Электронный каталог

81.2 Каз.яз
А 52

    Алтын орда мұралары қазақ тілінің рухани және лексика-грамматикалық дерек көзі [Текст] / М. Б. Сабыр, Г. Өзтүрік, Т. Р. Ахметов, А. Қ. Ералиева // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 141-147

ББК 81.2 Каз.яз

Рубрики: Казахский язык

Кл.слова (ненормированные):
Алтын Орда -- жазба ескерткіштер -- рухани мұра -- морфология -- көне қыпшақ тілі -- қазақ тілі
Аннотация: Мақалада Алтын Орда дәуіріндегі жазба ескерткіштер рухани,мәдени мұра ретінде зерттелген. Жазба мұралардың жазылу уақыты, аударылуы, зерттелуі жайында мол ақпарат берілген. Авторлар жазба мұралардың тілі көне қыпшақ тілі деген өз тұжырымдарын ұсынады. Пікірлерін нақты тілдік деректермен дәлелдейді. Жазба әдеби ескерткіштерді қазақ әдеби тілінің бір қайнар көзі деп тани отырып, ұлттық мәдени таным түсінігіміздің көрінісі ретінде лексикасын, фразеологиясын, паремиологиялық қорын зерделеу - маңызды іс. Еңбекте екі дәуірдегі ой, сана, дүниетаным ұқсастығын мақал-мәтелдердің бойынан тауып, көрсеткен. Мақал-мәтелдердің өсу, даму жолы тілдің лексикалық қорының баю тарихымен ұштасып, екінші жағынан лексика-грамматикалық жүйенің, заңдылықтардың қалыптасу тарихымен тығыз ұштасып жатады. Сондықтан екі дәуірдегі ой, сана, дүниетаным ұқсастығын мақал-мәтелдердің бойынан тауып, көрсеткен. Сонымен қатар жазба мұралар тілінің морфологиясы да кең талқыға түскен. Грамматикалық көрсеткіштердің даму үдерісі қазақ тілімен салыстырылып, дәлелденген. Қазақ тілінің морфологиялық құрылымының даму, қалыптасу жолын орта ғасыр жазба деректерінсіз саралау мүмкін еместігі теориялық тұрғыдан тұжырымдалған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сабыр, М.Б.
Өзтүрік, Г.
Ахметов, Т.Р.
Ералиева, А.Қ.