Электронный каталог

87
О-53
Олжабай , С.
    Құнанбай ұрпағы көрген қысастықтар [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №2. - Б. 37-49
ББК 87

Рубрики: Философия

Кл.слова (ненормированные):
Абай Құнанбайұлы-175 жыл -- Абайтану -- Абай мұрасы -- Шымкент қаласы -- Абай саябағы -- Халықаралық Абай клубы -- Нұрғали Әшімов -- Анарбек Орман -- Роллан Сейсенбаев -- мәңгілік мұра -- Тұрағұл -- М.Әуезоа -- Кәкітай Ысқақұлы -- Семей аспаны
Аннотация: 2007 жылдың қыркүйек айында Шымкент қаласындағы Абай саябағы ішінде «Халықаралық Абай клубының» облыстық филиалы ашалды. Филиал екі қабатты үйге орналасқан еді. Оның ашылу салтанатына сол кездегі облыс әкімі Нұрғали Әшімов пен Шымкент қаласының әкімі Анарбек Орман келді. Нұрғали Әшімов Абайдың бір өлеңін жатқа оқып, жиналғандарды риза етті. «Халықаралық Абай клубының» президенті, танымал жазушы Роллан Сейсенбаев сөйлеп, ақын мұралары мәңгілік екендігі туралы тұщымды ой-пікір айтты. Осы шаңырақта республикалық «Абай» ұлттық мәдени-әдеби апталығы дүниеге келді, ұлы ақынға арналған бөлме ашылды. Роллан Сейсенбаев ғимараттан сәл ілгері, күре жолдың бойына Тұрағұл Абайұлына арнап тұғыртас орнатты. Неге? Міне, бұл сол кезде айтылған әңгіме. Тұрағұл Абайдың Әйгерімнен туған баласы. 1876 жылы дүниеге келген ол жас кезінде ауыл молдасынан оқып, сауатын ашады. Кейін әкесіне еліктеп, өлең жаза бастаған. Аудармамен айналысқан. Кейіннен өздігінен ізденіп, орысша, арабша оқып, білімін жетілдіре түседі. 1904 жылы Кішік-Тобықты еліне болыс болып сайланады. Жастайынан әкесінің тәрбиесінде өскен ол Абай өлеңдерінің қай кезде, қандай жағдайда жазылғанын жақсы білген. 1909 жылы ағасы Кәкітай Ысқақұлымен бірге Абай өлеңдерін жинастырып, Санкт-Петербургте жеке кітап етіп бастырады. Ол сондай-ақ ақын шығармашылығының текстологиялық тұпнұсқасын қалпына келтіруге атсалысады. Мұхтар Әуезовтің өтініші бойынша «Әкем Абай туралы» деген естелік жазып береді. Мұның өзі ұлы жазушының ұлы еңбегінің жазылуына көмек болғаны анық. Семей аспанын сұр бұлт торлап тұрған еді. 1922 жылы осында Әлихан Бөкейхан мен Міржақып Дулатов тұтқынға алынады. Олармен аралас-құраластығы бар Тұрағұл да төрт ай түрме дәмін татады. Бірақ, бұл дауыл алдындағы өлі тыныштық еді. 1927 жылы ол қайта тұтқындалып, 1928 жылдың көктеміне дейін сонда жатады. Түрмеден босатқанмен, империя шеңгелі оны уысында ұстаған еді. Тұлпардың тұяғын Шымкентке жер аударады. Жер аударылған жанның жетіскен жері жоқ. Аш-жалаңаш жүреді. 1933 жылы Мұхтар Әуезовпен ретін тауып кездесіп, жұмыс тауып беруін өтінген екен. Ол Совнарком бастығы Ораз Исаевқа жолықтырған. Алайда, алай-дүлей заманның қитұрқылары қалтарыстарында Исаев оған көмек көрсете алмаған. Шымкентке қайтып келген Тұрағұл 1934 жылғы 6 наурыз күні 59 жасында жамбасы жерге тиеді. Оны сол кездегі Шымкент қаласындағы мұсылмандар зиратына жерлейді. Өкініштісі сол, бұл жерге кейіннен зауыт (қазіргі «Санто» дәрі-дәрмек шығару кәсіпорны) салынып кеткен. Осылайша Тұрағұлдың ұлы Ақыш пен қызы Мәкен аңырап қала берген. Сталиндік заманның зобалаңы мұны-мен де бітпейді. Тұрағұлдың Сақыпжамал деген әйелінен туған Жебрайыл (Жебеш) деген баласы әкесінің соңынан Шымкентке келеді. Ол Ташкентте оқитын еді. 1930 жылы ауыр науқастан қайтыс болады. Жебеш те сталиндік саяси науқанның құрбаны. Оны Тобықтының шолақ белсенділері Томск қаласында оқып жүрген жерінде үстінен арыз жазып, институттан шығартады. Н.Ежов, Ф.Голощекин тобының теп-кісі мұнымен де тоқтамаған. Абайдың немересі Құзайыр Мекайылұлы бай тұқымы ретінде жер аударылып, Фрунзе қаласына жіберіледі. Мұнда ол қара жұмысқа жегіледі. Осы қаладан соғысқа алынып, майданда қаза табады. Інісі Қалышер (екеуінің де шешесі Дәмежан) де ағасының кебін киген. Сірә, екеуі де Бішкектен әскерге алынса керек. Тұрағұлдың Зұбайыр деген 1907 жылы туған ұлы да «бай-феодалдың» баласы ретінде отбасымен жер аударылады. Әуелі Жамбыл облысының Мерке ауданында, сосын Шымкентте тұрады. Ташкентке бас сауғалап барады. 1933 жылы күзде Бішкекте қайтыс болады. Абайдың Ысқақ деген інісі болғаны белгілі. Сол Ысқақтың немересі Әрхам Кәкітайұлы да күншілдердің жаласымен қамалып, кейіннен Ташкент облысының «Қызыл партизан» колхозында жасы-рынып жүреді. Абайдың немересі Әубәкір Ақылбайұлы да өнерден құралақан болмапты. Ол да өлең жазған, ән шығарған. Майдақоңыр дауысты әнші де екен. Әубәкірді Абайдың інісі Оспан тәрбиелеген. Ұлы ақын осы немересін ерекше жақсы көрген деседі. Немересіне бағыт-бағдар, жөн-жосықты көп үйретіпті. Әйткенмен, Тұрағұл қамалған соң Әубәкірдің де басына қара бұлт төнеді. Оқырманға Шәкәрімнің тағдыры белгілі. Оны қайталап жатқымыз жоқ. Бірақ оның баласы Ғафурды түрмеде біреулер бауыздап өлтіргені жүрек шаншытады.
Держатели документа:
БҚУ

Қалиұлы , С.
    Жүсіпбек жүріп өткен жол [Текст] / С. Қалиұлы // AQIQAT. - 2019. - №12. - Б. . 105-113
ББК 63.3(5каз)

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Жүсіпбек Аймауытов -- Семей губерниясы -- Павлодар уезі -- Қызылту болысының бірінші ауылы -- Қартқожа повесі -- Ақ жол газеті -- Абай журналы -- Алашорда партиясы -- Қазақстандағы ұлтшылдық -- Абай журналының бас мақаласы
Аннотация: Жазушы, драматург, сыншы, публицист, ғалым Жүсіпбек Аймауытов 1889 жылы Семей губерниясының Павлодар уезіндегі Қызылту болысының бірінші ауылында туған. Жүсіпбек 15 жасына дейін ауыл молдасынан оқып, хат таныды. Кейін өзі бала оқытты. "Қартқожа" повесінде суреттелетін бала молда өзі екенін жазушы мойындап жазған. 1911-1914 жылдары Керекудегі орыс-қазақ мектебін бітіріп, 1914-1917 жылдары Семейдегі мұғалімдер семинариясында оқыды. 1919 жылы Алашорда партиясына кіріп, "Абай" журналын шығаруға атсалысты. 1929 жылы Қазақстандағы ұлтшылдық ұйыммен байланысы бар деген жаламен Ж.Аймауытов тұтқынға алынып, ату жазасына кесіледі. 1931 жылы 42 жасында, нағыз шығармашылығының толысқан шағында қыршынынан қиылды.
Держатели документа:
БҚМУ

83
А 11
Әймен, И.
    Абайдан соң... Жалпы қазаққа сауалдар [Текст] / И. Әймен // AQIQAT. - 2020. - №2. - Б. 4-11
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай Құнанбай -- жазушы -- жаңа қазақ -- шала қазақ -- абайдың жұмбағы -- болмағырға болыспа -- жалпы қазақ -- Абай 175 -- абайдың ұқпадың
Аннотация: Абай Құнанбай туралы мақала
Держатели документа:
БҚМУ

63
К 21
Қартабаева, Е.
    Шығыс Еуропа елдеріндегі демократиялық қозғалыстар [Текст] : (ХХ ғасырдың соңы) / Е. Қартабаева, Н. Болысбеков // Қазақ тарихы . - 2020. - №3. - Б. 60-62.
ББК 63

Рубрики: Тарих.

Кл.слова (ненормированные):
Шығыс Еуропа -- ел -- демократиялық қозғалыстар -- ХХ ғасыр -- Еуропа -- фашизм -- құрылыс -- өзгерістер
Аннотация: Мақала Шығыс Еуропа елдеріндегі демократиялық қозғалыстар туралы.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ.
Доп.точки доступа:
Болысбеков, Н.

63
К 22
Каренов, Р.
    Нұрлан болыс-тарихи тұлға [Текст] / Р. Каренов // Ақиқат. - 2021. - №1. - Б. 46-53.
ББК 63

Рубрики: Тарих.

Кл.слова (ненормированные):
Нурлан -- тұлға -- елбасы -- Назарбаев -- өнегелі -- зер -- хан -- ел
Аннотация: Мақала Нұрлан болыс-тарихи тұлға туралы.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚУ.

71.1
Б 80
Болысбаева, А. К
    Қазақ мұсылман әйелінің әлеуметтік портреті: Ретроспективасы және қазіргі ахуалы [Текст] / А.К Болысбаева // Әл - Фараби ат. ҚҰУ Хабаршы = Вестник КазНУ им Аль - Фараби. - Алматы, 2018. - №2(64). - Б. 34-48. - ( Серия философии, культурологии и политологии)
ББК 71.1

Рубрики: Культура

Кл.слова (ненормированные):
мұсылман әйел -- ислам -- хиджаб -- дәстүр -- идеология
Аннотация: Сонымен қазіргі кезеңде Қазақстан, барлық посткеңестік сынды діни-рухани жаңғыру процесін бастан кешіріп отыр. Сол себепті діни ахуал қазіргі таңда көптеген сұрақтардың туындауына әкеліп отыр. Қорыта келгенде, қазақ халқы ежелден исламды ұстанып, дін мен дәстүрдің симбиозын шебер құра білгендігін тарихи еңбектерден көре аламыз. Сол себепті қазіргі күні пайда болған дін мен дәстүр арасындағы шиеленісті шешу жолында біршама іс-әрекеттер жүргізілуі тиіс. Солардың бірі қазақ әйелдерінің діндарлығы мәселесіне дінтанулық-тарихи зерттеулер жалғасын тауып, университеттерде белгілі бір мамандықтарда осы мәселені қарастыратын арнайы курстар ашылса, осы зерттеу материалдары аталған шараларға өз үлесін қосатынына сенімдіміз.
Держатели документа:
БҚМУ

88
Б 18
Байбекова, М. М.
    Полиэтникалық орта жағдайында студент-жастардың тұлғалық құндылық бағдарлары дамуының теориялық негіздері [Текст] / М. М. Байбекова, Б. С. Длимбетова, А. С. Айтбаева // Вестник АПН Казахстана . - 2019. - №2(88). - Б. 58-63
ББК 88

Рубрики: Психология

Кл.слова (ненормированные):
жастар толеранттылығы -- құндылықтар -- жастар жылы -- таптаурындар -- қоғамдық жаңғыру -- сана -- ұлттық тәрбие -- өркениеттілік -- жастар - біздің болашағымыз -- тәуелсіздік
Аннотация: Аталмыш мақалада биылғы жастар жылына орай студент-жастардың тұлғалық дамуларына байланысты құндылық бағдарларының полиэтникалық орта дамуы жағдайындағы мәселесі этнопедагогика, этнопсихология тұрғысынан жан-жақты қарастырылып, зерттеледі. Елбасының 2019 жылды Жастар жылы деп арнайы атауының өзі осы жастарға қатысты мәселелердің кез-келгені қазіргі таңда өзекті екендігін көрсетеді. Ұлттық тәрбиені қайта жаңғырту қоғамдық сананы қайта жаңғыртумен сәйкес келеді. Ұлттық тәрбие сонау бесіктен, яғни бала өмірге келген сәттен тіпті ана құрсағында пайда болысымен бастау алатыны баршаға мәлім. Дегенмен, арнайы жоспарлы түрде ұйымдастырылған оқу-тәрбие процесі ғана қоғамдық сананы өзгертіп рухани қайта жаңғыртуға басты негіз бола алады
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Длимбетова, Б.С.
Айтбаева , А.С.

71.1
Б 79
Болысбаева, А. К.
    Феминизаация экстремизма как социальный феномен (на примере исламизма) [Текст] / А. К. Болысбаева // Вестник КАЗНУ. - 2017. - №3. - С. 84-93 ; Серия культурология
ББК 71.1

Рубрики: Культурология

Кл.слова (ненормированные):
исламизм -- феминизация экстремизма -- мусульманка -- исламский активизм -- салафизм
Аннотация: На сегодняшний день религиозный экстремизм трансформируясь, эволюционируя, предстал перед мировой общественностью в новой форме феминистского экстремизма. Так как радикализация женщины влияет на все уровни жизнедеятельности общества, начиная от повседневого быта заканчивая политическими институтами, данная проблема является самой злободневной на сегодняшнее время. Поэтому целью данного исследования является изучение феминизации экстремизма. В статье проанализированы труды отечественных, российских и зарубежных ученых, посвященные проблеме феминизации экстремизма. В целях определения современных тенденций был проведен анализ экспертных интервью. В ходе исследования выявлены причины феминизации экстремизма, его влияние на общество, методы профилактики, а также сконструирован социологический портрет женщины, подверженный влиянию экстремизма. В целом, полученные данные могут быть использованы в создании программ по противодействию экстремизму и терроризму, подготовке контрагитационных лекций, а также лекций для студентов.
Держатели документа:
ЗКГУ

Болысбаев, Д.
    Таvбалардыv бейнелеу _нержндегж маvызы / Д. Болысбаев // блт таХылымы. - 2006. - #2.-б.40-43

Рубрики: Бжлжм беру--НР

Кл.слова (ненормированные):
на каз яз -- таvбалар маvызы -- бейнереу _нерж

Болысбеквлы, Д.
    Шетелд_к инвестиция: блттыЭ экономиканы_ барлыЭ салаларына ж_не Республиканы_ барлыЭ ___рлер_не б_рдей б_лу _ш_н не _стеу керек? / Д. Болысбеквлы // Дала мен Эала. - 2007. - 8 наурыз -б.7

Рубрики: экономика--НР

Кл.слова (ненормированные):
инвестиция -- экономика -- шетелд_к инвестиция