Электронный каталог

83.3
К 16
Қайрулла, К
    Наурызбек жырау шәкірттерін қалай тәрбиелеген [Текст] / К Қайрулла // Мәдениет. - 2021. - №12. - Б. 46-49
ББК 83.3

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
өнеге мен аманат,жырау,бұрынғыдан қалған жол
Аннотация: Мақалада шәкірт дайындау ертеден келе жатқан әдіс екені,Наурызбек жыраудың алғашқы шәкірттері болып саналатын Төребай,Жайылхан секілді жыршыларды кездестіріп,әгімелері мен жыр-термелерін тыңдағаны жөнінде баяндалған
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚУ

63.3
С 12
Саймағанбетов, Б.
    Ата жолын қуған ұл [Текст] / Б. Саймағанбетов // Ақиқат. - 2022. - №5. - б. 101-102
ББК 63.3

Рубрики: Тарих

Кл.слова (ненормированные):
тұлға -- Жөнелдік әулеті -- Дүзбенбет әулеті -- Сыр елі -- ақын - жыршылар -- Арнұр -- жыраулар үйі
Аннотация: Мақалада ата жолын қуған ұл туралы баяндалған.
Держатели документа:
М. Өтемісов атындағы БҚУ

83
Ж 20
Жазықбай , Т.
    Сағынтайдың сара жолы [Текст] / Т. Жазықбай // ORAL ONIRI . - 2022. - 25 маусым . - №74. - Б. 5
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Қазақстан Жазушылар -- ақын -- Сағынтай Орынғалиұлы -- Жұбан -- Қадыр -- Байбарақ батыр
Аннотация: Республикаға танымал ақын, Қазақстан Жазушылар және ақын-жыршылар одағының мүшесі, Ақжайық ауданының құрметті азаматы, Жұбан, Қадыр, Байбарақ батыр, Жанғали атындағы медальдардың иегері, талант төріндегі орны айшықты, аудан, облыс көлеміндегі іс-шаралардың жетекшісі, "Кешегіп келген көктем", "Жадырап жеткен жаз", "Күрең күз" атты жыр жинақтарының авторы Сағынтай Орынғалиұлы 65 жасқа толды
Держатели документа:
ЗКУ

63
Б 20
Балғабай, С.
    Наурызбектің өнері шетел қазақтарына қалай жетті? [Текст] / С. Балғабай // TURKISTAN. - 2022. - 23 маусым. - №24. - Б. 1, 7
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Наурызбек жырау -- Қарақал­пақстан -- Санды­бай­ұлы жырау -- му­зыкалық мәдениеті -- жыршылар -- халық сахна
Аннотация: Бесқала қазақтарының мақам-саздары, оның ішінде Наурызбек жырау саздары Қарақалпақстан өңірінен асып, байтақ қазақ жеріне 1970 жылдары жетті. Оның таралуына қызылордалық Болатбек Ердәулетов, батысқазақстандық Жақсылық Сәрсенғалиев, Қаламқас Орашевалар көп үлес қосты. Ақтөбе өңірінен ар­найы іздеп барған Орда­бай (Бақтыгерей) Санды­бай­ұлы жыраудан Наурызбектен көптеген мақамсаз үйреніп, 1992 жылы жыршылар студиясын ашып, жастарды жыршылық өнерге баулыды. Осылайша, Бесқала қазақ­тарының музыкалық мәдениеті жайылып, күллі қазақтың құлағына сіңе бастады.
Держатели документа:
ЗКУ

84
Н 12
Нақып, О.
    Жыр жауһарының сырлары [Текст] / О. Нақып // Қазақ әдебиеті. - 2022. - 1 шілде. - №26. - Б. 21
ББК 84

Рубрики: Художественная литература

Кл.слова (ненормированные):
Алпамыс батыр жыры -- батыр -- қазақ елі -- Алып Манаш -- Манас -- Өзбек -- тарихи -- эпос -- Этнография
Аннотация: «Алпамыс батыр» жырының қазақша нұсқасы патша өкіметі тұсында (1899-1916 жж.) тоғыз рет, кеңес дәуірінде (1922-1990 жж.) он жеті рет баспа жүзін көрген екен. Бұл – батырдың қазақ еліне етене жақын, түп негізінің жұртымызбен бірегейлігін білдірерлік жағдай ғой. Сондай-ақ өзбекше де, қарақалпақша да Алпамыс есімімен танылған батыр алтайлықтарда «Алып Манаш», қырғызша «Манас» атымен белгілі болса, Қорқыт ата кітабына «Алып Бамсы» есімімен еніпті. Башқұрт ағайындарда да Алпамысты аңыз түріндегі әңгімелер арқылы білген. Батырға деген түркілердің қошеметі ешқашан суымаған. Өткен ғасырдың 70-жылдары жыршылардың орындауында жырдың күйтабаққа басылған нұсқасын қариялар жиналып алып, «па, шіркін!» деп, ерекше ықыласпен тыңдап отырғанын талай көргенбіз. Ал қырғыз манасшылары өздерінің сүйікті жырын қалай құбылта орындайды! Дастанның мыңжылдық мерейтойын ЮНЕСКО аясында дүркіретіп атап өткізуге қол жеткізген өзбек ағайындардың еңбегі арқасында эпос жер жүзіне танылғанын да айтқан жөн.
Держатели документа:
ЗКУ

85
К 16
Қайрулла, К
    "Жыршыларға да продюсер керек" [Текст] / К Қайрулла // Дәстүр. - 2023. - №1. - Б. 62-68
ББК 85

Рубрики: Өнер

Кл.слова (ненормированные):
жыршылық өнер,жыршы-жыраулар,ұлттық таным
Аннотация: Жыр-дастандарымызда қазақтың тарихы,этнографиясы,ұлттық коды сақталған.Бүгінде өнерімен халықтың ықылас-қошеметіне бөленген жыршылардың қатары аз емес."Алатау"дәстүрлі өнер театрының актері,ҚР Мәдениет саласының үздігі,жыршы Аманқос Садықовпен жыршылық өнердің қазіргі жай-күйі,оны дамыту жолдары сияқты мәселелер жөнінде айтылады мақалада
Держатели документа:
БҚУ

85
Б 18
Байәділ, Б.
    Айтыстың ақтаңгері [Текст] / Б. Байәділ // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2024. - 13 наурыз. - №51. - Б. 14.
ББК 85

Рубрики: өнер

Кл.слова (ненормированные):
Көкен Шәкеев -- 100 жыл -- Қазақстанның халық ақыны -- ақын-жыршылар одағының тұңғыш президенті -- айтыс ақыны -- Ақан сері -- Шал ақын мен Арыстанбай -- Шөже мен Орынбай -- Ақындық
Аннотация: Қазақстанның халық ақыны, республикалық ақын-жыршылар одағының тұңғыш президенті Көкен Шәкеевтің туғанына 100 жыл толып отыр. Уақыт шымылдығы көлегейлеген көне деректерді тірілтіп, ақтаңгер айтыс ақынының бедерлі бейнесін сомдап, артында қалған мол мұрасын оқырманға олжа етсек, жарасымды емес пе?
Держатели документа:
БҚУ

63.3-8
Н 41
Негимов, С.
    Халық мұрасын ыждағатпен хаттаған [Текст] / С. Негимов // Егемен Қазақстан. - 2024. - 25 сәуір. - №80. - Б. 14.
ББК 63.3-8

Рубрики: Персоналии государственных и общественно-политических деятелей

Кл.слова (ненормированные):
Оразгүл Нұрмағамбетова -- Ұлы дала -- тапқырлық -- шешендік өнегесін -- аманатын -- сыншылдық көзқарасын -- филология ғылымдарының докторы -- профессор -- эпостық шығармалар -- Казахский героический эпос -- Кобланды батыр -- Ұлы жыршы -- Өмір өрнектері -- Фольклортанушы -- Асыл мұра
Аннотация: Ұлы дала жыраулары мен жыршыларының даналық, тапқырлық, шешендік өнегесін, аманатын, сыншылдық көзқарасын, рухын тірілткен, бірқатар эпостық шығармаларды хатқа түсірген, қолжазбаларды жинақтап, жүйелеп зерделеген филология ғылымдарының докторы, профессор Оразгүл Нұрмағамбетова (1923-2003) есімі ғылыми ортаға жақсы таныс. Оның «Казахский героический эпос «Кобланды батыр» (1988), «Ұлы жыршы» (1972), «Өмір өрнектері» (2004) атты сүбелі еңбектерінде халық ақындарының (Жамбыл, Нұрпейіс, Үмбетәлі) шығармашылығы, айтыс өнері, фольклор мен әдебиеттің өзара байланысы зерттелінген. Әсіресе, қазақтың эпикалық мұрасы «Қобыланды батыр» хақындағы ой-тұжырымдары жаңаша таным, көзқарас, пайым тұрғысынан бағалы. Ғылым текстологиялық, типологиялық салыстырулар жасап, ауызша поэзия өкілдерінің көркемдік әдіс-тәсілдерін, жыршылық, жыраулық, орындаушылық өнер ерекшелігін, кәнігі шебер жыршылардың әлеуетін, көңіл қалауын, түпкі сырын, қызығушылықтарын көрегендікпен байқайды. Сондықтан да жырлау үдерісінде алуан қырлы тәсілдерді, сарын-мақамдарды қолданатынын жетік түсіндіреді.
Держатели документа:
ЗКУ

63.3-8
О-82
Өтен, А.
    Жүзге дейін жүрегі жыр деп соққан [Текст] / А. Өтен // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2024. - 17 қыркүйек. - №179. - Б. 11.
ББК 63.3-8

Рубрики: Персоналии государственных и общественно-политических деятелей

MeSH-не главная:

Кл.слова (ненормированные):
Кенен Әзірбаев -- атақты әнші -- композитор -- ақын
Аннотация: Жүзге дейін жүрегі жыр деп соққан... «Арыстанның артында терісі қалады, ақынның артында асыл сөзі қалады» демей ме дана халқымыз? Жетісудан шыққан атақты әнші, композитор, ақын Кенен Әзірбаев кезінде белгілі жыршы да болғаны мәлім. Кененнің жыршылық репертуарында Орта Азия халықтарына ежелден әйгілі болған «Ер Төстік», қырғыздың атақты эпосы «Манас» («Көкетайдың асы») жырлары ерекше орын алып келді, оларды асқан шабытпен жырлады. Біздің дәуірімізге ақын идеялық-көркемдік мәні күшті «Қырғызбай», «Әли батыр», «Кенебай – Кербез», «Жамбыл – жыр» жырларын жеткізді. Өзге жыршылар секілді Кенен де бұрынғы эпостың ең тартымды, асыл нұсқаларын халыққа тарату жолында аса пайдалы еңбек етті. Қазақтың «Ұлы жүз жайында аңыз», «Жалғыз қаз», «Қырғызбай», «Әли батыр», «Кенебай – Кербез», «Жамбыл – жыр» секілді ондаған эпикалық жырын Кенен жыршы насихаттап отырды. Ал тамаша қаһармандық жыр – «Бұрынғы өткен батырлар» («Көкетайдың асы») атты қырғыздың атақты эпосы «Манастың» бір бөлімі, біздің дәуірімізге жетуі жыршылық дәстүрдің баға жетпес қызметін сипаттай алады.
Держатели документа:
БҚУ

83
К 15
Қайрулла, К.
    Бесқаланың атақты бес жырауы [Текст] / К. Қайрулла // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2025. - 25 саәуір. - №78. - Б. 10
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
ақын-жыраулар -- фольклоршы-ғалымдар -- ғылыми экспедициялар -- шығармашылық қоржын -- жыраулық өнер -- ауыз әдебиеті -- хатқа түскен мұра -- Қазақстаннан барған өнер иелері -- музыкатанушы -- жыршы-жыраулар
Аннотация: Әмудария бойын, Бесқала атанған өлкені ежелден жайлаған қазақтардың арасынан ірі жыршы-жыраулар көптеп шыққаны мәлім. Анығырақ айтсақ, бұл аймақтағы қазақтар арасынан елге кең танылған, шығармашылық қоржыны мол жүзден астам ақын-жырау жыраулық өнердің дамуына ерекше үлес қосты. Кеңестік кезеңде жалпы қазақта жыраулық өнер көмескіленіп бара жатқан тұста Бесқала жыршыларынан өнеге алуға Қазақстаннан жас өнерпаздар көптеп барса, музыкатанушы, фольклоршы-ғалымдар да арнайы экспедиция ұйымдастырып, бірнеше рет аралап, көл-көсір дүниелерді хатқа түсірді.
Держатели документа:
БҚУ