Электронный каталог

22.31
А 41

    Аксиалды-симметриялы гравитациялық өрістің экваторлық жазықтығында сынақ дененің қозғалысын адиабаттық теория арқылы зерттеу [Текст] / Қ. A. Бошқаев [и др.] // Вестник КазНУ им. аль-Фараби = әл--Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы. - Алматы, 2018. - №1(64). - Б. 67-80. - (Серия физическая = Физика сериясы)
ББК 22.31

Рубрики: Теоретическая физика

Кл.слова (ненормированные):
Векторлық элементтер -- Шварцшильд метрикасы -- квадрупольдік момент -- қозғалыс теңдеулері -- Лагранж формализмі -- Гамильтон формализмі -- адиабаттық теория -- сфералық-симметриялық орталық дене -- адиабатикалық инварианттар
Аннотация: Бұл жұмыста сфералық-симметриялы орталық дененің гравитациялық өрісіндегі сынақ дененің қозғалысы орбитаның векторлық элементтері көмегімен жалпы салыстырмалық теориясында зерттелді. Бұл есеп әдебиетте Шварцшильд есебі деп аталады. Осы есепті шығару үшін Лагранж, Гамильтон формализмдері, орташалау әдісі, ұйытқу теориясы және адиабаттық теориясы қолданылды. Сонымен бірге, сынақ дененің қозғалысы аксиалды-симметриалы гравитациялық өрісте қарастырылды. Зерттеу нәтижесінде ғаламшарлардың перигелиінің ығысу өрнегі орталық дененің квадрупольдік моментімен толықтырылды. Мұнда квадрупольдік моменттің классикалық түзету мен релятивтік түзетуде үлесі бар екені көрсетілді. Есептеулердің барлығы ≈1м/с (мұндағы с – жарық жылдамдығы) және ~D (квадрупольдік момент) жуықтауларда жүргізілді.Аксиалды симметриялы метрика үшін ғаламшарлардың перигелийлерінің ығысу өрнегін қорытып шығару барысында екі түрлі әдіс қарастырылды. Бірінші жағдайда қозғалыс теңдеулерін алу үшін Гамилтонның канондық өрнектері тікелей қолданылса, екінші жағдайда адиабаттық инварианттар теориясы жұмылдырылды. Денелер қозғалысының адиабаттық теориясы жалпы салыстырмалық теориясы механикасында эволюциялық қозғалысты зерттеуге арналған әдіс болып табылады. Нәтижесінде, екі түрлі әдіспен алынған өрнектердің бір-біріне сәйкес болғаны және адиабаттық теорияның бірінші әдіске қарағанда тиімді екені анық көрсетілді. Мақала академик Мейірхан Әбділдиннің туылғанына 80 жыл толуына арналады
Доп.точки доступа:
Бошқаев, Қ.A.
Қалымова, Ж.А.
Абдуалиева, Н.С.
Бришева, Ж.Н.
Таукенова, А.С.

74
Н 87
Нугуманова, Н. Р.
    Жалпы білім беретін мектепте математикалық олимпиада есептерін шешу әдістерін жаңа технологиялармен оқыту [Текст] / Н. Р. Нугуманова // Ізденіс. - 2020. - №4. - Б. 6-11
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
олимпиадалық есептер -- математикалық қабілеттілік -- оқушыларды математикалық олимпиадаға дайындау -- математика мұғалімінің сабақтағы жұмысы -- ойлау икемдігін дамытуға арналған жаттығулар -- олимпиада есептерін шешудің әдістері -- дирихле принципі -- инварианттар -- логикалық есептер -- стандартты емес теңдеулер -- арифметикалық олимпада есептері -- алгебралық олимпиада есептері -- мәтіндік есептер -- геометриялық олимпиада есептері -- дайындық жұмыстары
Аннотация: Бұл мақалада оқушыларды математикалық олимпиадаға дайындаудың негізгі бағыттары берілген.
Держатели документа:
БҚУ