База данных: Статьи ППС
Страница 36, Результатов: 376
Отмеченные записи: 0
351.
Подробнее
С 17
Самбаев, Н. С.
Кіші Арал теңізіндегі қазіргі экологиялық өзгерістер жағдайында кәсіптік тұқы балықтарының (cyprinoidei) биологиялық ерекшеліктері мен ауланым динамикасы [Текст] / Н. С. Самбаев, С. Е. Шарахметов, С. Бердіахметқызы // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 445-461.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Кіші Арал теңізі -- кәсіптік тұқы балықтары -- биотоп -- гидроэкология -- ауланым
Аннотация: Кіші Арал теңізінің 2006 жылдан бастап гидроэкологиялық жағдайының қалпына келуіне байланысты, көптеген балық түрлеріне өмір сүру мүмкіндігі жоғарылады. Судың тұздылығы 10 промиллеге дейін түсіп, қоректік базасы қалпына келе бастады. Алайда он жыл өте теңіздің гидрологиялық жағдайы біртіндеп нашарлап, қалыпты қолайлы деңгейі 42 БЖм ауданы 330000 га дан, қазіргі кезеңде деңгейі 40,8 БЖм, ауданы 285000 га дейін төмендеді. Кіші Арал теңізінде басым бөлігін тұқы (Cyprinoidei) балық түрлері құрайды, яғни барлық 22 түрдің 13 түрі тұқы балықтарына тиесілі. Олар теңізде біркелкі таралмаған, себебі теңіз үш түрлі биотопқа – тұзды, тұздылау және тұщы аудандарға бөлініп, мекен ету ортасының су құрамы, қоректік қоры өзгеше болып келеді. Кіші Арал теңізінде зерттеу жұмыстары салыстырмалы түрде биотоптарда құрма аулармен жүргізіліп, кәсіптік балықтардың биологиялық өлшемдері талданды. Мақалада Кіші Арал теңізіндегі тұқы балық түрлерінің соңғы жылдардағы жағдайы, ұзындық-жастық құрылымы және биотоптар бойынша мекен ету ерекшелігі жазылған. Келешекте тұқы (Cyprinoidei) балық түрлерінің теңізде қолайлы жағдайда өсіп-өну үшін ұсыныстар келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шарахметов, С.Е.
Бердіахметқызы, С.
С 17
Самбаев, Н. С.
Кіші Арал теңізіндегі қазіргі экологиялық өзгерістер жағдайында кәсіптік тұқы балықтарының (cyprinoidei) биологиялық ерекшеліктері мен ауланым динамикасы [Текст] / Н. С. Самбаев, С. Е. Шарахметов, С. Бердіахметқызы // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 445-461.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Кіші Арал теңізі -- кәсіптік тұқы балықтары -- биотоп -- гидроэкология -- ауланым
Аннотация: Кіші Арал теңізінің 2006 жылдан бастап гидроэкологиялық жағдайының қалпына келуіне байланысты, көптеген балық түрлеріне өмір сүру мүмкіндігі жоғарылады. Судың тұздылығы 10 промиллеге дейін түсіп, қоректік базасы қалпына келе бастады. Алайда он жыл өте теңіздің гидрологиялық жағдайы біртіндеп нашарлап, қалыпты қолайлы деңгейі 42 БЖм ауданы 330000 га дан, қазіргі кезеңде деңгейі 40,8 БЖм, ауданы 285000 га дейін төмендеді. Кіші Арал теңізінде басым бөлігін тұқы (Cyprinoidei) балық түрлері құрайды, яғни барлық 22 түрдің 13 түрі тұқы балықтарына тиесілі. Олар теңізде біркелкі таралмаған, себебі теңіз үш түрлі биотопқа – тұзды, тұздылау және тұщы аудандарға бөлініп, мекен ету ортасының су құрамы, қоректік қоры өзгеше болып келеді. Кіші Арал теңізінде зерттеу жұмыстары салыстырмалы түрде биотоптарда құрма аулармен жүргізіліп, кәсіптік балықтардың биологиялық өлшемдері талданды. Мақалада Кіші Арал теңізіндегі тұқы балық түрлерінің соңғы жылдардағы жағдайы, ұзындық-жастық құрылымы және биотоптар бойынша мекен ету ерекшелігі жазылған. Келешекте тұқы (Cyprinoidei) балық түрлерінің теңізде қолайлы жағдайда өсіп-өну үшін ұсыныстар келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шарахметов, С.Е.
Бердіахметқызы, С.
352.
Подробнее
А 92
Атырау мұнай өңдеу зауытының техногендік әсер ету аймағындағы топырақтың ластану дәрежесін бағалау [Текст] / А. А. Ошақбай, Т. А. Базарбаева, Г. А. Мұқанова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 499-510.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
топырақтың ластануы -- ауыр металдар -- экологиялық қауіп -- Атырау мұнай өңдеу зауыты -- жиынтық көрсеткіш -- техногендік әсер -- топырақтың химиялық құрамы -- экологиялық мониторинг -- ластаушы заттар -- тұрақты даму
Аннотация: Бұл мақалада Атырау мұнай өңдеу зауытының (АМӨЗ) техногендік әсер ету аймағындағы топырақтың ауыр металдармен ластану деңгейі зерттеледі. Зерттеудің негізгі мақсаты – зауыт аймағындағы топырақтың химиялық құрамындағы ауыр металдардың (мышьяк, никель, хром, кадмий және т.б.) концентрациясын анықтап, олардың экологиялық қауіпсіздігін бағалау. Зерттеу далалық және зертханалық әдістерді қолдану арқылы жүргізілді. Топырақтың химиялық ластануының жиынтық көрсеткіші (Zc) есептеліп, оның қауіптілік деңгейі бағаланды. Нәтижелер бойынша ауыр металдардың концентрациясы кейбір нүктелерде шекті рұқсат етілген концентрациядан (ШРК) бірнеше есе жоғары екені анықталды. Әсіресе, хром мен никельдің мөлшері экологиялық және адам денсаулығына үлкен қауіп төндіретін деңгейде. Зерттеу нәтижелері топырақтың ластану дәрежесін төмендету және экологиялық жағдайды жақсарту бойынша нақты ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді. Антропогендік әсерді азайту үшін экологиялық мониторинг жүйесін енгізу және қалпына келтіру шараларын жүргізу қажеттігі атап өтіледі
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ошақбай, А.А.
Базарбаева, Т.А.
Мұқанова, Г.А.
Қырғызбай, Қ.Т.
Әлимұратқызы, А.
А 92
Атырау мұнай өңдеу зауытының техногендік әсер ету аймағындағы топырақтың ластану дәрежесін бағалау [Текст] / А. А. Ошақбай, Т. А. Базарбаева, Г. А. Мұқанова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 499-510.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
топырақтың ластануы -- ауыр металдар -- экологиялық қауіп -- Атырау мұнай өңдеу зауыты -- жиынтық көрсеткіш -- техногендік әсер -- топырақтың химиялық құрамы -- экологиялық мониторинг -- ластаушы заттар -- тұрақты даму
Аннотация: Бұл мақалада Атырау мұнай өңдеу зауытының (АМӨЗ) техногендік әсер ету аймағындағы топырақтың ауыр металдармен ластану деңгейі зерттеледі. Зерттеудің негізгі мақсаты – зауыт аймағындағы топырақтың химиялық құрамындағы ауыр металдардың (мышьяк, никель, хром, кадмий және т.б.) концентрациясын анықтап, олардың экологиялық қауіпсіздігін бағалау. Зерттеу далалық және зертханалық әдістерді қолдану арқылы жүргізілді. Топырақтың химиялық ластануының жиынтық көрсеткіші (Zc) есептеліп, оның қауіптілік деңгейі бағаланды. Нәтижелер бойынша ауыр металдардың концентрациясы кейбір нүктелерде шекті рұқсат етілген концентрациядан (ШРК) бірнеше есе жоғары екені анықталды. Әсіресе, хром мен никельдің мөлшері экологиялық және адам денсаулығына үлкен қауіп төндіретін деңгейде. Зерттеу нәтижелері топырақтың ластану дәрежесін төмендету және экологиялық жағдайды жақсарту бойынша нақты ұсыныстар жасауға мүмкіндік береді. Антропогендік әсерді азайту үшін экологиялық мониторинг жүйесін енгізу және қалпына келтіру шараларын жүргізу қажеттігі атап өтіледі
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ошақбай, А.А.
Базарбаева, Т.А.
Мұқанова, Г.А.
Қырғызбай, Қ.Т.
Әлимұратқызы, А.
353.
Подробнее
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
ББК 28.088л6
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
354.
Подробнее
П 27
Перспективы устойчивого развития сельских территорий, потенциал развития экологического и агротуризма в Республике Казахстан [Текст] / А. Ш. Утарбаева, Г. К. Сатыбалдиева, Э. С. Бөрібай [и др.] // Вестник ЗКУ. - 2025. - №1. - С. 561-574.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
устойчивое развитие -- сельские территории -- экотуризм -- агротуризм -- Турция -- Республика Казахстан -- государственные программы
Аннотация: В статье рассмотрены правовые и социально-экономические аспекты развития экологического и аграрного туризма как одного из показателей устойчивого развития сельских территорий Республики Казахстан. Экотуризм и агротуризм становятся успешно развивающимися сферами туристических услуг. В работе сделан обзор стратегических государственных программ и проектов Республики Казахстан по развитию туризма, меры по их реализации на ближайшие годы, обсуждена важность преобразования эко- и агротуризма в доходную отрасль экономики, а также его вклад в социально-экономическое развитие страны. Авторы рассмотрели необходимость поиска путей диверсификации условий жизни местного населения, решения насущных проблем села и предпосылок для экономического роста сельских территорий. Изучен опыт Турции в области развития эко- и агротуризма. Турция в настоящее время активно развивает экологический и агротуризм. Данные направления получают поддержку государства и частного бизнеса. Развитие эко- и агротуризма в нашей стране послужит эффективным средством охраны природы, культурного и духовного наследия и одним из факторов устойчивого развития сельский территорий
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Утарбаева, А.Ш.
Сатыбалдиева, Г.К.
Бөрібай, Э.С.
Есимова, Д.Д.
Октай, К.
Адбанова, А.А.
П 27
Перспективы устойчивого развития сельских территорий, потенциал развития экологического и агротуризма в Республике Казахстан [Текст] / А. Ш. Утарбаева, Г. К. Сатыбалдиева, Э. С. Бөрібай [и др.] // Вестник ЗКУ. - 2025. - №1. - С. 561-574.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
устойчивое развитие -- сельские территории -- экотуризм -- агротуризм -- Турция -- Республика Казахстан -- государственные программы
Аннотация: В статье рассмотрены правовые и социально-экономические аспекты развития экологического и аграрного туризма как одного из показателей устойчивого развития сельских территорий Республики Казахстан. Экотуризм и агротуризм становятся успешно развивающимися сферами туристических услуг. В работе сделан обзор стратегических государственных программ и проектов Республики Казахстан по развитию туризма, меры по их реализации на ближайшие годы, обсуждена важность преобразования эко- и агротуризма в доходную отрасль экономики, а также его вклад в социально-экономическое развитие страны. Авторы рассмотрели необходимость поиска путей диверсификации условий жизни местного населения, решения насущных проблем села и предпосылок для экономического роста сельских территорий. Изучен опыт Турции в области развития эко- и агротуризма. Турция в настоящее время активно развивает экологический и агротуризм. Данные направления получают поддержку государства и частного бизнеса. Развитие эко- и агротуризма в нашей стране послужит эффективным средством охраны природы, культурного и духовного наследия и одним из факторов устойчивого развития сельский территорий
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Утарбаева, А.Ш.
Сатыбалдиева, Г.К.
Бөрібай, Э.С.
Есимова, Д.Д.
Октай, К.
Адбанова, А.А.
355.
Подробнее
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Бударино ауылы маңайының өсімдіктер құрамына флористикалық талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Б. Б. Сарсенова, С. М. Хайрушева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 37-41.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
биология -- флористикалық талдау -- Бударино ауылы -- өсімдіктер -- Батыс Қазақстан облысы -- су -- Климат -- лимандар -- Мезоксерофит -- Мезофиттер -- Экологиялық топтары
Аннотация: Зерттеу нысаны – Батыс Қазақстан облысы, Ақжайық ауданының Бударино ауыл маңайына жақын орналасқан жайылымдық жерлер (шалғындық және далалық өсімдік қауымдастықтары). Зерттеу аймағы Каспий маңы ойпатында орналасқан, екі геоморфологиялық ауданға бөлінеді: аздап толқынды су айрық жазық және Жайық өзенінің аңғары. Аздап толқынды су айрық жазық жергілікті тектоникалық қозғалыстар әсерінен көтерілген саздақты төрттік дәуірде теңіз шөгінділерінен құралған, аздап оңтүстікке қарай еңістеу болып келеді. Жер бедері тегіс, микрорельефі жақсы дамыған. Жайық өзенінің аңғарына қарай біркелкі еңістеу болып келеді. Ұзын, кей жерлері өте терең болатын сайлармен тілімделген. Төселме жыныстары болып Хвалын теңізінің сазды және құмдақты шөгінділері саналады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сарсенова, Б.Б.
Хайрушева, С.М.
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
Бударино ауылы маңайының өсімдіктер құрамына флористикалық талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Б. Б. Сарсенова, С. М. Хайрушева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 37-41.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
биология -- флористикалық талдау -- Бударино ауылы -- өсімдіктер -- Батыс Қазақстан облысы -- су -- Климат -- лимандар -- Мезоксерофит -- Мезофиттер -- Экологиялық топтары
Аннотация: Зерттеу нысаны – Батыс Қазақстан облысы, Ақжайық ауданының Бударино ауыл маңайына жақын орналасқан жайылымдық жерлер (шалғындық және далалық өсімдік қауымдастықтары). Зерттеу аймағы Каспий маңы ойпатында орналасқан, екі геоморфологиялық ауданға бөлінеді: аздап толқынды су айрық жазық және Жайық өзенінің аңғары. Аздап толқынды су айрық жазық жергілікті тектоникалық қозғалыстар әсерінен көтерілген саздақты төрттік дәуірде теңіз шөгінділерінен құралған, аздап оңтүстікке қарай еңістеу болып келеді. Жер бедері тегіс, микрорельефі жақсы дамыған. Жайық өзенінің аңғарына қарай біркелкі еңістеу болып келеді. Ұзын, кей жерлері өте терең болатын сайлармен тілімделген. Төселме жыныстары болып Хвалын теңізінің сазды және құмдақты шөгінділері саналады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сарсенова, Б.Б.
Хайрушева, С.М.
356.
Подробнее
А 56
Альжанова, Б. С.
Орал қаласын көгалдандыруда қолданылатын ашық тұқымдас өсімдіктердің экологиялық жағдайы [Текст] / Б. С. Альжанова, А. Т. Иманказалиева, А. Қ. Амангельдиев // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 41-45.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
экология -- Орал қаласы -- көгалдандыру -- өсімдіктер -- экологиялық жағдайы -- ландшафт -- қарағай -- кәдімгі шырша -- жартасты арша -- қара арша
Аннотация: Атмосфералық ауаның ластануы адам денсаулығына және экожүйелердің тұрақтылығына теріс әсер етеді, сондықтан таза атмосфералық ауа салауатты өмір сүрудің ажырамас шарты болып табылады. Қазіргі таңда Орал қаласы еліміздегі ең таза, жасыл қалалардың бірі болып саналады. Негізінде Орал қаласының табиғаты ағаш егуге қолайлы аймақ болып саналады. Жайық, Шаған, Деркөл өзендерінің тоғысында орналасқан Орал қаласында ағаш егу жұмыстары өз бастауын ежелден алады. Дегенмен соңғы жылдары құрылыс жұмыстарының қауырт өсуіне және транспорт қозғалысының өсуіне байланысты, көшелерді көгалдандыру, қаладағы жасыл желектер ауданын арттыру, олардың түрлік құрамын жергілікті-жердің топырақ-климаттық жағдайларына сәйкес таңдау, оларды отырғызу және дұрыс күтім жасауды қолға алу мәселелері өзекті болып саналады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Иманказалиева, А.Т.
Амангельдиев, А.Қ.
А 56
Альжанова, Б. С.
Орал қаласын көгалдандыруда қолданылатын ашық тұқымдас өсімдіктердің экологиялық жағдайы [Текст] / Б. С. Альжанова, А. Т. Иманказалиева, А. Қ. Амангельдиев // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 41-45.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
экология -- Орал қаласы -- көгалдандыру -- өсімдіктер -- экологиялық жағдайы -- ландшафт -- қарағай -- кәдімгі шырша -- жартасты арша -- қара арша
Аннотация: Атмосфералық ауаның ластануы адам денсаулығына және экожүйелердің тұрақтылығына теріс әсер етеді, сондықтан таза атмосфералық ауа салауатты өмір сүрудің ажырамас шарты болып табылады. Қазіргі таңда Орал қаласы еліміздегі ең таза, жасыл қалалардың бірі болып саналады. Негізінде Орал қаласының табиғаты ағаш егуге қолайлы аймақ болып саналады. Жайық, Шаған, Деркөл өзендерінің тоғысында орналасқан Орал қаласында ағаш егу жұмыстары өз бастауын ежелден алады. Дегенмен соңғы жылдары құрылыс жұмыстарының қауырт өсуіне және транспорт қозғалысының өсуіне байланысты, көшелерді көгалдандыру, қаладағы жасыл желектер ауданын арттыру, олардың түрлік құрамын жергілікті-жердің топырақ-климаттық жағдайларына сәйкес таңдау, оларды отырғызу және дұрыс күтім жасауды қолға алу мәселелері өзекті болып саналады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Иманказалиева, А.Т.
Амангельдиев, А.Қ.
357.
Подробнее
Б 61
Бимагамбетова, Г. А.
Атмосфералық ауаны реттеуде ағаш өсімдіктерінің маңызы [Текст] / Г. А. Бимагамбетова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 54-57.
ББК 28.5
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
атмосфера -- биосфера -- Қала атмосфера -- өсімдіктер -- экологиялық шаралар -- климат -- формальдегид -- Жасыл екпелер -- Ағаштар -- Жасыл өсімдіктер
Аннотация: Қала атмосферасының тазалығы– қазіргі таңда аса маңызды мәселелердің бірі. Бүгінде адамның шаруашылық қызметінің әсерінен бүкіл биосфераның жағдайы алаңдатарлықтай өзгеріске ұшырауда. Қаламыздың көшелеріне жасыл ағаштар отырғызу, өндіріс алаңдарын көгалдандыру, санитарлық қорғаныш жасыл желек қоршаулар жасау өте қажетті экологиялық шаралар болып табылады. Мұндай жасыл аймақтар ластанған ауаның жоғарғы қабатына таралуына және ластаушы заттар қорының жиналуына мүмкіндік бермейді, шаң тозаңдар мен аэрозольды газдардың таралуын бәсеңдетеді
Держатели документа:
ЗКУ
Б 61
Бимагамбетова, Г. А.
Атмосфералық ауаны реттеуде ағаш өсімдіктерінің маңызы [Текст] / Г. А. Бимагамбетова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 54-57.
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
атмосфера -- биосфера -- Қала атмосфера -- өсімдіктер -- экологиялық шаралар -- климат -- формальдегид -- Жасыл екпелер -- Ағаштар -- Жасыл өсімдіктер
Аннотация: Қала атмосферасының тазалығы– қазіргі таңда аса маңызды мәселелердің бірі. Бүгінде адамның шаруашылық қызметінің әсерінен бүкіл биосфераның жағдайы алаңдатарлықтай өзгеріске ұшырауда. Қаламыздың көшелеріне жасыл ағаштар отырғызу, өндіріс алаңдарын көгалдандыру, санитарлық қорғаныш жасыл желек қоршаулар жасау өте қажетті экологиялық шаралар болып табылады. Мұндай жасыл аймақтар ластанған ауаның жоғарғы қабатына таралуына және ластаушы заттар қорының жиналуына мүмкіндік бермейді, шаң тозаңдар мен аэрозольды газдардың таралуын бәсеңдетеді
Держатели документа:
ЗКУ
358.
Подробнее
Л 67
Лишайники как биоиндикаторы атмосферного воздуха города Уральска [Текст] / Б. С. Альжанова, Д. Т. Ербулатова, Н. Н. Серікқалиева, А. Н. Сарсенова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2024». - Уральск, 2024. - 10-11 октября. - С. 89-93.
ББК 28.591
Рубрики: Низшие растения
Кл.слова (ненормированные):
экологическое состояние окружающей среды -- экология -- Лишайники -- биоиндикаторы -- атмосферный воздух -- город Уральск -- лихеноиндикационные исследования -- Ксантория настенная -- Площадь Пугачёва -- Улица Евразия -- Городской парк культуры и отдыха -- улица Шолохова -- берёза бородавчатая
Аннотация: Оценка экологического состояния окружающей среды может быть осуществлена с применением различных подходов. Одним из перспективных методов является биоиндикация [1, 2], основанная на анализе реакций живых организмов на воздействие антропогенных факторов. В мониторинговых исследованиях широко используются лихеноиндикационные методы, позволяющие оценить состояние окружающей среды по видовому и количественному составу лишайников. В качестве субстрата в лихеноиндикационных исследованиях применяются деревья, наиболее распространённые в исследуемой области, такие как клён татарский (Acer tataricum L.), тополь чёрный (Populus nigra L.), ясень обыкновенный (Fraxinus excelsior L.), вяз гладкий (Ulmus laevis Pall.) и др. Согласно ряду исследований, лишайники могут предоставлять достоверные данные об уровне загрязнения воздуха, особенно эпифиты, обладающие высокой чувствительностью к сернистому ангидриду, оксидам азота, тяжёлым металлам и фторидам
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Альжанова, Б.С.
Ербулатова, Д.Т.
Серікқалиева, Н.Н.
Сарсенова, А.Н.
Л 67
Лишайники как биоиндикаторы атмосферного воздуха города Уральска [Текст] / Б. С. Альжанова, Д. Т. Ербулатова, Н. Н. Серікқалиева, А. Н. Сарсенова // Сборник материалов республиканской научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2024». - Уральск, 2024. - 10-11 октября. - С. 89-93.
Рубрики: Низшие растения
Кл.слова (ненормированные):
экологическое состояние окружающей среды -- экология -- Лишайники -- биоиндикаторы -- атмосферный воздух -- город Уральск -- лихеноиндикационные исследования -- Ксантория настенная -- Площадь Пугачёва -- Улица Евразия -- Городской парк культуры и отдыха -- улица Шолохова -- берёза бородавчатая
Аннотация: Оценка экологического состояния окружающей среды может быть осуществлена с применением различных подходов. Одним из перспективных методов является биоиндикация [1, 2], основанная на анализе реакций живых организмов на воздействие антропогенных факторов. В мониторинговых исследованиях широко используются лихеноиндикационные методы, позволяющие оценить состояние окружающей среды по видовому и количественному составу лишайников. В качестве субстрата в лихеноиндикационных исследованиях применяются деревья, наиболее распространённые в исследуемой области, такие как клён татарский (Acer tataricum L.), тополь чёрный (Populus nigra L.), ясень обыкновенный (Fraxinus excelsior L.), вяз гладкий (Ulmus laevis Pall.) и др. Согласно ряду исследований, лишайники могут предоставлять достоверные данные об уровне загрязнения воздуха, особенно эпифиты, обладающие высокой чувствительностью к сернистому ангидриду, оксидам азота, тяжёлым металлам и фторидам
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Альжанова, Б.С.
Ербулатова, Д.Т.
Серікқалиева, Н.Н.
Сарсенова, А.Н.
359.
Подробнее
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Сырдария өзенінің геоэкологиялық проблемалалары [Текст] / Б. Х. Ходжанова, Ж. Ә. Тойғанбай, А. М. Мамбетова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 93-96.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Сырдария -- Орта Азия -- өзендер -- геоэкология -- гидрологиялық режимі -- Климат -- Флора -- фауна -- Гидроэнергетика -- Жағалаулардың эрозиясы
Аннотация: Сырдария – Орта Азиядағы ең ірі және ең ұзын өзендердің бірі. Оның ұзындығы шамамен 2212 км, ал су жинау алабы 462 000 шаршы шақырымды құрайды. Бұл өзен төрт мемлекет аумағын: Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Қазақстанды басып өтеді. Сырдария Орталық Азия аймағындағы экономикалық, экологиялық және географиялық маңызды өзендердің бірі саналады. Сырдария өзені Қырғызстандағы Тянь-Шань тауларындағы мұздықтардан бастау алатын Нарын және Қарадария өзендерінің қосылуынан қалыптасады. Нарын өзені бастауын Тәңіртау (Тянь-Шань) тауларынан алып, шамамен 800 км қашықтықта ағады, ал Қарадария өзені Ферғана жазығының оңтүстік бөлігінде орналасқан. Екі өзеннің қосылуынан кейін, Сырдария Ферғана жазығының ортасынан өтіп, батысқа қарай бағытталады. Өзбекстан, Тәжікстан және Қазақстан аумағынан өткен соң, Арал теңізіне құяды. Алайда, Арал теңізінің соңғы жылдардағы тартылуы Сырдария өзенінің төменгі ағысындағы гидрологиялық режимге үлкен әсер етті
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тойғанбай, Ж. Ә.
Мамбетова, А. М.
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Сырдария өзенінің геоэкологиялық проблемалалары [Текст] / Б. Х. Ходжанова, Ж. Ә. Тойғанбай, А. М. Мамбетова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 93-96.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Сырдария -- Орта Азия -- өзендер -- геоэкология -- гидрологиялық режимі -- Климат -- Флора -- фауна -- Гидроэнергетика -- Жағалаулардың эрозиясы
Аннотация: Сырдария – Орта Азиядағы ең ірі және ең ұзын өзендердің бірі. Оның ұзындығы шамамен 2212 км, ал су жинау алабы 462 000 шаршы шақырымды құрайды. Бұл өзен төрт мемлекет аумағын: Қырғызстан, Өзбекстан, Тәжікстан және Қазақстанды басып өтеді. Сырдария Орталық Азия аймағындағы экономикалық, экологиялық және географиялық маңызды өзендердің бірі саналады. Сырдария өзені Қырғызстандағы Тянь-Шань тауларындағы мұздықтардан бастау алатын Нарын және Қарадария өзендерінің қосылуынан қалыптасады. Нарын өзені бастауын Тәңіртау (Тянь-Шань) тауларынан алып, шамамен 800 км қашықтықта ағады, ал Қарадария өзені Ферғана жазығының оңтүстік бөлігінде орналасқан. Екі өзеннің қосылуынан кейін, Сырдария Ферғана жазығының ортасынан өтіп, батысқа қарай бағытталады. Өзбекстан, Тәжікстан және Қазақстан аумағынан өткен соң, Арал теңізіне құяды. Алайда, Арал теңізінің соңғы жылдардағы тартылуы Сырдария өзенінің төменгі ағысындағы гидрологиялық режимге үлкен әсер етті
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тойғанбай, Ж. Ә.
Мамбетова, А. М.
360.
Подробнее
С 20
Сарсенова, А. Н.
Amygdalus туысының биологиялық және экологиялық ерекшеліктері [Текст] / А. Н. Сарсенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 96-99.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Бадам -- Amygdalus -- биологиялық ерекшеліктері -- экологиялық ерекшеліктері -- раушангүлділер -- Amygdalus ledebouriana -- Өсімдік -- Ледебур бадамы -- Генофонд -- Флора
Аннотация: Бадам – Rosaceae Juss тұқымдасының Prunoideae тармағының 65 туысының бірі және Prunus L. туысы өкіл болып табылады. Prunus немесе Amygdaleae туысының өкілдері төрт тармақшамен сипатталады (Amygdalus (L.) Focke.; Cerasus (Mill.) A. Gray.; Emplectocladus (Torr.) A. Gray.; және Prunus L.) және шамамен 254 түрді қамтиды. Amygdalus тармағы 6 секциядан тұрады (Amygdalopsis (Carr.) Linsz.; Cerasioides (Carr.) Linsz.; Chamaeamygdalus Spach; Euamygdalus Spach.; Lycioides Spach.; Spartioides Spach.). КСРО флорасының мәліметтері бойынша Amygdalus тармағына 16 түрі кіреді. Ең аз зерттелген бөлімдердің бірі - ерекше қорғау мәртебесі бар (эндем және сирек кездесетін өсімдік түрлері) және сәндік қасиеттері бар Chamaeamygdalus ергежейлі бадамдар секциясымен ұсынылған [5, 6]. Қазақстанның жоғарғы сатыдағы өсімдіктер тізімі және Қазақстан флорасы бойынша Chamaeamygdalus – ергежейлі бадамы (Prunus tenella Batsch syn. Amygdalus nana L.), Ледебур бадамы (Prunus ledebouriana syn. Amygdalus ledebouriana) және Петтунников бадамы (Prunus petunnikowii syn Amygdalus petunnikowii) болып табылады. Сонымен қатар Қазақстан флорасының тізіміне Lycioides (Amygdalus communis syn. Prunus dulcis) секциясының бір түрі және Euamygdalus (Amygdalus spinosissima syn. Prunus spinosissima) секциясының бір түрі еңгізілген
Держатели документа:
ЗКУ
С 20
Сарсенова, А. Н.
Amygdalus туысының биологиялық және экологиялық ерекшеліктері [Текст] / А. Н. Сарсенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 96-99.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
Бадам -- Amygdalus -- биологиялық ерекшеліктері -- экологиялық ерекшеліктері -- раушангүлділер -- Amygdalus ledebouriana -- Өсімдік -- Ледебур бадамы -- Генофонд -- Флора
Аннотация: Бадам – Rosaceae Juss тұқымдасының Prunoideae тармағының 65 туысының бірі және Prunus L. туысы өкіл болып табылады. Prunus немесе Amygdaleae туысының өкілдері төрт тармақшамен сипатталады (Amygdalus (L.) Focke.; Cerasus (Mill.) A. Gray.; Emplectocladus (Torr.) A. Gray.; және Prunus L.) және шамамен 254 түрді қамтиды. Amygdalus тармағы 6 секциядан тұрады (Amygdalopsis (Carr.) Linsz.; Cerasioides (Carr.) Linsz.; Chamaeamygdalus Spach; Euamygdalus Spach.; Lycioides Spach.; Spartioides Spach.). КСРО флорасының мәліметтері бойынша Amygdalus тармағына 16 түрі кіреді. Ең аз зерттелген бөлімдердің бірі - ерекше қорғау мәртебесі бар (эндем және сирек кездесетін өсімдік түрлері) және сәндік қасиеттері бар Chamaeamygdalus ергежейлі бадамдар секциясымен ұсынылған [5, 6]. Қазақстанның жоғарғы сатыдағы өсімдіктер тізімі және Қазақстан флорасы бойынша Chamaeamygdalus – ергежейлі бадамы (Prunus tenella Batsch syn. Amygdalus nana L.), Ледебур бадамы (Prunus ledebouriana syn. Amygdalus ledebouriana) және Петтунников бадамы (Prunus petunnikowii syn Amygdalus petunnikowii) болып табылады. Сонымен қатар Қазақстан флорасының тізіміне Lycioides (Amygdalus communis syn. Prunus dulcis) секциясының бір түрі және Euamygdalus (Amygdalus spinosissima syn. Prunus spinosissima) секциясының бір түрі еңгізілген
Держатели документа:
ЗКУ
Страница 36, Результатов: 376