Электронный каталог

20.1
М 11

    Мұнай тұтқырлығын төмендетуге қабілетті микроорганизмдер ассоциацияларының мақсатты белсенділігін зерттеу [Текст] / А. А. Ибатова, Қ. Бахытұлы, Д. Оңдасынова, Н. Төлеген // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 186-192
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
микроорганизмдер -- пласттардан мұнайды жоғарылатудың микробиологиялық әдісі -- мұнай өндірудің ұлғаюы -- микроорганизмдер ассоциациялары -- мұнай-пласт сулары -- эмульсия түзу белсенділігі -- қышқыл түзілу -- тұтқырлық -- биологиялық беттік-белсенді зат -- биоэмульгатор
Аннотация: Мақалада өңделген пласттардан мұнай шығаруды жоғарылатудың микробиологиялық әдісін құрастыру үшін объект-кандидаттар ретінде мақсатты метаболиттерді бөлуге қабілетті микроорганизмдердің зерттеу нәтижелері келтірілген. Зерттеу жұмысының мақсаты өңделген мұнай пласт суларынан бөлініп алынған мұнай сұйылту және мұнай ығыстыру, мұнай тұтқырлығын төмендетуге қабілетті микроорганизмдер қауымдастықтарының мақсатты белсенділігін анықтау. Мұнай пласт суларының микроорганизмдері үлкен биотехнологиялық потенциалға ие. Сондай-ақ олар мұнай сұйылту және мұнай ығыстыру метаболиттерін (органикалық қышқылдар, биосурфактанттар, еріткіштер, газдар) өндіреді. Жүргізілген зерттеу нәтижелері бойынша меласса қосылған минималды ортада зерттелген 25 қауымастық микроорганизмдерінен белсенді қышқылтүзуші 3 ассоциация Bacillus sp. және Pseudomonas aeruginosa (D7X + D8; D8 + Cl1;D1Х + D7 +D7X + D8 + Cl1.) анықталынды, солай дақылданған ортаның рН көрсеткіші (бастапқы 7,0 бір.) максималды төмен түсу көрсеткіші 4,1- 4,2 бір. аралығында байқалды. Максимальды мұнайэмульгирлеу индексі 60,6-61 % аралығында 4 қауымдастық – D1Х + D7; D7 + D7X; D1Х + D7 +D7X; D1Х + D7 +D7X + D8 + Cl1 дақылдарында көрсетілген. Микроорганизм қауымдастықтары мұнай тұтқырлығын төмендетуге қабілетті екі және бес монодақылдан құралған екі микроорганизмдер ассоциациясы іріктелініп алынды: Bacillus sp. D7X + Bacillus sp. D8; Bacillus sp. D1Х + P. aeruginosa D7 + Bacillus sp D7X + Bacillus sp D8 + Bacillus sp. Cl1 және оларды одан әрі мұнай шығаруды жоғарылатудың микробиологиялық әдістерін құрастыру үшін перспективті микроорганизмдері ретінде зерттеуді қажет етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ибатова, А.А.
Бахытұлы, Қ.
Оңдасынова, Д.
Төлеген, Н.

20.1
Т 12

    Тағамдық май қалдықтары қоспасының реологиялық қасиеттерін зерттеу жолымен қоршаған ортаға антропогендік әсерін төмендету [Текст] / Г. С. Жумагулова, Б. Н. Корганбаев, Е. Н. Кочеров [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 444-463.
ББК 20.1

Рубрики: Экология

Кл.слова (ненормированные):
тағамдық май қалдықтары -- қажетке жарату -- сабынды-сілтілі ерітінді -- реологиялық қасиеттер -- тұтқырлық
Аннотация: Дайындау үрдісі мен сақтау шарттарына тәуелді қолданылған тағамдық май қалдықтары бос май қышқылдарының, ылғалдың, минералдардың, ішінара ацилглициридтердің, сонымен қатар көмірсутектердің, альдегидтердің, кетондардың, пероксидтердің, олигомерлердің, құрамында фосфор, күкірт және азот мазмұндайтын және т.б. қосылыстардан тұрады. Мұнан бөлек, қолданылған тағамдық майлардың негізгі бөлігі (95% дейін) тазартылған триацилглицердтерге сәйкес келгенімен, ондағы қоспалар май қалдықтарын азық-түлік немесе жемдік мақсаттарда қолдануға жарамсыз етіп қоймай, сонымен қатар кейінгі түрлендірулер үшін де күрделі мәселелі шикізатқа айналдырады. Осы аталған себептерге орай, қолданылған тағамдық май қалдықтарын ары қарай түрлендіруден бұрын оларды алдын ала өңдеуді талап етпейтін қажетке жарату әдісін жасау өзекті мәселе болып табылады. Қолданылған тағамдық май қалдықтарының тұрмыстық химиялық заттарды, санитарлық гигиеналық тазалық өнімдерін алуда қайталама шикізат ретінде қолданылу бойынша зерттеу нәтижелері ұсынылған. Сабынның шоғырына тәуелсіз 60-90°С температуралар аралығында псевдопластиналық қасиетті Ньютондық емес сұйықтықтар болып табылатын натрийлі сабын ерітіндісінің тұтқырлық модельі өңделді. Модельдік өңдеулер мицеллалардың геометриялық пішіні және өлшемімен, мицеллалардағы молекулалардың орналасу формаларымен және осы формалардың гексабұрышты және ламеллярлы құрылымдардың кристалдық торларында орналасуымен анықталатын сабынның фазалық құрамы мен құрылымын қарастыруға негізделген. Тұтқырлықты сипаттау үшін эмперикалық формулалар құрастырылды. Формулалардың дұрыстығы есептік және тәжірибелік мәліметтерді салыстыру жолымен тексерілді: орташа қате мәні салыстырмалы түрде 10%. Ұсынылған зерттеу нәтижелері тағамдық май қалдықтарын екіншілей шикізат ретінде қолданып, санитарлық гигиеналық сабын алу үрдісін жетілдіруде қолданбалы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жумагулова, Г.С.
Корганбаев, Б.Н.
Кочеров, Е.Н.
Раматуллаева, Л.И.
Колесников, А.С.