Электронный каталог

83(5каз)
Н 11
Нұрғожаев , Ж.
    "Абай жаққан бір сәуле сөнбеу үшін" немесе Абай мен Мұқағали арналары туралы аз ғана сөз [Текст] / Ж. Нұрғожаев // EGEMEN QAZAQSTAN . - 2020. - 17 ақпан. - №32. - Б. . 5
ББК 83(5каз)

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Абай Құнанбаев - 175 жыл -- Мұқағали Мақатаев -- Ұлы Абай -- Хәкім Абай -- қара сөздер
Аннотация: Біз Мұқағали туралы сөз қозғасақ, ұлы Абайды айналып өте алмаймыз. Өйткені Мұқағали поэзиясының бастауы оның ұлы ұстазы хакім Абайдан арна тартады. Осы ретте, биыл Абай Құнанбайұлының 175 жылдығы кең ауқымда тойланғалы жатанын ескеріп, шағын мақалада Абай мен Мұқағали арналарын түгел ашып айта алмасақ та, көкейдегі кейбір ойларымызды осы ұлы шарамен сабақтастыра отырып ортаға салуды жөн көрдік.
Держатели документа:
БҚМУ

63
Т 87
Тургумбаев, А. А.
    Каcпиймаңы ойпаты территориясындағы гидрографиялық желісінің дамуы [Текст] / А. А. Тургумбаев, Ә. Б. Кішібекова // БҚУ хабаршысы. - 2021. - №3. - Б. 146-153
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
Мүсіндік және жинақталған атыраулар -- Хвалын және Жаңакаспийдің трансгрессиясы -- Жайық -- Сағыз -- Ойыл өзендері -- арналар -- серпінді алқаптың тармақтары
Аннотация: Бұл мақалада кейінгі плейстоцен мен ерте голоценнің гидрографиялық желісі қарастырылады. Каспий теңізі әр түрлі абсолюттік биіктікке көтерілгені белгілі. Өзендер теңіздің жағалаушы сызықтарының бойымен жүрді және қысқа мерзімді атыраулар құрады. Кейбір атыраулар бірдей деңгейде тоқтаса, ал басқалары оңтүстікке қарай жылжып, мөлшерін ұлғайтты. Жайық, Ойыл, Сағыз және басқалар өзендердің көптеген арналарға бөлініп, жинақтаушы немесе мүсіндік атыраулар құрады. Мақалада Каспий маңы ойпатындағы өзендер желісін талдауға және атыраулардың Хвалын уақытының түрлі кезеңдерінде қалай дамығанына толық сипаттама беріледі. Бұл жұмыстың мақсаты - Каспий маңы ойпаты территориясындағы ертехвалын және кешхвалын уақытындағы өзендер желісін зерттеу болып табылады. Яғни, олардың ертехвалын трансгрессиясы орын алып, кешхвалын мұз басуымен сәйкес келуі бойынша сипатталады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Кішібекова, Ә.Б.

28
У 13
Уалхан, Д. Қ.
    Нақты егіншілік жүйесінде дәнді дақылдардың өндірістік процесін басқару тәсілдері. [Текст] / Д. Қ. Уалхан, А. Ғ. Көшім // БҚУ хабаршысы. - 2021. - №4. - Б. 207-214
ББК 28

Рубрики: Биология

Кл.слова (ненормированные):
ауыл шаруашылығы -- нақты егіншілік -- ГАЖ -- қашықтықтан зондтау -- дәнді дақыл -- тыңайтқыш -- егістік алқабы
Аннотация: Нақты егіншілік жүйелерінің құрылысы мен қолданылуы қашықтан зондтаудың үнемі жаңартылып отыратын деректерінің көп мөлшерін талап етеді. Нақты егіншілік жүйелерінде қолдануға арналған мәліметтер зерттелетін объектілердің кішігірім болуына байланысты жоғары кеңістіктік ажыратымдылыққа, жердің және топырақ биомассаның жағдайын зерттеуге жарамды диапазондағы арналарға ие болуға (тікелей немесе әр түрлі өсімдік индекстері арқылы) тиіс. Мақалада нақты егіншілік бойынша дәнді дақылдардың өнімділік элементтерінің орнығуы мен қалыптасуының биологиялық негіздеріне зерттеулер жүргізілген.Егіс алқабына тыңайтқыштарды саралап енгізу- нақты егіншіліктің маңызды экономикалық және экологиялық аспектілерінің бірі болып табылады. Тыңайтқыштарды дақылдардың қажеттіліктеріне сәйкес қолдану, бұл оларды пайдаланудың тиімділігін қамтамасыз етеді.Бұл технологияны пайдалану тыңайтқыштың құнын едәуір төмендетеді, және оларды мәдени өсімдіктердің қажеттілігіне байланысты енгізеді, сонымен қатар топырақтағы қоректік заттардың құрамын қамтамасыз етеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Көшім, А.Ғ.

80
К 11
Қыдыршаев, А. С.
    Зиялы зерде иесі (Ата жолын қуа білген арғымақ мінезді Болат дос жөнінде ой-толғам) [Текст] / А. С. Қыдыршаев // Өркен. - 2024. - 31 қаңтар. - №1. - Б. 13.
ББК 80

Рубрики: Филология

Кл.слова (ненормированные):
Ұлы Дала -- Дос -- М.Өтемісов атындағы Батыс Қазақстан университеті -- Болат Өтеғалиұлы Жексенғалиев -- Батыс Қазақстан облысы -- Сырым ауданы -- А.С.Пушкин атындағы Орал педагогикалық институты -- қазақ тілі кафедрасы -- Қазақ тілі
Аннотация: Дос. Достық. Бұл ұғымдар хақында не айтар едік? Бағзы мəдениет бұлақтарына бойлап б.з.б. V-VII ғ.ғ. арғы қазақ арналарынан таратсақ, ақыл атасын ақиқаттан көрген Анақарыс бабамыз не дер еді? Баба мұрасына қайтара үңілген сайын тəн жанның, жан жаратқанның аманаты екенін аңғара түсеміз. Қай кезеңде де жақсылық та тілден, жамандық та тілде н болғанға ұқсайды. Қашан да сый жеңгендікі, сөз тергендікі емес пе. Тарих тұңғиығына терең бойлаған сайын Ұлы Дала заңдары тек достық пен бауырластыққа негізделгенін байқайсыз. Осы арнадан таратсақ, Тоқсары (Токсарид) бабамыз қиындықта қол ұшын бергеннен асқан берік достықтың жоқтығына тоқтам жасайды. Достық туралы көп сөзден достық пейілді бір істі артық көргенін аңғарамыз. Асылы, көріп-біліп жүргеніміздей тағдыр табыстырған тұлғалардың досқа, туысқа айналары кəміл. Тіпті адамдардың қаны ғана емес, жақсы істері де туыстырады дегенге қалай сенбессің! Құлай сенесің!.
Держатели документа:
ЗКУ

28.6
К 21
Карагойшин, Ж. М.
    Қазақстан аумағында қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6

Рубрики: Зоология

Кл.слова (ненормированные):
құндыз -- Шағын өзендер -- Жайық өзені -- Батыс Қазақстан облысы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.

28.6
К 21
Карагойшин, Ж. М.
    Қазақстан аумағында Қазақстан аумағында құндыздың (Castor Fiber) қазіргі кездегі таралуы мен саны [Текст] / Ж. М. Карагойшин, Р. Қ. Анатолий // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 6-8.
ББК 28.6

Рубрики: Зоология

Кл.слова (ненормированные):
Зоология -- құндыз -- су режимі -- Өзен құндызы
Аннотация: Құндыз-жартылай суда тіршілік етуге бейімделген кеміргіш. Олардың мекендейтін қоныстарының типтері мен жүйесі Хопер қорығында [1], Коми АССР-да [2], Жоғары Печеро бассейнінде [3], Белоруссияда [4] жан-жақты зерттелген. Жайық өзені жағдайында алғаш рет 1997-2000 жылдары жан-жақты зерттеліп, нәтижелері баспа беттерінде жарық көрген. Құндызлардың бір жерде ұзақ тіршілік етуі су режимі мен азық қорына байланысты. Жағасы жайпақ, суы тайыз, қорегі аз мекендерді олар қоныстана бермейді. Көктемгі су тасуы кезінде өзеннің жайылмасындағы ескі арналар мен көлдер суға толған кезде олар уақытша мекендерін орман ішіндегі немесе биіктеу жердегі суларға қоныстанған ауыстырады. Су көп болған жылдары құндызды әртүрлі сулы ойпаттан, тіпті далалық жерлердегі көздерден де кездестіруге болады. Мәселен, Жылбасы селосы маңындағы ескі арна толып, қоныстары тарылған кезде кәмшат ауыл маңындағы үйілген шөп үстіне келіп қоныстанған (қорықшалардың ауызша мәліметі). Алысқа ұзап таралу уақыты да осы көктемгі су тасу уақытына сәйкес келеді. Жазда су тартылған мезгілде құндыз бұрынғы қоныстарына қайтып оралады немесе жаңа қолайлы жерлерде қалып қояды. Мысалы, Қарашығанақ газ кешені маңындағы Тұңғыш елді-мекеніндегі Қоншыбай сайын (Березовка өзенінің саласы) құндыз 1993 жылдан қоныстана бастаған. Су деңгейі өте төмен, әрі Елек өзенінен (40 шақырым) алыста орналасқан. Қазір бұл жерде құндыздың бір қонысы ғана бар. Сол жердегі тұрғындардың айтуы бойынша, бұрын болмаған, тек 1993-94 жылдары су тасуы кезінде келіп қоныстанған. Бұл жерде құндыздың қоректері-терек, ақтал, ақ терек, бұталы талдардың түрлері және шөптесін өсімдіктер мол. Кирсанов қорықшасындағы құндыз мекендері жағалауы ін қазуға өте ыңғайлы жайылма көлдер, өзен салалары және ескі арналар бойы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Анатолий, Р.Қ.