Электронный каталог

4
А 11
Ақайұлы, Ы.
    Қасиетті топыраққа қызмет [Текст] / Ы. Ақайұлы // Егемен Қазақстан. - 2024. - 15 мамыр. - №92. - Б. 10.
ББК 4

Рубрики: Сельское и лесное хозяйство

Кл.слова (ненормированные):
Білім -- Жүсіп Баласағұн -- Махмұт Қашқари -- Мұхтарбай Өтелбаев -- араб тілі -- топырақтану ғылым -- aуылшaруaшылық ғылымдaрының докторы -- профессор -- Халықаралық Экология академиясының aкaдемигі -- біртуар топырақтанушы -- қоғам қайраткері -- Есбол Жaмaлбек
Аннотация: Халқымыз «Білім – инемен құдық қазғандай» дейді. ХІ–ХІІ ғасырда өмір сүрген ғұламалар Жүсіп Баласағұн, Махмұт Қашқари, т.б. еңбектерін сол кездегі туған жұртына жақын тілмен жазудағы мақсаты – өздері жақсы меңгерген араб тілін сыйлай отырып, түркі ғылыми тілінің мәртебесін көтеру еді. Бірде академик-математик Мұхтарбай Өтелбаев жиылған зиялы қауым алдында: «Менің ғалымдығым да, профессорлығым да қазақтығымнан садаға. Алдымен қазақпын, мұсылманмын, сонан кейін ғалыммын. Ата-бабамның аруағын сыйламасам, мыңдаған жыл өмір сүрген ана тілімде сөйлемесем, ата салтымды сақтамасам, мен ешкім емеспін», деп ой айтқаны жадымызда.
Держатели документа:
ЗКУ

81
Ж 53
Жеменей, И.
    Артына өшпес із қалдырған [Текст] / И. Жеменей // EGEMEN QAZAQSTAN. - 2024. - 21 тамыз. - №161. - Б. 12.
ББК 81

Рубрики: языкознание

Кл.слова (ненормированные):
тіл ұлт -- Нұртас Оңдасынов -- қазақ тілі -- басшы мақала -- түркі тілі -- әліппе
Аннотация: Тілдің пайда болу, даму жолы үдерісін танып, зерттеп-зерделеуде сөз­діктер мен түсіндірме сөздіктер басты құрал болады. Сондай-ақ тіл ұлт-ұлыстың қауымдық ортақ психологиясын қа­лыптастырады. Қыс­қасы, тіл ұлт үшін ор­тақ діл іспеттес. Осы қа­ғиданы берік ұстанған Жүсіп Баласағұн, Махмұд Қашқари, Ахмет Ясауи сынды ғұламалар шы­ғар­ма­ларын түркі тілінде жазып, түркі тілін жаңа белес­ке көтерді.
Держатели документа:
ЗКУ

83(5каз)
Д 12
Дәдебаев, Ж.
    Абай және ислам мәдениеті [Текст] / Ж. Дәдебаев // Qazaq adebieti. - 2025. - №4.- 31 қаңтар. - Б. 8-9
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
Абайдың шығармашылығы -- Ақын өлеңдері -- қара сөздері -- сенім -- ұстаным -- адам туралы ілімі -- Мұса пайғамбар -- Құранның қағидалары -- Абай ілімі
Аннотация: Абайдың шығармашылығында өмір шындықтары, оларды тану мен бағалау, іштің сыры мен тыстың қыры терең көрініс тапқан. Ақын болмыстағы шындық құбылыстарды сурет­теп, көрсетіп қана қоймайды, олардың мәнісін дәстүрлі дүниетаным тұрғысынан түсіндіреді, бағалайды, насихат етеді. Сол қат-қабат, көп қырлы, күрделі шындық құбылыстарды ақынның дәстүрлі дүниетаным жүйесінде жинақтауы мен саралауы, пайымдауы мен бағалауы ізгі, игілікті қағидалардың қалыптасуына алып келді. Ол қағидалар ақынның дәстүрлі дүниетаным құндылықтарына негізделген көзқарасының ерекшелігін ашады. Олар махаббат пен ғадауат, әділет пен әділетсіздік, жақсылық пен жамандық секілді ұғымдарға қатысты анықталады. Абай адамның ойы мен адамзат қоғамының бойындағы әділетсіздіктің, жамандықтың себебін ақиқат­ты тани алмаумен, жақсы мен жаманды айыра білмеумен, білімсіздікпен байланысты түсіндіреді. Ал адамның ойы мен ісінің әділетін ақылдың кемелдігімен, білімнің тереңдігімен байланыстырады. Енді осы түсініктің түбіне үңілгенде, ақын ойының желісі ілгеріде жасаған ғұламалардың, халықтың дәстүрлі дүниетанымының ақыл, қайрат, жүрек туралы қағидаларымен ұштасатыны аңғарылады.
Держатели документа:
БҚУ