аннотация: Білім беру контексттерін зерттей отырып, бұл әдебиет шолуында ағыл- шын тілінде сабақ беру (English Medium Instruction) және Мазмұн мен тілді біріктірілген оқыту (Content and Language Integrated Learning) арасындағы айыр- машылықтар қарастырылады. Оқытудың екі стилі де пәндік біліммен қатар тілді меңгеруді арттыруды мақсат еткенімен, оларда әртүрлі педагогикалық тәсілдер, мақсаттар және жүзеге асыру стратегиялары қолданылады. Ағылшын тілінде сабақ беру (EMI) бірінші кезекте мазмұнды жеткізуге баса назар аударып, тіл дамытуды екінші орынға қояды. Ал Content and Language Integrated Learning (CLIL) керісінше екі бағытты да бір уақытта жақсартуға ықпал ететін мазмұн мен тілдік мақсаттарды мұқият біріктіреді. Бұл шолу EMI мен CLIL арасындағы кейбір айырмашылықтары мен ұқсастықтарын жан-жақты түсіну үшін соңғы зерттеулерді мұқият талдайды. Шолудың жүйелік тәсілін қолдана отырып, Scopus, Web of Science, ERIC, Google Scholar және JSTOR сияқты әртүрлі академиялық дерекқорларда 2010-2024 жылдар аралығында жарияланған сәйкес зерттеулерді анықтау үшін мақсатты іздеу тер- миндері арқылы жан-жақты қарастырылды. Зерттеу нәтижелері мұғалімдерге, са- ясаткерлерге және зерттеушілерге құнды түсініктер ұсынатын және мұғалімдерді дайындау мен институционалдық қолдаудың салдарын көрсететін әрбір тәсілдің әртүрлі аспектілерін айғақтайды. Нақты білім беру контексттері мен мақсаттарын ескере отырып негізделген шешімдер қабылдау үшін осы оқу айырмашылықта- рын мұқият түсінудің маңыздылығын атап көрсетеді. Мұндай мәлімет әртүрлі оқу орталарында оқу нәтижелерін жақсартатын екітілді және көптілді білім беру стра- тегиялары туралы дамып келе жатқан дискурсқа үлес қосу үшін өте маңызды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Amanova, A.
Dzhumazhanova, G.
Kazhimova, K.
Bissekova, K.

68
С 90
Сүйінбай, Т.
    "Ерлік ескерусіз қалмауға тиіс" Кеңес Одағының батыры Бауыржан Момышұлының әлі де ашылмаған сырлары мен қырлары туралы [Текст] / Т. Сүйінбай // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2025. - 6 мамыр. - № 84. - Б. 4
ББК 68

Рубрики: Военное дело

Кл.слова (ненормированные):
Бауыржан Момышұлы -- батырдың өмірбаяны -- естеліктер мен зерттеулер -- Кеңес Одағының Батыры -- әскери ілімі -- Ұлы Отан соғысы -- ерлік ескерусіз қалмау -- қазақ әскері -- кадеттер -- әскери құрамалар -- әскери оқу орындары -- То Лам -- батыр атындағы мектептер -- Бауыржан Первый
Аннотация: Тараз қаласындағы Бауыржантану ғылыми зерттеу орталығының жетекшісі, белгілі қаламгер, қоғам қайраткері Бекет МОМЫНҚҰЛМЕН сұхбатты оқырман назарына ұсынамыз.
Держатели документа:
БҚУ

82
О-72
Орынбекова , А.Б.
    Өзбекәлі Жәнібеков және қазақ этнографиясы [Текст] / А.Б. Орынбекова // Дәстүр. - 2025. - №2. - Б. . 74-75
ББК 82

Рубрики: Фольклористика

Кл.слова (ненормированные):
Өзбекәлі Жәнібеков -- этнография -- салт-дәстүр -- өнер -- ұлы дала мәдениеті
Аннотация: Қазақтың мәдениеті мен ұлттық құндылықтарын сақтап, қайта жаңғырту жолында ерекше еңбек сіңірген тұлғалардың бірі - Өзбекәлі Жәнібеков. Ол этнография, тарих және мәдениет салалрында терең зерттеулер жүргізіп, ұлттық өнер мен дәстүрді қайта жаңғыртуға үлкен үлес қосты. Оның бастамасымен көптеген тарихи ескерткіштер қалпына келтіріліп, ұмыт болған узыкалық аспаптар мен ұлттық киімдер қайтадан халыққа оралды. Бүгінде оның зерттеулері этнография, тарих және мәдениеттану салаларында маңызды дерекөз болып табылады. Ол қазақ мәдениетінің дамуына өлшеусіз үлес қосқан бірегей тұлға ретінде халық жадында мәңгі сақталады.
Держатели документа:
БҚУ

83
А 61
Аманжол, Қ.
    Александр БАЛТИН, ақын, публицист (Ресей): Әбіш Кекілбаевтың ғарышы [Текст] / Қ. Аманжол // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2025. - 18 сәуір. - №73. - Б. 8
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
Сауытбек Абдрахманов -- Әбіш Кекілбаев -- мәдениеттанушылығы -- Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты -- мәдениеттанушылық еңбектер -- халықаралық ауқымда танылған -- Абай аудармашылығы -- зерттеулер -- Мәскеуден шыққан ұжымдық жинақтар -- орыс, ағылшын, француз, араб, түрік, өзбек, тәжік тілдеріндегі газеттер -- «Литературная газета» -- Александр Балтин
Аннотация: Көрнекті ғалым, Мемлекеттік сыйлықтың лауреаты Сауытбек Абдрахмановтың мәдениеттанушылық еңбектері халықаралық ауқымда танылған. Автордың Абай аудармашылығы туралы зерттеулері Мәскеуден шыққан ұжымдық жинақтарда жарияланған, жекелеген мақалалары орыс, ағылшын, француз, араб, түрік, өзбек, тәжік тілдеріндегі газеттерде шыққан. «Литературная газетада» басылған «Читал я сладостный Коран» атты мақаласы жөнінде біз кезінде ілтипатты мақала да арнағанбыз. Өткен жылы С.Абдрахмановтың халқымыздың ерен ойшылы, классик жазушысы Әбіш Кекілбаевтің мәдениеттанушылығы туралы жазылған «Абыз Әбіш» кітабы Мәскеудің «Художественная литература» баспасынан «Корифей» деген атпен жарық көрді. Біз бүгін белгілі ақын, публицист Александр Балтиннің сол кітап жөнінде жақында «Литературная газетада» басылған рецензиясын оқырман назарына ұсынып отырмыз.
Держатели документа:
БҚУ

75.7(5каз)
К 88
Куатов, А.К.
    Бастауыш сынып оқушыларының зияткерлік қабілеттерін шахмат арқылы дамыту [Текст] / А.К. Куатов, Г.К. Бапанова, К.Р. Калкеева // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 83-97
ББК 75.7(5каз)

Рубрики: дене шынықтыру

Кл.слова (ненормированные):
интеллект -- когнитивтік қабілеттер -- өлшем көрсеткіштері -- интеллек -- туалды даму -- статистикалық өңдеу
Аннотация: Шахмат бірегей интеллектуалды спорт түрі ретінде бастауыш мектеп-те балалардың танымдық дамуында маңызды рөл атқарады. Мақалада логи-калық ойлау, стратегиялық жоспарлау, зейін, есте сақтау және талдау қабілеті сияқты дағдыларды қалыптастыру үшін білім беру тәжірибесінде шахматты қол-дану ерекшеліктері қарастырылады. Авторлар шахмат баланың интеллектуалды және эмоционалдық қабілеттерін ынталандыру арқылы оның жеке басының үй-лесімді дамуына ықпал ететініне назар аударады. Шахматты қолданудың психо-логиялық-педагогикалық негіздемесі берілген. Баланың танымдық қызметін да-мытудың қуатты құралы ретінде қарастырылады. Ойын элементтер арасындағы байланыстарды табуға, әрекеттердің салдарын болжауға және шектеулі уақыт жағдайында шешім қабылдауға үйретеді. Бастауыш мектеп балаларының миының икемділігі жоғары болған кезде, шахмат әсіресе тиімді оқу құралына айналады. Ба-лаларда келесі қасиеттерді қалыптастырады: сыни тұрғыдан ойлау: сұрақтар қоя білу, балама шешімдер іздеу, шығармашылық: жаңа стратегиялар мен тәсілдерді әзірлеу, тапсырмаға шоғырлануы. Зерттеулерге сүйене отырып, шахматтың ма-тематика мен оқудағы оқу үлгеріміне оң әсерін растайтын мәліметтер келтіреді. Шахматты білім беру үдерісіне енгізу бастауыш сынып оқушыларына тәуелсіз, мақсатты және сенімді болуға көмектеседі. Мақала мұғалімдерге, психологтарға, ата-аналарға және бастауыш мектеп жасындағы балалардың әлеуетін дамытуға мүдделі барлық адамдарға ұсынылады.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Бапанова, Г.К.
Калкеева, К.Р.