База данных: Статьи ППС
Страница 1, Результатов: 9
Отмеченные записи: 0
1.
Подробнее
А 95
Ахметова, Ұ. Т.
Орынбор мұрағаттық комиссиясы тарихының методологиялық мәселелері [Электронный ресурс] / Ұ. Т. Ахметова // М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің хабаршысы. - Орал, 2011. - №4(4). - Б. 29-40
ББК 63.3
Рубрики: история
Кл.слова (ненормированные):
оырнбор мұрағаты -- мұрағат -- тарих методологиясы
Аннотация: Мақалада М. Шоқай ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасыр бас кезеңінде орыс шенеуніктерінің де қазақ тарихындағы ұстанымдарын қатаң сынға алып, оны ғылымға жасалған қиянат деп есептеп, тарихта тек қана ақиқат жазылуы тиіс деген тоқтамға келген деп жазылған.
Держатели документа:
ЗКГУ
А 95
Ахметова, Ұ. Т.
Орынбор мұрағаттық комиссиясы тарихының методологиялық мәселелері [Электронный ресурс] / Ұ. Т. Ахметова // М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан мемлекеттік университетінің хабаршысы. - Орал, 2011. - №4(4). - Б. 29-40
Рубрики: история
Кл.слова (ненормированные):
оырнбор мұрағаты -- мұрағат -- тарих методологиясы
Аннотация: Мақалада М. Шоқай ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасыр бас кезеңінде орыс шенеуніктерінің де қазақ тарихындағы ұстанымдарын қатаң сынға алып, оны ғылымға жасалған қиянат деп есептеп, тарихта тек қана ақиқат жазылуы тиіс деген тоқтамға келген деп жазылған.
Держатели документа:
ЗКГУ
2.
Подробнее
И 87
Исмаилов, А. И.
Генерал Сабыр Рақымовтың 1943 жылғы майдандағы ерлігі [Электронный ресурс] / А. И. Исмаилов, С. Н. Әлібек // М.Өтемісов Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті хабаршысы. - 2013. - № 1. - Б. 299-306
ББК 63.3
Рубрики: Тарих
Кл.слова (ненормированные):
офицер -- дивизия -- шен -- әскер -- соғыс -- генерал -- рақымов
Аннотация: Мақалада Ұлы Отан соғысы кезеңінде қазақ ұлтынан шыққан офицерлердің арасында бірінші болып жоғары дәрежелі генерал шеніне қол жеткізген С.О. Рақымовтың ерлігі жазылған. С.Рақымов сарбаздарын ұрысқа жеке өзі бастап барып, тың шабуылдаушы мәнердегі басшылық шеберлігін көрсеткен.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Әлібек, С.Н.
И 87
Исмаилов, А. И.
Генерал Сабыр Рақымовтың 1943 жылғы майдандағы ерлігі [Электронный ресурс] / А. И. Исмаилов, С. Н. Әлібек // М.Өтемісов Батыс Қазақстан мемлекеттік университеті хабаршысы. - 2013. - № 1. - Б. 299-306
Рубрики: Тарих
Кл.слова (ненормированные):
офицер -- дивизия -- шен -- әскер -- соғыс -- генерал -- рақымов
Аннотация: Мақалада Ұлы Отан соғысы кезеңінде қазақ ұлтынан шыққан офицерлердің арасында бірінші болып жоғары дәрежелі генерал шеніне қол жеткізген С.О. Рақымовтың ерлігі жазылған. С.Рақымов сарбаздарын ұрысқа жеке өзі бастап барып, тың шабуылдаушы мәнердегі басшылық шеберлігін көрсеткен.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Әлібек, С.Н.
3.
Подробнее
Б 18
Байбулсинова, А. С.
Патшалық Ресейдің ХҮІІІ-ХІХ ғасырлардағы Қазақстанды рухани отарлау саясатының зерттелуі мәселелері [Текст] / А. С. Байбулсинова // БҚМУ хабаршысы=Вестник ЗКГУ. - 2014. - №2. - Б. 260-269
ББК 63
Рубрики: Тарих
Кл.слова (ненормированные):
патшалық ресей -- рухани- мәдени отарлау -- іі академиялық экспедиция -- статистикалық мәліметтер -- әскерилер мен шенеуніктер мәліметтері -- мемлекетаралық байланыстар -- кеңестік кезең құжаттары -- тәуелсіз қазақстан
Аннотация: Мақалада патшалық Ресейдің ХҮІІІ-ХІХ ғасырлардағы Қазақстанда рухани- мәдени даму тарихи мен оның ерекшеліктері туралы жазылған ғылыми еңбектерге сипаттама берілген.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ
Б 18
Байбулсинова, А. С.
Патшалық Ресейдің ХҮІІІ-ХІХ ғасырлардағы Қазақстанды рухани отарлау саясатының зерттелуі мәселелері [Текст] / А. С. Байбулсинова // БҚМУ хабаршысы=Вестник ЗКГУ. - 2014. - №2. - Б. 260-269
Рубрики: Тарих
Кл.слова (ненормированные):
патшалық ресей -- рухани- мәдени отарлау -- іі академиялық экспедиция -- статистикалық мәліметтер -- әскерилер мен шенеуніктер мәліметтері -- мемлекетаралық байланыстар -- кеңестік кезең құжаттары -- тәуелсіз қазақстан
Аннотация: Мақалада патшалық Ресейдің ХҮІІІ-ХІХ ғасырлардағы Қазақстанда рухани- мәдени даму тарихи мен оның ерекшеліктері туралы жазылған ғылыми еңбектерге сипаттама берілген.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ
4.
Подробнее
К 33
Кенесова, А. С.
Бөкей ордасынан шыққан әскери тұлғалар [Текст] / // "Жаңа ғасырдағы білім мен ғылым" атты магистранттардың ғылыми мақалалар жинағы. - 2016. - Б.59-62.
ББК 68
Рубрики: Военное дело
Кл.слова (ненормированные):
Бөкей Ордасы -- корнет -- Паж корпусы -- князь Шыңғыс -- әскери майор -- Орынбор кадет корпусы -- Бөкейлік зиялылар -- Жәңгір немересі
Аннотация: Мақалада Бөкей Ордасындағы әскери шенін алған, Ресей империясының алдыңғы қатарлы оқу орындарында білім алып, Қазақстанға қызмет жасаған бірқатар тұлғалар туралы мәліметтер қарастырылған.
Держатели документа:
БҚМУ
К 33
Кенесова, А. С.
Бөкей ордасынан шыққан әскери тұлғалар [Текст] / // "Жаңа ғасырдағы білім мен ғылым" атты магистранттардың ғылыми мақалалар жинағы. - 2016. - Б.59-62.
Рубрики: Военное дело
Кл.слова (ненормированные):
Бөкей Ордасы -- корнет -- Паж корпусы -- князь Шыңғыс -- әскери майор -- Орынбор кадет корпусы -- Бөкейлік зиялылар -- Жәңгір немересі
Аннотация: Мақалада Бөкей Ордасындағы әскери шенін алған, Ресей империясының алдыңғы қатарлы оқу орындарында білім алып, Қазақстанға қызмет жасаған бірқатар тұлғалар туралы мәліметтер қарастырылған.
Держатели документа:
БҚМУ
5.
Подробнее
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Ғұмар Қараш - жәдидшіл тұлға [Текст] / Б.С. Боранбаева // "Қазақстан тарихы мәселелері және академик Т.З.Рысбековтың ғылыми мектебі" атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары, 29 қыркүйек. - Орал : М. Өтемісов атындағы БҚМУ РБО, 2017. - Б. 80-83
ББК 63.3(5 Каз)
Рубрики: Қазақстан тарихы
Кл.слова (ненормированные):
Ғұмар Қараш -- Қараш -- Жәдидия -- Мәдени ағартушылық -- Жәдид
Аннотация: Жәдидия – ХІХ ғасырдың аяқ шені мен ХХ ғасырдың басы аралығында Ресей империясы деңгейіндегі түркі халықтары арасында қалыптасқан жаңару қозғалысы. Басты идеологиясы – заманауи үрдістерді енгізу жолымен қоғамды буржуазиялық дәуір талаптарына бейімдеу, әлеуметтік өмірді жаңалау.
Держатели документа:
БҚМУ
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Ғұмар Қараш - жәдидшіл тұлға [Текст] / Б.С. Боранбаева // "Қазақстан тарихы мәселелері және академик Т.З.Рысбековтың ғылыми мектебі" атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары, 29 қыркүйек. - Орал : М. Өтемісов атындағы БҚМУ РБО, 2017. - Б. 80-83
Рубрики: Қазақстан тарихы
Кл.слова (ненормированные):
Ғұмар Қараш -- Қараш -- Жәдидия -- Мәдени ағартушылық -- Жәдид
Аннотация: Жәдидия – ХІХ ғасырдың аяқ шені мен ХХ ғасырдың басы аралығында Ресей империясы деңгейіндегі түркі халықтары арасында қалыптасқан жаңару қозғалысы. Басты идеологиясы – заманауи үрдістерді енгізу жолымен қоғамды буржуазиялық дәуір талаптарына бейімдеу, әлеуметтік өмірді жаңалау.
Держатели документа:
БҚМУ
6.
Подробнее
С 20
Сарманов, А. Е.
Количественные показатели зообентоса озера Шалкар [Текст] / А. Е. Сарманов, Е. С. Султанов // Вестник ЗКГУ. - Уральск, 2020. - №4. - С. 362-369
ББК 26.22
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
Западно-Казахстанская область -- озеро Шалкар -- гидробиология -- зообентос
Аннотация: В статье представлены результаты гидробиологических исследовании озера Шалкар в летне-осенний период. По географическому расположению озеро Шалкар находится в полупустынной зоне. В общей сложности в 2018 годубыло отобрано 26 проб и в 2019 году 20 проб зообентоса по общепринятым гидробиологическим методикам. По результатам проведённых исследований в бентосных пробах в 2018 году отмечены 6 таксонов в 2019 году 10 таксонов донных организмов из двух классов: Malacostraca и Insecta. Из них: ракообразные 3 вида, насекомые 10 видов (полужесткокрылые 1 вид, личинки жесткокрылых 1 вид и личинки двукрылых 8 видов). Отмечено, что в составе бентосных сообществ по показателям численности и биомассы доминировали ракообразные и личинки хирономид. Расчёты индекса Шеннона–Уивера характеризовались низким видовым разнообразием сообществ всего 0,6 бит/экз.По классификации Китаева С.П. (2007) озеро Шалкар оценивается как водоёмочень низкойкормности. В целом состав донных беспозвоночных, количественные данные организмов зообентоса, уровень кормности озёр отличаются от литературных данных, имеющихся для данного региона, это напрямую связано с экологическим состоянием исследуемого водоема.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Султанов, Е.С.
С 20
Сарманов, А. Е.
Количественные показатели зообентоса озера Шалкар [Текст] / А. Е. Сарманов, Е. С. Султанов // Вестник ЗКГУ. - Уральск, 2020. - №4. - С. 362-369
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
Западно-Казахстанская область -- озеро Шалкар -- гидробиология -- зообентос
Аннотация: В статье представлены результаты гидробиологических исследовании озера Шалкар в летне-осенний период. По географическому расположению озеро Шалкар находится в полупустынной зоне. В общей сложности в 2018 годубыло отобрано 26 проб и в 2019 году 20 проб зообентоса по общепринятым гидробиологическим методикам. По результатам проведённых исследований в бентосных пробах в 2018 году отмечены 6 таксонов в 2019 году 10 таксонов донных организмов из двух классов: Malacostraca и Insecta. Из них: ракообразные 3 вида, насекомые 10 видов (полужесткокрылые 1 вид, личинки жесткокрылых 1 вид и личинки двукрылых 8 видов). Отмечено, что в составе бентосных сообществ по показателям численности и биомассы доминировали ракообразные и личинки хирономид. Расчёты индекса Шеннона–Уивера характеризовались низким видовым разнообразием сообществ всего 0,6 бит/экз.По классификации Китаева С.П. (2007) озеро Шалкар оценивается как водоёмочень низкойкормности. В целом состав донных беспозвоночных, количественные данные организмов зообентоса, уровень кормности озёр отличаются от литературных данных, имеющихся для данного региона, это напрямую связано с экологическим состоянием исследуемого водоема.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Султанов, Е.С.
7.
Подробнее
Р 95
Рысбеков, Т. З.
Санжар Асфендияровтың өмір жолы мен қызметі [Текст] / Т. З. Рысбеков, С. А. Куандихова // БҚУ хабаршысы. - 2021. - №3. - Б. 124-133
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
тарих ғылымы, -- ғалым -- дәрігер -- зерттеу -- шығарма -- монография -- педагог -- саясаткер -- саясат -- алашорда
Аннотация: Мақалада туған елінің көгіне жұлдызы жарқырап шыққан қазақтың ардақты ұлы, қоғам және мемлекет қайраткері, көреген саясаткер, дарынды ғалым, педагог, әрі жазушы , Қазақстанда ғылым мен білім беру ісінің білгірі және шебер ұйымдастырушы Санжар Асфендияров өмірі мен қызметі туралы баяндалған. Оның қазақ мемлкетінің қалыптасуы мен дамуына, білім беру жүйесі мен ғылымына, денсаулық сақтау саласына қосқан үлесі ұшаң теңіз. Санжар Асфендияров дүйім қазақта аты белгілі тұлғаларадың жұрнағы, болаттай тұяғы іспеттес. Әкесі Сейітжапар – сұлтан, Әбілхайыр ханның үлкен ұлы Айшуақ ханның ұрпағынан тараған патша әскерінің полковнигі шенінен отставкаға шыққан, жарты ғасырдан астам уақыт Түркістан өлкесінде қызмет еткен қазақ қайраткері, анасының есімі Гүландам Қасымова. Өзінің жарты ғасырдан астам мерзімге созылған қызмет жолын қатардағы порукчиктен бастаған Санжар Асфендияров туа біткен дарыны мен еңбекқорлығының арқасында Түркістан өлкесінің түркі - мұсылман халықтары үшін жоғары әскери атақ болып саналған - полковник шеніне қол жеткізеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Куандихова, С.А.
Р 95
Рысбеков, Т. З.
Санжар Асфендияровтың өмір жолы мен қызметі [Текст] / Т. З. Рысбеков, С. А. Куандихова // БҚУ хабаршысы. - 2021. - №3. - Б. 124-133
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
тарих ғылымы, -- ғалым -- дәрігер -- зерттеу -- шығарма -- монография -- педагог -- саясаткер -- саясат -- алашорда
Аннотация: Мақалада туған елінің көгіне жұлдызы жарқырап шыққан қазақтың ардақты ұлы, қоғам және мемлекет қайраткері, көреген саясаткер, дарынды ғалым, педагог, әрі жазушы , Қазақстанда ғылым мен білім беру ісінің білгірі және шебер ұйымдастырушы Санжар Асфендияров өмірі мен қызметі туралы баяндалған. Оның қазақ мемлкетінің қалыптасуы мен дамуына, білім беру жүйесі мен ғылымына, денсаулық сақтау саласына қосқан үлесі ұшаң теңіз. Санжар Асфендияров дүйім қазақта аты белгілі тұлғаларадың жұрнағы, болаттай тұяғы іспеттес. Әкесі Сейітжапар – сұлтан, Әбілхайыр ханның үлкен ұлы Айшуақ ханның ұрпағынан тараған патша әскерінің полковнигі шенінен отставкаға шыққан, жарты ғасырдан астам уақыт Түркістан өлкесінде қызмет еткен қазақ қайраткері, анасының есімі Гүландам Қасымова. Өзінің жарты ғасырдан астам мерзімге созылған қызмет жолын қатардағы порукчиктен бастаған Санжар Асфендияров туа біткен дарыны мен еңбекқорлығының арқасында Түркістан өлкесінің түркі - мұсылман халықтары үшін жоғары әскери атақ болып саналған - полковник шеніне қол жеткізеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Куандихова, С.А.
8.
Подробнее
А 37
Айжарикова, А. С.
Мақаш Бекмұхамедов және оның ұрпақтары [Текст] / А. С. Айжарикова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 20-23.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов -- Мақаш Әкім -- тарих -- Ішкі Орда -- Атырау облысы -- Мақаш-правитель
Аннотация: Ел арасында үлкен беделге ие болып, аса зор құрметпен «Мақаш Әкім» деп атаған Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов-белгілі қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым. 12 ата Байұлының шеркеш руынан шыққан. Алғаш Жәңгір мектебінде сауат ашқан соң, 1844-1851 жылдары Орынбордағы Неплюев кадет корпусында оқып, кіші унтер-офицер атағын (зауряд-жүзбасы) шені алып шығады.Билік дарыған Түрке би әулетінің жалғасы болған Мақаш (Мұхамеджан) 1830 жылы Ішкі Орда, қазіргі Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының Сасықтау деген жерінде, дәулетті отбасында дүниеге келді. Көзі тірісінде халық құрметпен "Мақаш-правитель" (әкім, әмірші, басқарушы Мақаш) деп атаған Мұхамеджан шолтырұлы Бекмұхаметов ресми анықтамалықтарда қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаушы, этнограф, шешен, би, әкім, күйші делінеді. Мақаш тумысында Шеркеш, одан Қойыс, Қойыстың Дербіс бөлімінен. Шеркештен-Аққұба, Бөтік атты екі ұл туады. Бөтіктен -Қойыс, Жайық; Қойыстан-Тоқтағұл, Қашқыншы, Сүйініш, Сақау, Еламан; Жайықтан-Дербіс өрбиді. Ол төрт әйел алған. Бірінші әйелінен-Құлмас, Жамас, Нәзік. Екінші әйелі Зылихадан (Қаракемпір) -Тоқтар, Қошқар, Базар. Үшінші әйелінен -Сатай, Сатылған. Төртінші әйелінен Рахиладан-Түрке туады. Түрке-Мақаштың жетінші атасы көрінеді
Держатели документа:
ЗКУ
А 37
Айжарикова, А. С.
Мақаш Бекмұхамедов және оның ұрпақтары [Текст] / А. С. Айжарикова // М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің 90 жылдығына арналған «Ғылым және білім берудегі дәстүрлер мен инновациялар: тарих, қазіргі жағдай, перспективалар» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары (Орал, 5 қазан 2022 ж.). - Орал, 2022. - Б.2. - Б. 20-23.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов -- Мақаш Әкім -- тарих -- Ішкі Орда -- Атырау облысы -- Мақаш-правитель
Аннотация: Ел арасында үлкен беделге ие болып, аса зор құрметпен «Мақаш Әкім» деп атаған Мұхаметжан Шолтырұлы Бекмұхамбетов-белгілі қоғам қайраткері, ағартушы-ғалым. 12 ата Байұлының шеркеш руынан шыққан. Алғаш Жәңгір мектебінде сауат ашқан соң, 1844-1851 жылдары Орынбордағы Неплюев кадет корпусында оқып, кіші унтер-офицер атағын (зауряд-жүзбасы) шені алып шығады.Билік дарыған Түрке би әулетінің жалғасы болған Мақаш (Мұхамеджан) 1830 жылы Ішкі Орда, қазіргі Атырау облысындағы Құрманғазы ауданының Сасықтау деген жерінде, дәулетті отбасында дүниеге келді. Көзі тірісінде халық құрметпен "Мақаш-правитель" (әкім, әмірші, басқарушы Мақаш) деп атаған Мұхамеджан шолтырұлы Бекмұхаметов ресми анықтамалықтарда қазақ ауыз әдебиеті үлгілерін жинаушы, этнограф, шешен, би, әкім, күйші делінеді. Мақаш тумысында Шеркеш, одан Қойыс, Қойыстың Дербіс бөлімінен. Шеркештен-Аққұба, Бөтік атты екі ұл туады. Бөтіктен -Қойыс, Жайық; Қойыстан-Тоқтағұл, Қашқыншы, Сүйініш, Сақау, Еламан; Жайықтан-Дербіс өрбиді. Ол төрт әйел алған. Бірінші әйелінен-Құлмас, Жамас, Нәзік. Екінші әйелі Зылихадан (Қаракемпір) -Тоқтар, Қошқар, Базар. Үшінші әйелінен -Сатай, Сатылған. Төртінші әйелінен Рахиладан-Түрке туады. Түрке-Мақаштың жетінші атасы көрінеді
Держатели документа:
ЗКУ
9.
Подробнее
Б 42
Бекбаева, Т. А.
1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» қазақ қоғамындағы әкімшілік басқару жүйесінің өзгеруіне ықпалы [Текст] / Т. А. Бекбаева, Ф. А. Адилова, Б. М. Утеулиева // БҚУ Хабаршысы. - 2024. - №2. - Б. 169-180.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
империя -- ереже -- округ -- болыс -- старшын -- генерал-губернатор -- рулық қоғам -- сұлтан -- Уақытша Ереже -- тарих
Аннотация: Мақалада, 1867-1868 жж. реформалардың Қазақстандағы орыс саясатының генезисін, эволюциясын, орны мен рөлін және оның дәстүрлі қазақ қоғамының өзгеруіне ықпалы қарастырылған. Сонымен қатар, мақалада ХІХ ғ. отырықшылыққа бет бұрған қазақ көшпелілерінің территориялық бөлінісінің қалыптасуына негіз болған реформалардың қоғамдық-саяси үдерісі сараланған. Патша әкімшілігінің қазақ жерлерін басқарудың ерекше мемлекеттік-саяси жүйесін құру мақсатында қабылдаған әкімшілік реформалардың нәтижесінде қазақ даласында орыс шенеунігі басқарған мемлекеттік мекемелер салынды. Мақалада, 1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» қабылдануымен қазақ даласына енгізілген жаңа басқару жүйе Ресей империясының қазақ жерін отарлау саясатын күшейте түскендігі қарастырылған. Аталған реформалар Ресейдің боданы болған Қазақстанға көптеген өзгерістер әкелді және Ресей империясы қазақ жерінің табиғи ресурстарын иеленуді көздеді. Мақалада осы тарихи кезеңде еліміздің әкімшілік басқаруында орын алған өзгерістермен қатар, қазақ жеріне қоныс аударған орыс шаруаларының жергілікті қазақ халқының әкімшілік-саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуына тигізген кері әсері сараланған. Соған сәйкес, авторлар мақалада, 1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» енгізілуі қазақ тарихында қоныстандыру кезеңінің басталуына себеп болғандығын қазіргі көзқарас тұрғысынан қорытуды көздейді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Адилова, Ф.А.
Утеулиева, Б.М.
Б 42
Бекбаева, Т. А.
1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» қазақ қоғамындағы әкімшілік басқару жүйесінің өзгеруіне ықпалы [Текст] / Т. А. Бекбаева, Ф. А. Адилова, Б. М. Утеулиева // БҚУ Хабаршысы. - 2024. - №2. - Б. 169-180.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
империя -- ереже -- округ -- болыс -- старшын -- генерал-губернатор -- рулық қоғам -- сұлтан -- Уақытша Ереже -- тарих
Аннотация: Мақалада, 1867-1868 жж. реформалардың Қазақстандағы орыс саясатының генезисін, эволюциясын, орны мен рөлін және оның дәстүрлі қазақ қоғамының өзгеруіне ықпалы қарастырылған. Сонымен қатар, мақалада ХІХ ғ. отырықшылыққа бет бұрған қазақ көшпелілерінің территориялық бөлінісінің қалыптасуына негіз болған реформалардың қоғамдық-саяси үдерісі сараланған. Патша әкімшілігінің қазақ жерлерін басқарудың ерекше мемлекеттік-саяси жүйесін құру мақсатында қабылдаған әкімшілік реформалардың нәтижесінде қазақ даласында орыс шенеунігі басқарған мемлекеттік мекемелер салынды. Мақалада, 1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» қабылдануымен қазақ даласына енгізілген жаңа басқару жүйе Ресей империясының қазақ жерін отарлау саясатын күшейте түскендігі қарастырылған. Аталған реформалар Ресейдің боданы болған Қазақстанға көптеген өзгерістер әкелді және Ресей империясы қазақ жерінің табиғи ресурстарын иеленуді көздеді. Мақалада осы тарихи кезеңде еліміздің әкімшілік басқаруында орын алған өзгерістермен қатар, қазақ жеріне қоныс аударған орыс шаруаларының жергілікті қазақ халқының әкімшілік-саяси және әлеуметтік-экономикалық дамуына тигізген кері әсері сараланған. Соған сәйкес, авторлар мақалада, 1867-1868 жж. «Уақытша Ереженің» енгізілуі қазақ тарихында қоныстандыру кезеңінің басталуына себеп болғандығын қазіргі көзқарас тұрғысынан қорытуды көздейді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Адилова, Ф.А.
Утеулиева, Б.М.
Страница 1, Результатов: 9