Электронный каталог


 

База данных: Статьи

Страница 23, Результатов: 571

Отмеченные записи: 0

66.3
О-53

Олжабай , С.
    Ұлттық рухтың бастауы [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №4. - Б. 48-57
ББК 66.3

Рубрики: Внутренняя политика

Кл.слова (ненормированные):
Түркістан облысы -- Елбасы Н.Ә.Назарбаев -- іс-шаралар -- Абай Құнанбайұлы - 175 жыл -- Абай мұрасы -- ұлттың дамуы -- Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру -- рухани жаңғыру бағдарламасы -- Туған жер жобасы -- Архив-2025 арнайы жобасы
Аннотация: Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласы жарияланысымен, Түркістан облысының барлық аудандары мен қалаларында арнайы штабтар, орталықтар құрылып, жұмыс басталып кетті. Солардың бірі шағалалы Шардара ауданында бірқатар оңтайлы істерді көріп, көңіл сүйсінді. Айталық, «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі аудандық «Рухани жаңғыру» кеңсесінің жұмысы 2018 жылдың 1 наурызынан басталған. Арнайы жұмыс жоспары жасалынып, бекітілген. «Рухани жаңғыру» бағдарламасын түсіндіру жүмыстарын жүргізуде насихаттық топ құрылып, жұмыс кестесі бекітілген. Жоспарға сәйкес барлық білім беру мекемелеріне «Рухани жаңғыру» бағдарламасьның «Тәрбие және білім» кіші бағдарламасымен жұмыс жасау және үгіт-насихат жұмысын жүргізу бойынша жылдық, айлық жоспар таратылып, Қ.Аманжолов атындағы жалпы орта және Шардара мектеп-лицейінің базасында кеңейтілген жиналыстар өткізіліп, бағдарламаның мақсаты мен міндеттері кеңінен түсіндірілген. Жастардың бойына өз еліне деген мақтаныш пен Отанға деген сүйіспеншілікті қалыптастыруға бағытталған тәрбие сағаттарын тұрақты түрде өткізу, оқушыларды тарихи ескерткіштер мен мәдени нысандарға экскурсиялар ұйым-дастыру жұмысы бөлімнің, мектептердің жоспарына сәйкес өткізіліп келеді екен. Жастардың ұйымдастырушылық дағдысын, белсенділігін арттыру, ерікті жастардың жұмысын жандандыру мақсатында Қызылқұм ауылдық округінде, Жаушықұм, Алатау батыр ауылдық округтерінде «Жастары белсенді елдің ертеңі жарқын» атты тақырыпта кездесулер мен 2 тренингтер өткізілген. Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Республикасынан шығарылған күні-не орай және Ұлы Жеңістің 75 жылдығына орай жастарды еңбекке баулу, үлкендерді сыйлап, құрметтеуге тәрбиелеу мақсатында «Ардагерлер – асыл ерлер», «Ардагерлерді ардақтайық» атты тақырыпта акциялар өткізіліпті. Акция барысында бөлім, мекемеден шыққан ерікті жастар соғысы зардабынан қайтыс болған және әлеуметтік көмекке мұқтаж жалғызілікті ардагерлердің үйлеріне барып, сый-құрмет жасап, шаруашылық, тұрмыстық тағы басқа жағдайларына байланысты көмек көрсетіп қайтқан. Алғыс айту күніне орай көршілер арасындағы байланысты бекемдеу және көршіні құрметтеу мақсатында еріктілердің қатысуымен қоғамдық орындар мен ірі сауда орталықтарында көршілер арасындағы сыйластық пен өзара түсіністік туралы «Көрші хақысы» атты ақпараттық парақшалар таратылыпты. Сондай-ақ, «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы аясында және Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мейрамына орай, ұлттық ойындарымызды дамыту, халқымыздың атадан балаға жалғасып келе жатқан өнерін бүгінгі ұрпақ бойына сіңіру, салт-дәстүріміз бен әдет-ғұрпымызды насихаттау мақсатында Шардара қаласы, Төменгі тоғай аумағында (әуежай алаңы) «Теңге ілу», «Бәйге», «Аударыспақ» ойындарынан жарыстар өткізілген.
Держатели документа:
БҚУ

Олжабай , С. Ұлттық рухтың бастауы [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №4.- Б48-57

221.

Олжабай , С. Ұлттық рухтың бастауы [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №4.- Б48-57


66.3
О-53

Олжабай , С.
    Ұлттық рухтың бастауы [Текст] / С. Олжабай // Жалын . - 2020. - №4. - Б. 48-57
ББК 66.3

Рубрики: Внутренняя политика

Кл.слова (ненормированные):
Түркістан облысы -- Елбасы Н.Ә.Назарбаев -- іс-шаралар -- Абай Құнанбайұлы - 175 жыл -- Абай мұрасы -- ұлттың дамуы -- Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру -- рухани жаңғыру бағдарламасы -- Туған жер жобасы -- Архив-2025 арнайы жобасы
Аннотация: Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: Рухани жаңғыру» атты бағдарламалық мақаласы жарияланысымен, Түркістан облысының барлық аудандары мен қалаларында арнайы штабтар, орталықтар құрылып, жұмыс басталып кетті. Солардың бірі шағалалы Шардара ауданында бірқатар оңтайлы істерді көріп, көңіл сүйсінді. Айталық, «Рухани жаңғыру» бағдарламасын жүзеге асыру жөніндегі аудандық «Рухани жаңғыру» кеңсесінің жұмысы 2018 жылдың 1 наурызынан басталған. Арнайы жұмыс жоспары жасалынып, бекітілген. «Рухани жаңғыру» бағдарламасын түсіндіру жүмыстарын жүргізуде насихаттық топ құрылып, жұмыс кестесі бекітілген. Жоспарға сәйкес барлық білім беру мекемелеріне «Рухани жаңғыру» бағдарламасьның «Тәрбие және білім» кіші бағдарламасымен жұмыс жасау және үгіт-насихат жұмысын жүргізу бойынша жылдық, айлық жоспар таратылып, Қ.Аманжолов атындағы жалпы орта және Шардара мектеп-лицейінің базасында кеңейтілген жиналыстар өткізіліп, бағдарламаның мақсаты мен міндеттері кеңінен түсіндірілген. Жастардың бойына өз еліне деген мақтаныш пен Отанға деген сүйіспеншілікті қалыптастыруға бағытталған тәрбие сағаттарын тұрақты түрде өткізу, оқушыларды тарихи ескерткіштер мен мәдени нысандарға экскурсиялар ұйым-дастыру жұмысы бөлімнің, мектептердің жоспарына сәйкес өткізіліп келеді екен. Жастардың ұйымдастырушылық дағдысын, белсенділігін арттыру, ерікті жастардың жұмысын жандандыру мақсатында Қызылқұм ауылдық округінде, Жаушықұм, Алатау батыр ауылдық округтерінде «Жастары белсенді елдің ертеңі жарқын» атты тақырыпта кездесулер мен 2 тренингтер өткізілген. Кеңес әскерлерінің Ауғанстан Республикасынан шығарылған күні-не орай және Ұлы Жеңістің 75 жылдығына орай жастарды еңбекке баулу, үлкендерді сыйлап, құрметтеуге тәрбиелеу мақсатында «Ардагерлер – асыл ерлер», «Ардагерлерді ардақтайық» атты тақырыпта акциялар өткізіліпті. Акция барысында бөлім, мекемеден шыққан ерікті жастар соғысы зардабынан қайтыс болған және әлеуметтік көмекке мұқтаж жалғызілікті ардагерлердің үйлеріне барып, сый-құрмет жасап, шаруашылық, тұрмыстық тағы басқа жағдайларына байланысты көмек көрсетіп қайтқан. Алғыс айту күніне орай көршілер арасындағы байланысты бекемдеу және көршіні құрметтеу мақсатында еріктілердің қатысуымен қоғамдық орындар мен ірі сауда орталықтарында көршілер арасындағы сыйластық пен өзара түсіністік туралы «Көрші хақысы» атты ақпараттық парақшалар таратылыпты. Сондай-ақ, «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» мақаласы аясында және Ұлыстың ұлы күні – Наурыз мейрамына орай, ұлттық ойындарымызды дамыту, халқымыздың атадан балаға жалғасып келе жатқан өнерін бүгінгі ұрпақ бойына сіңіру, салт-дәстүріміз бен әдет-ғұрпымызды насихаттау мақсатында Шардара қаласы, Төменгі тоғай аумағында (әуежай алаңы) «Теңге ілу», «Бәйге», «Аударыспақ» ойындарынан жарыстар өткізілген.
Держатели документа:
БҚУ

28.89
И 50

Иманқұл , Ж.
    Браконьерлермен күрес-жаңа серпін алуда [Текст] / Ж. Иманқұл // Жалын . - 2020. - №4. - Б. 76-93
ББК 28.89

Рубрики: Краеведение

Кл.слова (ненормированные):
мемлекет саясаты -- ұлттық қауіпсіздік -- табиғат -- айнала -- қор -- мұхит -- су -- жер -- күн энергиясы -- атмосфера -- таза ауа -- таза су -- құнарлы топырақ -- өсімдіктер әлемі -- жануарлар дүниесі -- байлық
Аннотация: Табиғаттың қандай қоры болсын адамзаттың игілігіне арналған, сан алуан қажетін қамтамасыз етеді. Табиғат бізді айналада қоршап тұрған барлық нәрсе: ауа, су, топырақ, тау, орман, қазба байлықтары, өсімдіктер әлемі, жануарлар дүниесі, т.б. Сан мыңдаған жылдар бабалар мұра етіп қалдырған табиғат пен оның шексіз байлығын қорғау, оларды тиімді пайдалану мәселесі бұл күндері дүниежүзілік аса маңызды мәселелердің біріне айналды. Адамзат қалауынша пайдаланып келе жатқан барлық табиғи қорлар сарқылмайтын және сарқылатындар екі топқа бөлінеді. Сарқылатын қорлар қайта қалпына келмейтіндер және қалпына келетіндер деп бөлінеді. Сарқылмайтын қорларға: Күн энергиясы, атмосфера ауасы, теңіздер мен мұхиттардың сулары, жер, т.б. жатады. Бұлардың кейбіреулері адам-ның теріс іс-әрекетінен бүлініп немесе ластанып, сарқылатын қорларға айналып кетуі мүмкін. Мысалы, Арал теңізін алайық. Теңіздің тартылып, тұзы аспанға көтеріліп, климат өзгеріп, экологиялық аймаққа айналуы – тікелей адам баласының әсерінен орын алды. Сарқылатын қорларға таза ауа, таза су, құнарлы топырақ, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі, қазба байлықтар, т.б. жатады. Табиғат қорларының кейбіреулеріне тоқталып өтейік. Судың негізгі қорын Дүниежүзілік мұхиттар мен теңіздер құрап, айналымы заңдылығы бойынша құрлықтағы өзендер мен көлдер үнемі қоректеніп отыратындықтан, су сарқылмайтын қорға жатады. Арал теңізінің тартылуы сияқты басқа да өзендер мен көлдердің құрғауы, тікелей адамның әрекетінен болған және сол аймаққа ғана тән құбылыс болып табылады. Ауа құрамы мен сапасы да улы газдар мен түтіндер өзгерген. Ауаны лас-тайтын – миллиондаған автокөліктер, ұшақтар, өнеркәсіп, зауыт, жылу стансалары, полигондар, зымырандар т.б. Ауыр өнеркәсіп шоғырланған қалалар мен елдімекендер халқының денсаулығы да төмендеген. Өскемен, Риддер, Зырян, Қарағанды, Екібастұз сынды қалалар маңындағы ауа сапасы талай айтылып келе жатқан мәселе. Еліміздің топырақ қорлары да жылдан-жылға сапасы төмендеп немесе құнарсызданып барады. Соңғы деректер республика жерінің 60 пайызы жарамсыз жерлерге немесе шөлге айналып кеткен. Солтүстік облыстарда тың игеру науқанына байланысты топырақ қарашірігінің 25-30 пайызын жоғалтқан. Еліміздің батыс өңірінде мұнай-газ игеру қарқынды дамуы есебінен топырақ қорлары ластанып, бүлініп жатыр. Топырақтың мұнаймен ластануы, топырақтың техногендік бүлінуі 2,5 млн. га жер аумаққа жайылған. Сұмдық көрсеткіш! Сондай-ақ жайылым қоры да бұл аймақта жарамсызданып барады. Азғыр, Тайсойған сынақ полигондарының салдарынан 1,4 млн га жер бүлінген. Республиканың өзге аймақта-рындағы жер қорларының да күйі мәз емес. Егін егіп, көкөніс отырғызып, тез өнім ала салу үшін тыңайтқыштарды мөлшерден артық қосу топырақтың ластауына, тозуына әкелген. Адамның қамқорлығы азайған сайын, табиғаттың «өзді-гінен қалпына келу» құбылысы жүріп жатыр. Ұшы-қиыры жоқ даланың қойнауы қазба байлықтарының барлық дерлік түріне бай. Өкініштісі, байлық жеке компаниялар арқылы шет елдерге ағылып жатыр. Әлі күнге қазба байлықтарды игеру ысырыапшылдық, пайдақұмарлық есебінен, жоспарсыз жүргізілуде. Қазбаларды елімізде өңдеу технологияларын жабдықтай алмай, есепсіз шетке айдап, қазір сарқылтуға жақын қалдық. Табиғаттың өкпесі орман қоры елімізде тек 21,8 млн га жер қамтиды. Бұл өлкеміздің барлық жерінің 3,35 пайызын ғана құрайтын, өте аз көрсеткіш. Осы аз қордың өзі жыл сайын азайып жатыр. Басты себеп – қаскерлік жолмен орман ағаштарын отау, орманға демалысқа шығып, өрт шығару, жалынды дер кезінде тоқтата алмау, зиянды заттармен ластау, қоқыс тастау т.б. Орман – ауа сүзгісі, ауа жаңартқыш, дәрілік өсімдіктердің сан түрі өсетін асыл қойма, аң мен құстың мекені. Орманға қаскерлік – тіршілік тынысына қаскерлік болып табылады. Орманды қорғау әркімге міндет. Көшеттерді қала маңындағы елді мекендерге, қала саябақтарына, гүл-зарларына отырғызып, игі істер де атқарылып жатыр. Республикамызда өсімдіктердің 6 мыңға жуық түрі бар екен, Олардың 50 пайызы тікелей адамның қамқорлығын қажет етеді. Халқымыз ежелден-ақ мал шаруа-шылығымен айналысқан, табиғаттың төл баласы. Төрт түлік малдан бөлек жортқан жабайы аңдардың әрбірін халқымыз ерекше бағалаған. Сондықтан түз тағыларының өсіп-өнуі, сақталуы тоқталмаған. Сүтқоректілердің – 155, құстардың – 481, бауырымен жорғалаушылардың – 48, қосмекенділердің – 33, балықтардың – 140 түрі тіршілік етеді. Өкінішке орай, қаскерлік пен пайдақұмарлық осы ен байлықтың басты жауы болып отыр. Сәкен Сейфуллиннің «Киікті қазақ және дейді бөкен, мың-мыңдап баяғыда жүрген екен» деп сайын далада еркін жүрген бөкендерді суреттеген керемет жыры бары. Ақбөкендер, қарақұйрықтар, арқарлар, тау ешкілері, жолбарыстар, қабыландар мен құландар қатары қазір сиреп кеткен. Ал дала сұсы жолбарыстар біржола құрып кетті. Іле бойындағы соңғы жолбарысты 1947 жылы атылған деген дерек бар. Шексіз кеңістікте үздіксіз айналған алып ғаламшарлардың көпшілігінен кішкене болғанымен, жұмыр жеріміз де қайнаған тіршілікке толы алып шар. Бірақ адам баласының қарқынды өсуі мен, ғылым прогресі, жылдам көлік түрлері адам аяғы баспаған жер қалдырмады. Ауа, су, топырақ ластанып, өсімдік пен жануарлар дүниесі дабыл қаға бастады. ХХ ғасырдың бас кезінде жануарларды қорғау мәселелері туралы сөз қозғала бастайды. 1902 жылы Париж қаласында алғаш Құстарды қорғаудың Халықаралық Конвенциясына қол қойылды. 1948 жылы БҰҰ-ның білім беру, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі ұйымы (ЮНЕСКО) Халықаралық табиғат қорғау одағын (IUCN) ұйымдастыру туралы арнайы шешім қабылдады. Бұдан жарты ғасыр уақыт бұрын, дәлірек 54 жыл бұрын, ғылымда «Қызыл кітап» деген ұғым қалыптасты. Кітаптың қызыл сөзімен тіркесі, кез-келген ұлт пен мемлекет үшін түсінікті еді. Қызыл – қауіп, ескерту, қан, соғыс сынды түсініктерді астарлап тұратын түс екені айтпаса да ұғынықты. Бұл кітапты шығару туралы пікірді алғаш рет ұсынған ағылшын ғалымы – Питер Скотт. «Қызыл кітаптарға» жер бетінде жойылу қаупі бар және бұрыннан өте аз кездесетін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеледі. Оларды сақтап қалудың және қорғаудың қажеттігі айқындалып жазылады. Әр мемлекеттің «Қызыл кітабы» мемлекеттік заңдық күші бар құжат болып саналады. Халықаралық «Қызыл кітап» (Red Data Book) – Халықаралық Табиғат Қорғау Одағының (ХТҚО-МСОП-IUCN) – халықаралық деңгейдегі құжаты болып саналады. «Қызыл кітапқа» жойылып кету қаупі төнген, сирек кездесетін, ғылыми тұрғыдан әлі толық зерттелмеген, жылдан-жылға саны күрт азайып бара жатқан, қорғауды қажет ететін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеледі. Қазіргі уақытта «Қызыл кітаптардың» түрлі нұсқалары бар: Халықаралық Табиғат Қорғау Одағының (IUCN) Қызыл кітабы, әр мемлекеттің (республикалық) «Қызыл кітаптары», аймақтың (облыстық) «Қызыл кітаптары» деп аталады. Жалпы ережеге сәйкес мемлекеттік «Қызыл кітаптар» әрбір 10 жылда өзгертіліп әрі толықтырылып отырылуы қажет. Қазақстанда алғашқы «Қызыл кітап» Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 1978 жылғы 16 қаңтардағы №20 арнайы қаулысына сәйкес жарық көре бастады. Қазақстанда шыққан алғашқы «Қызыл кітаптың» 1-бөлімі омыртқалы жануарларға арналды және оған 87 түр (балықтардың – 4, қосмекенділердің – 1, жорғалаушылардың – 8, құстардың – 43 және сүтқоректілердің – 31 түрі) тіркелді. Өсімдіктерге арналған «Қызыл кітап» 1981 жылы жарық көріп, ондағы түрлер 1-ші жойылып кету қаупі төнген түрлер болса, 2-шісі сирек кездесетін түрлер. Қазақстанның өсімдіктерге арналған «Қызыл кітабына» (1981) еліміздің аумағында өсетін 307 түрі тіркелген. Онда жабық тұқымдылардың (гүлді өсімдіктердің) – 288 түрі, ашықтұқымдылардың – 2 түрі, қырықжапырақтардың – 3 түрі, саңырауқұлақтардың – 10 түрі және қыналардың – 1 түрі тіркелді. Олардың 20 түріне жойылып кету қаупі төнген, ал 287 түрі сирек кездесетін түрлерге жатады. Жоғарыда айтып өткендей, Қазақстанның омыртқалы жануарларға арналған «Қызыл кітаптары» (1978, 1991, 1996, 2010), омыртқасыз жануарларға арналған «Қызыл кітабы» (2006) және өсімдіктерге арналған «Қызыл кітабы» (1981) жарық көрді. Алматы облысының «Қызыл кітабы» 2006 жылы жарияланды. Бұл кітаптар – ел аумағында жоғалу қаупі жоғары табиғат байлықтарын сақтау мен қорғауға негіз болатын құжаттар. Қазақстанның омыртқасыз жануарларына арналған «Қызыл кітабын» даярлау өте қиынға соқты. Себебі, елімізде кездесетін омыртқасыз жануарлардың түрлерінің саны және олардың биологиялық әрі экологиялық ерекшеліктері толық зерттелмеген. Сондықтан да омыртқасыз жануарларға арналған Қазақстанның «Қызыл кітабының» алғашқы 1 және 2-басылымдарына тіркелген түрлер мұқият талдап саралауды қажет етті. Сонымен, 2006 жылы Қазақстанның омыртқасыз жануарларға арналған «Қызыл кітабының» нақтыланған 3-басылымы жарық көрді. Бұл басылымға омыртқасыз жануарлардың 96 түрі тіркелді. Олардың ішінде буылтық құрттардың – 2, ұлулардың (моллюскалар) – 6, шаянтектестердің – 1, өрмекшітектестердің – 2 және жәндіктердің – 85 түрі тіркелді. Қазақстанның омыртқалы жануарларға арналған «Қызыл кітабының» толықтырылған және өңделген 4-басылымы 2010 жылы жарық көрді. Онда омыртқалы жануарлардың 128 түрі тіркелген. Олардың бір түрі – дөңгелекауыздыларға, 17 түрі – сүйекті балықтарға, 3 түрі – қосмекенділерге, 10 түрі – жорғалаушыларға, 57 түрі – құстарға және 40 түрі – сүтқоректілерге жатады. Бұл «Қызыл кітапта» Халықаралық табиғат қорғау одағының (IUCN) «Қызыл кітабына» тіркелген 20 түр бар. Мұндай түрлерді сақтап қалу үшін Қазақстан бүкіл адамзат алдында аса зор жауапкершілікті сезінуі тиіс. Кітапқа тіркелген түрлердің таби-ғатта сақталу деңгейіне сәйкес 5 санатқа бөлініп берілген: 1.Жойылып кету қаупі төнген түрлер. Мұндай түрлерді сақтап қалу үшін міндетті түрде арнайы шаралар (табиғи қорықтар, ұлттық табиғи саябақтар, табиғи резерваттар және т.б.) ұйымдастыру қажет. 2. Саны күрт азайып бара жатқан түрлер. Ондай түрлердің саны әзірше мол, бірақ қарқынды түрде азаюына жол берілмеуі қажет. 3. Сирек кездесетін түрлер. Ондай түрлердің санының азаюын қадағалап отыру қажет. 4. Толық зерттелмеген түрлер. Ондай түрлер туралы ғылыми-зерттеу жұмыстары мұқият түрде жүргізілуі қажет 5. Қалпына келтірілген түрлер. Табиғатты қорғаудың басты шарты – оның ресурстарын тиімді пайдалану және сақтау. Жабайы жануардың біраз бөлігінің жер бетінен жойылып кету қаупі бар екенін ескертіп, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін сақтап қалу үшін қанша дабыл қағылып, айтылып жатса да, жойылып кету қауіпі бар жабайы аңдарды қаскерлік жолмен аулау әрекеті тоқталар емес. Мемлекет тарапынан қаскерлікке тоқтау салу үшін әртүрлі іс-шаралар ұйымдастырылып келеді. 2004 жылы 9-шы шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану» туралы заң қабылданды. Осы заң киік аңын 2020 жылға дейін аулауға қатаң тиым салған. Аң аулауға қатысты талаптар мен ережелер жаңадан бекітілді. Бірақ бұған қарамастан қаскөйлер броконьерлікті жалғастыруда. Сол себепті ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі жануарлар дүниесін қорғау, сақтау, пайдалану, өсімін молайту және саласына келтірілген зиянды әрекеттің орнын толтыру мөлшерін бекіту туралы бұйрықтар мен заңдық күшке ие шешімдерді де шығарып, іске асырып жатыр. Маңғыстау өңірінің табиғатты қорғау инспекторы С.Байталасов: «Сөзіміз дәлелді болу үшін мысал келтіре кетейік. Жабайы аңдардың басым бөлігі қорық аумағы не ерекше қорғалатын аумақта болатындығын ескеріп, заңсыз аң аулау фактісі аталған аймақтардың бірінде болса деп алайық. 1 (бас арқар) х2405х1500 х1,5х3х3=48 701 250 теңге. 1 (бас қарақұйрық)х2405х400х1,5х3х3=12 987 000 теңге. 1 (бас қоян) х 2405х5 х1,5 х3 =54 112 теңге. 1 (бас үйрек) х2405 х5 х1,5 х 3 = 54 112 теңге. 1 (бас киік) х 2405 х500 х1,5 х3 х3= 16 233 750 теңге. Шығын мөлшерінің есептелуіне түсінік бере кетейік, 2405 (АЕК) айлық есептік көрсеткіш, 1,5 заңсыз ауланған аңға қосылатын коэффицент, 3 ерекше қорғалатын аймақта болған үшін қосылатын коэффицент, 3 жойылып кету қаупі бар не «Қызыл кітапқа» енген аң үшін қосылатын коэффицент. 1500, 400, 5, 500 сандары – әрбір дараққа АЕК ретінде салынатын шығын мөлшерінің сандық көрсеткіші. Мүмкін осыншама шығын мөлшерін халық арасында екінің-бірі біле бермеуі мүмкін. Жоғарыда көрсетілген қыруар соманы төлеу кез-келген адам қолынан келе бермейтіні белгілі, мүмкін қаскерлер осыдан сескеніп, қылмыстан аяғын тартар ма екен деген ойдамыз» деп, халықтың табиғатқа келтірілген зиян үшін қанша айыппұл салынатынын нақты сандар мөлшерімен таныстырып өткен. Естіген, оқыған жан тым болмаса, осындай көп мөлшердегі айыппұлдан сескенер.
Держатели документа:
БҚУ

Иманқұл , Ж. Браконьерлермен күрес-жаңа серпін алуда [Текст] / Ж. Иманқұл // Жалын . - 2020. - №4.- Б76-93

222.

Иманқұл , Ж. Браконьерлермен күрес-жаңа серпін алуда [Текст] / Ж. Иманқұл // Жалын . - 2020. - №4.- Б76-93


28.89
И 50

Иманқұл , Ж.
    Браконьерлермен күрес-жаңа серпін алуда [Текст] / Ж. Иманқұл // Жалын . - 2020. - №4. - Б. 76-93
ББК 28.89

Рубрики: Краеведение

Кл.слова (ненормированные):
мемлекет саясаты -- ұлттық қауіпсіздік -- табиғат -- айнала -- қор -- мұхит -- су -- жер -- күн энергиясы -- атмосфера -- таза ауа -- таза су -- құнарлы топырақ -- өсімдіктер әлемі -- жануарлар дүниесі -- байлық
Аннотация: Табиғаттың қандай қоры болсын адамзаттың игілігіне арналған, сан алуан қажетін қамтамасыз етеді. Табиғат бізді айналада қоршап тұрған барлық нәрсе: ауа, су, топырақ, тау, орман, қазба байлықтары, өсімдіктер әлемі, жануарлар дүниесі, т.б. Сан мыңдаған жылдар бабалар мұра етіп қалдырған табиғат пен оның шексіз байлығын қорғау, оларды тиімді пайдалану мәселесі бұл күндері дүниежүзілік аса маңызды мәселелердің біріне айналды. Адамзат қалауынша пайдаланып келе жатқан барлық табиғи қорлар сарқылмайтын және сарқылатындар екі топқа бөлінеді. Сарқылатын қорлар қайта қалпына келмейтіндер және қалпына келетіндер деп бөлінеді. Сарқылмайтын қорларға: Күн энергиясы, атмосфера ауасы, теңіздер мен мұхиттардың сулары, жер, т.б. жатады. Бұлардың кейбіреулері адам-ның теріс іс-әрекетінен бүлініп немесе ластанып, сарқылатын қорларға айналып кетуі мүмкін. Мысалы, Арал теңізін алайық. Теңіздің тартылып, тұзы аспанға көтеріліп, климат өзгеріп, экологиялық аймаққа айналуы – тікелей адам баласының әсерінен орын алды. Сарқылатын қорларға таза ауа, таза су, құнарлы топырақ, өсімдіктер әлемі мен жануарлар дүниесі, қазба байлықтар, т.б. жатады. Табиғат қорларының кейбіреулеріне тоқталып өтейік. Судың негізгі қорын Дүниежүзілік мұхиттар мен теңіздер құрап, айналымы заңдылығы бойынша құрлықтағы өзендер мен көлдер үнемі қоректеніп отыратындықтан, су сарқылмайтын қорға жатады. Арал теңізінің тартылуы сияқты басқа да өзендер мен көлдердің құрғауы, тікелей адамның әрекетінен болған және сол аймаққа ғана тән құбылыс болып табылады. Ауа құрамы мен сапасы да улы газдар мен түтіндер өзгерген. Ауаны лас-тайтын – миллиондаған автокөліктер, ұшақтар, өнеркәсіп, зауыт, жылу стансалары, полигондар, зымырандар т.б. Ауыр өнеркәсіп шоғырланған қалалар мен елдімекендер халқының денсаулығы да төмендеген. Өскемен, Риддер, Зырян, Қарағанды, Екібастұз сынды қалалар маңындағы ауа сапасы талай айтылып келе жатқан мәселе. Еліміздің топырақ қорлары да жылдан-жылға сапасы төмендеп немесе құнарсызданып барады. Соңғы деректер республика жерінің 60 пайызы жарамсыз жерлерге немесе шөлге айналып кеткен. Солтүстік облыстарда тың игеру науқанына байланысты топырақ қарашірігінің 25-30 пайызын жоғалтқан. Еліміздің батыс өңірінде мұнай-газ игеру қарқынды дамуы есебінен топырақ қорлары ластанып, бүлініп жатыр. Топырақтың мұнаймен ластануы, топырақтың техногендік бүлінуі 2,5 млн. га жер аумаққа жайылған. Сұмдық көрсеткіш! Сондай-ақ жайылым қоры да бұл аймақта жарамсызданып барады. Азғыр, Тайсойған сынақ полигондарының салдарынан 1,4 млн га жер бүлінген. Республиканың өзге аймақта-рындағы жер қорларының да күйі мәз емес. Егін егіп, көкөніс отырғызып, тез өнім ала салу үшін тыңайтқыштарды мөлшерден артық қосу топырақтың ластауына, тозуына әкелген. Адамның қамқорлығы азайған сайын, табиғаттың «өзді-гінен қалпына келу» құбылысы жүріп жатыр. Ұшы-қиыры жоқ даланың қойнауы қазба байлықтарының барлық дерлік түріне бай. Өкініштісі, байлық жеке компаниялар арқылы шет елдерге ағылып жатыр. Әлі күнге қазба байлықтарды игеру ысырыапшылдық, пайдақұмарлық есебінен, жоспарсыз жүргізілуде. Қазбаларды елімізде өңдеу технологияларын жабдықтай алмай, есепсіз шетке айдап, қазір сарқылтуға жақын қалдық. Табиғаттың өкпесі орман қоры елімізде тек 21,8 млн га жер қамтиды. Бұл өлкеміздің барлық жерінің 3,35 пайызын ғана құрайтын, өте аз көрсеткіш. Осы аз қордың өзі жыл сайын азайып жатыр. Басты себеп – қаскерлік жолмен орман ағаштарын отау, орманға демалысқа шығып, өрт шығару, жалынды дер кезінде тоқтата алмау, зиянды заттармен ластау, қоқыс тастау т.б. Орман – ауа сүзгісі, ауа жаңартқыш, дәрілік өсімдіктердің сан түрі өсетін асыл қойма, аң мен құстың мекені. Орманға қаскерлік – тіршілік тынысына қаскерлік болып табылады. Орманды қорғау әркімге міндет. Көшеттерді қала маңындағы елді мекендерге, қала саябақтарына, гүл-зарларына отырғызып, игі істер де атқарылып жатыр. Республикамызда өсімдіктердің 6 мыңға жуық түрі бар екен, Олардың 50 пайызы тікелей адамның қамқорлығын қажет етеді. Халқымыз ежелден-ақ мал шаруа-шылығымен айналысқан, табиғаттың төл баласы. Төрт түлік малдан бөлек жортқан жабайы аңдардың әрбірін халқымыз ерекше бағалаған. Сондықтан түз тағыларының өсіп-өнуі, сақталуы тоқталмаған. Сүтқоректілердің – 155, құстардың – 481, бауырымен жорғалаушылардың – 48, қосмекенділердің – 33, балықтардың – 140 түрі тіршілік етеді. Өкінішке орай, қаскерлік пен пайдақұмарлық осы ен байлықтың басты жауы болып отыр. Сәкен Сейфуллиннің «Киікті қазақ және дейді бөкен, мың-мыңдап баяғыда жүрген екен» деп сайын далада еркін жүрген бөкендерді суреттеген керемет жыры бары. Ақбөкендер, қарақұйрықтар, арқарлар, тау ешкілері, жолбарыстар, қабыландар мен құландар қатары қазір сиреп кеткен. Ал дала сұсы жолбарыстар біржола құрып кетті. Іле бойындағы соңғы жолбарысты 1947 жылы атылған деген дерек бар. Шексіз кеңістікте үздіксіз айналған алып ғаламшарлардың көпшілігінен кішкене болғанымен, жұмыр жеріміз де қайнаған тіршілікке толы алып шар. Бірақ адам баласының қарқынды өсуі мен, ғылым прогресі, жылдам көлік түрлері адам аяғы баспаған жер қалдырмады. Ауа, су, топырақ ластанып, өсімдік пен жануарлар дүниесі дабыл қаға бастады. ХХ ғасырдың бас кезінде жануарларды қорғау мәселелері туралы сөз қозғала бастайды. 1902 жылы Париж қаласында алғаш Құстарды қорғаудың Халықаралық Конвенциясына қол қойылды. 1948 жылы БҰҰ-ның білім беру, ғылым және мәдениет мәселелері жөніндегі ұйымы (ЮНЕСКО) Халықаралық табиғат қорғау одағын (IUCN) ұйымдастыру туралы арнайы шешім қабылдады. Бұдан жарты ғасыр уақыт бұрын, дәлірек 54 жыл бұрын, ғылымда «Қызыл кітап» деген ұғым қалыптасты. Кітаптың қызыл сөзімен тіркесі, кез-келген ұлт пен мемлекет үшін түсінікті еді. Қызыл – қауіп, ескерту, қан, соғыс сынды түсініктерді астарлап тұратын түс екені айтпаса да ұғынықты. Бұл кітапты шығару туралы пікірді алғаш рет ұсынған ағылшын ғалымы – Питер Скотт. «Қызыл кітаптарға» жер бетінде жойылу қаупі бар және бұрыннан өте аз кездесетін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеледі. Оларды сақтап қалудың және қорғаудың қажеттігі айқындалып жазылады. Әр мемлекеттің «Қызыл кітабы» мемлекеттік заңдық күші бар құжат болып саналады. Халықаралық «Қызыл кітап» (Red Data Book) – Халықаралық Табиғат Қорғау Одағының (ХТҚО-МСОП-IUCN) – халықаралық деңгейдегі құжаты болып саналады. «Қызыл кітапқа» жойылып кету қаупі төнген, сирек кездесетін, ғылыми тұрғыдан әлі толық зерттелмеген, жылдан-жылға саны күрт азайып бара жатқан, қорғауды қажет ететін өсімдіктер мен жануарлардың түрлері тіркеледі. Қазіргі уақытта «Қызыл кітаптардың» түрлі нұсқалары бар: Халықаралық Табиғат Қорғау Одағының (IUCN) Қызыл кітабы, әр мемлекеттің (республикалық) «Қызыл кітаптары», аймақтың (облыстық) «Қызыл кітаптары» деп аталады. Жалпы ережеге сәйкес мемлекеттік «Қызыл кітаптар» әрбір 10 жылда өзгертіліп әрі толықтырылып отырылуы қажет. Қазақстанда алғашқы «Қызыл кітап» Қазақ КСР Министрлер Кеңесінің 1978 жылғы 16 қаңтардағы №20 арнайы қаулысына сәйкес жарық көре бастады. Қазақстанда шыққан алғашқы «Қызыл кітаптың» 1-бөлімі омыртқалы жануарларға арналды және оған 87 түр (балықтардың – 4, қосмекенділердің – 1, жорғалаушылардың – 8, құстардың – 43 және сүтқоректілердің – 31 түрі) тіркелді. Өсімдіктерге арналған «Қызыл кітап» 1981 жылы жарық көріп, ондағы түрлер 1-ші жойылып кету қаупі төнген түрлер болса, 2-шісі сирек кездесетін түрлер. Қазақстанның өсімдіктерге арналған «Қызыл кітабына» (1981) еліміздің аумағында өсетін 307 түрі тіркелген. Онда жабық тұқымдылардың (гүлді өсімдіктердің) – 288 түрі, ашықтұқымдылардың – 2 түрі, қырықжапырақтардың – 3 түрі, саңырауқұлақтардың – 10 түрі және қыналардың – 1 түрі тіркелді. Олардың 20 түріне жойылып кету қаупі төнген, ал 287 түрі сирек кездесетін түрлерге жатады. Жоғарыда айтып өткендей, Қазақстанның омыртқалы жануарларға арналған «Қызыл кітаптары» (1978, 1991, 1996, 2010), омыртқасыз жануарларға арналған «Қызыл кітабы» (2006) және өсімдіктерге арналған «Қызыл кітабы» (1981) жарық көрді. Алматы облысының «Қызыл кітабы» 2006 жылы жарияланды. Бұл кітаптар – ел аумағында жоғалу қаупі жоғары табиғат байлықтарын сақтау мен қорғауға негіз болатын құжаттар. Қазақстанның омыртқасыз жануарларына арналған «Қызыл кітабын» даярлау өте қиынға соқты. Себебі, елімізде кездесетін омыртқасыз жануарлардың түрлерінің саны және олардың биологиялық әрі экологиялық ерекшеліктері толық зерттелмеген. Сондықтан да омыртқасыз жануарларға арналған Қазақстанның «Қызыл кітабының» алғашқы 1 және 2-басылымдарына тіркелген түрлер мұқият талдап саралауды қажет етті. Сонымен, 2006 жылы Қазақстанның омыртқасыз жануарларға арналған «Қызыл кітабының» нақтыланған 3-басылымы жарық көрді. Бұл басылымға омыртқасыз жануарлардың 96 түрі тіркелді. Олардың ішінде буылтық құрттардың – 2, ұлулардың (моллюскалар) – 6, шаянтектестердің – 1, өрмекшітектестердің – 2 және жәндіктердің – 85 түрі тіркелді. Қазақстанның омыртқалы жануарларға арналған «Қызыл кітабының» толықтырылған және өңделген 4-басылымы 2010 жылы жарық көрді. Онда омыртқалы жануарлардың 128 түрі тіркелген. Олардың бір түрі – дөңгелекауыздыларға, 17 түрі – сүйекті балықтарға, 3 түрі – қосмекенділерге, 10 түрі – жорғалаушыларға, 57 түрі – құстарға және 40 түрі – сүтқоректілерге жатады. Бұл «Қызыл кітапта» Халықаралық табиғат қорғау одағының (IUCN) «Қызыл кітабына» тіркелген 20 түр бар. Мұндай түрлерді сақтап қалу үшін Қазақстан бүкіл адамзат алдында аса зор жауапкершілікті сезінуі тиіс. Кітапқа тіркелген түрлердің таби-ғатта сақталу деңгейіне сәйкес 5 санатқа бөлініп берілген: 1.Жойылып кету қаупі төнген түрлер. Мұндай түрлерді сақтап қалу үшін міндетті түрде арнайы шаралар (табиғи қорықтар, ұлттық табиғи саябақтар, табиғи резерваттар және т.б.) ұйымдастыру қажет. 2. Саны күрт азайып бара жатқан түрлер. Ондай түрлердің саны әзірше мол, бірақ қарқынды түрде азаюына жол берілмеуі қажет. 3. Сирек кездесетін түрлер. Ондай түрлердің санының азаюын қадағалап отыру қажет. 4. Толық зерттелмеген түрлер. Ондай түрлер туралы ғылыми-зерттеу жұмыстары мұқият түрде жүргізілуі қажет 5. Қалпына келтірілген түрлер. Табиғатты қорғаудың басты шарты – оның ресурстарын тиімді пайдалану және сақтау. Жабайы жануардың біраз бөлігінің жер бетінен жойылып кету қаупі бар екенін ескертіп, жануарлар мен өсімдіктер дүниесін сақтап қалу үшін қанша дабыл қағылып, айтылып жатса да, жойылып кету қауіпі бар жабайы аңдарды қаскерлік жолмен аулау әрекеті тоқталар емес. Мемлекет тарапынан қаскерлікке тоқтау салу үшін әртүрлі іс-шаралар ұйымдастырылып келеді. 2004 жылы 9-шы шілдеде «Жануарлар дүниесін қорғау, өсімін молайту және пайдалану» туралы заң қабылданды. Осы заң киік аңын 2020 жылға дейін аулауға қатаң тиым салған. Аң аулауға қатысты талаптар мен ережелер жаңадан бекітілді. Бірақ бұған қарамастан қаскөйлер броконьерлікті жалғастыруда. Сол себепті ҚР Ауыл шаруашылығы министрлігі жануарлар дүниесін қорғау, сақтау, пайдалану, өсімін молайту және саласына келтірілген зиянды әрекеттің орнын толтыру мөлшерін бекіту туралы бұйрықтар мен заңдық күшке ие шешімдерді де шығарып, іске асырып жатыр. Маңғыстау өңірінің табиғатты қорғау инспекторы С.Байталасов: «Сөзіміз дәлелді болу үшін мысал келтіре кетейік. Жабайы аңдардың басым бөлігі қорық аумағы не ерекше қорғалатын аумақта болатындығын ескеріп, заңсыз аң аулау фактісі аталған аймақтардың бірінде болса деп алайық. 1 (бас арқар) х2405х1500 х1,5х3х3=48 701 250 теңге. 1 (бас қарақұйрық)х2405х400х1,5х3х3=12 987 000 теңге. 1 (бас қоян) х 2405х5 х1,5 х3 =54 112 теңге. 1 (бас үйрек) х2405 х5 х1,5 х 3 = 54 112 теңге. 1 (бас киік) х 2405 х500 х1,5 х3 х3= 16 233 750 теңге. Шығын мөлшерінің есептелуіне түсінік бере кетейік, 2405 (АЕК) айлық есептік көрсеткіш, 1,5 заңсыз ауланған аңға қосылатын коэффицент, 3 ерекше қорғалатын аймақта болған үшін қосылатын коэффицент, 3 жойылып кету қаупі бар не «Қызыл кітапқа» енген аң үшін қосылатын коэффицент. 1500, 400, 5, 500 сандары – әрбір дараққа АЕК ретінде салынатын шығын мөлшерінің сандық көрсеткіші. Мүмкін осыншама шығын мөлшерін халық арасында екінің-бірі біле бермеуі мүмкін. Жоғарыда көрсетілген қыруар соманы төлеу кез-келген адам қолынан келе бермейтіні белгілі, мүмкін қаскерлер осыдан сескеніп, қылмыстан аяғын тартар ма екен деген ойдамыз» деп, халықтың табиғатқа келтірілген зиян үшін қанша айыппұл салынатынын нақты сандар мөлшерімен таныстырып өткен. Естіген, оқыған жан тым болмаса, осындай көп мөлшердегі айыппұлдан сескенер.
Держатели документа:
БҚУ

26. 89
О-82

Өтеміс , И.
    Ұлттың ұлы ұстазы [Текст] / И. Өтеміс // ANA TILI . - 2020. - №45.- 5-11 қараша. - Б. 2
ББК 26. 89

Рубрики: өлкетану

Кл.слова (ненормированные):
Ұлттың ұлы ұстазы -- Абай Құнанбаев -- 175 жыл -- Ақтөбеде Абай ескерткіші ашылды -- Ескерткіш -- Ұлықбек Есдәулет -- Абай күні -- Ақұштап Бақтыгереева -- Ескерткіштің авторлары -- Тоқтар Ермеков -- Жеңіс Жұбанқосов
Аннотация: Ақтөбеде қазақтың бас ақыны, ұлы ойшыл Абай Құнанбайұлының ескерткіші ашылды. Ұлы ойшылдың асыл мұрасын ардақтау және жан-жақты дәріптеу – баршамыздың міндетіміз. Абайды тану, ұлықтау, оның мұрасын насихаттау үшін атқарылатын жұмыстар биылғы мерейтоймен шектеліп қалмайды, елге, әсіресе жас ұрпаққа ой салатын, тағылымды шаралар алда да жалғаса беретін болады, – деді облыс әкімі Оңдасын Оразалин салтанатты сәтте сөйлеген сөзінде.
Держатели документа:
БҚУ

Өтеміс , И. Ұлттың ұлы ұстазы [Текст] / И. Өтеміс // ANA TILI . - 2020. - №45.- 5-11 қараша.- Б.2

223.

Өтеміс , И. Ұлттың ұлы ұстазы [Текст] / И. Өтеміс // ANA TILI . - 2020. - №45.- 5-11 қараша.- Б.2


26. 89
О-82

Өтеміс , И.
    Ұлттың ұлы ұстазы [Текст] / И. Өтеміс // ANA TILI . - 2020. - №45.- 5-11 қараша. - Б. 2
ББК 26. 89

Рубрики: өлкетану

Кл.слова (ненормированные):
Ұлттың ұлы ұстазы -- Абай Құнанбаев -- 175 жыл -- Ақтөбеде Абай ескерткіші ашылды -- Ескерткіш -- Ұлықбек Есдәулет -- Абай күні -- Ақұштап Бақтыгереева -- Ескерткіштің авторлары -- Тоқтар Ермеков -- Жеңіс Жұбанқосов
Аннотация: Ақтөбеде қазақтың бас ақыны, ұлы ойшыл Абай Құнанбайұлының ескерткіші ашылды. Ұлы ойшылдың асыл мұрасын ардақтау және жан-жақты дәріптеу – баршамыздың міндетіміз. Абайды тану, ұлықтау, оның мұрасын насихаттау үшін атқарылатын жұмыстар биылғы мерейтоймен шектеліп қалмайды, елге, әсіресе жас ұрпаққа ой салатын, тағылымды шаралар алда да жалғаса беретін болады, – деді облыс әкімі Оңдасын Оразалин салтанатты сәтте сөйлеген сөзінде.
Держатели документа:
БҚУ

85(5каз)
А 52

Алтаев, Ж.
    Фарабитанудың беймәлім беттері [Текст] / Ж. Алтаев // Qazaq adebieti. - 2020. - №47.- 19-25. - Б. 7
ББК 85(5каз)

Рубрики: Өнер

Кл.слова (ненормированные):
Фарабитанудың беймәлім беттері -- әл-Фараби -- 1150 жыл -- Әл-Фарабидің ғылыми-мәдени мұ­расы -- музыкалық аспаптар -- Музыканың үлкен кітабы -- Kitab al-musiki al-kabir -- ильм аль-мусикті -- Музыканың үлкен кітабының -- Музыка және поэзия туралы трактаттары -- Kitab al-musiki al-kabir» тартымдылы­ғының сыры неде
Аннотация: ЮНЕСКО-ның қолдауымен әлемге әл-Фараби ретінде жақсы танымал болған (ортағасырлық Еуропада оның есімі латынша Alpharabius деп айтылған) Шығыстың көрнекті ойшылы Әбу Насыр ибн Мұхаммед әл-Фарабидің 1150 жылдығы аталып өтіп жатыр. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев әл-Фарабидің рухани мұрасына назар аударудың маңызын атап өтті. Мемлекет басшысының айтуынша, бұл әсіресе қоғамдық сананы жаңғырту үдерістері жағдайында, жас ұрпақтың құндылықтық бағдарын қалыптастыруда өте маңызды. Іс-шаралардың түгелге жуығы халықаралық мәртебеге ие, өйткені әл-Фараби ілімі Шығыс пен Батысты бірік­тіретін адамзаттық идеялардың қазынасы.
Держатели документа:
БҚУ

Алтаев, Ж. Фарабитанудың беймәлім беттері [Текст] / Ж. Алтаев // Qazaq adebieti. - 2020. - №47.- 19-25.- Б.7

224.

Алтаев, Ж. Фарабитанудың беймәлім беттері [Текст] / Ж. Алтаев // Qazaq adebieti. - 2020. - №47.- 19-25.- Б.7


85(5каз)
А 52

Алтаев, Ж.
    Фарабитанудың беймәлім беттері [Текст] / Ж. Алтаев // Qazaq adebieti. - 2020. - №47.- 19-25. - Б. 7
ББК 85(5каз)

Рубрики: Өнер

Кл.слова (ненормированные):
Фарабитанудың беймәлім беттері -- әл-Фараби -- 1150 жыл -- Әл-Фарабидің ғылыми-мәдени мұ­расы -- музыкалық аспаптар -- Музыканың үлкен кітабы -- Kitab al-musiki al-kabir -- ильм аль-мусикті -- Музыканың үлкен кітабының -- Музыка және поэзия туралы трактаттары -- Kitab al-musiki al-kabir» тартымдылы­ғының сыры неде
Аннотация: ЮНЕСКО-ның қолдауымен әлемге әл-Фараби ретінде жақсы танымал болған (ортағасырлық Еуропада оның есімі латынша Alpharabius деп айтылған) Шығыстың көрнекті ойшылы Әбу Насыр ибн Мұхаммед әл-Фарабидің 1150 жылдығы аталып өтіп жатыр. Қазақстан Президенті Қасым-Жомарт Тоқаев әл-Фарабидің рухани мұрасына назар аударудың маңызын атап өтті. Мемлекет басшысының айтуынша, бұл әсіресе қоғамдық сананы жаңғырту үдерістері жағдайында, жас ұрпақтың құндылықтық бағдарын қалыптастыруда өте маңызды. Іс-шаралардың түгелге жуығы халықаралық мәртебеге ие, өйткені әл-Фараби ілімі Шығыс пен Батысты бірік­тіретін адамзаттық идеялардың қазынасы.
Держатели документа:
БҚУ

83(5каз)
Б 43

Белтенов, Ж.
    Хакімнің асыл мұрасы. [Текст] / Ж. Белтенов // Егемен Қазақстан. - 2021. - №27.- 9 ақпан. - Б. 8
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиет

Кл.слова (ненормированные):
хакім Абай -- ұлы ақын -- Абай мұрасы -- мерейтой -- шығармашылығы -- өмірбаяны -- қолжазбалар -- каталог -- жинақ
Аннотация: Былтыр Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың Жарлығымен қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының (1845-1904) 175 жылдық мерейтойына арналғандығы қалың қауымға аян. Мемлекеттік деңгейде ұйымдастырылған ақынның торқалы мерейтойының аясынлда еліміздің түкпір-түкпірінде оның өмірі мен шығармашылығын насихаттау мақсатында көптеген ауқымды мәдени, ғылыми іс-шаралар өткізілді. Әрине , бұл заңды үдеріс саналады, өйткені артында қалдырған рухани мұрасы тек қазақ халқына ғана емес, бүкіл адамзатқа ортақ ұлы тұлғалардың бірегейі хакім Абайды дәріптеу әрбір парасатты адамның борышы деп білеміз.
Держатели документа:
БҚУ

Белтенов, Ж. Хакімнің асыл мұрасы. [Текст] / Ж. Белтенов // Егемен Қазақстан. - 2021. - №27.- 9 ақпан.- Б.8

225.

Белтенов, Ж. Хакімнің асыл мұрасы. [Текст] / Ж. Белтенов // Егемен Қазақстан. - 2021. - №27.- 9 ақпан.- Б.8


83(5каз)
Б 43

Белтенов, Ж.
    Хакімнің асыл мұрасы. [Текст] / Ж. Белтенов // Егемен Қазақстан. - 2021. - №27.- 9 ақпан. - Б. 8
ББК 83(5каз)

Рубрики: Әдебиет

Кл.слова (ненормированные):
хакім Абай -- ұлы ақын -- Абай мұрасы -- мерейтой -- шығармашылығы -- өмірбаяны -- қолжазбалар -- каталог -- жинақ
Аннотация: Былтыр Қазақстан Республикасының Президенті Қасым-Жомарт Кемелұлы Тоқаевтың Жарлығымен қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының (1845-1904) 175 жылдық мерейтойына арналғандығы қалың қауымға аян. Мемлекеттік деңгейде ұйымдастырылған ақынның торқалы мерейтойының аясынлда еліміздің түкпір-түкпірінде оның өмірі мен шығармашылығын насихаттау мақсатында көптеген ауқымды мәдени, ғылыми іс-шаралар өткізілді. Әрине , бұл заңды үдеріс саналады, өйткені артында қалдырған рухани мұрасы тек қазақ халқына ғана емес, бүкіл адамзатқа ортақ ұлы тұлғалардың бірегейі хакім Абайды дәріптеу әрбір парасатты адамның борышы деп білеміз.
Держатели документа:
БҚУ

67
Е 70

Ерзия , Е.
    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдинетті қалыптастыру-негізгі міндет [Текст] / Ерзия Е. // Сыбайлас жемқорлықпен курес сасаты Антикоррупционая политика. - 2017. - №41. - Бет. 19
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
сыбайлас -- жемқорлық -- Қазақстан -- республикасы -- Нұр Отан -- Адал -- ұрпақ
Аннотация: Бұл іс-шаралар "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан республикасының Заңымен және "Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын іске асыру және көлеңкелі экономикаға қарсы іс-қимылжөніндегі 2015-2017 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары" негізінде жүзеге асып келеді.
Держатели документа:
БҚМУ

Ерзия , Е. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдинетті қалыптастыру-негізгі міндет [Текст] / Ерзия Е. // Сыбайлас жемқорлықпен курес сасаты Антикоррупционая политика. - 2017. - №41.- Бет19

226.

Ерзия , Е. Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдинетті қалыптастыру-негізгі міндет [Текст] / Ерзия Е. // Сыбайлас жемқорлықпен курес сасаты Антикоррупционая политика. - 2017. - №41.- Бет19


67
Е 70

Ерзия , Е.
    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы мәдинетті қалыптастыру-негізгі міндет [Текст] / Ерзия Е. // Сыбайлас жемқорлықпен курес сасаты Антикоррупционая политика. - 2017. - №41. - Бет. 19
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
сыбайлас -- жемқорлық -- Қазақстан -- республикасы -- Нұр Отан -- Адал -- ұрпақ
Аннотация: Бұл іс-шаралар "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл туралы" Қазақстан республикасының Заңымен және "Қазақстан Республикасының 2015-2025 жылдарға арналған сыбайлас жемқорлыққа қарсы стратегиясын іске асыру және көлеңкелі экономикаға қарсы іс-қимылжөніндегі 2015-2017 жылдарға арналған іс-шаралар жоспары" негізінде жүзеге асып келеді.
Держатели документа:
БҚМУ

67
Е 82

Есдәулет , Т.
    "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды жетілдіру үшін халықтың құқықтық сауаты мен құқықтық түсіндіру жұмысының деңгейік және сапасын арттыру маңызды" [Текст] / Т. Есдәулет // Сыбайлас жемқорлықпен курес саясаты. - 2017. - №12. - Б. 10-12
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
сыбайлас -- жемқорлық -- қоғам -- пікір -- бағыт -- бағдар -- адал -- ұрпақ
Аннотация: Бұл мақалада сыбайлас жемқорлық көріністеріне немқұрайлы қарау қоғамның өткір мәселесі болып отыр.
Держатели документа:
БҚМУ

Есдәулет , Т. "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды жетілдіру үшін халықтың құқықтық сауаты мен құқықтық түсіндіру жұмысының деңгейік және сапасын арттыру маңызды" [Текст] / Т. Есдәулет // Сыбайлас жемқорлықпен курес саясаты. - 2017. - №12.- Б.10-12

227.

Есдәулет , Т. "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды жетілдіру үшін халықтың құқықтық сауаты мен құқықтық түсіндіру жұмысының деңгейік және сапасын арттыру маңызды" [Текст] / Т. Есдәулет // Сыбайлас жемқорлықпен курес саясаты. - 2017. - №12.- Б.10-12


67
Е 82

Есдәулет , Т.
    "Сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-шараларды жетілдіру үшін халықтың құқықтық сауаты мен құқықтық түсіндіру жұмысының деңгейік және сапасын арттыру маңызды" [Текст] / Т. Есдәулет // Сыбайлас жемқорлықпен курес саясаты. - 2017. - №12. - Б. 10-12
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
сыбайлас -- жемқорлық -- қоғам -- пікір -- бағыт -- бағдар -- адал -- ұрпақ
Аннотация: Бұл мақалада сыбайлас жемқорлық көріністеріне немқұрайлы қарау қоғамның өткір мәселесі болып отыр.
Держатели документа:
БҚМУ

67
Z99


    Үйлестіру кеңесінде қылмыстық заңнаманы ізгілендіру мәселесі талқыланды. [Текст] // Заң және заман . - 2018. - №3. - Бет. 2-3
ББК 67

Рубрики: Заң

Кл.слова (ненормированные):
заң -- қылмыс -- мемлекет -- президент
Аннотация: Бас прокуратурада Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесінде қамауға алу бас бостадығынан айыруға баламалы бұлтартпау шаралары мен жазаларын қолдану саласын кеңейту, сондй-ақ қылмыстық заңнаманы бүдан әрі ізгілендіру мәселелері талқыланды.
Держатели документа:
БҚМУ

Үйлестіру кеңесінде қылмыстық заңнаманы ізгілендіру мәселесі талқыланды. [Текст] // Заң және заман . - 2018. - №3.- Бет2-3

228.

Үйлестіру кеңесінде қылмыстық заңнаманы ізгілендіру мәселесі талқыланды. [Текст] // Заң және заман . - 2018. - №3.- Бет2-3


67
Z99


    Үйлестіру кеңесінде қылмыстық заңнаманы ізгілендіру мәселесі талқыланды. [Текст] // Заң және заман . - 2018. - №3. - Бет. 2-3
ББК 67

Рубрики: Заң

Кл.слова (ненормированные):
заң -- қылмыс -- мемлекет -- президент
Аннотация: Бас прокуратурада Заңдылықты, құқықтық тәртіпті және қылмысқа қарсы күресті қамтамасыз ету жөніндегі үйлестіру кеңесінде қамауға алу бас бостадығынан айыруға баламалы бұлтартпау шаралары мен жазаларын қолдану саласын кеңейту, сондй-ақ қылмыстық заңнаманы бүдан әрі ізгілендіру мәселелері талқыланды.
Держатели документа:
БҚМУ

67
Н 12

Нұрмаханова, Ж.
    Қазақстанда нашақорлықпен күрес жүргізу шараларын жетілдіру жолдары [Текст] / Ж. Нұрмаханова, А. Рүстемова // Заң республикалық құқықтық,ғылыми-практикалық журнал. - 2018. - №6. - Б. 7-13.
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
нашақорлық -- салауатты өмір салты -- есірткі бизнесі -- құқықбұзушылық -- нашақорлықпен күрес -- есірткіге қарсы стратегия -- ғасыр тажалы
Аннотация: Мақалада ҚР аумағындағы заңсыз есірткі бизнесіне қарсы күрес мәселесіндегі өзекті сұрақтар сараланады.Мемлекетіміздің болашағы жастар өміріне балта шауып жатқан нашақорлық туралы.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Рүстемова, А.

Нұрмаханова, Ж. Қазақстанда нашақорлықпен күрес жүргізу шараларын жетілдіру жолдары [Текст] / Ж. Нұрмаханова, А. Рүстемова // Заң республикалық құқықтық,ғылыми-практикалық журнал. - 2018. - №6.- Б7-13.

229.

Нұрмаханова, Ж. Қазақстанда нашақорлықпен күрес жүргізу шараларын жетілдіру жолдары [Текст] / Ж. Нұрмаханова, А. Рүстемова // Заң республикалық құқықтық,ғылыми-практикалық журнал. - 2018. - №6.- Б7-13.


67
Н 12

Нұрмаханова, Ж.
    Қазақстанда нашақорлықпен күрес жүргізу шараларын жетілдіру жолдары [Текст] / Ж. Нұрмаханова, А. Рүстемова // Заң республикалық құқықтық,ғылыми-практикалық журнал. - 2018. - №6. - Б. 7-13.
ББК 67

Рубрики: Право

Кл.слова (ненормированные):
нашақорлық -- салауатты өмір салты -- есірткі бизнесі -- құқықбұзушылық -- нашақорлықпен күрес -- есірткіге қарсы стратегия -- ғасыр тажалы
Аннотация: Мақалада ҚР аумағындағы заңсыз есірткі бизнесіне қарсы күрес мәселесіндегі өзекті сұрақтар сараланады.Мемлекетіміздің болашағы жастар өміріне балта шауып жатқан нашақорлық туралы.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Рүстемова, А.

83
Л 48

Лепесова, А.
    Тағылым мен тағзым кезеңі [Текст] / А. Лепесова // Turkistan. - 2020. - №1. - 9 қаңтар. - Б. 4
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
тағылым -- тағзым кезеңі -- Абай Құнанбайұлы -- 175 жыл -- абай еңбектері
Аннотация: Абай Құнанбайұлының мерейтойын мерекелеу жоспары 80 тармақты қамтиды, солардың ішінде ірі халықаралық және республикалық қоғамдық маңызы барғ мәдени-ағартушылық іс-шаралар медиалық жобалар және т.б.
Держатели документа:
БҚМУ

Лепесова, А. Тағылым мен тағзым кезеңі [Текст] / А. Лепесова // Turkistan. - 2020. - №1. - 9 қаңтар.- Б.4

230.

Лепесова, А. Тағылым мен тағзым кезеңі [Текст] / А. Лепесова // Turkistan. - 2020. - №1. - 9 қаңтар.- Б.4


83
Л 48

Лепесова, А.
    Тағылым мен тағзым кезеңі [Текст] / А. Лепесова // Turkistan. - 2020. - №1. - 9 қаңтар. - Б. 4
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
тағылым -- тағзым кезеңі -- Абай Құнанбайұлы -- 175 жыл -- абай еңбектері
Аннотация: Абай Құнанбайұлының мерейтойын мерекелеу жоспары 80 тармақты қамтиды, солардың ішінде ірі халықаралық және республикалық қоғамдық маңызы барғ мәдени-ағартушылық іс-шаралар медиалық жобалар және т.б.
Держатели документа:
БҚМУ

Страница 23, Результатов: 571

 

Все поступления за 
Или выберите интересующий месяц