Электронный каталог

87
С 89
Сүлейменов, П. М.
    әл-Фараби "Қайырымды қала" концепциясының саяси философиялық негіздері [Текст] / П. М. Сүлейменов, У. Д. Сандықбаева // әл-Фараби ат. Қазақ Ұлттық университеті. - Алматы, 2017. - №1(59). - Б. 104-112. - (Философия, мәдениеттану, саясаттану сериясы = Серия философия, культурология, политология)
ББК 87

Рубрики: Философия

Кл.слова (ненормированные):
әл-фараби -- қайырымды қала -- саясат -- билік -- мемлекет -- фәлсафа -- басшы -- даналық -- адамгершілік -- толыққан қоғам -- қайырымды қала -- философия
Аннотация: Бұл мақалада автор Әбу Насыр әл-Фарабидің "қайырымды қала" концепциясын саяси философиялық тұрғыдан негіздеп ғылыми теориялық жағынан жан-жақты қарастырды.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Сандықбаева, У.Д.

86
Д 11
Дәрібайұлы, С.
    Ақын-жыраулар поэзиясындағы шариғат негіздері [Текст] / С. Дәрібайұлы // әл-Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы = Вестник КазНУ им. аль-Фараби. - Алматы, 2017. - №2. - Б. 42-47. - (Филология серия = Cерия филологическая)
ББК 86

Рубрики: Дінтану

Кл.слова (ненормированные):
парыз -- жыр -- ғалам -- иман нұры -- дін -- ислам негіздері -- ғалым
Аннотация: Сөз зергерлері жыр тыңдаған жамағатты шын мәнінде ислам дінінің тұнық қайнарымен сусындатты. Олар бұл ретте Құран аяттарына, Алланың соңғы елшісі Мұхаммед (ғ.с) пайғамбарымыздың хадистеріне және ислам ғұламаларының еңбектері мен орта ғасырлық әдеби жәдігерлерге сүйенді. Дүние жаратылысының сырын жыр арқауына айналдырған Арқадан Атырауға дейінгі дәстүрлі өнер мектептерінің өкілдері өз тыңдарманын жаратылыстың тылсым сырына үңілдіріпғ, одан ғибрат алуға үндейді. Бұл мақалада ақын-жыраулардың өлең-толғауларындағы мұсылман парыздары туралы философиялық ой-тұжырымдары баяндалған. Адамзат тарихымен мәңгі бірге жасасып келе жатырған тақырыпты зерделеген ақын-жыраулар өз тыңдаушысын мұсылман парыздарынан ғибрат алуға шақырады. Адамның Алла алдындағы ұлы миссиясы - жаратылысты, өзін жратқан Иесін адаспай тануға талпыну болып қала бермек.
Держатели документа:
БҚМУ

83
М 11
Мәмбетов, Ж.
    Ақын Бауыржан Жақыптың лирикасы [Текст] / Ж. Мәмбетов // әл-Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы = Вестник КазНУ им. аль-Фараби. - Алматы, 2017. - №2. - Б. 75-81. - (Филология серия = Cерия филологическая)
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
лирика -- психологизм -- символизм -- поэтика -- сюжет -- композиция -- лирикалық қаһарман -- философиялық лирика
Аннотация: мақалада белгілі ақын Бауыржан Жақыптың шығармашылық өсу жолы, ақын лирикасының көркемдік ерекшелігі жан-жақты сөз болады. Зерттеуші Б.Жақып шығармаларының идеялық мұратын айқындап қана қоймай, оның сөз қолданудағы өзіне тән даралық сипатын, стильдік ерекшелігін дн нақты талдап көрсете алған. Зерттеу жұмысында ақынның әр кезеңдерде жазылған лирикалары ғылыми - теориялық тұрғыда салыстырыла талданып, зерделенген. Әр жылдары шыққан өлеңдер жинақтарынан мысалдар келтірілген.
Держатели документа:
БҚМУ

85
А 55
Алшынова, Г.
    Қорқыт мұрасының педагогикалық негіздері [Текст] / Г. Алшынова, А. Тұрғанбекқызы // әл-Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы = Вестник КазНУ им. аль-Фараби. - Алматы, 2017. - №2. - Б. 352-355. - (Филология серия = Cерия филологическая)
ББК 85

Рубрики: Өнер

Кл.слова (ненормированные):
мұра -- қобыз орындаушысы -- философиялық ой -- ұлттық музыка аспаптары -- қобыз мектебі -- қазақ күйлері
Аннотация: Бұл мақалада VIII ғасырда Сыр бойында бұрынғы Жанкент қаласы маңында өмір сүрген батыр, атақты ақын, асқан күйші Қорқыттың мол мұрасы - күйлері, Қорқыт ата кітабының нұсқалары және ондағы жырлар жайында сөз болады. Екі дәстүрдің - эпикалық және аспаптық дәстүрдің шығуы халық санасында атақты әулие Қорқыт есімімен байланысты екендігі қарастырылады. Негінен, Қорқыттың күйлерінің формасы мен олардың кварта бұрауында жазылғандығы, магиялық сипаты, мистикалық қыры талданады.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Тұрғанбекқызы, А.

74.58
П 19
Паридинова, Б.
    Тұлға философиялық, педагогикалық және әлеуметтік-психологиялық түсінік ретінде [Текст] / Б. Паридинова // Хабаршы.Вестник.Bulletin. - Almaty, 2018. - №2(55). - Б. 4-14. - (Педагогикалық ғылымдар сериясы=серия педагогические науки=OF EDUCATIONAL SCIENCES=)
ББК 74.58

Рубрики: Высшее образование.Педагогика высшей школы

Кл.слова (ненормированные):
Тұлға философиялық, педагогикалық және әлеуметтік-психологиялық түсінік ретінде -- тұлға -- Түсінік -- мұғалім -- тұлғалық-бағдарлы оқыту -- гуманистік психология
Аннотация: Жоғарыда нақты қарастырылған тұжырымдамалық идеялар тұлға теориясының философиялық, педагогикалық және әлеуметтік-психологиялық түсініктеріне қатысты тек қысқа бөлігі ғана талданды. Зерттеу жұмысы барысында тұлға теориясының қоғамдық және гуманитарлық ғылымдар бойынша заманауи тұжырымдамаларының шеңбері айқындалды. Тұлға теориясын түрлі тұжырымдамалық көзқарастар негізінде қарастыру берілген дискурстың деңгейін кеңейте алады.
Держатели документа:
БҚМУ

87
A10
Әлқожаева, Н. С.
    Жастардың бойында рухани-адамгершілік құндылықтардың қалыптасуы [Текст] / Н. С. Әлқожаева // Әл-Фараби атындағы ҚҰУ Хабаршы=Вестник КазНУ им.Аль-Фараби=JOURNAL Al-Farabi Kazakh National University. - Алматы, 2018. - №2(55). - Б. 15-23. - (Педагогикалық ғылымдар сериясы. Серия педагогические науки. OF EDICATIONAL SCIENCES)
ББК 87

Рубрики: Философия

Кл.слова (ненормированные):
құндылық -- руханилық -- рухани құндылық -- жастар -- қасиет -- адам -- мәдениет және т.б. -- Жастардың бойында рухани-адамгершілік құндылықтардың қалыптасуы
Аннотация: Руханилық адамның материалдық, қоғамдық тарихи практикасының жоғарғы нәтижесі, рух-материяның "жоғарғы көркі" қоғамның рухани өмірі - қоғамдық сана - қоғамдық болмыстың бейнесі болып табылады. Сонымен қатар ол қоғамдық болмысқа, адамзаттың практикалық қызметіне өзінің белсенді ықпалын тигізеді,- деп философиялық сөздікте руханилыққа қысқаша түсінік берілген (Нұрғалиева, 1996:525). Ал Г.Г. Соловьева руханилық адамның ішкі жарықты, нұрды қабылдай білу қасиеті (Соловьева, 1983:232) (34), - деп айшықтайды. Осы айтылғаннан құбылыстың негізін адамдар өздерінен іздеу қажет, материалдық болмыстың заңдылығын мойындау керек деген ой туады.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Ертисова, С.Б.

88.52
Р 21
Рамазанова, А. Х.
    Тұлғаның дамуындағы әлеуметтік бейімделудің алатын орны [Текст] / А. Х. Рамазанова, Н. Ж. Құдайбергенова, Н. К. Әбдуали // Вестник КазНУ им. аль-Фараби = әл--Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы. - Алматы, 2018. - №3(65). - Б. 25-33. - ( Серия философии, культурологии и политологии= Философия, мəдениеттану, саясаттану сериясы)
ББК 88.52

Рубрики: Личность как социально-психологическое явление

Кл.слова (ненормированные):
тұлға -- әлеуметтік бейімделу -- қоғам -- мәдениет -- өзін-өзі анықтау -- Интериоризация -- стереотип -- тәрбиелеу -- Индивид
Аннотация: Мақалада тұлғаның әлеуметтенуі мен дамуы мәселесінің адам өміріндегі алатын орнына талдау жасалды, әртүрлі ғылыми тұжырымдар мен теориялар сараланып, соның негізінде жеке тұлғаның қалыптасуы мен дамуының концептуалдық, әлеуметтік-философиялық мәні айшықталды. Тұлғаның әлеуметтенуі мен дамуының қазіргі теориялық-әдіснамалық ұстындары мен тұжырымдарын бағамдау арқылы оның әлеуметтік, философиялық, рухани-адамгершілік, ділдік қырлары сараланып, қоғамдық гуманитарлық ғылымдар саласының қай-қайсында болсын маңыздылығы жан-жақты айқындалды. Сонымен қатар, тұлға ретінде адамды әлеуметтік тіршілік иесі деп сипаттай отырып, осы ұғымның аясында тұлғаның әлеуметтенулік қасиеттері қарастырылады. Тұлғаның әлеуметтену процесі адамдардың қарым-қатынасқа түсуімен және бірлесіп әрекет етуімен тығыз байланысты. Әлеуметтену және тұлғаның қалыптасу процестері арнайы әлеуметтік институттар шебінде, мысалы, мектепте және түрлі формалды емес бірлестіктерде жүзеге асырылады. Адам әлеуметтену процесінде әлеуметтік нормаларды меңгеріп, әлеуметтік рөлдер, қоғамдық мінез дағдыларын пайдаланудың тәсілдерін үйренеді. Осы тұрғыда тұлғаның әлеуметтенуі мен дамуының маңыздылығын айқындау және зерделеуге автор басымдық береді.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Құдайбергенова, Н.Ж.
Әбдуали, Н.К.

86
С 21
Сатыбалдиева, А. С.
    Исламдағы ағымға бөлінушілік факторлары мен оларды жіктеу мәселелері және оның Қазақстан қоғамына әсері [Текст] / А. С. Сатыбалдиева, М. Б. Исахан // Вестник КазНУ им. аль-Фараби = әл--Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы. - Алматы, 2018. - №3(65). - Б. 34-43. - (Серия философии, культурологии и политологии=Философия, мəдениеттану, саясаттану сериясы)
ББК 86

Рубрики: Религия

Кл.слова (ненормированные):
ислам -- пайғамбар -- үмбет -- мәзһаб -- тариқат -- жамағат -- нихла -- фирқа -- мақалат -- аят -- хадис -- дін
Аннотация: Бұл мақалада Қазақстанның тәуелсіздік алғаннан кейінгі дәуіріндегі Ислам діні және оның атын жамылған діни ағымдардың мемлекет пен қоғам үшін қаншалықты маңызға ие болғандығы сөз болады. Жалпы, Ислам дінінің негізгі қайнар-көзі Құран мен сүннетте ағымға бөлінушілік құпталмағанымен, тәжірибеде мәзһабқа бөлінушіліктің орын алғандығы көрсетіледі. Мұсылман ғалымдарының еңбектеріндегі діни ағымдар мәселесі, мәзһабтардың тарих сахнасына шығуы және олардың негізгі ерекшеліктері талқыланады. Ислам тарихындағы әртүрлі діни ағымдардың бой көрсетуіне түрткі болған факторлар анықталып, діни ағымдардың жіктелуі мәселелері сараланады. Мұсылман қауымының жік-жікке бөлінуіне әкеліп соққан билікке қатысты саяси ұстанымдар, құқықтық мектептердің үкім шығарудағы бір-бірінен бөлек әдіснамалары мен тұжырымдары, әртүрлі сенімдік мәселелер, Ислам діні тараған аймақтардағы локальді ерекшеліктер, әртүрлі мәдениеттердің бір-біріне ықпалы, философиялық мектептердің мұсылмандардың дүниетанымына әсер етуі, сыртқы дұшпандардың шабуылы, экономикалық жаңа өмірдің діни ұстанымды өзгертуі, Құран аяттары мен хадистерден бөлек мағыналар шығару, салт-дәстүрге қатысты әртүрлі көзқарастардың болуы және т.б. да факторлардың исламдағы бөлінушілікке қаншалықты әсер еткені талданады. Және Ислам дініндегі тариқаттардың ерекшеліктері мен олардың жіктелуі мәселесіне қатысты ой-пікірлер айтылады. Сонымен қатар, соңғы кезеңдерде Қазақстан аумағында пайда болған исламдық жамағаттар жіктелініп, олардың ортаға шығуына әсер еткен факторлар салыстырылып, діни, саяси, әлеуметтік ерекшеліктері ғылыми тұрғыда сараланады. Қазақстанда белгілі болған исламдық ағымдардың ұстанымдары талқыланып, олар туралы жаңа байламдар жасалынады. Қазақстандағы исламдық ағымдардың қоғамның жік-жікке бөлінуіне әсері ғылыми тұрғыда талдана келіп, олардың мемлекет пен қоғам біртұтастығына кері әсері мен тигізер қаупі аталынып көрсетіледі.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Исахан, М.Б.

86
Ш 19
Шамахай, С.
    Шыңғысхан: тәңірлік сенім мен толеранттылық [Текст] / С. Шамахай, Ғ. Есім // Вестник КазНУ им. аль-Фараби = Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетi. - Алматы, 2018. - №3(65). - Б. 53-67
ББК 86

Рубрики: Религия

Кл.слова (ненормированные):
Шыңғысхан -- тәңірлік -- шаманизм -- «Мәңгі Аспан» -- дін -- толеранттылық -- тарихи шығармасы -- Жамиғат ат тауарихы -- Түрік шежіресі -- Моңғолдың құпия шежіресі -- философия -- герменевтика
Аннотация: Мақалада көшпенділердің сонау шумерлер заманынан бері сабақтасып келе жатқан мыңдаған жылдар тарихы бар Тәңірлік дінінің ХІІІ ғасырдағы ахуалы мен Шыңғысхан ықпалымен Мәңгі Аспан (Тәңірі) ретінде даму ерекшелігі, оның жасаған діни-философиялық тұжырымы, дінге деген толерантты қатынасы жайлы талданады. Шыңғыс хан заманында моңғолдардың тәңірлік нанымына өзгерістер енгізілді. Мәселен, тәңірлік дінінде жұмақ пен тозақ ұғымдары болмады. Алайда олардың сауап жинауға талпынысы тек Шыңғыс ханның арнайы шақыртуымен келген Әулие Чан Чунның үгіттеуімен құдайлық іліммен байланысты туындады. Бұл кезеңде моңғолдардың діни көзқарасы өзінің биік шыңына жетіп, мәңгі аспанның монотеистік сенімін құрды. Шыңғыс хан тәңірлікті негізге ала отырып, Мәңгі Аспан (Тәңір) идеясын теория дәрежесінде қорытып, қолдана білді. Ол Көкте – Мәңгі Аспан (Тәңірі), Жерде – Қаған қағидасын қалыптастырды. Қағида бойынша Аспан (Тәңір) әлемдегі шексіз ерік, биліктің жалғыз Құдайы. Ол өзінің шапағатымен Қағанды қолдайды. Қаған тәңір атынан билік етіп, аспан жарлығын жер бетіне жүзеге асыруға міндетті. Қаған өз парасатының, харизмасының көмегімен аспан қалауына, шапағатына бөлене алады. Жоғарыда бір аспан тәңірі болса, жерде бір ғана қаған болуға тиіс. Яғни, моңғол ханы «Күн шығыстан күн батысқа дейінгі аспан астындағы барша елді басқаруға тиіс» – еді. Сонымен қатар, Шыңғысхан діни толеранттылықты ұстанды. Ол либералды заң нормаларын қалыптастырды. «Барлық діндер бірдей құрметке лайық, бірақ олардың бірде-бірі үстемдік ете алмайды» деген талап болды. Бұл талап Шыңғыс хан дүниеден өткен соң да, ұрпақтан-ұрпаққа сабақтасып, жалғасын тапты. Шыңғыс ханның кіші ұлы Толуйдың жұбайы ақын, мемлекеттің ірі саясаткері Сорқақтани бегім, Мөңке хан бұл ережені өз өмірінің қағидасы етеді. Мақалада Шыңғыс ханның тұжырымдары мен қағидаларын дәлелдеу үшін дереккөздер ретінде «Моңғолдың құпия шежіресі» атты тарихи шығармасы, Рашид ад диннің «Жамиғат ат тауарихы», Әбілғазы ханның «Түрік шежіресі», Шығыс және Батыс елдерінен Шыңғыс ханның арнайы шақыртуымен келген, оның көзі тірісінде кездесіп, жүздескен және кейінгі тақ мұрагерлерімен тікелей қарым-қатынаста болған әулие, ойшыл, қайраткер, саяхатшылардың (даостық монах Чан Чун, Елуй Чуцай, Пэн Дай мен Сюй Тин, монах Джовани дель Плано Карпини, елші Гильом де Рубрук, венециялық көпес Марко Поло) жол жазбалары алынды. Мақаланың мақсаты тәңірлік діннің Шыңғыс хан заманындағы дамуы мен өзгерісі, Шыңғыс ханның діни ұстанымы, сабақтастығы туралы деректер бойынша компаративистикалық, мәдени-философиялық талдау жасау. Талдау барысында Мәңгі Аспан (Тәңір) сеніміне қатысты тың ойлар мен пікірлер ұсынылды. Тақырыпты талдау барысында гуманитарлық және философиялық білімдерде кеңінен қолданылатын, тарихилық пен логикалықтың өзара байланысы, тарихи-компаративистикалық, абстрактылықтан нақтылыққа өту, жалпыдан жекеге өту, герменевтика іспетті тәсілдердің бірлігі қамтылады.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Есім, Ғ.

87
М 19
Малдыбек, А. Ж
    Билер шешендігінің философиялық мазмұны [Текст] / А.Ж Малдыбек, А.Ө Тұрсынбаева // Әл - Фараби ат. ҚҰУ Хабаршы = Вестник КазНУ им Аль - Фараби. - Алматы, 2018. - №2(64). - Б. 4-14. - (Философия сериясы. Мәдениеттану сериясы.Саясаттану сериясы)
ББК 87

Рубрики: Философия

Кл.слова (ненормированные):
Рухани жаңғыру -- билер дүниетанымы -- шешендік өнер -- даналық
Аннотация: Дәстүрлі дүниетанымдағы саяси-құқықтық жүйенің дамуына орасан зор үлес қосқан қазақ билері еді. Біз би дегенде, үш жүзге танымал болған Төле би, Қазыбек би,Әйтеке биді айтамыз. Жалпы өзінің бірлігімен, шешендігімен танымал болған біздің пікірімізше 500-ден астам болған деп болжап айтамыз. Бабалардың діттегені мен мақсаты түптес - адамның жан жүрегін рух күшімен, сезім тазалығымен емдеу, тазалық жолымен тәрбиелеу. Ел аузында "Әйтеке жарып айтады, Қазыбек қазып айтады, Төле тауып айтады" деген ұлағатты сөз осыдан қалған болар демекпіз.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Тұрсынбаева, А.Ө