База данных: Статьи ППС
Страница 5, Результатов: 48
Отмеченные записи: 0
41.
Подробнее
С 12
Сағнайқызы, С.
1920-1930 жылдардағы заң ұйымдарының қызметі [Текст] / С. Сағнайқызы // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 134-141
ББК 67.401.213
Рубрики: Управление в области внутренних дел
Кл.слова (ненормированные):
революциялық заңдылық -- тоталитаризм -- әкімшіл-әміршіл жүйе -- антогонистік таптар -- прокурорлық бақылау -- ОГПУ -- кеңестендіру саясаты -- ерекшк кеңес -- үштіктер -- бестіктер
Аннотация: Әр халықтың өз мемлекетінің құрылымына, ұлттық ерекшелік сипатына, психологиясы мен әдет-ғұрпына, салт-дәстүріне негізделіп құрылған заң ұйымдары мен Заңы болады. Кеңестік төңкерістен кейін Қазақстанда кеңестер билігі құрылып, қазақ халқының заң нормаларынан бөлек кеңестік заң жазылып, кеңестік заң ұйымдарының құрылымы жасалып, заң қызметкерлерінің іріктелуіне ерекше мән берілді. Қазіргі уақытта Голощекин және оның төңірегіндегілердің 1920-1930 жылдары билік пұрсатын теріс пайдаланғандығы туралы көп жазылып жатыр. Бірақ, қателіктер мен билік пұрсатын бұрмалау кеңестік билік жүйесі негізінде орын алғандығы туралы мәселе тарихшылардың назарынан тыс қалып келеді. Кеңестік әкімшіл биліктің басқару органы, Кеңестік Халық Юстиция комиссариаты, мемлекеттік билікті жүзеге асырушы сот ұйымдары мен мемлекеттік прокуратура ұйымының аз уақыт ішінде әкімшіл-әміршіл жүйеге бейімделіп, партия саясатын жүзеге асыру барысындағы қызметтерінің халыққа қарсы қасіретке айналғанына тарих куә. Бұл мәселені біз мақала барысында прокурорлық бақылаудың кеңестік әкімшіл әміршіл жүйенің құрамдас бөлігіне айналу процессі негізінде түсіндіруге тырыстық
Держатели документа:
ЗКУ
С 12
Сағнайқызы, С.
1920-1930 жылдардағы заң ұйымдарының қызметі [Текст] / С. Сағнайқызы // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 134-141
Рубрики: Управление в области внутренних дел
Кл.слова (ненормированные):
революциялық заңдылық -- тоталитаризм -- әкімшіл-әміршіл жүйе -- антогонистік таптар -- прокурорлық бақылау -- ОГПУ -- кеңестендіру саясаты -- ерекшк кеңес -- үштіктер -- бестіктер
Аннотация: Әр халықтың өз мемлекетінің құрылымына, ұлттық ерекшелік сипатына, психологиясы мен әдет-ғұрпына, салт-дәстүріне негізделіп құрылған заң ұйымдары мен Заңы болады. Кеңестік төңкерістен кейін Қазақстанда кеңестер билігі құрылып, қазақ халқының заң нормаларынан бөлек кеңестік заң жазылып, кеңестік заң ұйымдарының құрылымы жасалып, заң қызметкерлерінің іріктелуіне ерекше мән берілді. Қазіргі уақытта Голощекин және оның төңірегіндегілердің 1920-1930 жылдары билік пұрсатын теріс пайдаланғандығы туралы көп жазылып жатыр. Бірақ, қателіктер мен билік пұрсатын бұрмалау кеңестік билік жүйесі негізінде орын алғандығы туралы мәселе тарихшылардың назарынан тыс қалып келеді. Кеңестік әкімшіл биліктің басқару органы, Кеңестік Халық Юстиция комиссариаты, мемлекеттік билікті жүзеге асырушы сот ұйымдары мен мемлекеттік прокуратура ұйымының аз уақыт ішінде әкімшіл-әміршіл жүйеге бейімделіп, партия саясатын жүзеге асыру барысындағы қызметтерінің халыққа қарсы қасіретке айналғанына тарих куә. Бұл мәселені біз мақала барысында прокурорлық бақылаудың кеңестік әкімшіл әміршіл жүйенің құрамдас бөлігіне айналу процессі негізінде түсіндіруге тырыстық
Держатели документа:
ЗКУ
42.
Подробнее
Г 14
Гайсина, М. Б.
Қазақ хандығы тұсындағы саяси ойлар [Текст] / М. Б. Гайсина, А. А. Кенжегулова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 8-11.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Қазақ халқы -- Қазақ хандығы -- саяси ойлар -- шешендер -- Тәуке хaн -- Жеті жaрғы -- конституциялық құжaт -- Төле би -- Қaзыбек би -- Әйтеке би -- Ұлы жүз
Аннотация: Қазақ халқы асыл ойды қастерлеген, «ат сүрінгенше» ақыл тапқан, сан ғасырлар бойы сөз мұрасын көзінің қарашығындай сақтап, сөз қадірін жоғалтпай келген. Қaзaқ халқында билік aйтып, әділ шешім шығaрып, қaрa қылды қaқ жaрғaн қaрaғaйдaй билер мен шешендері aз болмaғaн. Би – шешендердің тaрихтa aлaр орны ерекше. Сaн ғaсырлaр өтсе де билердің бейнесі мен сөздері, aйтaр ойы мен aқылы ешқaшaн өз күшін жойғaн емес. Күннен күнге жaңғырып, ешқaшaн өшпейтін aтaлы сөздері ұрпaқтан- ұрпaққa жaлғaсты.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кенжегулова, А.А.
Г 14
Гайсина, М. Б.
Қазақ хандығы тұсындағы саяси ойлар [Текст] / М. Б. Гайсина, А. А. Кенжегулова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 8-11.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Қазақ халқы -- Қазақ хандығы -- саяси ойлар -- шешендер -- Тәуке хaн -- Жеті жaрғы -- конституциялық құжaт -- Төле би -- Қaзыбек би -- Әйтеке би -- Ұлы жүз
Аннотация: Қазақ халқы асыл ойды қастерлеген, «ат сүрінгенше» ақыл тапқан, сан ғасырлар бойы сөз мұрасын көзінің қарашығындай сақтап, сөз қадірін жоғалтпай келген. Қaзaқ халқында билік aйтып, әділ шешім шығaрып, қaрa қылды қaқ жaрғaн қaрaғaйдaй билер мен шешендері aз болмaғaн. Би – шешендердің тaрихтa aлaр орны ерекше. Сaн ғaсырлaр өтсе де билердің бейнесі мен сөздері, aйтaр ойы мен aқылы ешқaшaн өз күшін жойғaн емес. Күннен күнге жaңғырып, ешқaшaн өшпейтін aтaлы сөздері ұрпaқтан- ұрпaққa жaлғaсты.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кенжегулова, А.А.
43.
Подробнее
А 37
Айжарикова, А. С.
Мақаш Бекмұхамедов және оның ұрпақтары [Текст] / А. С. Айжарикова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 20-23.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов -- Мақаш Әкім -- тарих -- Ішкі Орда -- Атырау облысы -- Мақаш-правитель
Аннотация: Ел арасында үлкен беделге ие болып, аса зор құрметпен «Мақаш Әкім» деп атаған Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов-белгілі қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым. 12 ата Байұлының шеркеш руынан шыққан. Алғаш Жәңгір мектебінде сауат ашқан соң, 1844-1851 жылдары Орынбордағы Неплюев кадет корпусында оқып, кіші унтер-офицер атағын (зауряд-жүзбасы) шені алып шығады.Билік дарыған Түрке би әулетінің жалғасы болған Мақаш (Мұхамеджан) 1830 жылы Ішкі Орда, қазіргі Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының Сасықтау деген жерінде, дәулетті отбасында дүниеге келді. Көзі тірісінде халық құрметпен "Мақаш-правитель" (әкім, әмірші, басқарушы Мақаш) деп атаған Мұхамеджан шолтырұлы Бекмұхаметов ресми анықтамалықтарда қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаушы, этнограф, шешен, би, әкім, күйші делінеді. Мақаш тумысында Шеркеш, одан Қойыс, Қойыстың Дербіс бөлімінен. Шеркештен-Аққұба, Бөтік атты екі ұл туады. Бөтіктен -Қойыс, Жайық; Қойыстан-Тоқтағұл, Қашқыншы, Сүйініш, Сақау, Еламан; Жайықтан-Дербіс өрбиді. Ол төрт әйел алған. Бірінші әйелінен-Құлмас, Жамас, Нәзік. Екінші әйелі Зылихадан (Қаракемпір) -Тоқтар, Қошқар, Базар. Үшінші әйелінен -Сатай, Сатылған. Төртінші әйелінен Рахиладан-Түрке туады. Түрке-Мақаштың жетінші атасы көрінеді
Держатели документа:
ЗКУ
А 37
Айжарикова, А. С.
Мақаш Бекмұхамедов және оның ұрпақтары [Текст] / А. С. Айжарикова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 20-23.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов -- Мақаш Әкім -- тарих -- Ішкі Орда -- Атырау облысы -- Мақаш-правитель
Аннотация: Ел арасында үлкен беделге ие болып, аса зор құрметпен «Мақаш Әкім» деп атаған Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов-белгілі қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым. 12 ата Байұлының шеркеш руынан шыққан. Алғаш Жәңгір мектебінде сауат ашқан соң, 1844-1851 жылдары Орынбордағы Неплюев кадет корпусында оқып, кіші унтер-офицер атағын (зауряд-жүзбасы) шені алып шығады.Билік дарыған Түрке би әулетінің жалғасы болған Мақаш (Мұхамеджан) 1830 жылы Ішкі Орда, қазіргі Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының Сасықтау деген жерінде, дәулетті отбасында дүниеге келді. Көзі тірісінде халық құрметпен "Мақаш-правитель" (әкім, әмірші, басқарушы Мақаш) деп атаған Мұхамеджан шолтырұлы Бекмұхаметов ресми анықтамалықтарда қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаушы, этнограф, шешен, би, әкім, күйші делінеді. Мақаш тумысында Шеркеш, одан Қойыс, Қойыстың Дербіс бөлімінен. Шеркештен-Аққұба, Бөтік атты екі ұл туады. Бөтіктен -Қойыс, Жайық; Қойыстан-Тоқтағұл, Қашқыншы, Сүйініш, Сақау, Еламан; Жайықтан-Дербіс өрбиді. Ол төрт әйел алған. Бірінші әйелінен-Құлмас, Жамас, Нәзік. Екінші әйелі Зылихадан (Қаракемпір) -Тоқтар, Қошқар, Базар. Үшінші әйелінен -Сатай, Сатылған. Төртінші әйелінен Рахиладан-Түрке туады. Түрке-Мақаштың жетінші атасы көрінеді
Держатели документа:
ЗКУ
44.
Подробнее
Е 81
Есқайрова, С. Б.
Алаш қайраткері, Хазірет Хасан Нұрмұхамедов [Текст] / С. Б. Есқайрова // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 120-123.
ББК 63
Рубрики: история
Кл.слова (ненормированные):
Алаш қайраткері -- Хазірет Хасан Нұрмұхамедов -- Алаш қозғалысы -- қазақ халқы -- Большевик -- қоғам қайраткері -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш автономиясы -- Совет үкіметі
Аннотация: Алаш қозғалысы қазақ халқының рухани жаңғыруы, мемлекеттік дербестігі және атамекен жерінің тұтастығы үшін жүргізген күресі, яғни қазақ елінің ұлт-азаттық қозғалысы. Ол екі кезеңнен тұрады. Алғашқы кезең (1905-17 жж.) патшалық биліктің соңғы жылдарымен тұстас келді. Бар болғаны он екі жылда ол үлкен жолдан өтті, қазақ халкының табиғи ұлттық мүддесі бар екендігін, ең алдымен, қазақ халқының өзіне танытты, сондай-ақ оны империялық күштерге мойындатты, оларды қазақтың талап-тілегімен есептесуге мәжбүр етті. Азаттық қозғалыстың екінші кезеңі советтік биліктің кұрылған, қалыптасқан және ауқымды реформалық шараларды іске асырған жылдарына сәйкес келді (1917-32 жж.). Большевиктік билік жүргізген өзгерістер бұрынғы империялык әдіс, құралдар аркылы іске асырылды. Советтік билік орнағанға дейін азаттық қозғалыстың басында болған ұлт зиялылары бұл өзгерістерден шеттетілді, тіптен контрреволюциялык, сепаратистік элементтер ретінде қуғын-сүргінге ұшыратылып, жойылды. Екінші кітап алаш зиялыларының осы соңғы тарихи кезеңдегі өмірі мен қызметіне арналған. Автор алаш зиялыларын екі буыннан тұратын тарихи құбылыс ретінде қарастырады. Екі буынды да, олардың түрлі ерекшеліктеріне қарамастан, біріктіріп тұрған қызыл жіп - ұлт тағдыры. Тергеу ісіне тартылған тек алаштық зиялылар емес-тін, олардың қатарында ұлт-азаттық қозғалыска жанашырлык танытқан ауқаттылар, советтік идеологияға қырын қараған дін кызметкерлері де болды. ЧК-ОГПУ-НКВД жүргізген перманентті репрессиялық шаралар қазақ қоғамындағы осы үш әлеуметтік күшке - ұлт зиялыларына, ауқаттыларға, дін кызметкерлеріне қарсы бағытталды. Бұл, әрине, дербес талдауды қажет ететін ауқымды тақырыптар [1, 3б]. Біз зерттеуімізде аталған ауқымды кеңестік саясаттың жүргізген бұл шараларының арасында күллі мұсылман әлеміне танымал діни хазірет, мемлекет және қоғам қайраткері Хасан Нұрмұхамедов туралы зерттеуді қолға алдық.
Держатели документа:
ЗКУ
Е 81
Есқайрова, С. Б.
Алаш қайраткері, Хазірет Хасан Нұрмұхамедов [Текст] / С. Б. Есқайрова // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 120-123.
Рубрики: история
Кл.слова (ненормированные):
Алаш қайраткері -- Хазірет Хасан Нұрмұхамедов -- Алаш қозғалысы -- қазақ халқы -- Большевик -- қоғам қайраткері -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш автономиясы -- Совет үкіметі
Аннотация: Алаш қозғалысы қазақ халқының рухани жаңғыруы, мемлекеттік дербестігі және атамекен жерінің тұтастығы үшін жүргізген күресі, яғни қазақ елінің ұлт-азаттық қозғалысы. Ол екі кезеңнен тұрады. Алғашқы кезең (1905-17 жж.) патшалық биліктің соңғы жылдарымен тұстас келді. Бар болғаны он екі жылда ол үлкен жолдан өтті, қазақ халкының табиғи ұлттық мүддесі бар екендігін, ең алдымен, қазақ халқының өзіне танытты, сондай-ақ оны империялық күштерге мойындатты, оларды қазақтың талап-тілегімен есептесуге мәжбүр етті. Азаттық қозғалыстың екінші кезеңі советтік биліктің кұрылған, қалыптасқан және ауқымды реформалық шараларды іске асырған жылдарына сәйкес келді (1917-32 жж.). Большевиктік билік жүргізген өзгерістер бұрынғы империялык әдіс, құралдар аркылы іске асырылды. Советтік билік орнағанға дейін азаттық қозғалыстың басында болған ұлт зиялылары бұл өзгерістерден шеттетілді, тіптен контрреволюциялык, сепаратистік элементтер ретінде қуғын-сүргінге ұшыратылып, жойылды. Екінші кітап алаш зиялыларының осы соңғы тарихи кезеңдегі өмірі мен қызметіне арналған. Автор алаш зиялыларын екі буыннан тұратын тарихи құбылыс ретінде қарастырады. Екі буынды да, олардың түрлі ерекшеліктеріне қарамастан, біріктіріп тұрған қызыл жіп - ұлт тағдыры. Тергеу ісіне тартылған тек алаштық зиялылар емес-тін, олардың қатарында ұлт-азаттық қозғалыска жанашырлык танытқан ауқаттылар, советтік идеологияға қырын қараған дін кызметкерлері де болды. ЧК-ОГПУ-НКВД жүргізген перманентті репрессиялық шаралар қазақ қоғамындағы осы үш әлеуметтік күшке - ұлт зиялыларына, ауқаттыларға, дін кызметкерлеріне қарсы бағытталды. Бұл, әрине, дербес талдауды қажет ететін ауқымды тақырыптар [1, 3б]. Біз зерттеуімізде аталған ауқымды кеңестік саясаттың жүргізген бұл шараларының арасында күллі мұсылман әлеміне танымал діни хазірет, мемлекет және қоғам қайраткері Хасан Нұрмұхамедов туралы зерттеуді қолға алдық.
Держатели документа:
ЗКУ
45.
Подробнее
У 84
Утебашев, Р. Ж.
Киберкеңістік идеологиясы және оның мәні [Текст] / Р. Ж. Утебашев // Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдық мерейтойына арналған 81-ші халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары. - Орал, 2024. - 12 сәуір . - Б. 105-107.
ББК 32.973
Рубрики: Компьютеры
Кл.слова (ненормированные):
Киберкеңістік идеологиясы -- Заманауи ақпараттық технология -- Интернет -- электрондық демократия -- электрондық демократияландыру
Аннотация: Индустриальдық қоғамнан постиндустриальды ақпараттық қоғамға өту ақпараттық технологиялардың дамуын белгілеп, құндылық политеизмін өзектендіріп және индивидуализм мен қоғамдық құндылықтардың үйлесімін жүзеге асырды. Киберкеңістіктің ашықтығы саяси институттардың, демократияның тарасформациясына әкеліп, биліктің кез келген әрекетін ашық етеді.
Держатели документа:
ЗКУ
У 84
Утебашев, Р. Ж.
Киберкеңістік идеологиясы және оның мәні [Текст] / Р. Ж. Утебашев // Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдық мерейтойына арналған 81-ші халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары. - Орал, 2024. - 12 сәуір . - Б. 105-107.
Рубрики: Компьютеры
Кл.слова (ненормированные):
Киберкеңістік идеологиясы -- Заманауи ақпараттық технология -- Интернет -- электрондық демократия -- электрондық демократияландыру
Аннотация: Индустриальдық қоғамнан постиндустриальды ақпараттық қоғамға өту ақпараттық технологиялардың дамуын белгілеп, құндылық политеизмін өзектендіріп және индивидуализм мен қоғамдық құндылықтардың үйлесімін жүзеге асырды. Киберкеңістіктің ашықтығы саяси институттардың, демократияның тарасформациясына әкеліп, биліктің кез келген әрекетін ашық етеді.
Держатели документа:
ЗКУ
46.
Подробнее
Б 20
Балтабаева, Н. С.
Шешендік сөздерді оқытудың педагогикалық негізінің бірер қырлары [Текст] / Н. С. Балтабаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 57-61.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- педагогика -- қазақ ауыз әдебиеті -- шешендік толғау -- шешендік арнау -- шешендік дау -- Қазақ жұрты -- шешен билер -- риторика
Аннотация: Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз «тілге жеңіл, жүрекке жеңіл» тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды бөлімдерінен тұрады. «Өнер алды – қызыл тіл» деп қазақ бекер айтпаған. Қоғам тарихына көз салсақ, қай халықтың болмасын күрделі қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлері, қолбасылары, ғалымдары ойға шебер, тілге шешен болғанын байқаймыз.
Держатели документа:
ЗКУ
Б 20
Балтабаева, Н. С.
Шешендік сөздерді оқытудың педагогикалық негізінің бірер қырлары [Текст] / Н. С. Балтабаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 57-61.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- педагогика -- қазақ ауыз әдебиеті -- шешендік толғау -- шешендік арнау -- шешендік дау -- Қазақ жұрты -- шешен билер -- риторика
Аннотация: Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз «тілге жеңіл, жүрекке жеңіл» тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды бөлімдерінен тұрады. «Өнер алды – қызыл тіл» деп қазақ бекер айтпаған. Қоғам тарихына көз салсақ, қай халықтың болмасын күрделі қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлері, қолбасылары, ғалымдары ойға шебер, тілге шешен болғанын байқаймыз.
Держатели документа:
ЗКУ
47.
Подробнее
Д 21
Дауылбай, М.
Ә.Кекілбайдың «Үркер» романындағы билер образы [Текст] / М. Дауылбай, Ж. Ә. Аймұхамбет // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 66-70.
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Тарихи тұлғалар -- Үркер романы -- Әбіш Кекілбай -- шығармашылығы -- Шешендік сөздер -- билік сөз -- ділмар сөз -- Хандық дәуір
Аннотация: Тарихи тұлғалардың кесек болмысы суреткерлік шеберлікпен танылған «Үркер» романы – Әбіш Кекілбай шығармашылығындағы биік белес. Рoманға ханнан туып, ел үстінде күн кешкен киелі тұқым – төрелерден басқа, халықтың өз ішінен шығып қамшы ұстаған аузы дуалы – қызыл тілін безеген шешендер де арқау бoлған. Суреткер жазушы ұлт тарихындағы ұлы тұлғаларды, олар тұтынған сөз өнерін өз романында жан-жақты көрсетеді. Ел басына екіталай күн туғанда, ағайын арасын дау кеулегенде, ел шетіне жау келгенде ақыл-парасаттарымен ерлікке, елдік пен бірлікке, адамгершілікке үндеген билер Ә.Кекілбай романында жеке-жеке тұлға дәрежесінде өз биіктерінен көрінген.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Аймұхамбет, Ж.Ә.
Д 21
Дауылбай, М.
Ә.Кекілбайдың «Үркер» романындағы билер образы [Текст] / М. Дауылбай, Ж. Ә. Аймұхамбет // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 66-70.
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
Тарихи тұлғалар -- Үркер романы -- Әбіш Кекілбай -- шығармашылығы -- Шешендік сөздер -- билік сөз -- ділмар сөз -- Хандық дәуір
Аннотация: Тарихи тұлғалардың кесек болмысы суреткерлік шеберлікпен танылған «Үркер» романы – Әбіш Кекілбай шығармашылығындағы биік белес. Рoманға ханнан туып, ел үстінде күн кешкен киелі тұқым – төрелерден басқа, халықтың өз ішінен шығып қамшы ұстаған аузы дуалы – қызыл тілін безеген шешендер де арқау бoлған. Суреткер жазушы ұлт тарихындағы ұлы тұлғаларды, олар тұтынған сөз өнерін өз романында жан-жақты көрсетеді. Ел басына екіталай күн туғанда, ағайын арасын дау кеулегенде, ел шетіне жау келгенде ақыл-парасаттарымен ерлікке, елдік пен бірлікке, адамгершілікке үндеген билер Ә.Кекілбай романында жеке-жеке тұлға дәрежесінде өз биіктерінен көрінген.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Аймұхамбет, Ж.Ә.
48.
Подробнее
М 17
Макшаева, Ж. Д.
Сырым Датұлының шешендік сөздерінің тағылымдық сипаты [Текст] / Ж. Д. Макшаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 221-225.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Сырым Датұлы -- шешендік сөздер -- қазақ әдебиет -- Қазақ шешендер -- ақындар -- жазушылар -- Шешендік шиырлар
Аннотация: Мақалада Сырым Датұлы хақында қазақ әдебиеті тарихында оның жағымды бейнесін ақын –жырлардың көркем туындыларында ерекше атап өтеді.Оның басты себебі Сырым Датұлының есімі мен даңқы халықтың есінде уақыт өткен сайын жаңғырып отыруынан деп түсінген абзал.Кешегі патша заманында,одан бергісі кеңес заманы мен бүгінгі тәуелсіздік заманында да Сырымның есімі әдебиет тарихында ерекше орын алады.Қазақ елінің тәуелсіздігі жолында жанқиярлықпен күрескен қаһарман Сырым Датұлы шешендік өнер тарихында мәңгі өшпес білімді,билік сөздерімен ерекшеленетін тұлға болып мәңгіге қалар берері хақ
Держатели документа:
ЗКУ
М 17
Макшаева, Ж. Д.
Сырым Датұлының шешендік сөздерінің тағылымдық сипаты [Текст] / Ж. Д. Макшаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 221-225.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Сырым Датұлы -- шешендік сөздер -- қазақ әдебиет -- Қазақ шешендер -- ақындар -- жазушылар -- Шешендік шиырлар
Аннотация: Мақалада Сырым Датұлы хақында қазақ әдебиеті тарихында оның жағымды бейнесін ақын –жырлардың көркем туындыларында ерекше атап өтеді.Оның басты себебі Сырым Датұлының есімі мен даңқы халықтың есінде уақыт өткен сайын жаңғырып отыруынан деп түсінген абзал.Кешегі патша заманында,одан бергісі кеңес заманы мен бүгінгі тәуелсіздік заманында да Сырымның есімі әдебиет тарихында ерекше орын алады.Қазақ елінің тәуелсіздігі жолында жанқиярлықпен күрескен қаһарман Сырым Датұлы шешендік өнер тарихында мәңгі өшпес білімді,билік сөздерімен ерекшеленетін тұлға болып мәңгіге қалар берері хақ
Держатели документа:
ЗКУ
Страница 5, Результатов: 48