Электронный каталог

81
С 13
Сабыр, М. Б.
    Түркітану [Текст] / М. Б. Сабыр , Б. Құлжанова // ANA TILI. - 2019. - №10.- наурыз. - Б. 4
ББК 81

Рубрики: тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
Түркітанушы -- Түркі тілдері -- Берікбай Сағындықұлы -- Жіңішке дауыстылар -- Жуан дауыстылардан жіңішке дауыстылардың пайда болу үдерісі -- Дауыссыздардың түпкі тегі -- Фонема -- Силлабология ілімі
Аннотация: Мақалада түркітанушы, ғалым Берікбай Сағындықұлының ғылыми жаңалықтары берілген.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Құлжанова, Б.

81
Д 11
Дәрменқұлова, Р. Н.
    Көптік жалғаулы сөз қатысқан сөз тіркестердің жұмсалуындағы норма [Текст] / Р.Н. Дәрменқұлова, Л.Т.Әлімтаева, Ә.Ж. Әміров // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №2. - Б. 182-189
ББК 81

Рубрики: Тіл білімі

Кл.слова (ненормированные):
Cөз тіркесі -- көптік жалғау -- түркі тілдері -- заңдылық -- сан есім -- сын есім -- тіл білімі -- әдеби тіл нормасы -- тілдік ерекшелік
Аннотация: Мақалада қазақ тіліндегі көптік жалғаулы сөз қатысқан сөз тіркестердің жұмсалу ерекшеліктері мен нормалық сипаты қарастырылған. Соған орай осы сөз тіркестердің жұмсалуы норма тұрғысынан талданып, тілімізде орнықты сипат ала бастаған тіркестерге мысалдар беріліп, дәлелдер келтірілген. Тақырыпқа байланысты талдауларда қазақ тіл біліміндегі, түркологиядағы зерттеулердің нәтижелерін, фактілерін дәйекті қатыстырып, көптік жалғаулы сөз қатысқан сөз тіркестердің жұмсалуындағы ерекшеліктері айтылады.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Әлімтаева, Л.Т.
Әміров, Ә.Ж.

81
С 12
Сабыр, М. Б.
    Түркітанудағы этимологияның зерттелу үдерісі [Текст] / М. Б. Сабыр, М. Қ. Ажгалиев, Н. А. Садуақас // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 169-175
ББК 81

Рубрики: языкознание

Кл.слова (ненормированные):
түркітану -- этимология -- түбірлер -- түркі тілдері -- сөздіктер -- қазақ тілі
Аннотация: Мақалада түркітану ғылымындағы этимологиялық зерттеулерге шолу жасалған. Этимологияның зерттеу обьектісін көрсете отырып, жалып тіл білімінің бір саласы ретінде қалыптасу, зерттелу үдерісі көрсетілген. Бүгінгі таңға дейін түркітанудағы этимологиялық зерттеулер негізгі үш бағыта дамып келгендігі нақты деректермен сараланған. Олар: түркі тілдерінің жалпы этимологиялық сөздігін жасау, жекелеген түркі тілдерінің этимологиялық сөздігін жасау, белсенді лексикалық қорға кіретін жекелеген сөздер мен антропонимдер, топонимдер, этнонимдердің этимологиясына арналған мақалалар. Этимологиялық зертеулердің қай түрі болмасын, қандай тілге және тілдік объектіге бағынышталмасын, ол ғылыми тұрғыдан нәтижелі болу үшін міндетті түрде негізгі үш түрлі, атап айтқанда, фонетикалық, морфологиялық және семантикалық принцеп-критерийге сүйенуі шарт екендігі дәлелденген. ХІХ ғасырда Г.Вамбериден басталған түркі тілдерінің сөздіктеріне, олардың өзіндік ерекшеліктеріне тоқтала келіп, этимология ғылымының болашақ көкжиегіне үңіліп, тың тұжырымдар ұсынылған
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ажгалиев, М.Қ.
Садуақас, Н.А.

81.2-3
Б 20
Балаева, А. Б.
    Ағартушы, педагог-ғалым Ш.Сарыбаевтың тілтанымдық мұрасы [Текст] / А. Б. Балаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №3. - Б. 88-98.
ББК 81.2-3

Рубрики: Лингвистика

Кл.слова (ненормированные):
Шамғали Сарыбаев -- Қазақ лингвистикасы -- Лингвистикалық зерттеулер әдіснамасы -- Қазақ тілін стандарттау -- Қазақ фольклорлық ауызша әдебиетін сақтау -- Шамғали Сарыбаевтың академиялық еңбектері -- Қазақ тілі -- Тарихи лингвистика -- Тілдерді салыстырмалы талдау -- Түркі тілдері -- Қазақстанның мәдени мұрасы
Аннотация: Бұл мақала қазақ тіл білімінің көрнекті қайраткері Шамғали Сарыбаевтың тілдiк мұрасын кешенді зерттеу болып табылады. Зерттеу ғылыми әдебиеттегі олқылықтың орнын толтырып, Сарыбаевтың лингвистикалық үлесінің тереңдігі мен кеңдігіне тоқталып, оның еңбектерінің бірегейлігі мен маңыздылығын атап өтті. Бұл зерттеудің түпнұсқалығы Шамғали Сарыбаевтың қазақ тіл біліміне терең ықпалын түсінуге біртұтас көзқарас болып табылады. Оның ғылыми еңбектерін, оның шығармашылығының әдіснамалық үлесі мен мәдени әсерін мұқият талдау оның лингвистикалық мұрасының бұрын зерттелмеген қырларына жарық түсіреді. Мұқият құрылымдалған мақаланың басында Сарыбаевтың лингвистикаға қосқан үлесіне арналған зерттеулердің қазіргі жағдайына шолу беріледі және алдыңғы зерттеулердің шектеулі көлемі байқалады. Оның әдіснамасына жан-жақты талдау жасалады, тарихи лингвистикадағы рөлі атап көрсетіледі. Зерттеуде Сарыбаевтың қазақ тілін стандарттаудағы аспаптық рөлі ашылып, оның бір жазудан екінші жазуға көшуге қосқан үлесінің дәлелі келтіріледі. Бұдан басқа, алдыңғы зерттеулерде жиі назардан тыс қалатын, оның қазақ халық әдебиетінің ауызша сақталуына қосқан үлесі қарастырылады. Қорытындысында аталмыш зерттеу Шамғали Сарыбаевтың лингвистикалық мұрасының бірегейлігі мен маңыздылығын, сондай-ақ оның көп қырлы үлесін толық бағалау үшін одан әрі зерттеулердің қажеттілігін атап өту керек. Ол біздің қазақ тілі мен мәдениеті түсінігімізді тереңдетуге бағытталған зерттеулерді жалғастыруға шақырады және Сарыбаевты лингвистика мен мәдениетті сақтау саласында мәңгі белгі ретінде көрсетеді.
Держатели документа:
ЗКУ

81
Т 11
Тұрғаналиева, А. К.
    Отарәлі Бүркітовтың түркітану саласына салған дара жолы [Текст] / А. К. Тұрғаналиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 27-28.
ББК 81

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
Отарәлі Бүркітов -- түркітану -- түркі тілдері -- тарихи даму -- ұлттық бірегейлік -- түркі мәдени мұрасы
Аннотация: Отарәлі Бүркітов — түркітану саласының көрнекті ғалымы, қазақ халқының тарихы мен мәдениеті, түркі тілдері мен халықтарының тарихын зерттеудегі елеулі еңбектерімен танымал тұлға. Оның «Түркітануы» атты еңбегі түркі әлемінің мәдениеті мен тілдік қатынастарын, тарихи дамуын терең зерделеуге бағытталған. Ғабит Хасанов пен Берікбай Сағындықұлы сияқты ғалымдар да түркітану ғылымына зор үлес қосқан. Олар түркі халықтарының тарихи-саяси құрылымдарын, тілдер арасындағы байланыстарды және мәдени интеграцияны зерттеу арқылы түркі әлемінің ортақ тарихы мен мәдениетін толыққанды түсінуге мүмкіндік берді. Отарәлі Бүркітовтың және оның әріптестерінің зерттеулері түркітану ғылымының дамуына айтарлықтай әсер етті, бұл саладағы ғылыми тұжырымдар түркі халықтарының ұлттық бірегейлігін қалыптастыру мен мәдени мұрасын сақтау үшін маңызды негіз болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ