Электронный каталог

83.7
Ш 17
Шайхиева, Г. Н.
    Жоғары сынып оқушыларының сөйлеу мәдениетін қалыптастыру [Текст] / Г. Н. Шайхиева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.1. - 17 қараша. - Б. 125-129.
ББК 83.7

Рубрики: Ораторское искусство

Кл.слова (ненормированные):
сөйлеу мәдениеті -- мәдениетаралық коммуникация -- ақпараттық әңгіме -- топтық әңгіме -- диалог -- монолог -- коммуникация -- мәдениеттану құзыреттіліктері
Аннотация: Бұл мақалада қазіргі заманғы жоғары сынып оқушыларының маңызды проблемасы - сөйлеу мәдениеті қарастырылды. Сөйлеу мәдениеті болашақ мамандардың кәсіби және жеке құзыреттілігін қалыптастыруда шешуші рөл атқарады. Мақалада сауаттылық, дәлділік, экспрессивтілік, сондай-ақ оның оқушылардың кәсіби және әлеуметтік-мәдени өзара әрекеттесуі сияқты сөйлеу мәдениетінің негізгі компоненттері талданды. Сөйлеу мәдениетін дамыту үшін педагогикалық жағдайлар, соның ішінде тілдік ортаны құру, коммуникативті жағдайларды ұйымдастыру, әртүрлі жанрдағы мәтіндермен жұмыс жасау және заманауи ақпараттық технологияларды қолдану ұсынылды. Авторлар оқушылардың сөйлеу мәдениетін дамыту және сапалы мамандар даярлау мақсаттарына жету үшін әртүрлі пән оқытушыларының бірлескен жұмысының маңыздылығын атап көрсетеді. Жоғары оқу орындарының тіл факультеттері студенттерінің ауызша сөйлеуін дамыту контекстінде оқытудың мәдени аспектілерінің маңызды рөлі ашылады.
Держатели документа:
ЗКУ

74
Т 23
Тасимова, А. Т.
    Мнемотехника арқылы балалардың тілін дамыту [Текст] / А. Т. Тасимова // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 15-18.
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
мнемотехника -- бала тілін дамыту -- есте сақтау қабілетін дамыту -- тіл байлығын арттыру -- мектепке дейінгі білім -- ассоциациялар -- рифмалар -- ойлау қабілеті -- сөйлеу дағдылары
Аннотация: Мақалада мнемотехниканың бала тілін дамытудағы рөлі мен тиімділігі қарастырылады. Мнемотехника – есте сақтау қабілетін жақсартуға арналған әдістер жиынтығы, ол визуалдық, есту және моторлық компоненттерді қолдану арқылы баланың сөздік қорын, ойлау қабілетін және тіл байлығын арттыруға бағытталған. Мақалада мнемотехниканың негізгі әдістері, оның ішінде бейнелерді қолдану, ассоциацияларды құру, рифмаларды пайдалану сияқты тәсілдер талқыланады. Әдістің тиімділігі, әсіресе, мектепке дейінгі және бастауыш мектеп жасындағы балалар үшін көрсетіледі. Авторлар мнемотехниканы қолдану арқылы баланың есте сақтау және сөз байлығын дамытуды жандандыруға болатындығын атап көрсетеді.
Держатели документа:
ЗКУ

81.2
А 52
Алтай, А. А.
    Қазіргі ғылым парадигмасындағы «лингвистикалық интеллект» ұғымы [Текст] / А. А. Алтай, А. М. Абызова, Б. Ж. Каримова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 87-100.
ББК 81.2

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
интеллект -- лингвистикалық интеллект -- вербалды интеллект -- тілдік операциялар -- коммуникация -- риторика -- металингвистикалық аспект
Аннотация: Ғылыми мақалада «лингвистикалық интеллект» ұғымының қазіргі ғылым кеңістігіндегі орны мен зерттелу мәселесі қарастырылады. Зерттеудің мақсаты – «лингвистикалық интеллект» терминінің ерекшеліктері, қалыптасуы және оның ішкі құрамдас компоненттерін айқындау болып табылады. Жаһандану мен цифрлық өркениет ықпалының артуына байланысты жеке тұлғаның лингвистикалық әлеуетін арттыру өзекті мәселеге айналды. Адамның ақыл-ой қабілетінің айқын көрінісі саналатын бұл ұғымды түбегейлі зерттеп, лингвистикалық интеллектіні қалыптастыру және дамыту, жүзеге асу формаларын белгілеу, басты тілдік операцияларға сипаттама беру арқылы негізгі ғылыми міндет жүзеге асады. Зерттеу әдістемесіне лингвистикалық интеллект ұғымын нақты айқындауға мүмкіндік беретін лексикографиялық анализ, концептуалды саралау мен құрылымдық модельдеу тәсілдері кіреді. Зерттеліп отырған құбылысқа отандық және шетелдік ғалымдардың берген тұжырымдамалары мен бақылауларына сүйеніп оның басты белгілері анықталды. Сондай-ақ соңғы зерттеулер қорытындысы лингвистикалық интеллектінің дербес ерекшеліктерін көрсетіп отыр. Ұсынылған модельдер мен сызбалар нақты ғылыми дәлелдемелерді саралау нәтижесінде қалыптасты. Негізгі тұжырымдар лингвистикалық интеллектінің қазіргі уақытта жіті зерделеуді қажет ететін тұжырым екендігін дәлелдеді. Зерттеу тіл біліміне үлес қоса отырып, тың түсінік арқылы жаңа ғылыми нәтижелер алуға болатынын айғақтайды. Жұмыстың практикалық мәні лингвистикалық интеллекті ұғымының ерекшеліктеріне назар аудара отырып оны қалыптастыру мен дамыту мәселесін белгілеумен айқындалады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Абызова, А.М.
Каримова, Б.Ж.

30.69
К 60

    Қолданылған тағамдық май қалдықтарын олеохимиялық шикізат ретінде қолдану жолымен қоршаған ортаға антропогендік әсерін шектеу [Текст] / Г. С. Жумагулова, Б. Н. Корганбаев, Е. Н. Кочеров [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 462-483.
ББК 30.69

Рубрики: Отходы и их использование

Кл.слова (ненормированные):
тағамдық май қалдықтары -- қоршаған орта -- улы ластағыш заттар -- ағынды сулар -- олеохимиялық шикізат
Аннотация: Қолданылған тағамдық май қалдықтарын құнды өнімдер алудағы екіншілей шикізат ретінде қажетке жаратудың қиындықтары мен болашақ мүмкіндіктерін айқындау үшін, қайта өңдеуде қолданылатын үрдістерді терең зерттеу қажеттілігі туындайды және өзекті мәселе болып табылады. Мақалада қолданылған тағамдық май қалдықтарының қоршаған орта компоненттеріне кері әсері, су бұру кәріз жүйелерінің кептеліп, ағынды сулардың уытты заттармен ластану сипаттамасы келтірілген. Қолданылған тағамдық май қалдықтарының тұрмыстық химиялық заттарды синтездеуде, санитарлық гигиеналық тазалық өнімдерін алуда қайталама шикізат ретінде қолданылу мүмкіндігі сипатталған. Қолданылған тағамдық май қылдықтарының олеохимиялық шикізат ретінде қолданылу әлеуетін бағалау нәтижелері келтірілген. Тағамдық май қалдықтарынан санитарлық гигиеналық сабын алу үрдісін кинетикалық зерттеу нәтижелері ұсынылған. Бейтараптандыру, сабындану және күрделі май қышқылдарының сабындану реакциялары сипатталған. Бейтараптандыру және сабындану реакцияларының, күрделі май қышқылдарының сабындану реакциясының жылдамдық кинетикасы есептелген. Температураға тәуелді реакция жылдамдығының константасы Аррениус теңдеуімен сипатталды. Белсендіру энергиясының және экспоненциалды көбейткіш факторының мәндері анықталды. Кинетикалық модельдердің сәйкестігі мен дұрыстығы есептік және тәжірибелік мәліметтерді салыстыру жолымен тексерілді: орташа қателік мәні салыстырмалы түрде 5-10% аралығында болды. Ұсынылған зерттеу нәтижелері орасан көлемде түзілетін тағамдық май қалдықтарын екіншілей шикізат ретінде қолданып, санитарлық гигиеналық сабын алу өндірісінде практикалық қолданбалы келешегі бар.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жумагулова, Г.С.
Корганбаев, Б.Н.
Кочеров, Е.Н.
Раматуллаева, Л.И.
Колесников, А.С.

20.1
К 38
Киізбай, А. К.
    Шымкент қаласының қоршаған орта компоненттеріне өндірістік аймақтардан ластау шығындыларының әсерін бағалау [Текст] / А. К. Киізбай, Ш. К. Шапалов // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 488-494.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
қоршаған орта -- экологиялық жағдай -- индустриялық аймақ -- техногендік әсер -- шаң -- парниктік газдар -- ластану көздері -- ластаушы заттар -- жел бағыты -- атмосфераға шығарындылар
Аннотация: Бұл мақалада өнеркәсіптік аймақтардан қоршаған ортаны ластау мәселесі қарастырылады. Өнеркәсіптік шығарындылардың теріс әсері туралы жалпы ақпарат берілген. Автор парниктік газдар мен атмосфераны ластаушы заттардың шығарылуына назар аударады. Өнеркәсіптік аймақтардағы өндірістік қызмет нәтижесінде қаланың қоршаған ортаға күйе, азот оксидтері, күкірт диоксиді, көміртегі тотығы, металдар және олардың қосылыстары сияқты заттар шығарылады. Судың ластануы және қатты тұрмыстық қалдықтар (ҚТҚ) шығарындылары да орын алады. Өнеркәсіптік шығарындылардың негізгі құрамдас бөлігі бейорганикалық шаң болып табылады. Парниктік газдар мен ластаушы заттар шығарындыларының көлемі туралы ақпарат берілген. Қолданыстағы өнеркәсіптік өндірістің әсерін бағалауды талдау нәтижелері бойынша қоршаған ортаға зиянды әсерді азайту шаралары ұсынылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шапалов, Ш.К.