Электронный каталог

83
А 45
Алпысбаева, Қ. Б.
    «Қарақыпшақ Қобыланды батыр» эпосының сюжеттік ерекшеліктері (текстологиясы) [Текст] / Қ.Б. Алпысбаева // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №2. - Б. 204-211

ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
Фольклор -- жыршы -- жинаушы -- нұсқа -- жыр -- текстология -- тұпнұсқа -- батырлық жыр --
Аннотация: Ұлттық фольклорымыздың бай мазмұнды жанрларының бірі – батырлар жыры. Солардың ішінен «Қобыланды» жырына тоқталар болсақ, ол – қазақ халқының ерте замандардан жеткен аса көркем батырлық жырларының бірі. Жырдың негізгі идеясы – ел бірлігін сақтаудан туған. Сондықтан да жырда ел бірлігін көздеген, әр рудың арасында татулық болуын мақсат еткен адамдар іс-әрекеттері ардақталады. Жырдағы бас кейіпкер – Қобыланды. Жыршылар оны ел бірлігін сақтауда, елге қамқор болуда жасаған ерлігін мадақтап, ел-жұртын сүйген шын батыр ретінде суреттейді. Еңбегіміздің зерттеу нысанасы ретінде «Қобыланды» эпосының сюжеттік ерекшеліктері (текстология) талданады
Держатели документа:
БҚМУ

63
А 37
Айжарикова, А. С.
    Мақаш Бекмұхамедов және оның ұрпақтары [Текст] / А. С. Айжарикова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 20-23.

ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов -- Мақаш Әкім -- тарих -- Ішкі Орда -- Атырау облысы -- Мақаш-правитель
Аннотация: Ел арасында үлкен беделге ие болып, аса зор құрметпен «Мақаш Әкім» деп атаған Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов-белгілі қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым. 12 ата Байұлының шеркеш руынан шыққан. Алғаш Жәңгір мектебінде сауат ашқан соң, 1844-1851 жылдары Орынбордағы Неплюев кадет корпусында оқып, кіші унтер-офицер атағын (зауряд-жүзбасы) шені алып шығады.Билік дарыған Түрке би әулетінің жалғасы болған Мақаш (Мұхамеджан) 1830 жылы Ішкі Орда, қазіргі Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының Сасықтау деген жерінде, дәулетті отбасында дүниеге келді. Көзі тірісінде халық құрметпен "Мақаш-правитель" (әкім, әмірші, басқарушы Мақаш) деп атаған Мұхамеджан шолтырұлы Бекмұхаметов ресми анықтамалықтарда қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаушы, этнограф, шешен, би, әкім, күйші делінеді. Мақаш тумысында Шеркеш, одан Қойыс, Қойыстың Дербіс бөлімінен. Шеркештен-Аққұба, Бөтік атты екі ұл туады. Бөтіктен -Қойыс, Жайық; Қойыстан-Тоқтағұл, Қашқыншы, Сүйініш, Сақау, Еламан; Жайықтан-Дербіс өрбиді. Ол төрт әйел алған. Бірінші әйелінен-Құлмас, Жамас, Нәзік. Екінші әйелі Зылихадан (Қаракемпір) -Тоқтар, Қошқар, Базар. Үшінші әйелінен -Сатай, Сатылған. Төртінші әйелінен Рахиладан-Түрке туады. Түрке-Мақаштың жетінші атасы көрінеді
Держатели документа:
ЗКУ