Электронный каталог

26.222.6
К 20
Қапиз, Б. Г.
    Сарышығанақ көлінің макрозообентос қауымдастығының сипаттамасы [Текст] / Б. Г. Қапиз, А. Е. Сарманов // Қаныш Сәтбаевтың 125 жылдық мерейтойына арналған 81-ші халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференциясының материалдары. - Орал, 2024. - 12 сәуір . - Б. 163-166.
ББК 26.222.6

Рубрики: Гидрология озер и водохранилищ. Озероведение

Кл.слова (ненормированные):
Сарышығанақ -- Көлдер -- география -- Климат -- гидрография -- су -- омыртқасыздары -- Гидробиологиялық ғылыми-зерттеу жұмыстары -- зообентос
Аннотация: Көлдер Қазақстан халқының өмірі мен қызметінде маңызды табиғат қалыптастырушы және экологиялық-әлеуметтік-экономикалық рөл атқарады. Әрбір көл және олардың біртекті топтары - бұл көл қазаншұңқырларының табиғаты мен құрылымы, көлге түсетін жер үсті және жер асты ағындары, судың булануы және оның жер үсті және жер асты ағындарының жағдайлары тығыз үйлесетін және өзара байланысатын ерекше географиялық кешен. Климаттық жағдайлар мен су балансының жылдар мен жыл мезгілдеріндегі өзгерістері көлдердің ауданы мен режимінің, олардың суларының минералдануы мен тұз құрамының тұрақсыздығын анықтайды. Көлдердің су және тұз баланстары негізінен аймақтық жағдайларға байланысты. Құрғақшылықтың солтүстіктен оңтүстікке қарай өсуіне сәйкес ағынсыз көлдер үлесі мен көл суларының минералдану артып келеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сарманов, А.Е.

72
Ж 22
Жақсығалиев, Ж.
    Ұлағатты ұстазымыз еді... [Текст] / Ж. Жақсығалиев // Өркен. - 2024. - 25 желтоқсан. - №11. - Б. 10.
ББК 72

Рубрики: наука

Кл.слова (ненормированные):
Күнделікті күйбең тірлік -- Университет -- Студенттік жылдар -- Ұстаздар -- Бақтығұл Бірімжаров -- Ғаділше Айталиев -- Ғинаятолла Қарабалин -- Амантұрлы Сүлейменов -- Мəңгілік
Аннотация: Күнделікті күйбең тірлікті шиырлап жүрген жанға күн артынан күн, ай артынан ай, жыл артынан жыл өткені білінбейді екен. Универ қабырғасында бүтін құртты бөліп, жарты құртты жарып жеп, қызығы мен қиындығы мол студенттік жылдарды өткізгеніміз күні кеше сияқты еді. Иə, одан бері де 30 жылға жуық уақыт сырғып өте шығыпты. Бізге А.С.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтында арнаулы пəндерден дəріс жүргізген мүйізі қарағайдай Бақтығұл Бірімжаров, Ғаділше Айталиев, Ғинаятолла Қарабалин, Амантұрлы Сүлейменов сынды ұлағатты ұстаздарымыз бүгінде қыр басына шығып, мəңгілікке тыным тапты. Беу, дүние-ай, десеңізші! Жазмыштан озмыш жоқ! Амантұрлы ағамыздың да фəни дүниедегі дəм- тұзы таусылып, бұ жалғаннан бақиға озғанына жыл айналыпты. Сірə, «Өмір – өзен» деген осы шығар.
Держатели документа:
БҚУ

63
Б 82
Боранбаева, Б.
    Жетісайдағы депортация құрбандарына ескерткіш тақтатас қойылды [Текст] / Б. Боранбаева // Өркен. - 2024. - 25 желтоқсан. - №11. - Б. 11.
ББК 63

Рубрики: тарих

Кл.слова (ненормированные):
Жетісай аймағы -- Депортация -- Бөкей Орда -- Капустин Яр -- Әскери сынақ алаңы -- Республикалық ішкі депортация -- Колхоз шаруашылықтары -- Эпидемиялық аурулар -- Әлеуметтік инфрақұрылым -- Демографиялық зардаптар
Аннотация: Күнделікті күйбең тірлікті шиырлап жүрген жанға күн артынан күн, ай артынан ай, жыл артынан жыл өткені білінбейді екен. Универ қабырғасында бүтін құртты бөліп, жарты құртты жарып жеп, қызығы мен қиындығы мол студенттік жылдарды өткізгеніміз күні кеше сияқты еді. Иə, одан бері де 30 жылға жуық уақыт сырғып өте шығыпты. Бізге А.С.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институтында арнаулы пəндерден дəріс жүргізген мүйізі қарағайдай Бақтығұл Бірімжаров, Ғаділше Айталиев, Ғинаятолла Қарабалин, Амантұрлы Сүлейменов сынды ұлағатты ұстаздарымыз бүгінде қыр басына шығып, мəңгілікке тыным тапты. Беу, дүние-ай, десеңізші! Жазмыштан озмыш жоқ! Амантұрлы ағамыздың да фəни дүниедегі дəм- тұзы таусылып, бұ жалғаннан бақиға озғанына жыл айналыпты. Сірə, «Өмір – өзен» деген осы шығар.
Держатели документа:
БҚУ

28
С 17
Самбаев, Н. С.
    Кіші Арал теңізіндегі қазіргі экологиялық өзгерістер жағдайында кәсіптік тұқы балықтарының (cyprinoidei) биологиялық ерекшеліктері мен ауланым динамикасы [Текст] / Н. С. Самбаев, С. Е. Шарахметов, С. Бердіахметқызы // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 445-461.
ББК 28

Рубрики: Биология

Кл.слова (ненормированные):
Кіші Арал теңізі -- кәсіптік тұқы балықтары -- биотоп -- гидроэкология -- ауланым
Аннотация: Кіші Арал теңізінің 2006 жылдан бастап гидроэкологиялық жағдайының қалпына келуіне байланысты, көптеген балық түрлеріне өмір сүру мүмкіндігі жоғарылады. Судың тұздылығы 10 промиллеге дейін түсіп, қоректік базасы қалпына келе бастады. Алайда он жыл өте теңіздің гидрологиялық жағдайы біртіндеп нашарлап, қалыпты қолайлы деңгейі 42 БЖм ауданы 330000 га дан, қазіргі кезеңде деңгейі 40,8 БЖм, ауданы 285000 га дейін төмендеді. Кіші Арал теңізінде басым бөлігін тұқы (Cyprinoidei) балық түрлері құрайды, яғни барлық 22 түрдің 13 түрі тұқы балықтарына тиесілі. Олар теңізде біркелкі таралмаған, себебі теңіз үш түрлі биотопқа – тұзды, тұздылау және тұщы аудандарға бөлініп, мекен ету ортасының су құрамы, қоректік қоры өзгеше болып келеді. Кіші Арал теңізінде зерттеу жұмыстары салыстырмалы түрде биотоптарда құрма аулармен жүргізіліп, кәсіптік балықтардың биологиялық өлшемдері талданды. Мақалада Кіші Арал теңізіндегі тұқы балық түрлерінің соңғы жылдардағы жағдайы, ұзындық-жастық құрылымы және биотоптар бойынша мекен ету ерекшелігі жазылған. Келешекте тұқы (Cyprinoidei) балық түрлерінің теңізде қолайлы жағдайда өсіп-өну үшін ұсыныстар келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шарахметов, С.Е.
Бердіахметқызы, С.

42.11
М 36
Махамбетов, Э. М.
    Шалқар көлінің маңындағы астық тұқымдас және жусанды қауымдастықтар [Текст] / Э. М. Махамбетов, С. Н. Бохорова, А. С. Бисенгазиева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 69-73.
ББК 42.11

Рубрики: Зерновые и зернобобовые культуры

Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан облысы -- Өзен -- Шалқар көлі -- еуразиялық дала -- астық қауымдастықтар -- жусан қауымдастықтар -- климат -- Шалқар көлінің кешкі көрінісі -- дұғаш -- ақ жусан -- қара жусан
Аннотация: Батыс Қазақстан облысының аумағында 3260 көл бар, олардың 97%-ының ауданы 1 км2-ден аз. Көлдердің жалпы ауданы 908 км2, оның 20% шағын көлдер. Өзен алабында Оралдағы және аймақтағы ең үлкен көл - Шалқар көлі болып есептеледі. Шалқар көлі - Батыс Қазақстан облысының еуразиялық дала аймағында орналасқан. Ол тұзды күмбезді құрылымның шөгу науасында қалыптасқан көл айдыны болып саналады (сурет 1). ХХ ғасырдың соңындағы мәліметтер бойынша көлдің физикалық көрсеткіштері: солтүстіктен оңтүстікке қарай ұзындығы 18 км, ені батыстан шығысқа – 14 км құраған. Көлдің орташа бетінің ауданы 200 км2, көлдің орташа тереңдігі 7 м, максимум 12 м-ге дейін, судың минералдануы 2,9-6,7 г/л шегіндегі көрсеткішке тең. Жағалау сызығы үзілмеген дерлік. Жағалау суларының ені бірнеше метрден 500-1000 м-ге дейін болды. Шалқар көлінің алабында және маңында климаты күрт континенттік
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бохорова, С.Н.
Бисенгазиева, А.С.

26.89
Т 87
Тургумбаев, А. А.
    Аралсор тұзды күмбезі. [Текст] / А. А. Тургумбаев // Соқпақ тропинка . - 2024. - №6. - Б. 22-24
ББК 26.89

Рубрики: Өлкетану

Кл.слова (ненормированные):
сор -- тұзды күмбез -- ақбөкен -- мүйіс -- резерват
Аннотация: Мақалада университет ғалымдарының 2024 жылғы ұйымдастырған "Аралсор -2024" ғылыми экспедициясының бір бөлігі қамтылған. Батыс Қазақстан облысындағы Аралсор тұзды күмбезі қазіргі уақытта зерттелмеген табиғат нысанының бірі. Экспедицияның мақсаты Бөкейорда мемлекеттік табиғи резерваты аймағынан екі мемлекет ғалымдарының ұсыныстарымен "Аралсор халықаралық ғылыми жартылай стационарын құру" бойынша ғылыми жоба аясында жүргізілуде. Ғылыми экспедиция барысында Ащыөзек пен Кіші Өзендері алабында орналасқан табиғат нысаны сорлардың орналасуын , олардың шаруашылықтағы және дала жануарлары үшін маңызын анықтау жүргізілді.
Держатели документа:
БҚУ