Электронный каталог


 

База данных: Статьи ППС

Страница 1, Результатов: 7

Отмеченные записи: 0

81
С 12

Сабырбаева, Н. С.
    Мемлекеттік тіл және көрнекі жарнама [Электронный ресурс] / Н. С. Сабырбаева // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011. - Б. 119-120

ББК 81

Рубрики: языкознание

Кл.слова (ненормированные):
мемлекеттік тіл -- тіл -- жарнама -- көрнекі жарнама
Аннотация: Жарнама реклама (француз reclama. латын reclamo- жар салу) - тауарлардың қызмет көрсетудің тұтыну қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таралып , хабарландырылады. Жарнама көпшілік ақпарат құралы болып танылады.
Держатели документа:
БҚМУ

Сабырбаева, Н.С. Мемлекеттік тіл және көрнекі жарнама [Электронный ресурс] / Н. С. Сабырбаева // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011.- Б.119-120

1.

Сабырбаева, Н.С. Мемлекеттік тіл және көрнекі жарнама [Электронный ресурс] / Н. С. Сабырбаева // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011.- Б.119-120


81
С 12

Сабырбаева, Н. С.
    Мемлекеттік тіл және көрнекі жарнама [Электронный ресурс] / Н. С. Сабырбаева // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011. - Б. 119-120

ББК 81

Рубрики: языкознание

Кл.слова (ненормированные):
мемлекеттік тіл -- тіл -- жарнама -- көрнекі жарнама
Аннотация: Жарнама реклама (француз reclama. латын reclamo- жар салу) - тауарлардың қызмет көрсетудің тұтыну қасиеті туралы ақпарат беру және оған деген сұранысты көбейту мақсатында таралып , хабарландырылады. Жарнама көпшілік ақпарат құралы болып танылады.
Держатели документа:
БҚМУ

66
Ш 17

Шайхиев, Т.
    "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуі [Текст] / Т. Шайхиев // Жайық үні. - 2018. - №10. - 7 наурыз. - Б. 2

ББК 66

Рубрики: Саясат

Кл.слова (ненормированные):
елбасының бес әлеуметтік бастамасы -- әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктері -- еңбекақы көбейту -- шағын несие беруді көбейту
Аннотация: "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуіне пікір
Держатели документа:
БҚМУ

Шайхиев, Т. "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуі [Текст] / Т. Шайхиев // Жайық үні. - 2018. - №10. - 7 наурыз.- Б.2

2.

Шайхиев, Т. "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуі [Текст] / Т. Шайхиев // Жайық үні. - 2018. - №10. - 7 наурыз.- Б.2


66
Ш 17

Шайхиев, Т.
    "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуі [Текст] / Т. Шайхиев // Жайық үні. - 2018. - №10. - 7 наурыз. - Б. 2

ББК 66

Рубрики: Саясат

Кл.слова (ненормированные):
елбасының бес әлеуметтік бастамасы -- әрбір отбасына баспана алудың жаңа мүмкіндіктері -- еңбекақы көбейту -- шағын несие беруді көбейту
Аннотация: "Президенттің бес әлеуметтік бастамасы" Қазақстан Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың халыққа үндеуіне пікір
Держатели документа:
БҚМУ

75
Д 70

Досмухамбетов, К. К.
    Балалардың денсаулығын сақтаудың педагогикалық мәселелері [Электронный ресурс] / К. К. Досмухамбетов , Е. У. Акмуханов // «Қазақстан 2050» стратегиясы: дене шынықтыру мен спорт арқылыұлттың денсаулығын нығайту атты халықаралық ғылыми – тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2014. - Б. 210-211

ББК 75

Рубрики: Физическая культура и спорт

Кл.слова (ненормированные):
денсаулық -- педпгогика -- спорт -- Қазақстан-2050
Аннотация: Қазақстан Республикасының мектептерінде дене тәрбиесіне қатысты материалдық базаны жақсарту,спорт секцияларын көбейту,білікті спорт мамандарымен толықтыру,салауатты өмір салтын насихаттау оқушылардың денсаулығын нығайтуға әсерін тигізетіні сөзсіз.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Акмуханов, Е.У.

Досмухамбетов, К.К. Балалардың денсаулығын сақтаудың педагогикалық мәселелері [Электронный ресурс] / К. К. Досмухамбетов , Е. У. Акмуханов // «Қазақстан 2050» стратегиясы: дене шынықтыру мен спорт арқылыұлттың денсаулығын нығайту атты халықаралық ғылыми – тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2014.- Б.210-211

3.

Досмухамбетов, К.К. Балалардың денсаулығын сақтаудың педагогикалық мәселелері [Электронный ресурс] / К. К. Досмухамбетов , Е. У. Акмуханов // «Қазақстан 2050» стратегиясы: дене шынықтыру мен спорт арқылыұлттың денсаулығын нығайту атты халықаралық ғылыми – тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2014.- Б.210-211


75
Д 70

Досмухамбетов, К. К.
    Балалардың денсаулығын сақтаудың педагогикалық мәселелері [Электронный ресурс] / К. К. Досмухамбетов , Е. У. Акмуханов // «Қазақстан 2050» стратегиясы: дене шынықтыру мен спорт арқылыұлттың денсаулығын нығайту атты халықаралық ғылыми – тәжірибелік конференцияның материалдары. - 2014. - Б. 210-211

ББК 75

Рубрики: Физическая культура и спорт

Кл.слова (ненормированные):
денсаулық -- педпгогика -- спорт -- Қазақстан-2050
Аннотация: Қазақстан Республикасының мектептерінде дене тәрбиесіне қатысты материалдық базаны жақсарту,спорт секцияларын көбейту,білікті спорт мамандарымен толықтыру,салауатты өмір салтын насихаттау оқушылардың денсаулығын нығайтуға әсерін тигізетіні сөзсіз.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Акмуханов, Е.У.

22.1
К 28

Қасымова, А. Х
    Сандарды модуль бойынша көбейтудің қолданыстағы әдістерін талдау [Текст] / А.Х Қасымова // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б. 163-166.

ББК 22.1

Рубрики: Математика

Кл.слова (ненормированные):
асимметриялық криптоалгоритмдер -- модулге келтіру -- жіктеу -- Сандарды модуль -- Симметриялық криптожүйелер -- ассимметриялық криптожүйелер -- көбейту -- квадраттау -- модуль бойынша келтіру
Аннотация: ^*Симметриялық криптожүйелермен салыстырғанда қауіпсіздігі жоғары ассимметриялық криптожүйелерді кеңінен қолдану олардың төмен жылдамдығымен шектеледі, өйткені шифрлау және дешифрлау процедуралары өте үлкен сандармен күрделі және көлемді математикалық есептеулер жүргізуді қажет етеді. Ашық кілттің криптожүйелері үшін негізгі операция-бүтін сандарды Р модулі бойынша (a^x modP) дәрежесіне көтеру. Бұл процедура "көбейту", "квадраттау" және "модуль бойынша келтіру" операцияларын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Жұмыстың мақсаты асимметриялық криптожүйелерде деректерді шифрлау және дешифрлау процедураларында қолданылатын сандарды модуль бойынша көбейту әдістеріне шолу жүргізіп талдау болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ

Қасымова, А.Х Сандарды модуль бойынша көбейтудің қолданыстағы әдістерін талдау [Текст] / А.Х Қасымова // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022.- Б.163-166.

4.

Қасымова, А.Х Сандарды модуль бойынша көбейтудің қолданыстағы әдістерін талдау [Текст] / А.Х Қасымова // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022.- Б.163-166.


22.1
К 28

Қасымова, А. Х
    Сандарды модуль бойынша көбейтудің қолданыстағы әдістерін талдау [Текст] / А.Х Қасымова // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б. 163-166.

ББК 22.1

Рубрики: Математика

Кл.слова (ненормированные):
асимметриялық криптоалгоритмдер -- модулге келтіру -- жіктеу -- Сандарды модуль -- Симметриялық криптожүйелер -- ассимметриялық криптожүйелер -- көбейту -- квадраттау -- модуль бойынша келтіру
Аннотация: ^*Симметриялық криптожүйелермен салыстырғанда қауіпсіздігі жоғары ассимметриялық криптожүйелерді кеңінен қолдану олардың төмен жылдамдығымен шектеледі, өйткені шифрлау және дешифрлау процедуралары өте үлкен сандармен күрделі және көлемді математикалық есептеулер жүргізуді қажет етеді. Ашық кілттің криптожүйелері үшін негізгі операция-бүтін сандарды Р модулі бойынша (a^x modP) дәрежесіне көтеру. Бұл процедура "көбейту", "квадраттау" және "модуль бойынша келтіру" операцияларын қолдану арқылы жүзеге асырылады. Жұмыстың мақсаты асимметриялық криптожүйелерде деректерді шифрлау және дешифрлау процедураларында қолданылатын сандарды модуль бойынша көбейту әдістеріне шолу жүргізіп талдау болып табылады
Держатели документа:
ЗКУ

22.1
А 52


    6 сынып математикасындағы көбейтудің дәстүрлі емес тәсілдері [Текст] / Р. Д. Сейлова, А. С. Әбдіғапар, Қ. А. Бердибаева [и др.] // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б. 213-217.

ББК 22.1

Рубрики: Математика

Кл.слова (ненормированные):
математика -- Пифагор кестесі -- квадрат -- көбейткіштер -- ұяшықтар -- сандар -- цифрлар
Аннотация: Көбейту кестесін "Пифагор кестесі" деп те атайды, әсіресе ол квадрат түрінде ұсынылған кезде, оның жақтары көбейткіштер, ал ұяшықтарда олардың көбейтіндісі жазылады. Еуропалық мәдениетте көбейтудің дәл осы қарастырылады. Сонымен қатар, өте қызықты факт бар: кестенің авторлығы Пифагорға тиесілі екендігі туралы бірде-бір жазбаша дәлел табылған жоқ. Тек жанама дәлелдер бар. Оның ілімінің ізбасары-біздің заманымыздың I және II ғасырларының басында өмір сүрген Герас Никомах кестені өзінің "арифметикаға кіріспе"атты еңбегінде бізге таныс түрде жазды. Ол авторлық ежелгі грек ғалымы Пифагорға тиесілі деп мәлімдеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейлова, Р.Д.
Әбдіғапар, А.С.
Бердибаева, Қ.А.
Жағыпарова, Г.С.
Жумагазина, А.Е.

6 сынып математикасындағы көбейтудің дәстүрлі емес тәсілдері [Текст] / Р. Д. Сейлова, А. С. Әбдіғапар, Қ. А. Бердибаева [и др.] // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022.- Б.213-217.

5.

6 сынып математикасындағы көбейтудің дәстүрлі емес тәсілдері [Текст] / Р. Д. Сейлова, А. С. Әбдіғапар, Қ. А. Бердибаева [и др.] // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022.- Б.213-217.


22.1
А 52


    6 сынып математикасындағы көбейтудің дәстүрлі емес тәсілдері [Текст] / Р. Д. Сейлова, А. С. Әбдіғапар, Қ. А. Бердибаева [и др.] // Физика-математика ғылымдарының докторы, академик А.Д.Таймановтың туғанына 105 жыл толуына орай және М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 – жылдығына арналған «Тайманов оқулары – 2022» халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 30 қараша 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б. 213-217.

ББК 22.1

Рубрики: Математика

Кл.слова (ненормированные):
математика -- Пифагор кестесі -- квадрат -- көбейткіштер -- ұяшықтар -- сандар -- цифрлар
Аннотация: Көбейту кестесін "Пифагор кестесі" деп те атайды, әсіресе ол квадрат түрінде ұсынылған кезде, оның жақтары көбейткіштер, ал ұяшықтарда олардың көбейтіндісі жазылады. Еуропалық мәдениетте көбейтудің дәл осы қарастырылады. Сонымен қатар, өте қызықты факт бар: кестенің авторлығы Пифагорға тиесілі екендігі туралы бірде-бір жазбаша дәлел табылған жоқ. Тек жанама дәлелдер бар. Оның ілімінің ізбасары-біздің заманымыздың I және II ғасырларының басында өмір сүрген Герас Никомах кестені өзінің "арифметикаға кіріспе"атты еңбегінде бізге таныс түрде жазды. Ол авторлық ежелгі грек ғалымы Пифагорға тиесілі деп мәлімдеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейлова, Р.Д.
Әбдіғапар, А.С.
Бердибаева, Қ.А.
Жағыпарова, Г.С.
Жумагазина, А.Е.

74.58
Р 36


    Ректор экспедициялық кездесті [Текст] // Өрлеу. - 2024. - 29 мамыр. - №5. - Б. 2.

ББК 74.58

Рубрики: Высшее образование

Кл.слова (ненормированные):
Мемлекет басшысы -- Қ.Тоқаев -- су ресурстар -- ҚР Ғылым және жоғары білім министрі -- Саясат Нұрбек -- ғалымдар -- М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- география -- Ректор
Аннотация: Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев су ресурстарын ұқыпты пайдалану мәселесіне ерекше назар аударады. Сондай-ақ, елдегі су тасқынына байланысты ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек бұл басым міндеттердің бірі екенін бірнеше рет атап өтті. Ол ТЖ штабына тартылған ғалымдардың санын көбейту және жедел есептеулер жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасау қажеттігіне тоқталды. Осы мақсатта М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің ғалымдары ҚР ҒЖЖБМ ҒК «география және су қауіпсіздігі институтының» сарапшыларымен белсенді ынтымақтастықта.
Держатели документа:
ЗКУ

Ректор экспедициялық кездесті [Текст] // Өрлеу. - 2024. - 29 мамыр. - №5.- Б.2.

6.

Ректор экспедициялық кездесті [Текст] // Өрлеу. - 2024. - 29 мамыр. - №5.- Б.2.


74.58
Р 36


    Ректор экспедициялық кездесті [Текст] // Өрлеу. - 2024. - 29 мамыр. - №5. - Б. 2.

ББК 74.58

Рубрики: Высшее образование

Кл.слова (ненормированные):
Мемлекет басшысы -- Қ.Тоқаев -- су ресурстар -- ҚР Ғылым және жоғары білім министрі -- Саясат Нұрбек -- ғалымдар -- М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- география -- Ректор
Аннотация: Мемлекет басшысы Қ.Тоқаев су ресурстарын ұқыпты пайдалану мәселесіне ерекше назар аударады. Сондай-ақ, елдегі су тасқынына байланысты ҚР Ғылым және жоғары білім министрі Саясат Нұрбек бұл басым міндеттердің бірі екенін бірнеше рет атап өтті. Ол ТЖ штабына тартылған ғалымдардың санын көбейту және жедел есептеулер жүргізу үшін қажетті жағдайлар жасау қажеттігіне тоқталды. Осы мақсатта М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің ғалымдары ҚР ҒЖЖБМ ҒК «география және су қауіпсіздігі институтының» сарапшыларымен белсенді ынтымақтастықта.
Держатели документа:
ЗКУ

28
К 13

Кажымуратова, Ж. С.
    Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.

ББК 28

Рубрики: Биология

Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.

Кажымуратова, Ж.С. Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1.- Б.301-311.

7.

Кажымуратова, Ж.С. Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1.- Б.301-311.


28
К 13

Кажымуратова, Ж. С.
    Өсуді реттеуші заттардың өсімдіктерді тұқыммен көбейтудегі әсері [Текст] / Ж. С. Кажымуратова, Х. С. Сенбаева, Қ. Т. Таңатарова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 301-311.

ББК 28

Рубрики: Биология

Кл.слова (ненормированные):
өсу процесі -- даму процесі -- синтетикалық стимуляторлар -- гетероауксин -- эпин-экстра -- янтарь қышқылы -- циркон -- цитокинин -- тұқым -- өскін -- вегетативті -- генеративті
Аннотация: Өсімдіктердің жалпы тіршілік дәуірі өсу және даму деген ұғымдармен сипатталады. Өсімдіктердің салмағы мен көлемі, оның органдарының саны мен мөлшері және клеткалар санының артуы, сондай-ақ жаңадан протоплазма түзілу процестері өсу деп аталады. Өсу процесі – өсімдік органдарының ұзарып, енденіп, жуандап, көлемінің, салмағының ұлғаюымен, және жеке мүшелерінің жаңадан қалыптасып, сандарының көбеюімен бейнеленеді. Өсімдіктің тіршілік мерзімі өсу және көбею деген екі кезеңге бөлінеді. Бірінші – өсу кезеңіндегі жапырақтары, сабақтары, тамырлары қарқынды қалыптасып, көбейіп, бұтақтанады, түптенеді, гүл мүшелері қалыптасады. Екінші кезеңде өсімдік гүлденіп, жемістенеді. Өсімдік гүлденгеннен кейін ондағы физиологиялық және биохимиялық процестер өзгеріп, жеке өсу мүшелерінің ылғалдылығы төмендеп, жапырақтағы азотты қосындылардың мөлшері күрт азаяды да, органикалық заттар сақтағыш орындарға шоғырланып, сабақтың ұзарып өсуі тоқтайды. Өсімдіктің дамуы деген ұғым сапалы физиологиялық және морфологиялық, биохимиялық өзгерістерді бейнелейді. Организмдегі сапалық өзгеріс процестерін даму деп атайды, бұл жағдайда организм қызметінің жаңа түрлері немесе жаңа формалар пайда болады. Мысалы, өркендегі жапырақтар санының артуы өсу құбылысы болып табылады. Тұқымның өскінге айналуы, меристемалық клетканың өткізгіш ткань клеткасына өзгеруі даму процестері болып саналады. Бұндай өзгерістер организмде жаңа құрылымдардың пайда болуына байланысты өсімдіктің тіршілік өмірінің – онтогенезінің белгілі сатыларын – жастық шағын, жетілуін, көбею, қартаю және тіршілігінің тоқтау кезеңдерін сипаттайды. Өсімдіктерді өсіру барысында аз уақыт аралығында, сонымен қатар мол өнім алуда синтетикалық стимуляторларды қолдануға болады. Өсімдіктердің кейбір бөліктерінде стимуляторлардың мөлшері айрықша көп болады: мысалы, ауксиндермен сабақтың жоғарғы меристемалары, гиббереллиндермен – жапырақтары, цитокининдермен – тамыры мен дәні бай. Өсу стимуляторлары әртүрлі өсу процестеріне себеп болады, бұл процестерге өсімдіктердің белсенді өсуі, генерациялық дамуы, тропизмдер, регенерация және т.б. жатады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сенбаева, Х.С.
Таңатарова, Қ.Т.

Страница 1, Результатов: 7

 

Все поступления за 
Или выберите интересующий месяц