База данных: Статьи ППС
Страница 10, Результатов: 103
Отмеченные записи: 0
91.
Подробнее
Т 23
Таскалиева, Г. Б.
«Алтын-емел» ұлттық саябағының туристік ресурстық мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау [Текст] / Г. Б. Таскалиева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 365-379.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық саябағы -- туристік мүмкіндіктер -- туристік нысандар -- Алтын-Емел -- туристік маршруттар -- биоалуантүрлілік
Аннотация: Бүгінгі таңда жаһандық туризм және қонақжайлылық индустриясы маңызды рөл атқарады. «Алтын-Емел» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Қазақстандағы қазіргі заманғы биоалуантүрліліктің ең ірі қорығы және нағыз ашық аспан астындағы геологиялық-палеонтологиялық мұражай болып табылады. Ұзақ және күрделі геологиялық тарихы бар Алтын-Емелдің қазіргі ландшафтының бірегейлігі, флора мен фаунаның байлығы туристердің қызығушылығын тудырып отыр. Туристердің қызығушылығын қанағаттандыру барысында, туристік сапарлардың жыл сайынғы өсуіне қарамастан, ұлттық саябақтағы экологиялық туризм демалыс үшін базалық жағдайлардың және қажетті инфрақұрылымның болмауына байланысты бірқатар мәселелер туындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
Т 23
Таскалиева, Г. Б.
«Алтын-емел» ұлттық саябағының туристік ресурстық мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау [Текст] / Г. Б. Таскалиева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 365-379.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ұлттық саябағы -- туристік мүмкіндіктер -- туристік нысандар -- Алтын-Емел -- туристік маршруттар -- биоалуантүрлілік
Аннотация: Бүгінгі таңда жаһандық туризм және қонақжайлылық индустриясы маңызды рөл атқарады. «Алтын-Емел» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Қазақстандағы қазіргі заманғы биоалуантүрліліктің ең ірі қорығы және нағыз ашық аспан астындағы геологиялық-палеонтологиялық мұражай болып табылады. Ұзақ және күрделі геологиялық тарихы бар Алтын-Емелдің қазіргі ландшафтының бірегейлігі, флора мен фаунаның байлығы туристердің қызығушылығын тудырып отыр. Туристердің қызығушылығын қанағаттандыру барысында, туристік сапарлардың жыл сайынғы өсуіне қарамастан, ұлттық саябақтағы экологиялық туризм демалыс үшін базалық жағдайлардың және қажетті инфрақұрылымның болмауына байланысты бірқатар мәселелер туындайды.
Держатели документа:
ЗКУ
92.
Подробнее
Г 35
Географиядан өтілетін «жасыл энергия көздері» тақырыбын проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастыру [Текст] / К. А. Тлеубергенова, Е. А. Тулегенов, Э. Қ. Қуандықова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 425-436.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
жасыл энергия -- экология -- күн -- жел -- сарқылмайтын -- педагогика -- проблемалық оқыту технологиясы
Аннотация: Мақалада білім алушылардың География пәнінен оқылатын «жасыл энергия көздері» түсінігі, проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастырылып отыр. Атап айтқанда күн мен желден алынатын энергиялардың Қазақстандағы жағдайы мен ерекшеліктері қарастырылған. Ал бұл баламалы энергия көздері осы кездері біздің елдің ғана емес жүниежүзілік елдер деңгейіндегі көкейтесті мәселелерінің бірі болып отыр. Және «Баламалы энергия» көздері табиғи ресурстарды үнемі тұтынудың мүмкіндігі болмаған жағдайда сарқылмайтын энергия көзі ретінде тиімді пайдалануға бағытталған. Жасыл экономиканы дамыту, экологиялық дағдарысты болдырмаудың бірден бір жолы. Жердегі табиғи жасыл энергияның негізгі көзі - таусылмайтын энергия қорлары - Жел мен Күн. Және Қазақстан кремнийге бай болғандықтан жаңа технологиялар көмегімен, фотоэлектрлік модульдер өндіру қолға алынуда. Астанада фотоэлектрлік модульдер шығаратын «Astana Solar» зауыты Қазақстандық кремнийден күн батареяларын шығаруды қатты қолға алуда. Аталған энергия көздерінің адамзат тіршілігі үшін өте маңыздысы - радиоактивті заттар шығармауында. 2013 ж. Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдамасы қабылданды. 2020 ж. дейінгі қысқа және 2030-2050 жылдарға дейінгі ұзақ мерзімді тұжырымдамада болашақта дамытатын индикаторлар қажеттігі көрсетілген. Демек, жасыл немесе жаңартылған энергия негізінде дамитын - елдің табиғатын жақсартуға, жаңартуға үлес қосатын, зиян келтірмеуге бағытталған жаңа технологиялардың қажеттілігі. Осы орайда, білім алушылардың танымдық әрекетін қалыптастыру мақсатында, берілген тапсырмалар - проблемалық технологиялар арқылы оқытудың жеке, топтық жолдары арқылы ұйымдастырылған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тлеубергенова, К. А.
Тулегенов, Е.А.
Қуандықова, Э.Қ.
Қиясова, Л.Ш.
Жорабай, С.Т.
Г 35
Географиядан өтілетін «жасыл энергия көздері» тақырыбын проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастыру [Текст] / К. А. Тлеубергенова, Е. А. Тулегенов, Э. Қ. Қуандықова [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 425-436.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
жасыл энергия -- экология -- күн -- жел -- сарқылмайтын -- педагогика -- проблемалық оқыту технологиясы
Аннотация: Мақалада білім алушылардың География пәнінен оқылатын «жасыл энергия көздері» түсінігі, проблемалық оқыту технологиясы арқылы қарастырылып отыр. Атап айтқанда күн мен желден алынатын энергиялардың Қазақстандағы жағдайы мен ерекшеліктері қарастырылған. Ал бұл баламалы энергия көздері осы кездері біздің елдің ғана емес жүниежүзілік елдер деңгейіндегі көкейтесті мәселелерінің бірі болып отыр. Және «Баламалы энергия» көздері табиғи ресурстарды үнемі тұтынудың мүмкіндігі болмаған жағдайда сарқылмайтын энергия көзі ретінде тиімді пайдалануға бағытталған. Жасыл экономиканы дамыту, экологиялық дағдарысты болдырмаудың бірден бір жолы. Жердегі табиғи жасыл энергияның негізгі көзі - таусылмайтын энергия қорлары - Жел мен Күн. Және Қазақстан кремнийге бай болғандықтан жаңа технологиялар көмегімен, фотоэлектрлік модульдер өндіру қолға алынуда. Астанада фотоэлектрлік модульдер шығаратын «Astana Solar» зауыты Қазақстандық кремнийден күн батареяларын шығаруды қатты қолға алуда. Аталған энергия көздерінің адамзат тіршілігі үшін өте маңыздысы - радиоактивті заттар шығармауында. 2013 ж. Мемлекет басшысының Жарлығымен Қазақстанның «жасыл» экономикаға көшу тұжырымдамасы қабылданды. 2020 ж. дейінгі қысқа және 2030-2050 жылдарға дейінгі ұзақ мерзімді тұжырымдамада болашақта дамытатын индикаторлар қажеттігі көрсетілген. Демек, жасыл немесе жаңартылған энергия негізінде дамитын - елдің табиғатын жақсартуға, жаңартуға үлес қосатын, зиян келтірмеуге бағытталған жаңа технологиялардың қажеттілігі. Осы орайда, білім алушылардың танымдық әрекетін қалыптастыру мақсатында, берілген тапсырмалар - проблемалық технологиялар арқылы оқытудың жеке, топтық жолдары арқылы ұйымдастырылған.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Тлеубергенова, К. А.
Тулегенов, Е.А.
Қуандықова, Э.Қ.
Қиясова, Л.Ш.
Жорабай, С.Т.
93.
Подробнее
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
ББК 28.088л6
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
М 12
Маңғыстау облысында үстірт арқарының (Ovis Vignei Arkal) таралуы мен экологиялық жағдайы [Текст] / Ж. М. Карагойшин, С. А. Бекеева, Д. Т. Утеулиева [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 521-533.
Рубрики: Заповедники. Заказники. Национальные парки
Кл.слова (ненормированные):
фауна -- табиғи қаумал -- популяция -- уриал -- муфлон -- құлжа -- саулық -- қозықа -- көкпек
Аннотация: Мақалада Маңғыстау облысында мекендейтін Үстірт арқарының таралуы мен саны және тіршілік ортасында жүргізілген экологиялық зерттеулердің нәтижелері келтірілген. Үстірт арқары Қазақстанда тек Маңғыстау облысының аумағында, соның ішінде тау ойпаттарында, тау жоталарының тік беткейлерінде, аласа таулар мен тау бастарында мекендейді. Үстірт арқары немесе Маңғыстау облысындағы Үстірт уриалы Үстірттің шыңдарында; Маңғышлақ түбегінің, сондай-ақ таулы ландшафт сақталған Каспий теңізінің бірқатар жағалау учаскелерінде кең таралған. Жыл сайын Маңғыстау облысы аумағында мекендейтін Үстірт арқарының есебі алынып, мониторинг жүргізілді. 2022 жылғы зерттеулер бойынша тау жоталарында 3019 дарақ Үстірт арқары есепке алынса, 2021 жылмен салыстырғанда бұл жұптұяқтылардың саны 25,17% - ға өскендігін көрсетеді. Үстірт пен Маңғышлақта, оның ішінде Үстірт қорығының аумағында 607, «Қызылсай» өлкелік паркі аумағында және іргелес жатқан жерлерде – 1836, қалған аумақта 576 Үстірт арқары мекендейді. Үстірт арқары Қазақстан, Түркіменстан және Өзбекстан аумағында саны жыл сайын азайып бара жатырған 3 санаттағы сирек кездесетін түр ретінде 3 елдің де Қызыл кітабына енгізілген. Үстірт арқары санының жыл сайынғы өсуі, мекендейтін жерлерінде тиісті қорғауды ұйымдастырумен байланысты: тіршілік ету ортасының көп бөлігі республикалық, жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтар құрамына кіреді. Оларды қорғау мақсатында таралатын аумақтарын қорғауға алып кеңейту және экологиялық жағдайы бұзылған аймақтарды қайтадан қалпына келтіру шараларды жүргізу.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Карагойшин, Ж.М.
Бекеева, С.А.
Утеулиева, Д.Т.
Акимжанов, Д.Ш.
Акоев, М.Т.
94.
Подробнее
О-67
Орманды-дала жағдайындағы баянаул улыттық паркінің климатының өзгерісіне қарағайдың (Pinus sylvestris L.) реакциясы [Текст] / Н. Б. Мапитов, Б. К. Жумабекова, М. Ю. Клименко [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 600-609.
ББК 26.237
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- климат -- корреляция -- радиалды өсу -- жауын-шашын -- ауа температурасы -- Климатология -- биогеоценоз
Аннотация: Солтүстік-Шығыс Қазақстанның орманды даласының құрғақ жағдайында радиалды өсу мен негізгі климаттық айнымалылар (ауа температурасы мен жауын-шашын) арасындағы байланыстардың талдауы жүргізілді. Қарағайдың (Pinus sylvestris L.) ерте ағаштарының өсуіне негізгі шектеуші әсер мамыр-маусым айларындағы жоғары ауа температурасының әсер ететіні анықталды. Шотландиялық қарағайдың өсуі ағымдағы вегетациялық кезеңдегі жауын-шашын мөлшеріне байланысты екендігі көрсетілген. Баянауыл табиғи паркінің хронологиясын сыртқы орта факторларына сезімтал емес деп санауға болады, өйткені сезімталдық коэффициенті 2,8 құрайды. Сондай-ақ бірінші ретті автокорреляцияның жоғары мәні (≥ 0,50) атап өтілді, бұл өткен климаттық жағдайлар мен қарағайлардың ағымдағы жылдық өсуі арасындағы байланысты көрсетеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мапитов, Н.Б.
Жумабекова, Б.К.
Клименко, М.Ю.
Нукенов, А.С.
Омаров, М.К.
Еркибаева, М.К.
О-67
Орманды-дала жағдайындағы баянаул улыттық паркінің климатының өзгерісіне қарағайдың (Pinus sylvestris L.) реакциясы [Текст] / Н. Б. Мапитов, Б. К. Жумабекова, М. Ю. Клименко [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 600-609.
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- климат -- корреляция -- радиалды өсу -- жауын-шашын -- ауа температурасы -- Климатология -- биогеоценоз
Аннотация: Солтүстік-Шығыс Қазақстанның орманды даласының құрғақ жағдайында радиалды өсу мен негізгі климаттық айнымалылар (ауа температурасы мен жауын-шашын) арасындағы байланыстардың талдауы жүргізілді. Қарағайдың (Pinus sylvestris L.) ерте ағаштарының өсуіне негізгі шектеуші әсер мамыр-маусым айларындағы жоғары ауа температурасының әсер ететіні анықталды. Шотландиялық қарағайдың өсуі ағымдағы вегетациялық кезеңдегі жауын-шашын мөлшеріне байланысты екендігі көрсетілген. Баянауыл табиғи паркінің хронологиясын сыртқы орта факторларына сезімтал емес деп санауға болады, өйткені сезімталдық коэффициенті 2,8 құрайды. Сондай-ақ бірінші ретті автокорреляцияның жоғары мәні (≥ 0,50) атап өтілді, бұл өткен климаттық жағдайлар мен қарағайлардың ағымдағы жылдық өсуі арасындағы байланысты көрсетеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мапитов, Н.Б.
Жумабекова, Б.К.
Клименко, М.Ю.
Нукенов, А.С.
Омаров, М.К.
Еркибаева, М.К.
95.
Подробнее
К 88
Кубашева, Р. Н.
Өнеркәсіптік ағынды су тұнбасының физика-химиялық қасиеттері [Текст] / Р. Н. Кубашева, Л. Маратова, З. Х. Кунашева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 104-107.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
физика-химиялық қасиеттер -- су тұнбасы -- өнеркәсіптік ағынды сулардың шөгінділері -- Өнеркәсіп -- экологиялық аспектілер -- Табиғи -- Топырақ -- ылғалдылықты -- өсімдіктер
Аннотация: Ағынды сулардың шөгінді тұнбаларын қайта өңдеу жолдары арқылы екіншілік шикізат ретінде қолдану химия саласы үшін өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Өнеркәсіп пен ауылшаруашылық өндірісінің, сонымен қатар, қалалардың қарқынды дамуы көптеген қалдықтарды тудырады, бұл қоршаған ортаның жергілікті немесе ауқымды ластануына және адам денсаулығының нашарлауына әкеледі. Ағынды суларды тазарту процесінде тазарту қондырғыларында шөгінді тұнбалар пайда болады, ол негізінен табиғи жағдайда сусызданудан басқа ешқандай өңдеуге ұшырамайды. Шөгінді тұнбалар оларды жинақтауға арналған алаңдарда жинақталады. Бұл үдеріс өте ұзақ болып табылады және кең аудандарды қажет етеді. Ағынды сулардың тұнбалары жиналатын жерлердің қоршаған ортаға әсері көбінесе белгіленген ШРК-дан асады. Яғни, шөгінді тұнбалардың мұндай жинақталуы атмосфераға зиянды заттардың шығарылуына, топырақтың, сондай-ақ жер үсті және жер асты суларының, өсімдік жамылғысының тұнба құрамындағы улы қосылыстарымен ластануына ықпал етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Маратова, Л.
Кунашева, З.Х.
К 88
Кубашева, Р. Н.
Өнеркәсіптік ағынды су тұнбасының физика-химиялық қасиеттері [Текст] / Р. Н. Кубашева, Л. Маратова, З. Х. Кунашева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 104-107.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
физика-химиялық қасиеттер -- су тұнбасы -- өнеркәсіптік ағынды сулардың шөгінділері -- Өнеркәсіп -- экологиялық аспектілер -- Табиғи -- Топырақ -- ылғалдылықты -- өсімдіктер
Аннотация: Ағынды сулардың шөгінді тұнбаларын қайта өңдеу жолдары арқылы екіншілік шикізат ретінде қолдану химия саласы үшін өзекті мәселелердің бірі болып табылады. Өнеркәсіп пен ауылшаруашылық өндірісінің, сонымен қатар, қалалардың қарқынды дамуы көптеген қалдықтарды тудырады, бұл қоршаған ортаның жергілікті немесе ауқымды ластануына және адам денсаулығының нашарлауына әкеледі. Ағынды суларды тазарту процесінде тазарту қондырғыларында шөгінді тұнбалар пайда болады, ол негізінен табиғи жағдайда сусызданудан басқа ешқандай өңдеуге ұшырамайды. Шөгінді тұнбалар оларды жинақтауға арналған алаңдарда жинақталады. Бұл үдеріс өте ұзақ болып табылады және кең аудандарды қажет етеді. Ағынды сулардың тұнбалары жиналатын жерлердің қоршаған ортаға әсері көбінесе белгіленген ШРК-дан асады. Яғни, шөгінді тұнбалардың мұндай жинақталуы атмосфераға зиянды заттардың шығарылуына, топырақтың, сондай-ақ жер үсті және жер асты суларының, өсімдік жамылғысының тұнба құрамындағы улы қосылыстарымен ластануына ықпал етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Маратова, Л.
Кунашева, З.Х.
96.
Подробнее
К 48
Кленина, А. А.
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің герпетологиялық коллекциясы [Текст] / А. А. Кленина, Н. И. Калиахметова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 138-141.
ББК 28.693.34
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- герпетологиялық коллекциясы -- Зоологиялық коллекция -- жаратылыстану-ғылыми коллекциялар -- амфибиялар -- рептилиялар -- Биология
Аннотация: Ғылымды дамытудың қазiргi кезеңiнде жаратылыстану-ғылыми коллекциялар жаңа бiлiм алады. Бірте-бірте оларды Жердің биологиялық әртүрлілігі мен тірі ағзалары туралы орасан зор ақпарат көзі ретінде ұғыну келеді [1]. Жаңа әдiстердi дамыту мұражай экспонаттарынан, мысалы, олардан ДНК бөлiп алу арқылы, сондай-ақ материалдарды цифрландыру және олар бойынша деректер базасын құру жолымен көп жақты ақпарат алудың тәсiлiн жасайды. Зоологиялық коллекция – бұл сақтау үшiн арнайы жағдайларға орналастырылған, сәйкестендiру үшiн негiзгi ақпаратпен, сондай-ақ олар болған жағдайда қосымша мәлiметтермен жабдықталған биологиялық материалдың (жануарлардың бүтiн даналарының немесе түрлi бөлiктерiнiң) жүйеленген жинағы. Мұндай материалдардың жинақтарын биоәртүрліліктің архиві немесе биоәртүрлілік құрамы мен құрылымының заттай куәліктерінің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Зоологиялық коллекциялардың құндылығы жылдар өткен сайын артады, өйткені жануарлардың көптеген түрлерінің саны мен қызыл кітаптағы мәртебесінің төмендеуіне байланысты далалық жағдайларда материал жинау күрделілігі артады. Коллекциялық даналармен жұмыс жасау зерттеуші-жеткізушіге табиғатта ұзақ іздеудің және табиғи мекендеу ортасынан дарақтарды алудың қажеттілігінсіз зерттелетін түрлер бойынша бірқатар ақпарат алуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Калиахметова, Н. И.
К 48
Кленина, А. А.
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университетінің герпетологиялық коллекциясы [Текст] / А. А. Кленина, Н. И. Калиахметова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 138-141.
Рубрики: Пресмыкающиеся. Герпетология
Кл.слова (ненормированные):
М. Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- герпетологиялық коллекциясы -- Зоологиялық коллекция -- жаратылыстану-ғылыми коллекциялар -- амфибиялар -- рептилиялар -- Биология
Аннотация: Ғылымды дамытудың қазiргi кезеңiнде жаратылыстану-ғылыми коллекциялар жаңа бiлiм алады. Бірте-бірте оларды Жердің биологиялық әртүрлілігі мен тірі ағзалары туралы орасан зор ақпарат көзі ретінде ұғыну келеді [1]. Жаңа әдiстердi дамыту мұражай экспонаттарынан, мысалы, олардан ДНК бөлiп алу арқылы, сондай-ақ материалдарды цифрландыру және олар бойынша деректер базасын құру жолымен көп жақты ақпарат алудың тәсiлiн жасайды. Зоологиялық коллекция – бұл сақтау үшiн арнайы жағдайларға орналастырылған, сәйкестендiру үшiн негiзгi ақпаратпен, сондай-ақ олар болған жағдайда қосымша мәлiметтермен жабдықталған биологиялық материалдың (жануарлардың бүтiн даналарының немесе түрлi бөлiктерiнiң) жүйеленген жинағы. Мұндай материалдардың жинақтарын биоәртүрліліктің архиві немесе биоәртүрлілік құрамы мен құрылымының заттай куәліктерінің жиынтығы ретінде қарастыруға болады. Зоологиялық коллекциялардың құндылығы жылдар өткен сайын артады, өйткені жануарлардың көптеген түрлерінің саны мен қызыл кітаптағы мәртебесінің төмендеуіне байланысты далалық жағдайларда материал жинау күрделілігі артады. Коллекциялық даналармен жұмыс жасау зерттеуші-жеткізушіге табиғатта ұзақ іздеудің және табиғи мекендеу ортасынан дарақтарды алудың қажеттілігінсіз зерттелетін түрлер бойынша бірқатар ақпарат алуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Калиахметова, Н. И.
97.
Подробнее
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Батыс Қазақстан облысында орман шаруашылығының қалыптасу тарихы [Текст] / Б. Х. Ходжанова, А. А. Жаскайратова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 188-191.
ББК 4
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Орман -- табиғи қорлар -- өсімдіктер -- Орманның құрылымы -- биологиялық ерекшеліктер -- ландшафт -- ағаш -- бұта -- шөптесін өсімдіктер -- мүк -- қына -- питомниктер -- Орман шаруашылығы -- Ормандарды зерттеу -- есепке алу -- орманды жаңартып отыру -- орманды күту -- питомниктерде көшет өсіру -- суландыру
Аннотация: Орман — жер бетіндегі табиғи қорлардың, оның ішінде өсімдіктер жамылғысының негізгі түрілерінің бірі. Құрамында бір-біріне жақын өскен ағаштың бір немесе бірнеше түрлері бар табиғи кешен. Құрамы мен өсуіне қарай мәңгі жасыл, қылқанды, ақшыл қылқанды, күңгірт қылқанды, жапырақты, ұсақ жапырақты, жалпақ жапырақты, тропиктік, муссондық, мангрлық және т.б. ормандар деп бөлінеді. Орманның құрылымы ортаның физикалық-географиялық жағдайларына, өсімдіктердің түрлік құрамы мен биологиялық ерекшеліктеріне байланысты болады. Ол топырақ түзілуіне, климатқа, ылғал айналу процесіне және т.б. әсері көп, тропосферамен өзара белсенді әрекетте болады да, оттек пен көміртектің алмасу деңгейін анықтайды (ең ірі орманды аймақтар атмосферадағы оттектің шамамен 50%-ын "өндейді"). Құрлықтың 27%-ынан астамын алып жатқан орман — географиялық ландшафт элементі. Орманда ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер, мүк, қына, т.б. өседі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жаскайратова, А.А.
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Батыс Қазақстан облысында орман шаруашылығының қалыптасу тарихы [Текст] / Б. Х. Ходжанова, А. А. Жаскайратова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 188-191.
Рубрики: Сельское и лесное хозяйство
Кл.слова (ненормированные):
Орман -- табиғи қорлар -- өсімдіктер -- Орманның құрылымы -- биологиялық ерекшеліктер -- ландшафт -- ағаш -- бұта -- шөптесін өсімдіктер -- мүк -- қына -- питомниктер -- Орман шаруашылығы -- Ормандарды зерттеу -- есепке алу -- орманды жаңартып отыру -- орманды күту -- питомниктерде көшет өсіру -- суландыру
Аннотация: Орман — жер бетіндегі табиғи қорлардың, оның ішінде өсімдіктер жамылғысының негізгі түрілерінің бірі. Құрамында бір-біріне жақын өскен ағаштың бір немесе бірнеше түрлері бар табиғи кешен. Құрамы мен өсуіне қарай мәңгі жасыл, қылқанды, ақшыл қылқанды, күңгірт қылқанды, жапырақты, ұсақ жапырақты, жалпақ жапырақты, тропиктік, муссондық, мангрлық және т.б. ормандар деп бөлінеді. Орманның құрылымы ортаның физикалық-географиялық жағдайларына, өсімдіктердің түрлік құрамы мен биологиялық ерекшеліктеріне байланысты болады. Ол топырақ түзілуіне, климатқа, ылғал айналу процесіне және т.б. әсері көп, тропосферамен өзара белсенді әрекетте болады да, оттек пен көміртектің алмасу деңгейін анықтайды (ең ірі орманды аймақтар атмосферадағы оттектің шамамен 50%-ын "өндейді"). Құрлықтың 27%-ынан астамын алып жатқан орман — географиялық ландшафт элементі. Орманда ағаш, бұта, шөптесін өсімдіктер, мүк, қына, т.б. өседі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жаскайратова, А.А.
98.
Подробнее
Ж 88
Жумагалиева, К. Е.
Батыс Қазақстанның климаттық ерекшеліктерінің табиғи ресурстарға әсері [Текст] / К. Е. Жумагалиева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 192-193.
ББК 26.237
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан -- климат -- табиғи ресурстары -- Құрғақ континенттік климат -- Өзендер мен көлдер -- Каспий теңізінің әсері -- Жерасты сулары -- Батыс Қазақстанның климаты -- топырақ -- ауыл шаруашылығы -- Топырақтың сорлануы -- Егіншілік және мал шаруашылығы -- Өсімдіктер жамылғысы
Аннотация: Батыс Қазақстан — Қазақстанның маңызды аймақтарының бірі, оның климаты мен табиғи ресурстары өзіне тән ерекшеліктерімен ерекшеленеді. Бұл аймақта шөлейт, құрғақ дала және континенттік климат басым. Осы климаттық ерекшеліктер аймақтың табиғи ресурстарына, соның ішінде су, топырақ, өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне тікелей әсер етеді. Батыс Қазақстан аумағы Каспий маңы ойпаты, Орал тауларының оңтүстігі және Мұғалжар жоталарының бір бөлігін қамтиды. Географиялық тұрғыдан аймақ Каспий теңізінің шығыс жағалауында орналасқан және оның климаты континенттік сипатқа ие.
Держатели документа:
ЗКУ
Ж 88
Жумагалиева, К. Е.
Батыс Қазақстанның климаттық ерекшеліктерінің табиғи ресурстарға әсері [Текст] / К. Е. Жумагалиева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 192-193.
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан -- климат -- табиғи ресурстары -- Құрғақ континенттік климат -- Өзендер мен көлдер -- Каспий теңізінің әсері -- Жерасты сулары -- Батыс Қазақстанның климаты -- топырақ -- ауыл шаруашылығы -- Топырақтың сорлануы -- Егіншілік және мал шаруашылығы -- Өсімдіктер жамылғысы
Аннотация: Батыс Қазақстан — Қазақстанның маңызды аймақтарының бірі, оның климаты мен табиғи ресурстары өзіне тән ерекшеліктерімен ерекшеленеді. Бұл аймақта шөлейт, құрғақ дала және континенттік климат басым. Осы климаттық ерекшеліктер аймақтың табиғи ресурстарына, соның ішінде су, топырақ, өсімдіктер мен жануарлар дүниесіне тікелей әсер етеді. Батыс Қазақстан аумағы Каспий маңы ойпаты, Орал тауларының оңтүстігі және Мұғалжар жоталарының бір бөлігін қамтиды. Географиялық тұрғыдан аймақ Каспий теңізінің шығыс жағалауында орналасқан және оның климаты континенттік сипатқа ие.
Держатели документа:
ЗКУ
99.
Подробнее
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Қазақстанның геосаяси жағдайы [Текст] / Б. Х. Ходжанова, Н. Қ. Сарсенгалиев, Н. М. Баян // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 194-195.
ББК 66.4
Рубрики: Внешняя политика. Международные отношения. Дипломатия
Кл.слова (ненормированные):
Геосаясат -- Қазақстан -- геосаяси позиция -- Қазақстан және халықаралық ұйымдар -- Географиялық қыстырылу
Аннотация: Геосаясат-бір-бірімен өзара әрекеттесетін және мемлекеттің стратегиялық әлеуетіне үлкен әсер ететін географиялық, тарихи, саяси және басқа факторлардың кешенін зерттейтін ғылым. Қазақстанның қазіргі әлемдегі рөлі мен орны көбінесе оның геосаяси жағдайымен анықталады. Геосаяси жағдайдың маңызды құрамдас бөліктерінің бірі-негізгі аумақтар мен географиялық орталықтарды бақылау мүмкіндігі. Қазақстандағы геосаясат әдетте елдің геосаяси жағдайы туралы пікірталастар аясында айтылады. Ел Еуразияның орталығында, ислам, Конфуций және христиан өркениеттерінің түйіскен жерінде және сауда жолдарының қиылысы ретінде орналасқан. Сонымен қатар, аталған артықшылықтарға бай табиғи ресурстарды қосуға болады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сарсенгалиев, Н. Қ.
Баян, Н.М.
Х 69
Ходжанова, Б. Х.
Қазақстанның геосаяси жағдайы [Текст] / Б. Х. Ходжанова, Н. Қ. Сарсенгалиев, Н. М. Баян // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 194-195.
Рубрики: Внешняя политика. Международные отношения. Дипломатия
Кл.слова (ненормированные):
Геосаясат -- Қазақстан -- геосаяси позиция -- Қазақстан және халықаралық ұйымдар -- Географиялық қыстырылу
Аннотация: Геосаясат-бір-бірімен өзара әрекеттесетін және мемлекеттің стратегиялық әлеуетіне үлкен әсер ететін географиялық, тарихи, саяси және басқа факторлардың кешенін зерттейтін ғылым. Қазақстанның қазіргі әлемдегі рөлі мен орны көбінесе оның геосаяси жағдайымен анықталады. Геосаяси жағдайдың маңызды құрамдас бөліктерінің бірі-негізгі аумақтар мен географиялық орталықтарды бақылау мүмкіндігі. Қазақстандағы геосаясат әдетте елдің геосаяси жағдайы туралы пікірталастар аясында айтылады. Ел Еуразияның орталығында, ислам, Конфуций және христиан өркениеттерінің түйіскен жерінде және сауда жолдарының қиылысы ретінде орналасқан. Сонымен қатар, аталған артықшылықтарға бай табиғи ресурстарды қосуға болады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сарсенгалиев, Н. Қ.
Баян, Н.М.
100.
Подробнее
М 50
Менеева, А. С.
Еліміздегі табиғи және тарихи-мәдени ескерткіштердің туризмдегі рөлі [Текст] / А. С. Менеева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 208-210.
ББК 75.81
Рубрики: Туризм
Кл.слова (ненормированные):
Туризм -- Қазақ жері -- тарихи-мәдени ескерткіштер -- Қазақ халқы -- Ескерткіш сәулет өнері -- Ескерткіш монументтік -- Ескерткіш тарихи -- Ескерткіш археологиялық -- Туризм географиясы
Аннотация: Қазақ жері өзінің бай тарихымен ерекшеленеді. Оның ұлттық тарихы аса ерте замандардан бастау алады. Ел мен жерді қорғау ең алдымен сол ел мен сол жердің тарихын білуден басталады. Ел мен жердің тарихын білу тарихта өткен қасиетті ата-бабалар әруағына тағзым етіп, олардың игілікті істерін еске алудан бастау алады. Ұлт тарихынан білімді болудың басты мақсаты-өткеннен тағылым алу. Осыған орай еліміздегі тарихи-мәдени ескерткіштері білу-біздің тарих алдындағы міндетіміз
Держатели документа:
ЗКУ
М 50
Менеева, А. С.
Еліміздегі табиғи және тарихи-мәдени ескерткіштердің туризмдегі рөлі [Текст] / А. С. Менеева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 208-210.
Рубрики: Туризм
Кл.слова (ненормированные):
Туризм -- Қазақ жері -- тарихи-мәдени ескерткіштер -- Қазақ халқы -- Ескерткіш сәулет өнері -- Ескерткіш монументтік -- Ескерткіш тарихи -- Ескерткіш археологиялық -- Туризм географиясы
Аннотация: Қазақ жері өзінің бай тарихымен ерекшеленеді. Оның ұлттық тарихы аса ерте замандардан бастау алады. Ел мен жерді қорғау ең алдымен сол ел мен сол жердің тарихын білуден басталады. Ел мен жердің тарихын білу тарихта өткен қасиетті ата-бабалар әруағына тағзым етіп, олардың игілікті істерін еске алудан бастау алады. Ұлт тарихынан білімді болудың басты мақсаты-өткеннен тағылым алу. Осыған орай еліміздегі тарихи-мәдени ескерткіштері білу-біздің тарих алдындағы міндетіміз
Держатели документа:
ЗКУ
Страница 10, Результатов: 103