Электронный каталог

74
Б 11
Бүрлібаева, М. А.
    Халықаралық бакалавриат (IB) тұрғысынан болашақ география мұғалімінің педагогикалық шеберлігін қалыптастырудың теориялық-әдістемелік негіздері [Текст] / М. А. Бүрлібаева, Ш. Ш. Карбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 50-60.
ББК 74

Рубрики: Образование

Кл.слова (ненормированные):
педагогикалық білім -- география мамандығы -- педагогика -- Халықаралық бакалавриат -- Қазақстан -- кәсіби құзыреттілік
Аннотация: Бұл зерттеуде қазақстан Республикасының Жоғары білім беру жүйесіндегі Халықаралық Бакалавриат (IB) тұжырымдамасын ескере отырып, болашақ география мұғалімдерінің кәсіби құзыреттіліктерін дамытудың теориялық-әдістемелік негіздері талданады. Зерттеуге негізделген оқыту, қалыптастырушы бағалау және жаһандық ойлау сияқты IB принциптері болашақ мұғалімдерді даярлауға қаншалықты біріктірілгені зерттелуде. Зерттеу әдебиеттерді талдауға және ұлттық және халықаралық оқу бағдарламаларын салыстыруға негізделген. Нәтижелер қазақстандық жоғары оқу орындарындағы жүйелік кедергілерді, Сондай-ақ, IB контекстіне дайындық үшін мамандандырылған модульдердің жоқтығын көрсетеді. Сонымен қатар, реформалардың үлгісі бола алатын Сингапур, Канада және Финляндиядан табысты халықаралық модельдер ұсынылады. Оқу бағдарламаларын қайта құрылымдау және практикалық сабақтарды күшейту бойынша нақты ұсыныстар берілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карбаева, Ш.Ш.

20.1
Ш 98

    Шығыс Қазақстанның биіктаулы экожүйелерінде ағаш тұқымдастарының климаттық өзгерістерге реакциясын дендрохронологиялық талдау [Текст] / К. Б. Алипина, Ш. Б. Абилова, Чоймаа Дуламсурен, Ж. Т. Тергенбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 548-561.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- жылдық сақиналар -- климаттық өзгерістер -- ағаш өсімі -- корреляциялық талдау -- радиалды өсім
Аннотация: Бұл зерттеу климаттың өзгеруінің ағаш өсімдіктерінің өсуіне әсерін дендрохронологиялық әдістер арқылы талдауға бағытталған. Шығыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайы – маусымдық ауытқуы күшті, биік таулы және континенталды сипаттағы аймақ – ағаштардың жылдық өсім динамикасын зерттеу үшін ерекше үлгілік өңір болып табылады. Тарихи метеодеректердің шектеулігі жағдайында ағаштың жылдық сақиналары климаттық жағдайларды қалпына келтірудің сенімді прокси-дереккөзі ретінде қолданылады. Зерттеу барысында 2013 және 2023 жылдары Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің әртүрлі биіктік белдеулеріндегі орман екпелерінен 1610 керн алынып, Betula pendula, Larix sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata және Abies sibirica түрлері бойынша өсу хронологиялары жасалды. Жылдық сақиналар ені LINTAB құрылғысы және TSAP-Win бағдарламасы арқылы өлшенді, ал уақыттық қатарларды кросс-дейтинг, детрендинг және индекстеу COFECHA, R (dplR, treeclim пакеттері) және STATISTICA 13.2 көмегімен өңделді. Нәтижелер ауа температурасы мен жылдық өсім арасында теріс, ал жауын-шашынмен және күн белсенділігімен оң корреляцияны көрсетті. Ең жоғары корреляциялық мәндер күн белсенділігімен (r = 0,53–0,86), жауын-шашынмен орташа (r = 0,04–0,46), ал температурамен теріс бағытта анықталды. Бұл ағаштардың радиалды өсімі ылғал және радиациялық жағдайларға сезімтал екенін, ал жоғары температурада кері әсер байқалатынын дәлелдейді. Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері ағаш түрлерінің өсуіне климаттық факторлардың (температура, жауын-шашын) әртүрлі ықпал ететінін көрсетті. Жиналған хронологиялар мен алынған корреляциялар аймақтық дендроклиматтық қайта құруды жүргізу үшін маңызды база болып табылады және климаттық өзгерістер жағдайында орман экожүйелерінің бейімделу әлеуетін бағалауға септігін тигізеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Абилова, Ш.Б.
Чоймаа Дуламсурен
Тергенбаева, Ж.Т.

83
М 36
Махутова, Д.
    Абай мұрасы - тағылымды парасат көзі [Текст] / Д. Махутова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 2.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- Абай ескерткіші -- Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі -- Абай
Аннотация: Осы жылғы тамыз айының 8-інде М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің Бас ғимараты алдында Абай ескерткіші жанында уақыт пен рух үндескен тағылымды сəт орын алды. Зиялы қауым мен студент жастар «Абай мұрасы – адамзаттық құндылықтар өзегі» атты парасат сұхбаты жиынында бас қосты. Шара мақсаты – Абай сынды Ұлы Дала ойшылының рухани мұрасы арқылы адамзаттық құндылықтарға бойлау, бүгінгі адами ұлттық құндылықтар туралы ойлау, тереңінен толғау.
Держатели документа:
ЗКУ

83
Б 18
Байбулсинова, А. С.
    Абай мұрасы - ұлттық идеологияның негізі (Абай Құнанбайұлының 180 жылдығына арналған) [Текст] / А. С. Байбулсинова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай мұрасы -- Абай Құнанбайұлының -- 180 жыл -- Абайдың шығармашылығы
Аннотация: Қазіргі жаһандану заманында Абай Құнанбайұлының мұрасы қазақ халқы үшін ерекше маңызға ие. ХІХ ғасырдың соңы мен ХХ ғасырдың басында өмір сүрген «бағзы заман» ойшылының қазіргі ХХІ ғасырда яғни, үздіксіз дамып отырған космостық дəуірде қандай маңызы жəне əсер етуші рөлі болу мүмкін деген сұрақ туады жастарда. Сондықтан бұл маңыздылықты бірнеше негізгі аспектіде бөліп көрсету қажет деп ойлаймыз: Абай ұлттық идеологияның ғылыми тұрғыдан негізделген əрі бай əрі күрделі феномені болып табылады. Ғылыми зерт теулерге сүйенсек, Абайдың шығармашылығы қазақ халқының мəдени, əлеуметтік жəне рухани өмірінің қалыптасуында ерекше рөл атқарады. Мемлекеттік басқаруда ҚР Президенті Қасым-Жомарт Кемелұ лы Тоқ аев - Абай дың идеяларын Қазақстанның жаңару, дамуы үшін рухани-мəдени бағдар, ұлттық құндылықтардың өзегі деп бағалайды
Держатели документа:
ЗКУ

83.7
Ж 53
Жеменей, Е.
    Қырғыз еліндегі кітап тұсаукесері [Текст] / Е. Жеменей // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 9.
ББК 83.7

Рубрики: Риторика

Кл.слова (ненормированные):
Іскерлік шешендіктану -- Бішкек -- Қырғыз Республикасы -- Қырғызстан Ұлттық Жазушылар одағындағылым докторы -- профессор -- академик -- публицист-журналист -- ғалым -- Абат Сатыбайұлы Қыдыршаев -- Деловая риторика
Аннотация: «Іскерлік шешендіктану» кітабы тұсаукесерінің соңы Бішкек қаласындағы қырғыз халқының ардақты ақыны, драматург, аудармашы Алықұл Осмонов мұражай-үйінде жалғасты... Айыр қалпақты қырғыз бауырлар еліндегі шығармашылық іссапар жорығы Шолпан-Ата қаласында өз жалғасын тауып, осы қаладағы заманамыздың заңғар жазушысы, əлем əдебиетінің классигі Мұхтар Əуезовтің мұра жай -үйіне саяхат жасаумен тəмамдалды
Держатели документа:
ЗКУ

83.7
К 11
Қыдыршаев, А. С.
    Абай сөзі - ұлт бойтұмары [Текст] / А. С. Қыдыршаев // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 15.
ББК 83.7

Рубрики: Риторика

Кл.слова (ненормированные):
риторика -- Абай -- Абай Құнанбайұлы -- Абай мұрасы -- Абай ілімі
Аннотация: Өз тұсында Қазақстан Республикасы Президенті Қасым- Жомарт Тоқаев “Абай жəне XXI ғасырдағы Қазақстан” атты мақаласында халқымыздың біртуар ұлы перзенті Абай Құнанбайұлының мерейтойын лайықты атап өтудің той тойлау үшін емес, ой-өрісімізді кеңейтіп, рухани тұрғыдан дамуымыз үшін аса қажеттілігін баса айтқанды. Мемлекет басшысы Абайға құрметті бүгінгі жаңа ұрпақты тəрбиелеудің тиімді тəсілі тұрғысында таниды. Абай мұрасы, Абай ілімі, Абайдың өзіндік болмысы, Абайдың сана-сезімі, Абайдың имандылық сырлары туралы тереңнен ой толғау оңай шаруа болып па? Жайдақ қалыпта үстірт айта салуға болар. Онда қайталауға ұрынарың анық. Ақиқаты, Абай тағылымы терең. Əркімнің өз Абайы бар десек те, Абай əлемін тұтас кейіпте, біртұтас дүние қалпында тану оңай олжа емес. Абай сыры тереңде, Абай құпиясы таңғажайып. Анығы, көзіміздің жеткені - Абайдың рухани əлемі тылсым, тұңғиық. Бүгінгі ұлттық құндылықтарды саралау тұсында Абай сынды ойшылдың рухани əлеміне кең тұрғыда үңілу қажет-ақ. Баршаға түсінікті тілмен жеңілдеп айтсақ, Абайдың бізге жеткен рухани мұрасы, яғни, өлеңдері мен қара сөздері көкірегі сезімді, тілі орамды жастарға үлгі, өнеге бермек үшін жазылған. Бұл ретте Абайдың рухани əлемі – жаңа ұрпаққа айқын да басым бағдаршам, бағдар-бағыт сілтеуші. Ойлантатыны - бүгінгі жаңа ұрпақтың сұрағының көптігі, сауалының сансыздығы. Сананың рухани жаңғыруы дейміз, қалай рухани жаңғыруға болады? Нені, нендей қағидаларды басшылыққа алуымыз керек? Жастар жағы философиядан гөрі көбіне нақтылықты қалайды. Ал үлкендер қауымы нақтылықтан гөрі жалпылылыққа, философияға түсіп кеткендерін байқамай қалады. Жасыратыны жоқ, жігерлі жастардың жоғарғыдай нақтылы сауалдарына «өйту керек, бүйту керек, түйе үстінде сирақ үйту керек» деп жатады. Шынында да, алақандарына салып бермесек те, нақты не айтуға болады? Кімді, нендей іс-əрекетті өнеге етуге болар еді? Біздің ұсынбағымыз - Абай болмысы, Абай тағылымы, Абайдың рухани өнегесі.
Держатели документа:
ЗКУ

74.58
А 95
Аханова, А.
    Оқушыларды тәрбиелеуде ұлттық құндылықтарды қолдану [Текст] / А. Аханова // Өркен. - 2025. - 27 тамыз. - №7. - Б. 16.
ББК 74.58

Рубрики: Высшее образование

Кл.слова (ненормированные):
Оқушылар -- тәрбиелеу -- ұлттық құндылықтар -- білім беру жүйесі -- Кітапханалық- педагогикалық қызмет
Аннотация: Қазақ халқының ғасырлар бойы қалыптасқан салт-дəстүрлері мен əдет- ғұрыптары ұрпақ тəрбиесінің негізі болып табылады. Ұлттық құндылықтар – халықтың болмысын айқындайтын, рухани байлығын сақтайтын жəне жас ұрпақтың бойына ізгілік пен адамгершілікті сіңіретін өмірлік бағдар. Бүгінгі таңда білім беру жүйесінде оқушыларды тек ғылымға, білімге үйретіп қана қоймай, олардың ұлттық сана-сезімін қалыптастыру басты міндеттердің бірі болып отыр. Өйткені, ұлттық болмысынан аж ыраған жас ұрпақ тамырынан қол үзген ағаш тəрізді, болашақта қоғамға да, өзіне де пайдасы шамалы болуы мүмкін. Университетімізде жаңаданашылған «Кітапханалық- педагогикалық қызмет» білім беру бағдарламасындағы «Оқушыларды тəрбиелеуде ұлттық құндылықтарды қолдану əдістемесі» атты пəнді өткізу - білім алушыларға ұлттық құндылықтарды əр хaлықтың ғасырлар бoйы жинақтаған рухани жəне мəдени құндылықтарын дəріптеп жеткізу болып табыла ды. Ұлтымыздың тұнып тұрғaн асыл мұра, рухани байлығын оқыту үдерісінe енгізу арқылы қазaқ хaлқының құнды ойларын, даналық пəлсaпаcын, өмірлік тəжірибeсін халық игілігі үшін қолдaна алaтын жан- жақты дамыған, білімді, өзіндік көзқaрасы бaр жеке тұлғаны қaлыптастырaмыз. Бұл пəннің мақсаты: - ұлттық құндылықтардың мазмұны мен түрлерін саралау; - қазақ халқының салт-дəстүрлері мен тəрбиелік мұрасын білім беру жүйесіне ендіру жолдарын қарастыру; - тəрбие үрдісінде ұлттық құндылықтарды қолданудың əдістері мен тəсілдерін меңгеру.
Держатели документа:
ЗКУ

85
Ж 11
Жұмағалиева, Г. Е.
    Ұстаздық — ұлы тағдыр, ұлтқа қызмет ету жолы [Текст] / Г. Е. Жұмағалиева // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 8.
ББК 85

Рубрики: Искусство

Кл.слова (ненормированные):
Абуова Роза Сүйеуғалиқызы -- Ұстаз -- 60 жас -- мерейтой -- мəдениет -- Режиссура -- хореография -- МТЖ білім беру бағдаламалар
Аннотация: Адам баласының өмір жолында ардақты да жауапты бір мамандық бар. Ол – ұстаз. Ұстаз болу – жай ғана кəсіп емес, бұл – жүрек қалауы, жанның таңдауы. Сол асыл жолды таңдап, саналы ғұмырын ұрпақ тəрбиесіне, ел руханиятына арнаған абзал жандардың бірі – Абуова Роза Сүйеуғалиқызы. 2025 жылдың 11 қыркүйегінде М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінде дəл осындай ұлағатты тұлғаның 60 жас мерейтойына арналған «Ұстаздық пен мəдениетке арналған ғұмыр» атты тағылымды кеш өтті. Бұл күн – мəдениет пен парасат, өнер мен өнегенің алтын арқауы сынды есте қалды.
Держатели документа:
ЗКУ

83
Ж 53
Жеменей, Е.
    "Ахмет Байтұрсынұлы" төсбелгісі табысталды [Текст] / Е. Жеменей, А. Қыдырсихова // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 9.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Ахмет Байтұрсынұлы -- ахметтану -- Абат Қыдыршаев -- Шешендіктану -- Профессор -- қазақ филология
Аннотация: мыған, гүлденген тұсы – өткен ғасырдың алғашқы отыз-қырық жылының үлесіне тиері даусыз. Бұл кезең «Байтұрсынов дəуірі», «Байтұрсынов ғасыры» делініп те жүр. Бұлай делінуінің басты себебі – Ахмет Байтұрсынұлының ұлт ғылымының көшбасшысы болуы. Осыған орай кезінде Елдес Омаров «первый светоч науки» деп баға берген. Сондай-ақ Ахаң «ұлттың ар-намысы бола білген» (С. Сейфуллин) «қазақ жұртының көсемі» (М. Əуезов) де. Бұл ретте белгілі лингвист ғалым Рабиға Сəтіғалиқызы Сыздықованың: «Ахмет Байтұрсынұлы мен оның замандас-пікірлестері жайындағы қазіргі жүргізіліп жатқан ізденіс-зерттеулерімізді жинақы бір атаумен «ахметтану» деп айтар едім.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдырсихова, А.

85
К 29
Катчекова, Ш. Е.
    Сырмақ техникасымен орындалған дәстүрлі ою-өрнектерді киім дизайны мен декорында инновациялық тұрғыда қолдану [Текст] / Ш. Е. Катчекова // Өркен. - 2025. - 30 қыркүйек. - №8. - Б. 11.
ББК 85

Рубрики: Искусство

Кл.слова (ненормированные):
Білім беру -- заманауи технологиялар -- Қазақ халқының қолөнері -- ою -- киім дизайны -- интерьер декоры
Аннотация: Білім берудің қазіргі заманғы міндеттері ұлттық рухани мұраны заманауи технологиялармен ұштастырып, студенттердің шығармашылық қабілетін арттыруды талап етеді. Қазақ халқының қолөнері – тəрбие мен мəдениеттің алтын арқауы. Соның ішінде сырмақ – ою-өрнекке бай, көркемдік шешімі күрделі жəне мағынасы терең қолданбалы өнер түрі. Бұл мақалада сырмақ жасау техникасын киім дизайны мен интерьер декорында қолданудың инновациялық əдістері қарастырылады. Сабақтың мақсаты– дəстүрлі өнерді жаңаша сипатта дамыта отырып, білім алушылардың көркемдік танымын арттыру.
Держатели документа:
ЗКУ