QR-код документа
Б 43
Белдеубай, Д.
Абыз немесе сөздің обалы туралы [Текст] / Д. Белдеубай // Ana tili. - 2022. - №47.- 24-30 қараша. - Б. 3
Рубрики: Әдебиеттану
Кл.слова (ненормированные):
абыз -- түрколог -- Лазарь Будагов -- Қазан татарларының тілінде оқымысты -- білгір -- сауатты адам -- Этимология -- Рабиға Сыздық -- Сөздер сөйлейді -- Мыңбай Ысқақов -- Халық календары -- абыз дегеніміз
Аннотация: Осы бір ауыз толтырып айтуға ыңғайлы атауды біреу біліп, біреу білмей қолданады. Әңгіме – абыз атап отырған адамы сол бағаға лайық па, жоқ па, сонда болуы тиіс. Оны білу үшін, алдымен түркілердің жадында бәлен мың жылдан бері келе жатқан абыз сөзінің мән-маңызына бойлау қажет. Бірден айту керек, бұл сөздің төркіні араб не парсыдан емес, түркілердің төл сөзі. Сондықтан түрлі түсіндірме сөздіктерден дәлел келтірейік. Белгілі түрколог Лазарь Будаговтың (1812–1879) жазуынша: «Қазан татарларының тілінде «оқымысты, білгір, сауатты адам», тобыл наречиесінде абзи «аға», абыз тотай, одан қысқарған абыстай, «апай, дін басы болған адамның әйелі, мұғалім әйел», башқұртша абсай «ана, шеше», абыз етмек, абызламақ «оқыту, ағарту», абызмақ «оқу, сауаттану» («Сравнительный словарь турецко-татарских наречий»).
Похожие издания по классификации