Электронный каталог

83
Ж 21

    Жайықтың ақ шағаласы [Текст] // Өркен. - 2025. - 30 сәуір. - №4. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Ақұштап Бақтыгереева -- Батыс Қазақстан облысы -- Халықаралық əдеби сыйлығының иегері -- ақын -- Батыс Қазақстан облысының құрметті азаматы -- Құрмет орденінің иегері
Аннотация: Махамбет университетінде Жайықтың ақ шағаласы атанған ақыны, Қазақстанның еңбек сіңірген қайраткері, «Алаш» Халықаралық əдеби сыйлығының иегері, Батыс Қазақстан облысының құрметті азаматы, Құрмет орденінің иегері - Ақұштап Бақтыгереевамен кездесу өтті. Келелі кездесуге білім ордасының арулары мен нəзік жанды оқытушылар құрамы қатысты.
Держатели документа:
ЗКУ

83
К 11
Қыдыршаев, А. С.
    Жыры мәңгі жасайтын Жұбан ақын (Қазақ ақыны Жұбан Молдағалиевтың туғанына 105 жыл толуына орай) [Текст] / А. С. Қыдыршаев, М. Қыдыршаев // Өркен. - 2025. - 30 мамыр. - №5. - Б. 7.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
қазақ әдебиеті -- Жұбан Молдағалиев -- әдебиеттану -- Зейнолла Қабдолов -- ақын -- ұлттық поэзия
Аннотация: Қасиетті қазақ әдебиетінің кемел классигі, қайталанбас қарымды да қабырғалы қаламгері Жұбан Молдағалиев туралы әдебиеттану теоретигі, академик Зейнолла Қабдоловқа сүйене айтар болсақ, «Жұбан ақын - қазақ поэзиясындағы, әдебиетіміздегі ірі құбылыс. Ол Оралдың ғана ақыны емес, қазақтың Жұбаны». Көрнекті ақын Жұбан Молдағалиев – адамзаттық, азаматтық мәселелерді көркем поэзия тілімен бейнелеп, ұлттық поэзиямызды қайталанбас жыр жауһарымен байытқан, соңына мол шығармашылық мұра қалдырған зор талант иесі.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдыршаев, М.

83
К 11
Қыдыршаев, А.
    Көркем шығарма - ұлттық құндылықтар көзі [Текст] / А. Қыдыршаев, О. Қыдыршаев // Өркен. - 2025. - 30 мамыр. - №5. - Б. 15.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Көркем шығарма -- ұлттық құндылықтар -- эстетика -- көркем әдебиет
Аннотация: Белгілі бір көркем әдеби шығарманың қоғамдық, тәрбиелік маңыздылығына, оқырманын эстетикалық сезімге бөлей алатынына шүбә жоқ! Демек, әдебиеттің құдіретін, әлеуметтік мәнін, күллі қоғамды өзгертушілік күшін осы тұрғыдан тану шарт. Шынайы әдебиет ескірмейді. Өз кезеңінде атақты Аристотель әдебиетті өмірді танудың, тәлім-тәрбие берудің негізгі нысанасы тұрғысында пайымдаған. Әйгілі Әуезов әдебиеттің зор міндетінің бірі ретінде елдің мінезін түзеу тұрғысында түйіндеген. Бүгінгі кезеңдегі зерттеуші ғалымдардың бірі профессор Кит Оутли көркем әдебиетті «сананың пилотажды жаттығуы» үлгісінде таниды. Бұл ұшқыштардың жерде тұрып-ақ әуе лайнерін басқаруды үйренуі деген сөз. Көркем әдебиетке жиі назар аударатындар өз бетінше әлеуметтік дағдыларын да жақсартпақ. Бұл үдерісті әдеби персонажбен өзімізді ұқсастыруымыз, психикалық жағдайды модельдеу, таным формасы қабілетіне ие болу десек те болады. Нәтижеде кейіпкер басындағы ойдың оқырман тарапынан айқын ажыратылуы, оқырман санасында осы іс-әрекетке жауап берер қызметтердің іске қосылуы жүзеге аспақ. Қысқасы, қандай туынды болмасын адамның ой-санасына белгілі бір деңгейде әсер етері даусыз.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Қыдыршаев, О.

83
А 13

    Абайдың "толық адам" туралы ілімі - жаңа буын үшін рухани бағдар [Текст] // Өркен. - 2025. - 30 мамыр. - №5. - Б. 16.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Семей қаласы -- Абай -- ұлттық құндылықтар -- заманауи көзқарас -- республикалық форум
Аннотация: Семей қаласында «Абайдың кемел адам туралы ілімі: ұлттық құндылықтар және заманауи көзқарас» тақырыбында республикалық форум өтті.
Держатели документа:
ЗКУ

83
Н 55
Несипбекова, А. С.
    Т. Кәкішұлының «Мағжан Мен Сәкен» ғылыми эссесіндегі тұлғалар тұтастығы [Текст] / А. С. Несипбекова, Ж. Қ. Смағұлов // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №3. - Б. 99-109.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
ғылыми эссе -- тұлғалар тұтастығы -- ақын -- ғалым -- футуризм -- символизм -- тарихи дерек
Аннотация: Бұл зерттеу жұмысында Тұрсынбек Кәкішұлының тарихи деректер мен архивтік мағлұматтар негізінде жазылған «Мағжан мен Сәкен» ғылыми эссесі қарастырылған. Қазақ әдебиеттану ғылымында дау-дамайы мол мәселенің бірі – Мағжан мен Сәкеннің қарым-қатынасы. Көзі тірісінде де, ақталғаннан кейін де дабырасы басылмай келе жатқан осы мәселені шешуге арналған ғалым еңбегі - ұлы классиктеріміздің өмірі мен шығармашылығын өзек еткен, көркемдік талдаулармен оқырманның тарихи танымын, эстетикалық түсінігін молайтатын құнды еңбек. Мақалада ғылыми эсседегі қос ақынның пенделік қарым-қатынасы, поэзиялық қуаты, суреткерлік шеберліктері, жеке дара қолтаңбасы талдау нысаны болып отыр. Ақындардың шығармашылық ғұмырнамасы, ұлттық, азаматтық көзқарастағы жырлары, тұлғалар тұтастығы, қоғамдық қызметтері автор зерттеулері мен тұжырымдары негізінде талданады
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Смағұлов, Ж.Қ.

83
М 91
Мутиев, З. Ж.
    Темір Мыңжас – көп қырлы қаламгер: ақын, жазушы, журналшы [Текст] / З. Ж. Мутиев, Ж. Ө. Мұханбетова, Қ. А. Галимова // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №3. - Б. 110-118.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
ақын -- жазушы -- журналист -- өңір әдебиеті -- кейіпкерлер әлемі -- новелла -- әңгімелер мен мақалалар -- туған жер -- дархан дала -- Темір Мыңжас
Аннотация: Мақалада Жайық-Каспий өңірі әдебиетінің көрнекті өкілі, ақын, жазушы, журналист Темір Мыңжастың шығармашылық әлеміне шолу жүргізілген. Бірнеше прозалық кітаптар мен поэзиялық жыр жинақтарының авторы Темір Мыңжастың қазақ әдебиетінің дамуына қаншалықты үлес қосқанын зерттеу авторлары әр қырынан алып, жан-жақты қарастырады. Жазушы шығармаларының кейіпкерлері негізінен оның өзі өмір сүріп отырған дәуірдің адамдары, нақты айтқанда күндіз-түні дамылсыз еңбек етіп, тәуелсіз еліміздің гүлденіп, көркеюіне, қоғамның дамуына өз үлестерін қосып жүрген еңбекші тап өкілдері. Сонымен бірге қилы тіршіліктің, қарбалас өмірдің өтінде жүрген қарапайым ауыл адамдарының аңғал мінездері сол қалпында алынып, суреттеледі. Еңбек авторлары Темір Мыңжастың журналистік қабілетіне, публицистикалық шеберлігіне назар аударып, қыр-сырына үңіледі. Сондай-ақ оның өлең-жырларының көркемдік, тақырыптық-идеялық ерекшеліктеріне талдаулар жүргізеді. Ақынның ұлттық құндылықтар мен қазақтың басынан кешкен ақтаңдақтар тарихын жырлаудағы ізденістерін атап көрсетеді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Мұханбетова, Ж.Ө.
Галимова, Қ.А.

83
Б 42
Бекетаева, М. Н.
    Особенности взаимодействия народов в межкультурном контексте (на примере художественных текстов И.Шухова) [Текст] / М. Н. Бекетаева, К. Т. Утегенова // Вестник ЗКУ. - 2024. - №4. - С. 68-75.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
культура -- коды культуры -- межкультурная коммуникация -- знаковая система -- взаимодействие народов -- И.П.Шухов -- художественный стиль писателя
Аннотация: В статье освещается проблема взаимосвязи культуры народов и коммуникации. Подчеркивается мысль о том, что построение, реализация, совершенствование, передача, понимание и воспроизведение любой культуры совершается на основе определенной системы знаков и знаковых систем и коммуникации. Народы, овладевая определенными, особенными знаковыми системами, присущими только своему этносу, могут строить отношения с представителями иных культур, других народов. Особенности взаимодействия народов в межкультурном контексте исследованы в художественных текстах казахстанского русского писателя, уроженца Северного Казахстана И.П.Шухова, впитавшего с детства «коды культуры» не только своего народа, но и казахов, украинцев, среди которых формировалась личность будущего поэта. Художественные тексты писателя отражают знания, умения, навыки, формы поведения, традиции и обычаи, передающиеся от одного поколения другому в процессе коммуникации как родного, так и соседствующих народов, демонстрирующие характерные черты взаимодействия народов в межкультурном контексте.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Утегенова, К.Т.

83
Ф 91
Фролов, И. М.
    Роман Уилки Коллинза «Лунный камень»: тема биологического опыта [Текст] / И. М. Фролов, Н. Д. Осипьян // Вестник ЗКУ. - 2024. - №4. - С. 76-84.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Уилки Коллинз -- Лунный камень -- викторианская литература -- биологический эксперимент -- лауданум -- колониализм -- детективный роман -- натурализм
Аннотация: Статья посвящена анализу романа Уилки Коллинза «Лунный камень» с акцентом на малоизученную тему биологического эксперимента в контексте викторианской литературы. Авторы, опираясь на историко-литературные и натуралистические подходы, исследуют, как воздействие лауданума становится ключевым элементом в развитии детективной интриги. Обсуждается влияние социальных и биологических факторов на поведение героев, что отражает интересы эпохи к медицине, наследственности и психологии. В статье также рассматриваются индийские мотивы и тема колониализма, играющие значимую роль в сюжетной структуре романа, а также многоголосое повествование как уникальный художественный приём, обеспечивающий многослойность текста. Работа подчеркивает значимость «Лунного камня» как произведения, выходящего за рамки детективного жанра и затрагивающего глубокие социальные и культурные вопросы
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Осипьян, Н.Д.

83
Ч-57
Чечётко, М. В.
    Роман Уилки Коллинза «Женщина в белом»: образ двойника [Текст] / М. В. Чечётко, Н. Д. Осипьян // Вестник ЗКУ. - 2024. - №4. - С. 85-93.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
Уилки Коллинз -- Женщина в белом -- двойничество -- детективный жанр -- множественные рассказчики -- английский реализм -- подмена личности -- социальные проблемы XIX века -- судебная хроника -- нарративные стратегии
Аннотация: Роман Уилки Коллинза «Женщина в белом» (1860) занимает особое место в творчестве писателя, сочетающего традиции английского реализма с элементами нового жанра – детектива. Коллинз развивает детективную форму, заимствуя её основы у Эдгара Аллана По и своего наставника Чарльза Диккенса, добавляя новаторские элементы, такие как множественные рассказчики. Центральный сюжет романа строится вокруг преступной подмены и мотива двойничества, которое становится ключевым для понимания художественного мира произведения. Образ двойника пронизывает роман: две героини (Лора Фэрли и Энн Кэтерик), два расследователя (Уолтер Хартрайт и Мэриан Холкомб), две преступные линии (подмена и подлог). Произведение базируется на реальном факте, заимствованном из судебной хроники, что связывает роман с натуралистической традицией, характерной для литературы XIX века. Однако Коллинз отказывается от строгого натурализма, утверждая, что литература должна увлекать. История построена на противостоянии корыстного преступления и поисков справедливости, обостряя социальные и юридические проблемы своего времени, такие как бесправие детей, рождённых вне церковного брака. Роман выделяется глубоким психологизмом, многослойным сюжетом и новаторским использованием нарративных стратегий, что сделало «Женщину в белом» основополагающим произведением в развитии детективного жанра.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Осипьян, Н.Д.

83
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Жазушы Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» романындағы полифониялық әдістер [Текст] / Р. Б. Сұлтанғалиева, Жемиле Кынажы Баран, Ж. А. Жубанаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №4. - Б. 94-105.
ББК 83

Рубрики: Литературоведение

Кл.слова (ненормированные):
роман -- полифония -- диалог -- қатар сюжеттер -- контрапункт -- көпдауыстылық -- стиль -- монолог
Аннотация: Зерттеудің мақсаты – тәуелсіздік кезеңіндегі тарихи оқиғаларды оқырманға жеткізудегі полифониялық шығармалардың рөлін, көркемдік күш-қуатын анықтау, белгілі шығармаларды түсінудің жаңа мүмкіндіктерін ұсыну, қазіргі таңда өзекті болып отырған интеграцияның полифониялық принципін зерттеушілік қызметте қолдану және әдебиеттің музыкамен ішкі байланысының тереңірек екенін көрсету. Мақалада Б.Тілегеновтың «Сексен алтыншы жыл» атты полифониялық романы талданады. Автор романда бірнеше оқиғаларға қатар тоқталып, олардың әрқайсысына сөйлеу мен баяндаудың өзіндік ерекшеліктерін береді. Мақалада осындай сипатты белгілерге мысалдар келтіріліп, автордың баяндау полифониясына жүгінуінің себебі көрсетіледі. Полифониялық шығармаларға тән диалог, монолог ішіндегі диалог, контрапункт секілді көркемдік ерекшеліктер талданып, шығармадан мысалдар, нақты дәлелдер келтіріледі. Әдебиеттегі, музыкадағы полифония туралы зерттеулер жинақталып, шолу жасалады. Шетел авторларының полифониялық әдістері мен жазушы Б.Тілегенов қолданған әдістер салыстырылады. Адам психологиясын түсінудегі диалогтың маңызы, соның ішінде «өзгенің дауысымен» жүретін диалогтар маңызы талданады. Зерттеу нысанына алынған «Сексен алтыншы жыл» шығармасындағы контрапункттың көрініс табу әдістерін анықтау зерттеудің ғылыми құндылығын арттыра түседі. Қатар суреттелген оқиғалардың арасындағы үндестік те анықталады. Зерттеу жұмысының практикалық маңыздылығы: әдебиеттану ғылымын зерттеуші студенттерге, магистранттарға, докторанттарға пайдалы зерттеу бағыты бола алады. Осы салада оқылатын дәрістерде пайдалануға болады. Зерттеу жұмысы полифониялық шығармаларды терең түсінуге, талдауға көмектеседі. Мақалада полифонияға тән ерекшеліктерді жүйелеу, баяндау, талдау, салыстыру секілді әдістер пайдаланылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Жемиле Кынажы Баран
Жубанаева, Ж.А.