База данных: Статьи ППС
Страница 1, Результатов: 10
Отмеченные записи: 0
1.
Подробнее
65
Ч-84
Чудрова, В. У.
Лекция как один из методов обучения, методика ее подготовки [Текст] / В. У. Чудрова, Г. А. Садыкова // Вестник Западно-Казахстанского государственного университета им.М.Утемисова. - 2015. - №3. - С. 95-102
ББК 65
Рубрики: Экономика
Кл.слова (ненормированные):
лекция -- обучающая функция -- развивающая функция -- организующая функция -- парная линейная регрессия -- корреляция
Аннотация: Одним из основных методов обучения высшей школы является классическая академическая лекция. В статье рассматриваются основные виды лекций, их дидактические цели, представлена классификация их функций.
Держатели документа:
ЗКГУ им. М.Утемисова
Доп.точки доступа:
Садыкова, Г.А.
Ч-84
Чудрова, В. У.
Лекция как один из методов обучения, методика ее подготовки [Текст] / В. У. Чудрова, Г. А. Садыкова // Вестник Западно-Казахстанского государственного университета им.М.Утемисова. - 2015. - №3. - С. 95-102
Рубрики: Экономика
Кл.слова (ненормированные):
лекция -- обучающая функция -- развивающая функция -- организующая функция -- парная линейная регрессия -- корреляция
Аннотация: Одним из основных методов обучения высшей школы является классическая академическая лекция. В статье рассматриваются основные виды лекций, их дидактические цели, представлена классификация их функций.
Держатели документа:
ЗКГУ им. М.Утемисова
Доп.точки доступа:
Садыкова, Г.А.
2.
Подробнее
34.66
К 68
Корреляция скорости коррозии стали с устойчивостью салицилатных комплексов двухвалентных металлов [Текст] / Н. В. Акатьев, А. К. Джаманбалиева, А. А. Клишева [и др.] // Сборник материалов международной научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2022», посвященной 80-летию ведущего ученого, к.б.н., д.с/х.н., профессора Рустенова Амангельды Рустеновича. - Уральск, 2022. - 5-6 октября. - С. 146-150
ББК 34.66
Рубрики: Коррозия металлов. Защита металлов от коррозии
Кл.слова (ненормированные):
Корреляция -- коррозия -- двухвалентные металлы -- химические производства -- Комплексообразование -- Разряд комплексных ионов -- медь -- никель -- цинк -- хром -- физико-химические свойства -- защитные свойства -- электролит -- Кондуктометрический метод -- гидроксид натрия -- Кондуктометрия
Аннотация: Технологии многих химических производств во многом основаны на процессах с использованием широкого круга соединений тяжелых металлов. На реакциях комплексообразования основаны многие практически важные процессы. Особенно широкое применение они находят в аналитической химии для разделения элементов. Комплексообразование применяют для разделения и очистки металлов, в особенности ценных. Комплексные соединения имеют огромное значение в каталитических процессах и технологиях: органический синтез, полимеризация, поликонденсация, алкилирование, ацилирование и пр.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Акатьев, Н.В.
Джаманбалиева, А.К.
Клишева, А.А.
Напылов, М.В.
Рахматулина, Г.Е.
К 68
Корреляция скорости коррозии стали с устойчивостью салицилатных комплексов двухвалентных металлов [Текст] / Н. В. Акатьев, А. К. Джаманбалиева, А. А. Клишева [и др.] // Сборник материалов международной научно-практической конференции «Ивановские чтения – 2022», посвященной 80-летию ведущего ученого, к.б.н., д.с/х.н., профессора Рустенова Амангельды Рустеновича. - Уральск, 2022. - 5-6 октября. - С. 146-150
Рубрики: Коррозия металлов. Защита металлов от коррозии
Кл.слова (ненормированные):
Корреляция -- коррозия -- двухвалентные металлы -- химические производства -- Комплексообразование -- Разряд комплексных ионов -- медь -- никель -- цинк -- хром -- физико-химические свойства -- защитные свойства -- электролит -- Кондуктометрический метод -- гидроксид натрия -- Кондуктометрия
Аннотация: Технологии многих химических производств во многом основаны на процессах с использованием широкого круга соединений тяжелых металлов. На реакциях комплексообразования основаны многие практически важные процессы. Особенно широкое применение они находят в аналитической химии для разделения элементов. Комплексообразование применяют для разделения и очистки металлов, в особенности ценных. Комплексные соединения имеют огромное значение в каталитических процессах и технологиях: органический синтез, полимеризация, поликонденсация, алкилирование, ацилирование и пр.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Акатьев, Н.В.
Джаманбалиева, А.К.
Клишева, А.А.
Напылов, М.В.
Рахматулина, Г.Е.
3.
Подробнее
28.080.1
Б 43
Белозеров , И.Ф.
«Feno-s» - компьютерная программа регистрации, хранения и математической обработки материалов фенологических наблюдений в ботанических садах Казахстана [Текст] / И.Ф. Белозеров , А.А. Иманбаева // Вестник ЗКГУ. - 2019. - №1. - С. 377-390
ББК 28.080.1
Рубрики: Фенология
Кл.слова (ненормированные):
фенология -- компьютерная программа -- базы данных -- статистика рядов наблюдений -- корреляция -- гистограммы -- МЭБС -- Feno-S -- фитофенологическая информация -- феноиндикатор -- феноспектр -- фенологическая база данных -- ботанический сад -- семейство -- род -- цветение -- плодоношение -- растения -- ученые-ботаники -- электронные языки программирования -- сезонное явление -- фенологическая дата -- фенологическая фаза -- межфазный период -- фенологический интервал -- фенологический индикатор -- Казахстан
Аннотация: Дается характеристика разработанной в МЭБС компьютерной программы «Feno-S», предназначенной для ввода и хранения в памяти компьютера фитофенологической информации для дальнейшей ее статистической обработки, выявления феноиндикаторов перспективности растений, построения гистограмм и феноспектров, экспорта в различные текстовые и графические форматы, составления отчетов и списков по заданным таксономическим, биоэкологическим, декоративным и фенологическим параметрам. Приводится информация по составу и структуре созданной фенологической базы данных, включающей 130 полей информации символьного, числового, логического и временного типа и 3911 записей по годам для 533 таксонов из 7 отделов ботанического сада, 52 семейств и 108 родов
Держатели документа:
ЗКГУ
Доп.точки доступа:
Иманбаева , А.А.
Б 43
Белозеров , И.Ф.
«Feno-s» - компьютерная программа регистрации, хранения и математической обработки материалов фенологических наблюдений в ботанических садах Казахстана [Текст] / И.Ф. Белозеров , А.А. Иманбаева // Вестник ЗКГУ. - 2019. - №1. - С. 377-390
Рубрики: Фенология
Кл.слова (ненормированные):
фенология -- компьютерная программа -- базы данных -- статистика рядов наблюдений -- корреляция -- гистограммы -- МЭБС -- Feno-S -- фитофенологическая информация -- феноиндикатор -- феноспектр -- фенологическая база данных -- ботанический сад -- семейство -- род -- цветение -- плодоношение -- растения -- ученые-ботаники -- электронные языки программирования -- сезонное явление -- фенологическая дата -- фенологическая фаза -- межфазный период -- фенологический интервал -- фенологический индикатор -- Казахстан
Аннотация: Дается характеристика разработанной в МЭБС компьютерной программы «Feno-S», предназначенной для ввода и хранения в памяти компьютера фитофенологической информации для дальнейшей ее статистической обработки, выявления феноиндикаторов перспективности растений, построения гистограмм и феноспектров, экспорта в различные текстовые и графические форматы, составления отчетов и списков по заданным таксономическим, биоэкологическим, декоративным и фенологическим параметрам. Приводится информация по составу и структуре созданной фенологической базы данных, включающей 130 полей информации символьного, числового, логического и временного типа и 3911 записей по годам для 533 таксонов из 7 отделов ботанического сада, 52 семейств и 108 родов
Держатели документа:
ЗКГУ
Доп.точки доступа:
Иманбаева , А.А.
4.
Подробнее
65.43
Г 15
Ғалымов , М.А.
Ақтөбе облысының туризм индустриясын дамытуға мүмкіндік беретін экономикалық-географиялық факторлары [Текст] / М.А. Ғалымов , М.Ж. Өмірзақова // Вестник ЗКГУ=БҚМУ хабаршысы. - 2019. - №1. - Б. 435-442
ББК 65.43
Рубрики: Экономика туризма
Кл.слова (ненормированные):
туризм индустриясы -- экономикалық географиялық факторлар -- транспорт қолжетімділігі -- Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті -- ауыл туризмі -- облысқа келушілер саны -- туризм -- Ақтөбе облысы -- Қазақстан Республикасы -- Облыстың транспорт -- Ақтөбе -- Әйтеке би ауданы -- Байғанин ауданы -- Ырғыз ауданы -- Мартөк ауданы -- Мұғалжар ауданы -- Темір ауданы ауданы -- Ойыл ауданы ауданы -- Қобда ауданы -- Хромтау ауданы -- Шалқар ауданы
Аннотация: Бұл мақала аймақтық білім алуға негізделген өлкетану бағытындағы материалдар жинағы болып табылады. Мақалада Ақтөбе облысының туризм индустриясының дамуына әсер ететін экономикалық- географиялық факторлар қарастырылған. Өңірдің туристік индустриясының даму әлеуеті есептелінді. Сонымен қатар Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті арқылы транспорт желісінің тығыздығы мен облысқа келушілер саны арасындағы байланыстың есептелінуі көрсетілген.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Өмірзақова , М.Ж.
Г 15
Ғалымов , М.А.
Ақтөбе облысының туризм индустриясын дамытуға мүмкіндік беретін экономикалық-географиялық факторлары [Текст] / М.А. Ғалымов , М.Ж. Өмірзақова // Вестник ЗКГУ=БҚМУ хабаршысы. - 2019. - №1. - Б. 435-442
Рубрики: Экономика туризма
Кл.слова (ненормированные):
туризм индустриясы -- экономикалық географиялық факторлар -- транспорт қолжетімділігі -- Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті -- ауыл туризмі -- облысқа келушілер саны -- туризм -- Ақтөбе облысы -- Қазақстан Республикасы -- Облыстың транспорт -- Ақтөбе -- Әйтеке би ауданы -- Байғанин ауданы -- Ырғыз ауданы -- Мартөк ауданы -- Мұғалжар ауданы -- Темір ауданы ауданы -- Ойыл ауданы ауданы -- Қобда ауданы -- Хромтау ауданы -- Шалқар ауданы
Аннотация: Бұл мақала аймақтық білім алуға негізделген өлкетану бағытындағы материалдар жинағы болып табылады. Мақалада Ақтөбе облысының туризм индустриясының дамуына әсер ететін экономикалық- географиялық факторлар қарастырылған. Өңірдің туристік индустриясының даму әлеуеті есептелінді. Сонымен қатар Спирменнің рангтік корреляция коэффициенті арқылы транспорт желісінің тығыздығы мен облысқа келушілер саны арасындағы байланыстың есептелінуі көрсетілген.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Өмірзақова , М.Ж.
5.
Подробнее
28.5
S90
Study of the influence of flooding on the absolute and relative content of plant pigments in Ural licorise (Glycyrrhiza Uralensis) [Текст] / G. Uzakbay, R. Issagat, Y. Mendigaliyev [и др.] // Bulletin WKU. - 2025. - №1. - Р. 549-560.
ББК 28.5
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
G.uralensis -- растительные пигменты -- антоцианы -- каротиноиды -- хлорофилл -- паводок -- водный стресс -- адаптация растений -- лекарственные растения -- экологические факторы -- корреляция Пирсона -- УФ-Вид-спектроскопия
Аннотация: В настоящей работе методом УФ-Вид-спектроскопии исследовано влияние весеннего паводка 2024 года на содержание растительных пигментов в солодке уральской (Glycyrrhiza uralensis). Сравнительное исследование образцов, собранных в 2023 и 2024 годах однозначно указывает на значительное влияние затопления территорий произрастания растений на содержание в них природных пигментов. Изменение содержания пигментов в сторону как увеличения, так и уменьшения объясняется адаптивной реакцией растения на негативное влияние водного стресса на условия произрастания, приводящее к снижению освещенности и нарушению газообмена. Результаты показывают, что данные изменения приводят как к положительному, так и отрицательному дисбалансу как в абсолютном, так и в относительном содержании всех растительных пигментов. Корреляционный анализ Пирсона позволил выявить важные зависимости между содержанием всех исследованных пигментов и установить характер влияния водного стресса на изменение их содержания и соотношения. Также установлено, что листья G. uralensis наиболее богаты хлорофиллами и каротиноидами, в то время как в корнях и цветах обнаружено наибольшее содержание антоцианов.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Uzakbay, G.
Issagat, R.
Mendigaliyev, Y.
Maksotova, A.
Akatyev, N.
S90
Study of the influence of flooding on the absolute and relative content of plant pigments in Ural licorise (Glycyrrhiza Uralensis) [Текст] / G. Uzakbay, R. Issagat, Y. Mendigaliyev [и др.] // Bulletin WKU. - 2025. - №1. - Р. 549-560.
Рубрики: Ботаника
Кл.слова (ненормированные):
G.uralensis -- растительные пигменты -- антоцианы -- каротиноиды -- хлорофилл -- паводок -- водный стресс -- адаптация растений -- лекарственные растения -- экологические факторы -- корреляция Пирсона -- УФ-Вид-спектроскопия
Аннотация: В настоящей работе методом УФ-Вид-спектроскопии исследовано влияние весеннего паводка 2024 года на содержание растительных пигментов в солодке уральской (Glycyrrhiza uralensis). Сравнительное исследование образцов, собранных в 2023 и 2024 годах однозначно указывает на значительное влияние затопления территорий произрастания растений на содержание в них природных пигментов. Изменение содержания пигментов в сторону как увеличения, так и уменьшения объясняется адаптивной реакцией растения на негативное влияние водного стресса на условия произрастания, приводящее к снижению освещенности и нарушению газообмена. Результаты показывают, что данные изменения приводят как к положительному, так и отрицательному дисбалансу как в абсолютном, так и в относительном содержании всех растительных пигментов. Корреляционный анализ Пирсона позволил выявить важные зависимости между содержанием всех исследованных пигментов и установить характер влияния водного стресса на изменение их содержания и соотношения. Также установлено, что листья G. uralensis наиболее богаты хлорофиллами и каротиноидами, в то время как в корнях и цветах обнаружено наибольшее содержание антоцианов.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Uzakbay, G.
Issagat, R.
Mendigaliyev, Y.
Maksotova, A.
Akatyev, N.
6.
Подробнее
26.237
О-67
Орманды-дала жағдайындағы баянаул улыттық паркінің климатының өзгерісіне қарағайдың (Pinus sylvestris L.) реакциясы [Текст] / Н. Б. Мапитов, Б. К. Жумабекова, М. Ю. Клименко [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 600-609.
ББК 26.237
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- климат -- корреляция -- радиалды өсу -- жауын-шашын -- ауа температурасы -- Климатология -- биогеоценоз
Аннотация: Солтүстік-Шығыс Қазақстанның орманды даласының құрғақ жағдайында радиалды өсу мен негізгі климаттық айнымалылар (ауа температурасы мен жауын-шашын) арасындағы байланыстардың талдауы жүргізілді. Қарағайдың (Pinus sylvestris L.) ерте ағаштарының өсуіне негізгі шектеуші әсер мамыр-маусым айларындағы жоғары ауа температурасының әсер ететіні анықталды. Шотландиялық қарағайдың өсуі ағымдағы вегетациялық кезеңдегі жауын-шашын мөлшеріне байланысты екендігі көрсетілген. Баянауыл табиғи паркінің хронологиясын сыртқы орта факторларына сезімтал емес деп санауға болады, өйткені сезімталдық коэффициенті 2,8 құрайды. Сондай-ақ бірінші ретті автокорреляцияның жоғары мәні (≥ 0,50) атап өтілді, бұл өткен климаттық жағдайлар мен қарағайлардың ағымдағы жылдық өсуі арасындағы байланысты көрсетеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мапитов, Н.Б.
Жумабекова, Б.К.
Клименко, М.Ю.
Нукенов, А.С.
Омаров, М.К.
Еркибаева, М.К.
О-67
Орманды-дала жағдайындағы баянаул улыттық паркінің климатының өзгерісіне қарағайдың (Pinus sylvestris L.) реакциясы [Текст] / Н. Б. Мапитов, Б. К. Жумабекова, М. Ю. Клименко [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №1. - Б. 600-609.
Рубрики: Климатология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- климат -- корреляция -- радиалды өсу -- жауын-шашын -- ауа температурасы -- Климатология -- биогеоценоз
Аннотация: Солтүстік-Шығыс Қазақстанның орманды даласының құрғақ жағдайында радиалды өсу мен негізгі климаттық айнымалылар (ауа температурасы мен жауын-шашын) арасындағы байланыстардың талдауы жүргізілді. Қарағайдың (Pinus sylvestris L.) ерте ағаштарының өсуіне негізгі шектеуші әсер мамыр-маусым айларындағы жоғары ауа температурасының әсер ететіні анықталды. Шотландиялық қарағайдың өсуі ағымдағы вегетациялық кезеңдегі жауын-шашын мөлшеріне байланысты екендігі көрсетілген. Баянауыл табиғи паркінің хронологиясын сыртқы орта факторларына сезімтал емес деп санауға болады, өйткені сезімталдық коэффициенті 2,8 құрайды. Сондай-ақ бірінші ретті автокорреляцияның жоғары мәні (≥ 0,50) атап өтілді, бұл өткен климаттық жағдайлар мен қарағайлардың ағымдағы жылдық өсуі арасындағы байланысты көрсетеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мапитов, Н.Б.
Жумабекова, Б.К.
Клименко, М.Ю.
Нукенов, А.С.
Омаров, М.К.
Еркибаева, М.К.
7.
Подробнее
28
А 45
Алдабергенова, Ж. A.
Быковка өзені өсімдік жайылмасындағы Lonicera Tatarica (L.) [Текст] / Ж. A. Алдабергенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 141-144.
ББК 28
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
экожүйе -- сәндік -- бұта -- инвазивті -- қауымдастық -- вариациялық қатар -- морфологиялық көрсеткіштер -- корреляциялық талдау
Аннотация: Бұл мақалада Быковка өзені жайылмасында Lonicera tatarica (L.) өсімдігінің таралуы зерттелген. Зерттеу барысында антропогендік әсерге ұшыраған аймақтар анықталып, өсімдіктің өсу ерекшеліктері мен таралу аймағы қарастырылды. Lonicera tatarica (L.) жапырақтарының өсуі бойынша вариациялық қатар құрылып, жиілігі есептелді, сондай-ақ корреляциялық талдау жүргізілді. Алынған нәтижелер өсімдік популяциясының экологиялық жағдайын бағалауға және оның қоршаған ортаға бейімделу ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
А 45
Алдабергенова, Ж. A.
Быковка өзені өсімдік жайылмасындағы Lonicera Tatarica (L.) [Текст] / Ж. A. Алдабергенова // «Иванов оқулары – 2024» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары . - Орал, 2024. - 10-11 қазан. - Б. 141-144.
Рубрики: Биология
Кл.слова (ненормированные):
экожүйе -- сәндік -- бұта -- инвазивті -- қауымдастық -- вариациялық қатар -- морфологиялық көрсеткіштер -- корреляциялық талдау
Аннотация: Бұл мақалада Быковка өзені жайылмасында Lonicera tatarica (L.) өсімдігінің таралуы зерттелген. Зерттеу барысында антропогендік әсерге ұшыраған аймақтар анықталып, өсімдіктің өсу ерекшеліктері мен таралу аймағы қарастырылды. Lonicera tatarica (L.) жапырақтарының өсуі бойынша вариациялық қатар құрылып, жиілігі есептелді, сондай-ақ корреляциялық талдау жүргізілді. Алынған нәтижелер өсімдік популяциясының экологиялық жағдайын бағалауға және оның қоршаған ортаға бейімделу ерекшеліктерін анықтауға мүмкіндік береді.
Держатели документа:
ЗКУ
8.
Подробнее
26.82
С 32
Серикбаева, Э. Б.
ASTER жерсеріктік қашықтан зондтау деректерін мыс-порфирлі кен орындарын барлауда қолдану [Текст] / Э. Б. Серикбаева, Д. Н. Талгарбаева, А. Б. Гаипова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 381-393.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Қолдар массиві -- гидротермиялық альтерация -- ASTER -- порфирді мыстың минералдануы -- кескінді өңдеу әдістері
Аннотация: Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан Қолдар массивіндегі гидротермиялық өзгерістерді картаға түсіру үшін кеңейтілген жылу сәулелену және шағылысу радиометрінің (ASTER) деректері талданды. Порфирлі мыс кенорындары кен денелерінің өзінен ауданы жағынан айтарлықтай үлкен, гидротермиялық өзгерген тау жыныстарының кең аймақтарымен бірге жүреді, бұл оларды спутниктік суреттерде анық көруге мүмкіндік береді. Мыстың порфирлік минералдану моделіне сәйкес типтік гидротермиялық өзгерістер минералды жиынтығы анықталды және қашықтықтан зондтау моделі үшін негіз ретінде пайдаланылды. Деректерді талдау үшін аргиллит және пропилит аймақтарына тән минералдарды анықтауға мүмкіндік беретін спектрлік бұрыштық карта (SAM) және арна математикалық операциялары қолданылды. жолақтарының салыстырмалы жұтылу тереңдігі және VNIR (көрінетін және жақын инфрақызыл) және SWIR (қысқа толқынды инфрақызыл) спектрлік диапазондарды біріктірудің қарапайым әдістері тау жыныстарының литологиялық құрамы туралы ақпарат алуға мүмкіндік берді. Талдау нәтижелері жер бедерінің құрылымдық ерекшеліктері минералданумен тығыз байланысты зерттелетін аймақтағы белгілі мыс кен орындарымен жақсы корреляцияны көрсетті. ASTER деректері далалық тексерумен үйлескенде порфирлі шөгінділердегі өзгеру аймақтарын сипаттауда тиімді екені дәлелденді. VNIR және SWIR спектрлік жолақтары бір кен орнындағы аргиллит, пропилит және ферриттену өзгерістерін тиімді ажыратуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Талгарбаева, Д.Н.
Гаипова, А.Б.
С 32
Серикбаева, Э. Б.
ASTER жерсеріктік қашықтан зондтау деректерін мыс-порфирлі кен орындарын барлауда қолдану [Текст] / Э. Б. Серикбаева, Д. Н. Талгарбаева, А. Б. Гаипова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 381-393.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Қолдар массиві -- гидротермиялық альтерация -- ASTER -- порфирді мыстың минералдануы -- кескінді өңдеу әдістері
Аннотация: Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан Қолдар массивіндегі гидротермиялық өзгерістерді картаға түсіру үшін кеңейтілген жылу сәулелену және шағылысу радиометрінің (ASTER) деректері талданды. Порфирлі мыс кенорындары кен денелерінің өзінен ауданы жағынан айтарлықтай үлкен, гидротермиялық өзгерген тау жыныстарының кең аймақтарымен бірге жүреді, бұл оларды спутниктік суреттерде анық көруге мүмкіндік береді. Мыстың порфирлік минералдану моделіне сәйкес типтік гидротермиялық өзгерістер минералды жиынтығы анықталды және қашықтықтан зондтау моделі үшін негіз ретінде пайдаланылды. Деректерді талдау үшін аргиллит және пропилит аймақтарына тән минералдарды анықтауға мүмкіндік беретін спектрлік бұрыштық карта (SAM) және арна математикалық операциялары қолданылды. жолақтарының салыстырмалы жұтылу тереңдігі және VNIR (көрінетін және жақын инфрақызыл) және SWIR (қысқа толқынды инфрақызыл) спектрлік диапазондарды біріктірудің қарапайым әдістері тау жыныстарының литологиялық құрамы туралы ақпарат алуға мүмкіндік берді. Талдау нәтижелері жер бедерінің құрылымдық ерекшеліктері минералданумен тығыз байланысты зерттелетін аймақтағы белгілі мыс кен орындарымен жақсы корреляцияны көрсетті. ASTER деректері далалық тексерумен үйлескенде порфирлі шөгінділердегі өзгеру аймақтарын сипаттауда тиімді екені дәлелденді. VNIR және SWIR спектрлік жолақтары бір кен орнындағы аргиллит, пропилит және ферриттену өзгерістерін тиімді ажыратуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Талгарбаева, Д.Н.
Гаипова, А.Б.
9.
Подробнее
20.1
Д 20
Дарибаева, С. А.
Метеорологиялық айнымалылар және атмосфералық ластағыштар, эмиссиялар арасындағы байланыс (Қостанай қаласының мысалында) [Текст] / С. А. Дарибаева, К. А. Казбекова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 538-549.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
ауа ластағыштар -- жел жылдамдығы -- қалқыма бөлшектер -- азот оксидтері -- көміртек монооксиді -- озон -- корреляция -- регрессиялық талдау -- метеорологиялық айнымалылар -- мониторинг
Аннотация: Бұл жұмыста Қостанай қаласындағы метеорологиялық айнымалылар мен (температура, ылғалдылық, желдің жылдамдығы) мен атмосфералық ластаушы заттардың концентрациясы (NO₂, CO, O₃, SO₂, PM2.5) арасындағы байланыс зерттеледі. Корреляциялық және регрессиялық талдау арқылы ауа-райының ауаның ластану деңгейіне әсерін анықтайтын статистикалық тәуелділіктер анықталды. Температура озонмен (O₃) және азот оксидімен (NO) оң корреляцияланатыны анықталды, бұл олардың фотохимиялық реакцияларымен түсіндіріледі. Ылғалдылық CO және H₂S концентрациясының жоғарылауына ықпал етеді, бірақ NO және O3 кщнцентрацияларын төмендетеді. Желдің жылдамдығы ластаушы заттардың дисперсиясына әсер етеді: қатты желде NO₂ және NO концентрациясы жоғарылайды, бірақ SO₂ және O3 деңгейі төмендейді. Нәтижелер аймақтағы экологиялық жағдайды бағалауға көмектеседі және ауа сапасын жақсарту және ластануды бақылау стратегияларын әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Казбекова, К.А.
Д 20
Дарибаева, С. А.
Метеорологиялық айнымалылар және атмосфералық ластағыштар, эмиссиялар арасындағы байланыс (Қостанай қаласының мысалында) [Текст] / С. А. Дарибаева, К. А. Казбекова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 538-549.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
ауа ластағыштар -- жел жылдамдығы -- қалқыма бөлшектер -- азот оксидтері -- көміртек монооксиді -- озон -- корреляция -- регрессиялық талдау -- метеорологиялық айнымалылар -- мониторинг
Аннотация: Бұл жұмыста Қостанай қаласындағы метеорологиялық айнымалылар мен (температура, ылғалдылық, желдің жылдамдығы) мен атмосфералық ластаушы заттардың концентрациясы (NO₂, CO, O₃, SO₂, PM2.5) арасындағы байланыс зерттеледі. Корреляциялық және регрессиялық талдау арқылы ауа-райының ауаның ластану деңгейіне әсерін анықтайтын статистикалық тәуелділіктер анықталды. Температура озонмен (O₃) және азот оксидімен (NO) оң корреляцияланатыны анықталды, бұл олардың фотохимиялық реакцияларымен түсіндіріледі. Ылғалдылық CO және H₂S концентрациясының жоғарылауына ықпал етеді, бірақ NO және O3 кщнцентрацияларын төмендетеді. Желдің жылдамдығы ластаушы заттардың дисперсиясына әсер етеді: қатты желде NO₂ және NO концентрациясы жоғарылайды, бірақ SO₂ және O3 деңгейі төмендейді. Нәтижелер аймақтағы экологиялық жағдайды бағалауға көмектеседі және ауа сапасын жақсарту және ластануды бақылау стратегияларын әзірлеу үшін пайдаланылуы мүмкін
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Казбекова, К.А.
10.
Подробнее
20.1
Ш 98
Шығыс Қазақстанның биіктаулы экожүйелерінде ағаш тұқымдастарының климаттық өзгерістерге реакциясын дендрохронологиялық талдау [Текст] / К. Б. Алипина, Ш. Б. Абилова, Чоймаа Дуламсурен, Ж. Т. Тергенбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 548-561.
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- жылдық сақиналар -- климаттық өзгерістер -- ағаш өсімі -- корреляциялық талдау -- радиалды өсім
Аннотация: Бұл зерттеу климаттың өзгеруінің ағаш өсімдіктерінің өсуіне әсерін дендрохронологиялық әдістер арқылы талдауға бағытталған. Шығыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайы – маусымдық ауытқуы күшті, биік таулы және континенталды сипаттағы аймақ – ағаштардың жылдық өсім динамикасын зерттеу үшін ерекше үлгілік өңір болып табылады. Тарихи метеодеректердің шектеулігі жағдайында ағаштың жылдық сақиналары климаттық жағдайларды қалпына келтірудің сенімді прокси-дереккөзі ретінде қолданылады. Зерттеу барысында 2013 және 2023 жылдары Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің әртүрлі биіктік белдеулеріндегі орман екпелерінен 1610 керн алынып, Betula pendula, Larix sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata және Abies sibirica түрлері бойынша өсу хронологиялары жасалды. Жылдық сақиналар ені LINTAB құрылғысы және TSAP-Win бағдарламасы арқылы өлшенді, ал уақыттық қатарларды кросс-дейтинг, детрендинг және индекстеу COFECHA, R (dplR, treeclim пакеттері) және STATISTICA 13.2 көмегімен өңделді. Нәтижелер ауа температурасы мен жылдық өсім арасында теріс, ал жауын-шашынмен және күн белсенділігімен оң корреляцияны көрсетті. Ең жоғары корреляциялық мәндер күн белсенділігімен (r = 0,53–0,86), жауын-шашынмен орташа (r = 0,04–0,46), ал температурамен теріс бағытта анықталды. Бұл ағаштардың радиалды өсімі ылғал және радиациялық жағдайларға сезімтал екенін, ал жоғары температурада кері әсер байқалатынын дәлелдейді. Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері ағаш түрлерінің өсуіне климаттық факторлардың (температура, жауын-шашын) әртүрлі ықпал ететінін көрсетті. Жиналған хронологиялар мен алынған корреляциялар аймақтық дендроклиматтық қайта құруды жүргізу үшін маңызды база болып табылады және климаттық өзгерістер жағдайында орман экожүйелерінің бейімделу әлеуетін бағалауға септігін тигізеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Абилова, Ш.Б.
Чоймаа Дуламсурен
Тергенбаева, Ж.Т.
Ш 98
Шығыс Қазақстанның биіктаулы экожүйелерінде ағаш тұқымдастарының климаттық өзгерістерге реакциясын дендрохронологиялық талдау [Текст] / К. Б. Алипина, Ш. Б. Абилова, Чоймаа Дуламсурен, Ж. Т. Тергенбаева // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 548-561.
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
дендрохронология -- жылдық сақиналар -- климаттық өзгерістер -- ағаш өсімі -- корреляциялық талдау -- радиалды өсім
Аннотация: Бұл зерттеу климаттың өзгеруінің ағаш өсімдіктерінің өсуіне әсерін дендрохронологиялық әдістер арқылы талдауға бағытталған. Шығыс Қазақстанның табиғи-климаттық жағдайы – маусымдық ауытқуы күшті, биік таулы және континенталды сипаттағы аймақ – ағаштардың жылдық өсім динамикасын зерттеу үшін ерекше үлгілік өңір болып табылады. Тарихи метеодеректердің шектеулігі жағдайында ағаштың жылдық сақиналары климаттық жағдайларды қалпына келтірудің сенімді прокси-дереккөзі ретінде қолданылады. Зерттеу барысында 2013 және 2023 жылдары Катонқарағай мемлекеттік ұлттық табиғи паркінің әртүрлі биіктік белдеулеріндегі орман екпелерінен 1610 керн алынып, Betula pendula, Larix sibirica, Pinus sibirica, Picea obovata және Abies sibirica түрлері бойынша өсу хронологиялары жасалды. Жылдық сақиналар ені LINTAB құрылғысы және TSAP-Win бағдарламасы арқылы өлшенді, ал уақыттық қатарларды кросс-дейтинг, детрендинг және индекстеу COFECHA, R (dplR, treeclim пакеттері) және STATISTICA 13.2 көмегімен өңделді. Нәтижелер ауа температурасы мен жылдық өсім арасында теріс, ал жауын-шашынмен және күн белсенділігімен оң корреляцияны көрсетті. Ең жоғары корреляциялық мәндер күн белсенділігімен (r = 0,53–0,86), жауын-шашынмен орташа (r = 0,04–0,46), ал температурамен теріс бағытта анықталды. Бұл ағаштардың радиалды өсімі ылғал және радиациялық жағдайларға сезімтал екенін, ал жоғары температурада кері әсер байқалатынын дәлелдейді. Жалпы алғанда, зерттеу нәтижелері ағаш түрлерінің өсуіне климаттық факторлардың (температура, жауын-шашын) әртүрлі ықпал ететінін көрсетті. Жиналған хронологиялар мен алынған корреляциялар аймақтық дендроклиматтық қайта құруды жүргізу үшін маңызды база болып табылады және климаттық өзгерістер жағдайында орман экожүйелерінің бейімделу әлеуетін бағалауға септігін тигізеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Алипина, К.Б.
Абилова, Ш.Б.
Чоймаа Дуламсурен
Тергенбаева, Ж.Т.
Страница 1, Результатов: 10