Электронный каталог

85.31
М 92
Мухамбетжанова, А. А.
    Мұхит Мералыұлының әншілік стилі [Текст] / А. А. Мухамбетжанова // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 169-173.
ББК 85.31

Рубрики: Музыка

Кл.слова (ненормированные):
Ренессансын әкелді -- Мұхит (Мұхамбеткерей) Мералыұлы -- «айдай» әндер -- «миксолидийлік» лад -- диапазоны ундецима -- мажорлық гексахорд -- регистр -- өлеңді-аспаптық стиль -- аймақтық стиль -- эпикалық серпініс -- қолдың ритмикалық әдісі -- төкпе күй қағидасы -- орама қағыс -- қара қағыс -- түйдек қағыс -- айдай қағыс -- ілме қағыс -- алма кезек қағыс -- теріс қағыс -- суырып салма негізгі -- ауызша-кәсіби мектеп
Аннотация: Қазіргі заман уақыты дәстүрлі орындаушы ұлттық қазақтың музыкасын қаз-қалпында бұзбай, өз бойына дәстүрлі музыка мәдениетінің рухани және эстетикалық құндылықтарды сіңірумен қатар нота мен еуропалық классикалық музыкасының мүмкіндіктерін білетін маман болуын және де оның қазіргі заманауи мәдениетінің әр түрлі қызмет формаларына бейімделуін қажет етеді. Мәдениеттің әр түрлі саласында өздерін көрсете алатын кәсіби тұлға тәрбиеленуі тиіс. Қазақ халқының діні мен тілі, салт-дәстүрі бір бола тұра, ұлттық музыка өнерінде рухани мұрасының байлығын дәлелдей түсетін бірнеше аймақтық орындаушылық дәстүрлер бар екені белгілі. Ғасырлар бойы сабақтастығын жоймай келген мазмұны мен формасы жалпыхалықтық, жалпы қазаққа тән, бірақ бір-бірінен орындаушылық стилі, мәнері өзгеше болып қалыптасып, Жетісу, Арқа, Батыс Қазақстан әншілік мектептеріне бөлінеді. Қазақ ән өнерінің «алтын ғасыры» болып саналатын 19-ғасырда шырқау шыңына жеткен ауызша-кәсіби мәдениетімізде бастауын тереңнен алатын дәстүрлі ән өнерінің бірі - Мұхит сал есімімен байланысты. Мұхит әншілік стилін үйреніп саралауда өте қарапайымнан күрделілікке бірте- бірте ауысу. Әншілік мектептегі домбыра сүйемелі мен қағыс қостау түрлерінің ерекшелігін ескеру. Дем қолдану әдістерімен дауыс ерекшеліктерінің өлшемі жайлы мағлұмат беру. Шәкірттің есту, есте сақтау қабілеттерін дамыту және әншілік өнерге құштарлығын, ынтасын арттыруға ықпал ету
Держатели документа:
ЗКУ

74
Д 42
Джонисова, Г. К.
    Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық бағыттары [Текст] / Г. К. Джонисова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 38-49.
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
ұлттық құндылық -- мектепке дейінгі ұйым -- ұлттық дүниетаным -- білім мазмұны -- үлгілік оқу бағдарламсы -- инновациялық моделі
Аннотация: Мақалада ұлттық мазмұндағы мектепке дейінгі ұйымдағы тәрбие жұмысын ұйымдастырудың инновациялық бағыттары қарастырылған. Этнопедагог ғалымдарының ұлттық құндылық туралы тұжырымдары негізінде мектеп жасына дейінгі балалардың үлестік дүниетанымын қалыптастырудағы құндылықтардың маңызы көрсетілген. Мектепке дейінгі ұйымдағы білім беру стандарттарын, мектепке дейінгі тәрбие мен оқытудың типтік оқу бағдарламаларын талдай отырып, балалардың ұлттық құндылықтарын қалыптастыруға мүмкіндік беретін материалдар қандай көлемде екендігі анықталады. Мектепке дейінгі ұйымның тәрбие процесінде ұлттық құндылықтарды қалыптастырудың инновациялық моделі ұсынылады. Сондай-ақ, Мектепке дейінгі ұйымда ұлттық құндылықты қалыптастыруға бағытталған ата-аналармен бірлескен қызметтің инновациялық нысандары туралы айтылады. Ата-әжелер мектебінің, ата-әжелер мектебінің, аналар мен әкелер мектебінің жұмысын жаңа форматта ұйымдастыру бойынша ізденістер баяндалды
Держатели документа:
ЗКУ

83
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Мемуарлық прозадағы шығармашыл тұлғаның көркем бейнесі: ой әлемі және портреттер типологиясы [Текст] / Р. Б. Сұлтанғалиева, А. Т. Ибатолла // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 107-119.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
проза -- мемуар -- автобиография -- мемуар -- роман -- күнделік -- естелік мемуар
Аннотация: Зерттеудің мақсаты – қазақ әдебиетіндегі мемуар жанрының ерекшеліктерін айқындау, мемуарлық шығармаларды зерделеу, шығармалардың тілі мен табиғатына тоқталу. Мемуар жанрында жазылған шығармалардың баяндау бірлігін талдау, көркем бірлік тұрғысынан зерделеу. Бұл мақалада қазақ әдебиетіндегі мемуарлық жанрдың табиғаты туралы сөз қозғалады. Қазақ әдебиетінде мемуарлық жанр ерте дами бастады. Өз алдына бөлек жанр ретінде өзіндік типологиясымен ерекшеленетін бұл жанрдың тарихы өте ертеден, Орхон-Енисей жазбаларынан бастау алған. Мақалада мемуарлық жанрдың формалары мен жазылу түрлеріне қарай талдау жасалады. Мемуарлық жанрдың түрлеріне естелік, автобиография, естелік мемуар, хат, күнделіктер жатады. Автордың баяндауына қарай мемуарлық жанрдың ерекшеліктерін байқауға болады. Кейбір шығармаларда үзік-үзік естеліктер жазылса, ал кейбіреуінде балалық шағынан бастап автор өзі тоқтаған өмірінің кезеңіне дейін жазады. Өмірінің соңына дейін жазу не жазбауды автор өзі шешеді. Өмірінің белгілі бір кезеңіне дейін жазуды жөн көруі де мүмкін. Мемуарлық шығармалар арқылы біз сол замандағы халық мұраты мен ұлт тағдырын, халық үнін ести аламыз. Тарих жалпылама жазылатын болса, мемуарда біз жеке бір тұлғаның өзіндік ойы мен өзіне аян шындығын білеміз. Мемуар жанры жалаң баяндаудан тұрмайды. Олай болса, оқырманды еліктіре алмас еді. Баяндау шеберлігі, образды жасау тәсілдері, характерді ашатын диалогтар құруы, мінездеме мен портреттерді жазу жолдары ерекше рөл ойнайды. Мемуарлық шығармалардың ішіндегі М.Мағауин, Ә.Нұршайықов, Қ.Жұмаділов сынды жазушылардың романдарындағы шығармашыл тұлғаның бейнесі талқыланады. Аталған авторлардың өзіндік қолтаңбалары мен жазу стильдері айқындалады. Шығармаларға арқау болған өмір шындығы мен көркемдік ізденістері, автор мен кейіпкер өзара байланысы танылады. Мемуарлық жанр мен тарихи романдардың аражігі айқындалады. Мемуарлық шығармада тарихты берудің, шындықты жеткізудің көркемдік тәсілдері, автордың қалай жүзеге асырғандығы жайлы сөз болады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ибатолла, А.Т.

63
Т 50
Тойбаев, А. Ж.
    Тарихи тұлғатанудың теориялық-методологиялық мәселелері [Текст] / А. Ж. Тойбаев, Д. Сейтжан, М. Әбубәкір // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 137-157.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
тарих ғылымы -- тарихи тұлғатану -- тұлға -- Отан тарихы -- зиялы -- ұлт тарихы -- тарихи
Аннотация: XXI ғасыр - әлемдік деңгейде ғылымының кемеліне келген кезеңі. Себебі, жаңа технологиялардың қарыштап дамуы барысында жаңа тың технологиялар, мамандықтар пайда болып адамзат баласына қызмет етуде. Сонымен қатар, сан қырлы ғылым салалары өзара байланыста болып, жаңа тың зерттеулер дүниеге келді. Осыған байланысты тарих ғылымы басқа салаларымен етене байланыста болуы арқылы жаңа тың деректер көбеюде және теориялық-методологиялық әдістемелер жасалу үдерісінде. Осы бағытта, тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану бойынша жаңа ғылыми еңбектер дүниеге келді. Бұл бойынша авторлар Отан тарихындағы тұлғатанудың тарихи маңызын атап көрсеттті. Себебі, өмірдің әр сәті мен әр оқиғасы адамдардың қатысуымен болып, нәтижесінде ол кезеңдер тарихқа айналады. Мақалада, тұлғатану бойынша теоиялық-методологиялық талдаулар жүргізілді. Мақалада тарих ғылымының бір саласы болып табылатын тұлғатану туралы қалам тербеген Отандық ғалымдардың еңбектері тарихи тұрғыда аталып өтіледі. Осыған орай, мақала жүйелелілік, объективтілік және тарихилық принциптер бойынша талдау жасалынды. Тұлға дегеніміз өз ойын нақты және толыққанды, жүйелі жеткізе алатын, озық терең ойымен, білімідлігімен ерекшеленетін адамдар болып табылады. Осы бойынша, мақалада Отан тарихындағы белгілі ғалымдардың еңбектеріндегі тұлға қғымы бойынша ғылыми-тұжырымдар берілді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Сейтжан, Д.
Әбубәкір, М.

63
К 38
Қият, А.
    Бопай ханым Қасымқызының тарихтағы бейнесі: деректерді талдау [Текст] / А. Қият // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 231-246.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Төре -- сұлтан -- ханым -- Түркістан -- округ -- көтеріліс -- шежіре
Аннотация: Қазақ тарихында қандай оқиға орын алмасын әйелдердің рөлі көріне бермейді. Патриархаттық құрылымда өмір сүрген қазақ қауымында ат жалын тартып тізгін ұстаған жауынгерлердің батырларға айналуы мен қолбасшылардың ерліктері аңыздар мен жыр-дастандарда баяндалып, әйелдер қазан-ошақ пен бала тәрбиесінің айналасында қалып қояды. Хан-сұлтандардан бастап қатардағы жауынгердің тылында отбасының хал-ахуалы әйелдердің қолында болды. Сөйте тұра, отбасында ғана емес, күллі әулетте құрметке ие болып, сөзін өткізе білген қазақ әйелдері аз емес-ті. Біздің мақаламыз осындай сый-құрметтің иесі Бопай ханым Қасымқызына арналып отыр. Зерттеу барысында Бопай ханымның тарихи бейнесі айшықталып, аңыз бен ақиқаттың арасын ажыратуымызға мүмкіндік туды. Оның Кенесары хан бастаған ұлт-азаттық күресіндегі орны айқындалды. Сайып келгенде, Бопайдың елдегі беделі оның бірбетекей ер мінезділігінің арқасында екендігіне көзіміз жетті. Әрине, оның төре тұқымынан шыққан тегі мен «ханым» статусы да рөл ойнады. Мақаланың бір жаңалығы, Бопай ханымның отбасының тағдырынан хабар береді. Оның алты ұлынан тараған немере-шөберелерінің есімдері тұңғыш рет жарияланып отыр
Держатели документа:
ЗКУ

63
С 31
Сенгирбаева, З. Ж.
    ХХ ғасырдың 30-50 жылдары оңтүстікке арнайы қонысаударушылардың әлеуметтік-экономикалық жай күйі [Текст] / З. Ж. Сенгирбаева, Ғ. Р. Айнабекова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 274-284.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
КСРО -- Арнайы қонысаудару -- депортация -- Сталин -- Оңтүстік -- әлеуметтік-экономикалық -- гректер -- ұлттар -- Қазақстан -- мәдениет
Аннотация: Бұл мақалада ХХ ғасырдың 30-50 жылдарындағы Сталиннің жүргізген солақай саясатының нәтижесінде бүкіл КСРО-ның аймақтарынан арнайы қоныс аудартқан түрлі ұлт өкілдерінің соның ішінде гректердің тағдыры мен олардың Қазақстанның Оңтүстік өңіріне көшуінің салдарынан елдің әлеуметтік – экономикалық жағдайын әсер еткен тұсы жайында және мәдени рухани өмірі жайында сөз болмақ. Кез келген ұлттың өзіне тән салт-дәстүрі мен рухани мәдениеті болары сөзсіз. Оны олар өздерінің ата баба салтымен қанға сіңген дәстүрі мен салттарын көздерінің қарашығындай сақтап, атадан балаға мұра ретінде өздерінен кейінгі ұрпақтарына аманат етіп мұра етері сөзсіз. Сол сияқты өткен ғасырымыздың ортасындағы грек ұлтының Қазақ жеріне қоныс аударуының нәтижесінде олардың сол оңтүстік өңірдің әлеуметтік және экономикалық, саяси-мәдени жағдайының өзгеріске ұшырағанын байқамасқа болмас. Қазақтардың өзге ұлт өкілдерін қарсы алудағы өзара іс-әрекеттерін, олардың күдіктері мен ойларын, сонымен қоса көрсеткен қонақжайлығы мен көмегі жайында да сөз болмақ. Қазіргі таңдағы біздің өлкеміздің көп ұлтты болып шоғырлануының себебін де осы өткен ғасыр оқиғаларымен өте тығыз байланысты екендігін аңғаруымызға әбден болады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Айнабекова, Ғ.Р.

63
С 22
Сахи, Ж.
    Дәстүрлі мәдениет тұжырымдарына қатысты көзқарас [Текст] / Ж. Сахи, А. А. Айдымбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 320-332.
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
қазақ -- тарих -- дәстүрлі мәдениет -- дәстүрлі қоғам -- мәдени мұра -- трансформация
Аннотация: Қазіргі зерттеулерде дәстүрлі мәдениетке деген қызығушылық айтарлықтай артты. Оның себебі жаһандану мен ақпараттандыру жағдайында дәстүр тарихи жадымен байланыстырушы түйінге айналды және ұлттық-мәдени бірегейлікті сақтауға мүмкіндік береді. Алайда, «дәстүрлі мәдениет» ұғымының өзіне арнайы әдебиеттерде әртүрлі түсіндірмелер беріледі. Демек, «дәстүрлі», «архаикалық», «индустрияға дейінгі», «аграрлық», «шаруа», «жазбаша», «тұрмыстық», «күнделікті», «мамандандырылмаған» (мәдениет) сынды түрлі терминдерде қоланылады. Технологиялардың қарқынды өсуі, қоғамдағы заманауй өзгерістер, инновациялар «дәстүрлі мәдениет» болмысына өзгеріс әкелмей қоймайды. Инновация, модернизация үдерістері, трансформациялану дәстүрлі мәдениет үлгілерінің барлық қырынан көрініс табады. Дәстүрлі мәдениеттің сақталуы мен заманға сай бейімделуіне әртүрлі тұжырымдардың қалыптасуы «дәстүрлі мәдениет» ұғымының қай кезеңде де ғылыми ортада өзекті екенін айғақтайды. Мақала қазіргі тарихнамадағы дәстүрлі мәдениетті зерттеудің маңыздылығы мен негізгі бағыттарын талдауға арналған. Дәстүрлі мәдениеттің қазіргі зерттеулердегі орны, оның әлеуметтік-мәдени, тарихи және рухани аспектілері қарастырылады. Сонымен қатар, дәстүрлі мәдениетті зерттеудің методологиялық тәсілдері, дереккөздердің түрлері және оларды талдау әдістеріне тоқталады. Мақаланың негізгі мақсаты – қазіргі зерттеулердегі дәстүрлі мәдениетті зерттеудің өзектілігін көрсету, оның ғылыми танымның маңызды бөлігі екенін дәлелдеу. Сондай-ақ, аталмыш мақалада дәстүрлі мәдениеттің қазіргі қоғамдағы рөлі мен маңызына, ұлттық бірегейлікті сақтаудағы және қазақ халқының рухани мұрасын жаңғыртудағы орнына баса назар аударылды.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Айдымбаева, А.А.

26.82
Т 23
Таскалиева, Г. Б.
    «Алтын-емел» ұлттық саябағының туристік ресурстық мүмкіндіктері мен ерекшеліктерін талдау [Текст] / Г. Б. Таскалиева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 365-379.
ББК 26.82

Рубрики: География

Кл.слова (ненормированные):
ұлттық саябағы -- туристік мүмкіндіктер -- туристік нысандар -- Алтын-Емел -- туристік маршруттар -- биоалуантүрлілік
Аннотация: Бүгінгі таңда жаһандық туризм және қонақжайлылық индустриясы маңызды рөл атқарады. «Алтын-Емел» мемлекеттік ұлттық табиғи саябағы Қазақстандағы қазіргі заманғы биоалуантүрліліктің ең ірі қорығы және нағыз ашық аспан астындағы геологиялық-палеонтологиялық мұражай болып табылады. Ұзақ және күрделі геологиялық тарихы бар Алтын-Емелдің қазіргі ландшафтының бірегейлігі, флора мен фаунаның байлығы туристердің қызығушылығын тудырып отыр. Туристердің қызығушылығын қанағаттандыру барысында, туристік сапарлардың жыл сайынғы өсуіне қарамастан, ұлттық саябақтағы экологиялық туризм демалыс үшін базалық жағдайлардың және қажетті инфрақұрылымның болмауына байланысты бірқатар мәселелер туындайды.
Держатели документа:
ЗКУ

75.81
М 50
Менеева, А. С.
    Еліміздегі табиғи және тарихи-мәдени ескерткіштердің туризмдегі рөлі [Текст] / А. С. Менеева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 208-210.
ББК 75.81

Рубрики: Туризм

Кл.слова (ненормированные):
Туризм -- Қазақ жері -- тарихи-мәдени ескерткіштер -- Қазақ халқы -- Ескерткіш сәулет өнері -- Ескерткіш монументтік -- Ескерткіш тарихи -- Ескерткіш археологиялық -- Туризм географиясы
Аннотация: Қазақ жері өзінің бай тарихымен ерекшеленеді. Оның ұлттық тарихы аса ерте замандардан бастау алады. Ел мен жерді қорғау ең алдымен сол ел мен сол жердің тарихын білуден басталады. Ел мен жердің тарихын білу тарихта өткен қасиетті ата-бабалар әруағына тағзым етіп, олардың игілікті істерін еске алудан бастау алады. Ұлт тарихынан білімді болудың басты мақсаты-өткеннен тағылым алу. Осыған орай еліміздегі тарихи-мәдени ескерткіштері білу-біздің тарих алдындағы міндетіміз
Держатели документа:
ЗКУ

24
М 50
Мендыгалиева, А. Е.
    Білім алушыларға органикалық химияны онлайн оқытудың маңызы [Текст] / А. Е. Мендыгалиева // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 231-233.
ББК 24

Рубрики: Химия

Кл.слова (ненормированные):
химия -- білім беру -- MOOC -- онлайн оқыту -- органикалық химия -- жоғары оқу -- үй тапсырмалар -- Интерактивті әдістер -- Алкандардың химиялық қасиеттерін
Аннотация: Соңғы кездері білім беру саласында қашықтықтан оқыту кеңінен танымал бола бастады. Бүгінгі таңда білім беру саласындағы әлемдік трендтердің бірі MOOC – жаппай ашық онлайн курстар болып табылады. MOOC басқа онлайн оқыту форматтарынан оның халықаралық немесе ұлттық онлайн платформаларда жүзеге асырылуымен ерекшеленеді және кез келген интернет пайдаланушы білім деңгейіне, дайындық деңгейіне, жынысына, жасына және әлеуметтік мәртебесіне қарамастан тіркеле алады.
Держатели документа:
ЗКУ