Электронный каталог

74
К 12
Қайырбекова, Г. М.
    Психикалық дамуы тежелген бастауыш сынып оқушыларының эмоционалды-ерік саласының ерекшеліктері [Текст] / Г. М. Қайырбекова, К. С. Тебенова // Білім. - 2024. - №1. - Б. 71-81.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
психикалық дамудың тежелуі -- эмоционалды-ерік сала -- әлеуметтену -- арт-технологиялар -- әлеуметтік бейімделу -- әдіс-тәсілдер
Аннотация: Бұл мақалада психикалық дамуы тежелген бастауыш сынып оқушыла- рының эмоционалды-ерік саласының ерекшеліктері және оның оқудағы жетістік- теріне әсері қаралады. Әлеуметтендірудің маңыздылығына және эмоционалдық дамудың осы үдеріске әсеріне назар аударылады. Психикалық дамуы тежелген балалардың эмоционалды-ерік саласының негізгі тенденциялары мен типтік ерекшеліктерін, эмоционалды реакциялары мен ерікті қасиеттері сипатталды. Олардың мақсат қою, жоспарлау және шешім қабылдау сияқты ерікті қабілеттері жиі нашарлауы тапсырмаларды өз бетінше орындау және жауапкершілікті орын- дау қабілетіне әсері сипатталған. Проблеманың әртүрлі аспектілері, оның ішінде эмоционалдық бұзылуларды түсінудің теориялық тәсілдері, диагностика және түзету әдістері, сондай-ақ осы балалардың қоғамға кірігу стратегиялары баян- далады. Психикалық дамуы тежелген балаларда эмоционалды реакциялар мен ерікті процестерді қалыптастыру механизмдерін, олардың әлеуметтік өзара әре- кеттесудегі ерекшеліктерін, сондай-ақ түзету және психологиялық-педагогикалық қолдау әдістерін зерттеу маңызды болып табылады. Психикалық дамуы тежелген бастауыш сынып оқушыларының эмоционалды және ерікті дамуын қолдау үшін ерте және мақсатты араласудың, жеке ерекшеліктері мен қажеттіліктерін ескере отырып, оларды оқыту мен дамытуға кешенді тәсілдің маңыздылығы атап өтіледі. Психикалық дамуы тежелген бастауыш сынып оқушыларының эмоционалды-ерік саласының қалыптасу және мектептегі мазасыздық деңгейі анықталды. Сонымен қатар балалардың эмоционалды-ерік саласын арт-технологияларды пайдалану арқылы дамытуға арналған «Өмір бояулары» түзету бағдарламасына шолу жасалды
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тебенова, К.С.

74
O-52
Omarkhanova, A.
    Investigating the Impact of Parental Involvement on Student Academic Achievement [Текст] / A. Omarkhanova, A. Sugiralina, N. Yesbergen // Bilim. - 2024. - №2. - Р. 43-52.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
ата-аналардың қатысуы -- білім беру -- академиялық жетістік -- факторлар -- даму -- стратегия -- байланыс -- мектеп
Аннотация: Ата-аналардың қатысуы баланың академиялық жетістігінің ең әсер ететін факторларының бірі болып саналады. Басты қамқоршылар сияқты ата-аналар баланың мектептегі көзқарасын, мінез-құлқын және жетістігін қалыптастырады. Ата-аналардың қатысуы тек академиялық жетістіктерге ғана емес, сонымен қатар жеке дамуына да әсер етеді. Біздің зерттеуіміз ата-аналардың қатысуы баланың әлеуметтік өзара әрекеттесуіне, жалпы әл-ауқатына, өзін-өзі бағалауына және ин- теллектуалдық дамуына ықпал ететінін көрсетеді. Көптеген ғалымдар ата-аналар- дың жақсы байланысының баланың мінез-құлқына, мектепке тұрақты қатысуына және академиялық жетістіктеріне оң нәтиже беретінін анықтады. Алайда, ата-ана- лардың қатысуының тиімді стратегиялары мен формаларын табу әлі де қиындық туғызады. Зерттеу мақсаты - мектеп оқиғалары, конференциялар, жиналыстар, үй тапсырмаларына қатысу сияқты ата-аналардың әртүрлі қатысу түрлерінің байла- нысын зерттеу. Зерттеу ата-аналардың қатысуы студенттің жетістікке жетуіне қалай көмектесетінін көрсететін негізгі тұжырымдар мен талқылаумен аяқталады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Sugiralina, A.
Yesbergen, N.

74
T44

    The correct formulation of reading tasks and effective application of cognitive strategies in the development of functional literacy in students [Текст] / A. Z. Iskakova, K. N. Bulatbayeva, E. Alkaya, S. A. Sultanbekova // Білім=Образование. - 2024. - №3. - Р. 28-46.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
функционалдық сауаттылық -- оқу сауаттылығы -- PISA халықаралық зерттеуі -- бағалау -- ішкі және сыртқы бағалау -- критерий -- метакогнитивтік және когнитивтік стратегиялар -- PISA үлгісіндегі оқу мәтіндері мен тапсырмалары
Аннотация: Оқу тапсырмаларын құрастыру және когнитивтік стратегияларды қолда- ну функционалдық сауаттылықты дамытуда маңызды рөл атқарады. Функционал- дық сауаттылық негізгі оқу дағдыларынан асып түседі; ол ақпаратты тиімді түсіну, талдау және синтездеу қабілетін қамтиды, бұл академиялық және кәсіби жағдай- ларда өте маңызды. Оқу тапсырмаларын нақты тұжырымдау; Когнитивтік страте- гияларды қолдану; Функционалдық сауаттылықты дамыту. Оқу тапсырмаларын дұрыс құрастыру және когнитивтік дағдыларды стратегиялық қолдану функцио- налдық сауаттылықты дамытудың негізі болып табылады. Бұл тәжірибелер білім алушыларға мәтіндермен белсенді араласуға, түсінуді жақсартуға және академи- ялық жетістікке және одан тыс өмірге қажетті өмір бойы оқу дағдыларын дамы- туға мүмкіндік береді. Осы элементтерді біріктіру арқылы педагогтар оқушыларды оқу мен оқу орталарының әртүрлі ауқымында өркендеуге тиімді дайындай алады. Мақалада қазақстандық оқушылардың функционалдық сауаттылық өлшемі бо- лып табылатын PISA зерттеуіндегі оқу сауаттылығы бойынша төмен көрсеткіштері және олардың тапсырмаларды орындаудағы қиындықтары айтылады. Бұл ретте мұғалімдердің өздері жасаған PISA тапсырмаларын қолданудың зерттеу тәжіри- бесі мен нәтижелері және оларды оқыту әдістемесі (когнитивті стратегиялар) жан- жақты талданады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Iskakova, A.Z.
Bulatbayeva, K.N.
Alkaya, E.
Sultanbekova, S.A.

81
Ж 88
Жумаканова, Е. Б.
    Жалпы білім беретін мектепте қазақ тілін жоба әдісі арқылы меңгертудің тиімділігі [Текст] / Е. Б. Жумаканова, К. К. Муканова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2024. - 5-6. - Б. 13 -17
ББК 81

Рубрики: Тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
қазақ тілі -- жоба әдісі -- жобалы білім -- жобалы әдіс -- жобалы оқыту -- профессор Сатбекова А.А. -- ақпараттық жобалау -- рефлексиялық қабілетін дамыту -- мультимедиялық бағдарлама
Аннотация: Мақалада қазақ тілінде жаңа технологияны қолдану - баланы жан - жақты терең ашуға, оған бағыт - бағдар беріп, жағымды әсер етуге, зейінін көтеруге, белсенділікті арттыруға көп септігін тигізетінін айтылған. Жобалау әдісін қолданғанда балалар тек қана өздерінің іс - әрекеттерін жоспарлап қана қоймай, сол жоспарларын жүзеге асыру үшін жаңа әдіс тәсілдерін ойлап табады, бірнеше саладан алған білімдерін бір міндетті шешуге қолданады, табылған нәтижелерді талдап, болжаммен салыстырады. Жоба тапсырмаларын орындау, үстінде көбінесе оқушылар жұптасып, немесе үш- үштен бірігіп, немесе шағын топпен жұмыс істейді.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Муканова, К.К.

Дюсембаева, М. М.
    Қазақ тілі мен әдебиеті сабағында функционалдық сауаттылықты арттыруға арналған тапсырмалар [Текст] / М. М. Дюсембаева // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2024. - Б. 31- 33

Кл.слова (ненормированные):
қазақ тілі мен әдебиеті -- функционалдық сауаттылық -- дамыту -- оқу сауаттылығы -- болжай білу -- мәтін -- оқылым -- тапсырма -- сөздік қор
Аннотация: Мақалада қазақ тілі мен қазақ әдебиеті сабағында функционалдық сауаттылықты дамытуға арналған тапсырмалар берілген. Оқушылардың функционалдық сауаттылығын дамыту - бүгінгі заманның талабы. Функционалдық сауаттылық - адамның сыртқы ортамен қарым - қатынаста түсе алу қабілеті және сол ортаға барынша тез бейімделе алуы мен қарым - қатынас жасай алу деңгейінің көрсеткіші.
Держатели документа:
ЗКУ

74
М 92
Муханова, Г. Т.
    Педагогтің үздіксіз кәсіби дамуының нәтижесі - оның зерттеушілікке өтуі [Текст] / Г. Т. Муханова // Қазақ тілі мен әдебиеті. - 2024. - №11-12. - Б. 63-72
ББК 74

Рубрики: Білім беру

Кл.слова (ненормированные):
педагог -- кәсіби даму -- ынтымақтастық байланыс -- жаңартылған білім -- бағалауға арналған -- тапсырмалар -- жаңа технологияны қолдану -- ғылыми - зерттеушілік
Аннотация: Педагог қызметтік үдерісінде өзінің кәсіби даму деңгейін өзгертіп отыруға мүмкіндігі бар және сол қажеттілікке ие бола алады. Кәсіби педагогикалық дамудың әртүрлі кезеңдері кәсіби құзіреттіліктің әртүрлі деңгейлеріне сәйкес келеді.Мұғалімнің қызметтік іс - әрекетінің деңгейі неғұрлым жоғары болса, оның кәсіби даму деңгейі де соғұрлым жоғары болады.
Держатели документа:
БҚУ

26.8
Б 82
Боранкулова, М. Д.
    География сабақтарында оқушылардың зерттеу дағдыларын нәтижеге бағытталған іс-әрекеттер арқылы дамыту [Текст] / М. Д. Боранкулова, Б. Аксой, А. Бейкитова, М. Р. Мусахан // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 42-60
ББК 26.8

Рубрики: география

Кл.слова (ненормированные):
географиялық білім -- зерттеу дағдылары -- нәтижеге бағытталған әре-кеттер -- гидрологиялық нысан -- цифрлық ресурс
Аннотация: Қазіргі уақытта география сабағында берілетін тапсырмалардың саны, түрлері өте көп. Бірақ маңыздылығы мен мазмұндылығы тарапынан зерттеу дағ-дыларын қалыптастыратын іс-әрекеттерді пайдалануды қамтамасыз ету қажет. Зерттеу дағдысы қалыптасқан оқушылар оқу үдерісінде география сабақтарын-да тапсырмаларды орындаумен қатар, алған дағдыларын күнделікті өмірде, кез келген ортада қолдана алады. Пән мұғалімі география сабағында зерттеушілік орта қалыптастыру арқылы тәжірибелік іс-әрекеттерін жетілдіріп, оқытудың және зерттеу дағдыларын дамытудың жоғары деңгейлерін жүзеге асырады. Мақалада мектеп оқушыларының зерттеу дағдыларын қалыптастыру сабақта және сабақтан тыс оқу жағдайларда орындалатын іс-әрекеттерінің зерттеу нәтижелері келтіріл-ген. Зерттеу дағдылары ұғымына ғылыми дереккөздеріне талдау жасау арқылы анықтамалар берілді. География пәні мұғалімдерінен сауалнама алынып, нәтиже-сінде зерттеу тақырыбына байланысты мәселелер айқындалып, оның шешу жол-дары ұсынылды. Оқушылардың зерттеу дағдыларын анықтауға байланысты бірқа-тар мәселелер сауалнама нәтижелері арқылы анықталды. Сондықтан да география пәні мұғалімдеріне әдістемелік көмекші құрал ретінде және оқушыға бағыт-бағдар беретін оқыту тәсілдері ұсынылды. Зерттеу жұмыстары мен күнделікті сабақтарда жүргізілетін дәстүрлі және қашықтық форматта орындалатын тапсырмалардың бағдарламалық қамтамасыз етілген нұсқалары келтіріліп, сандық, статистикалық тәсілдермен айқындалды. Алынған ANOVA сынағының нәтижесінде әсер өлшемін (.54) ескере отырып, топтар арасындағы айтарлықтай айырмашылықтар бар екенін көрсетеді. Оқушылардың зерттеу дағдыларын дамытатын іс-әрекеттерде цифр-лық, онлайн оқыту сервистерінің мүмкіндіктері қарастырылды және оқушылар қы-зығушылығын арттыратын ресурстардың түрлері сараланды. Зерттеу дағдыларын дамыту оқушылардың пәндік білім деңгейінің жоғары әрі сапалы болуының кепілі
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Аксой, Б.
Бейкитова, А.
Мусахан, М.Р.

75.7(5каз)
К 88
Куатов, А.К.
    Бастауыш сынып оқушыларының зияткерлік қабілеттерін шахмат арқылы дамыту [Текст] / А.К. Куатов, Г.К. Бапанова, К.Р. Калкеева // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 83-97
ББК 75.7(5каз)

Рубрики: дене шынықтыру

Кл.слова (ненормированные):
интеллект -- когнитивтік қабілеттер -- өлшем көрсеткіштері -- интеллек -- туалды даму -- статистикалық өңдеу
Аннотация: Шахмат бірегей интеллектуалды спорт түрі ретінде бастауыш мектеп-те балалардың танымдық дамуында маңызды рөл атқарады. Мақалада логи-калық ойлау, стратегиялық жоспарлау, зейін, есте сақтау және талдау қабілеті сияқты дағдыларды қалыптастыру үшін білім беру тәжірибесінде шахматты қол-дану ерекшеліктері қарастырылады. Авторлар шахмат баланың интеллектуалды және эмоционалдық қабілеттерін ынталандыру арқылы оның жеке басының үй-лесімді дамуына ықпал ететініне назар аударады. Шахматты қолданудың психо-логиялық-педагогикалық негіздемесі берілген. Баланың танымдық қызметін да-мытудың қуатты құралы ретінде қарастырылады. Ойын элементтер арасындағы байланыстарды табуға, әрекеттердің салдарын болжауға және шектеулі уақыт жағдайында шешім қабылдауға үйретеді. Бастауыш мектеп балаларының миының икемділігі жоғары болған кезде, шахмат әсіресе тиімді оқу құралына айналады. Ба-лаларда келесі қасиеттерді қалыптастырады: сыни тұрғыдан ойлау: сұрақтар қоя білу, балама шешімдер іздеу, шығармашылық: жаңа стратегиялар мен тәсілдерді әзірлеу, тапсырмаға шоғырлануы. Зерттеулерге сүйене отырып, шахматтың ма-тематика мен оқудағы оқу үлгеріміне оң әсерін растайтын мәліметтер келтіреді. Шахматты білім беру үдерісіне енгізу бастауыш сынып оқушыларына тәуелсіз, мақсатты және сенімді болуға көмектеседі. Мақала мұғалімдерге, психологтарға, ата-аналарға және бастауыш мектеп жасындағы балалардың әлеуетін дамытуға мүдделі барлық адамдарға ұсынылады.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Бапанова, Г.К.
Калкеева, К.Р.

74
Н 90
Нурбаева, М.К.
    Қалалар географиясын оқытуда ChatGPT-ді қолданудың артықшылықтары мен мәселелерін объективті бағалау [Текст] / М.К. Нурбаева, А.М. Сергеева, А.С. Нургазина, Г.Ж. Шумакова // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - С. 98-111
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
жасанды интеллект -- ChatGPT -- цифрлік білім беру -- қалалар географи-ясын оқыту -- сыни тұрғыдан ойлау
Аннотация: ChatGPT – ақпаратты жылдам жеткізе алатын және әртүрлі педагогика-лық тәсілдерді қолдайтын құрал. Зерттеудің мақсаты география мұғалімдерінің пікірлерін ескере отырып, қалалар географиясын оқытуда ChatGPT қолдану мүм-кіндіктері мен шектеулерін талдау. Негізгі зерттеу сұрақтары келесілерді қамты-ды: ChatGPT-ті оқу үдерісіне енгізудің артықшылықтары мен қиындықтары; оны қолданудың оқушылардың академиялық адалдығына, сыни ойлауына және тәу-елсіздігіне әсері, т.б. Зерттеу мақсатына жету үшін Қазақстанның бірнеше қалала-ры мен облыстарынан 306 география пәнінің мұғалімдеріне сауалнама жүргізіл-ді және Ақтөбе облысындағы орта мектептердің 20 оқытушысына фокус-топ әдісі негізінде сұқбаттар алынды. Зерттеу нәтижелері ChatGPT ақпаратқа қол жеткізуді жеңілдететінін, білім беру кеңестерін қолдайтынын, тапсырмаларды жоспарлауға және жеке оқытуға көмектесетінін көрсетті. Дегенмен, академиялық тұтастыққа әсері, білім алушылардың дербестігінің төмендеуі, оқу материалдарын талдау-дың жеткіліксіз тереңдігі, ескірген және дұрыс емес мәліметтерді беру қаупі си-яқты айтарлықтай шектеулер де анықталды. Бұл құралды шамадан тыс пайдалану оқушылардың танымдық белсенділігін әлсіретіп, аналитикалық тапсырмалардың құндылығын төмендетіп, автоматтандырылған шешімдерге тәуелділікті тудыруы мүмкін. Қорытындыда қалалар географиясын оқытуда ChatGPT-ті тиімді пайдалану үшін цифрлық технологияларды дәстүрлі оқыту әдістерімен үйлестіру қажет екен-дігі баса айтылады. Оқушылар мен мұғалімдер арасында цифрлық сауаттылықты дамыту, ақпаратты сыни талдауға үйрету, жасанды интеллектті (ЖИ) оқу үдерісіне енгізу бойынша әдістемелік ұсыныстар әзірлеу үлкен маңызға ие.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Сергеева, А.М.
Нургазина, А.С.
Шумакова, Г.Ж.

83(5каз)
Н 87
Нұғманова, Ф.Б.
    Бастауыш сынып оқушыларының тыңдалым және айтылым дағдылары арқылы тілдерін дамыту [Текст] / Ф.Б. Нұғманова, Ж.К. Ахмадиева // Білім ғылым-педагогикалық журнал. - 2025. - №1. - Б. 112-127
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
эссе -- дағды -- тыңдалым -- айтылым -- тіл дамыту -- әдістеме
Аннотация: Мақалада авторлар бастауыш сыныптарда «Әдебиеттік оқу» пәні бойын-ша тыңдалым мен айтылымға қатысты мәселелерді қарастырған. Зерттеу бары-сында сауалнама жүргізу және тапсырмалар беру арқылы оқушылардың тыңда-лым мен айтылым дағдыларын дамыту жолдары көрсетілген. «Әдебиеттік оқу» пәні бойынша үш кезеңде бақылау жүргізу арқылы негізгі мәселелер айқындалған. «Сөздерді ата» және «Сурет бойынша айтып бер» әдістемелері арқылы оқушылар-дың тыңдалым мен айтылым дағдыларын дамыту барысында кездесетін қиын-дықтар нақтыланған. Оқушылардың бұл дағдыларын дамытудағы қиындықтарды тапсырмалар мен оқыту және сөйлету әдістерін қолдану арқылы жеңу жолдары қарастырылған. Осы мақсатта авторлар зерттеу жұмысын эксперимент, қалыпта-стыру және бақылау кезеңдері арқылы жүргізген. Мақалада шетелдік авторлардың оқу іс-әрекеттерін ұйымдастыру жолдарына сүйене отырып, әдебиеттік оқуға қол жеткізуге бағытталған әдіс-тәсілдер мен теориялық және практикалық зерттеулер талданған. Тыңдалым мен айтылым дағдыларын дамытуға бағытталған әдіс-тәсіл-дердің тиімділігі айқындалған. Зерттеу барысында М.П. Воюшина тыңдалым дағ-дыларын анықтау үшін оқушылардың мәтінді қабылдау деңгейін, сөйлеу дағды-ларын және оқу мотивациясын зерттеуді ұсынады. Сонымен қатар, М.П. Воюшина әзірлеген аяқталмаған сөйлемдерге негізделген жартылай проективті әдіс қолда-нылған. Мақала бастауыш сынып мұғалімдеріне пайдалы болмақ.
Держатели документа:
БҚУ
Доп.точки доступа:
Ахмадиева, Ж.К.