Электронный каталог

63.5
Х 17
Халиат, Н. А
    Тарихи тұлғалар тағылымы [Текст] / Н.А.Халиат // Мектептегі кітапхана = Школьная библиотека. - 2016. - №6. - Б. 24-27
ББК 63.5

Рубрики: Этнография

Кл.слова (ненормированные):
тарих -- тұлға -- ел -- тәуелсіздік -- 550 жыл -- қазақ хандығы -- батыр -- би -- І.Есенберлин -- "Көшпенділер"
Аннотация: Оқушылардың ұлттық тарихи танымдық өрісін кеңейту,қазақ тарихындағы ұлы тұлғаларды таныту,олардың ерлігін,батырлығын,халқына сіңірген еңбегін танып білуге,тағылым алуға үйрету.Олардың өмір жолдарын үлгі ете отырып,елін,жерін сүюге баулу.Осы тақырыптағы кітаптарға қызығушылықтарын арттырып,кітап оқуға баулу.
Держатели документа:
БҚМУ

63.5
Г 13
Газимова, С
    Сырын жоймаған сандықтар [Текст] / С Газимова // Дәстүр. - 2017. - №4. - Б. 72-73
ББК 63.5

Рубрики: Этнография

Кл.слова (ненормированные):
сандық -- кебеже -- қазақ -- ұлттық өнер -- қолданбалы өнер -- мәдениет -- отбасы -- қыз жасауы -- ұрпақ -- тәрбие
Аннотация: Сандық-көшпенділер үшін ыңғайлы тұрмыстық бұйым ғана емес, қазақ халқы мәдениетінің ең ежелгі бұйымдарының бірі.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ

63.3(5Қаз)
Ш 40
Шекеев, Қ
    Қазақ өзін қашан таниды ? [Текст] / Қ Шекеев // Мәдениет. - 2018. - №3. - Б. 33-38
ББК 63.3(5Қаз)

Рубрики: Қазақстан тарихы

Кл.слова (ненормированные):
қазақ -- тарих -- қазақстан тарихы -- қазақ атауы -- қазақ халқы -- сақтар -- Алтай -- тайпа -- үш жүз -- деректер -- наурыз -- мәдениет
Аннотация: Халқымызда елін, жұртын, атасын сұрау ежелден бар дәстүр. Қай елсің? Ғұндармыз. Қай ғұндар? Арғы ғұндар. Тарихтан белгілі Мөде хан басқарған Ғұндар(көшпенділер) алып империясы, арғы дәуірдің I I - I ғасырларында дәуірлеген ғұндар.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ

63.5
Б 43
Бекбау, Н.
    Инноватор көшпенділер [Текст] / Н. Бекбау // Дәстүр. - 2019. - №2. - Б. 24-29
ББК 63.5

Рубрики: Дәстүр

Кл.слова (ненормированные):
шалбар да,костюм де көшпенділердің ойлап тапқан бұйымы -- белдік -- етік -- мәсі,кебіс,байпақ,шәркей, шоқай, шабата,боршын -- көзілдірік-далалықтардың өнертабысы
Аннотация: Мақалада көшпнділер нағыз инноваторлар болғанын әлемнің еріксіз мойындайтын кезі келді деп баяндайды.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ

71.1
Ж 11
Жүгенбаева, Г.
    Тоқтамыс хан [Текст] / Г. Жүгенбаева // Мәдениет. - 2019. - №11. - Б. 32
ББК 71.1

Рубрики: Культура

Кл.слова (ненормированные):
тоқтамыс хан -- тарих -- алтын орда -- Жошыұлы -- көшпенділер тарихы -- 1342-1406 ж.д.е.
Аннотация: Қазақстан Президенті Қ.Ж.Тоқаевтың халыққа Жолдауында қоғмның тарихи жадына қатысты іргелі мәселелер көтерілді. Ортағасырдағы әлемдік тарихнамасының түркілік әлеуетін айғақтайтын атақты Жошы ұлының - Алтын Орданың 750 жылдығын төл тарихымызбен байланыстыра ұлықтаудың мәртебесі биік. Бодандық билік өз тарихын түгендеуге тыйым салған халқымыздың мемлекеттік құру тәжірибелерін тарихи уақыт аясында саралап отырудың қоғамдық және ғылыми маңызы зор.
Держатели документа:
БҚМУ

83
Б 20
Балтымова, М. Р.
    Әдебиеттегі батырлар бейнесі - ұлттық тәрбие қайнары [Текст] / М. Р. Балтымова // әл-Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы = Вестник КазНУ им. аль-Фараби. - Алматы, 2017. - №2. - Б. 29-34. - (Филология серия = Cерия филологическая)
ББК 83

Рубрики: Әдебиеттану

Кл.слова (ненормированные):
тарихи роман -- тарихи жыр -- ұлттық құндылық -- батырлар образы -- көркем бейнелеу -- ұрпақ тәрбиесі -- ерлік тағылымы
Аннотация: Мақалада көркем шығармалардағы батырлар образы қарастырылған. Мұнда ақын-жазушыларымыз М.Жұмабаевтың "Батыр Баян" поэмасында, Ғ.Қараштың "Сырым батыр" тарихы жырында, Ж.Тілешовтің "Сырым батыр" дастанында, Ғ.Мүсіреповтің "Болашаққа аманат" тарихи драмасында, І.Есенберлиннің "Көшпенділер" трилогиясында, Ә.Кекілбаевтың "Үркер", "Елең-алаң", Қ.Жұмаділовтің "Дарабоз" дилогияларында, Қ.Мұханбетқалиұлының "Тар кезең" романында сомдалған Қобыланды, Қабанбай, Бөгенбай, Баян, Сырым батырлардыңкөркем бейнелеріне әдеби зерттеулермен, тарихи деректермен салыстыра талдау жасалған. Халқымыздың көне дәуірдегі қаһармандық күресі, тарихи тұлғаларымыздың образы тарихи жырлар мен романдарда көне көркемдікпен бейнеленген
Держатели документа:
БҚМУ

82
Е 75
Ерназарова, З. Ш.
    Қазақ шешендік сөздерінің аргументтеу модельдері [Текст] / З. Ш. Ерназарова // әл-Фараби атындығы Қазақ ұлттық университеті хабаршы = Вестник КазНУ им. аль-Фараби. - Алматы, 2017. - Б. 168-172. - (Филология серия = Cерия филологическая)
ББК 82

Рубрики: Фольклор

Кл.слова (ненормированные):
қазақ шешендік сөздері -- шешендік дискурс -- аргументтеу модельдері -- ұлттық дүниетаным
Аннотация: Қазақ халқы ертеден шешендік сөзге айрықша мән берген. Шешен билер ойды жүйелі жеткізудің, сөзді әдемі құрудың тәсілдерін жақсы білген. Оның айқын көріністерін бізге жеткен қанатты сөздерден, толғаулардан көруге болады. Қазақ шешендері ел басқаруға, дала заңдарын құуға, дауларды шешуге, келіссөздер жүргізуге қатысқаны тарихтан белгілі. Әр халықтың әлем туралы өз көзқарасы, сонымен байланысты жинақталған білім-тәжірибесін, қалыптасқан құндылықтары бар. Ұлттық дүниетаным әлем туралы тұрақталған көзқарастардың, қағидалар мен құндылықтардың, тәжірибе мен білімнің, сенімнің жиынтығы болып табылады. Бұл, ең бірінші, адамның әлемдегі орнын, өмірінің мәнін, қоғам мен жеке тұлғаның арақатынасын анықтайтын, белгілейтін этикалық, эстетикалық ұстанымдар жиынтығы болып табылады. Шешендік сөз үлгілерінде көшпенділердің әлем туралы бай көзқарасы, дүниені тану мәдениеті бейнеленген.Дүниетаным мәдениетінде ойды негіздеу, аргумент құру, дәлелдеу әдісі үлкен маңызға ие.
Держатели документа:
БҚМУ

86
Ш 19
Шамахай, С.
    Шыңғысхан: тәңірлік сенім мен толеранттылық [Текст] / С. Шамахай, Ғ. Есім // Вестник КазНУ им. аль-Фараби = Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетi. - Алматы, 2018. - №3(65). - Б. 53-67
ББК 86

Рубрики: Религия

Кл.слова (ненормированные):
Шыңғысхан -- тәңірлік -- шаманизм -- «Мәңгі Аспан» -- дін -- толеранттылық -- тарихи шығармасы -- Жамиғат ат тауарихы -- Түрік шежіресі -- Моңғолдың құпия шежіресі -- философия -- герменевтика
Аннотация: Мақалада көшпенділердің сонау шумерлер заманынан бері сабақтасып келе жатқан мыңдаған жылдар тарихы бар Тәңірлік дінінің ХІІІ ғасырдағы ахуалы мен Шыңғысхан ықпалымен Мәңгі Аспан (Тәңірі) ретінде даму ерекшелігі, оның жасаған діни-философиялық тұжырымы, дінге деген толерантты қатынасы жайлы талданады. Шыңғыс хан заманында моңғолдардың тәңірлік нанымына өзгерістер енгізілді. Мәселен, тәңірлік дінінде жұмақ пен тозақ ұғымдары болмады. Алайда олардың сауап жинауға талпынысы тек Шыңғыс ханның арнайы шақыртуымен келген Әулие Чан Чунның үгіттеуімен құдайлық іліммен байланысты туындады. Бұл кезеңде моңғолдардың діни көзқарасы өзінің биік шыңына жетіп, мәңгі аспанның монотеистік сенімін құрды. Шыңғыс хан тәңірлікті негізге ала отырып, Мәңгі Аспан (Тәңір) идеясын теория дәрежесінде қорытып, қолдана білді. Ол Көкте – Мәңгі Аспан (Тәңірі), Жерде – Қаған қағидасын қалыптастырды. Қағида бойынша Аспан (Тәңір) әлемдегі шексіз ерік, биліктің жалғыз Құдайы. Ол өзінің шапағатымен Қағанды қолдайды. Қаған тәңір атынан билік етіп, аспан жарлығын жер бетіне жүзеге асыруға міндетті. Қаған өз парасатының, харизмасының көмегімен аспан қалауына, шапағатына бөлене алады. Жоғарыда бір аспан тәңірі болса, жерде бір ғана қаған болуға тиіс. Яғни, моңғол ханы «Күн шығыстан күн батысқа дейінгі аспан астындағы барша елді басқаруға тиіс» – еді. Сонымен қатар, Шыңғысхан діни толеранттылықты ұстанды. Ол либералды заң нормаларын қалыптастырды. «Барлық діндер бірдей құрметке лайық, бірақ олардың бірде-бірі үстемдік ете алмайды» деген талап болды. Бұл талап Шыңғыс хан дүниеден өткен соң да, ұрпақтан-ұрпаққа сабақтасып, жалғасын тапты. Шыңғыс ханның кіші ұлы Толуйдың жұбайы ақын, мемлекеттің ірі саясаткері Сорқақтани бегім, Мөңке хан бұл ережені өз өмірінің қағидасы етеді. Мақалада Шыңғыс ханның тұжырымдары мен қағидаларын дәлелдеу үшін дереккөздер ретінде «Моңғолдың құпия шежіресі» атты тарихи шығармасы, Рашид ад диннің «Жамиғат ат тауарихы», Әбілғазы ханның «Түрік шежіресі», Шығыс және Батыс елдерінен Шыңғыс ханның арнайы шақыртуымен келген, оның көзі тірісінде кездесіп, жүздескен және кейінгі тақ мұрагерлерімен тікелей қарым-қатынаста болған әулие, ойшыл, қайраткер, саяхатшылардың (даостық монах Чан Чун, Елуй Чуцай, Пэн Дай мен Сюй Тин, монах Джовани дель Плано Карпини, елші Гильом де Рубрук, венециялық көпес Марко Поло) жол жазбалары алынды. Мақаланың мақсаты тәңірлік діннің Шыңғыс хан заманындағы дамуы мен өзгерісі, Шыңғыс ханның діни ұстанымы, сабақтастығы туралы деректер бойынша компаративистикалық, мәдени-философиялық талдау жасау. Талдау барысында Мәңгі Аспан (Тәңір) сеніміне қатысты тың ойлар мен пікірлер ұсынылды. Тақырыпты талдау барысында гуманитарлық және философиялық білімдерде кеңінен қолданылатын, тарихилық пен логикалықтың өзара байланысы, тарихи-компаративистикалық, абстрактылықтан нақтылыққа өту, жалпыдан жекеге өту, герменевтика іспетті тәсілдердің бірлігі қамтылады.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Есім, Ғ.

74.03(0)
Т 11
Тaулaнов , С. С
    Әскери өнердің дамуы контексіндегі әскери-педагогикалық ойлар [Текст] / С.С Тaулaнов , Ж. Т. Умерджaновa , Л. В. Фот // Вестник Казахского национального университета имени Аль-Фараби=Әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университетi хабаршы. - Алматы, 2018. - №4. - Б. 4-10. - (Серия Педагогические науки=Педагогикалық ғылымдар сериясы)
ББК 74.03(0)

Рубрики: Всеобщая история образования и педагогической мысли

Кл.слова (ненормированные):
әскери-педaгогикaлық идея -- тaрихи-педaгогикaлық тaлдaу -- әскери өнер -- педагогикалық компонент -- әскери-кәсіптік білім беру -- көшпенділердің әскери ұйымы -- воспитaния в военном деле -- болашақ сарбаздардың жаттығулары -- бірлік -- жауынгерлік соққы -- офицерлік кадрлар -- әскери ЖОО -- Тaрихи -- Моңғол -- Қaзaқ хaндығы -- Есім хaн -- Қaсымхaн -- Тәуке-хaн -- Абылaй хaн
Аннотация: Бұл мaқaлaдa кәсіптік-әскери білім берудің педaгогикaлық компоненттерінің мaзмұны тaрихи-педaгогикaлық тaлдaумен берілген. Авторлaр зерттеу тaқырыбы бойыншa тaрихи, ме- муaрлық дереккөздерді зерттеп, көшпенділердің әскери ұйымын зерттеу мәселелерін көп қырынaн қaрaстырaды. XVIII ғaсырдың соңынa дейінгі әскери-педaгогикaлық идеялaрдың қaлыптaсуын тaлдaу әскери өнерді дaмыту контексінде жүзеге aсырылaды, көшпенділердің әскери ісінде оқыту мен тәрбиелеудің жaй-күйі тaлдaнaды. Бұл мәселелер әскери құрылымдaр мен әскери ұйымдaрдың қaлыптaсуындa мaңызды рөл aтқaрғaндықтaн, aвторлaр әскери білім беру жүйесіндегі педaгогикaлық идеялaрды дaмытудың тaрихи жолының белгілі бір тенден- циялaры мен зaңдылық сипaтын aнықтaй aлғaн. Әскери өнерді дaмыту aясындaғы (XVIII ғaсыр- дың aяғынa дейін) әскери-педaгогикaлық идеялaрды қaлыптaстыру мен дaмытудың бірінші ке- зеңінде сaрбaздaрды оқытудың келесі әдістері мен тәсілдерін aнықтaуғa болaды: білімі мен дaғдылaрын тәжірибеге сүйене отырып беру; бaлa кезден бaстaп күнделікті жaттығулaр мен іс- қимылдaрғa мaшықтaну; әскерлерді тиімді бaсқaруғa және сaрбaздaрды өздерінің жaсaқтaры мен шыққaн тaйпaлaрынa aдaлдық рухындa тәрбиелеуге ықпaл ететін aрнaйы белгілерді пaйдaлaну; шaйқaс aлдындaғы психологиялық көңіл-күй, әскери ұрaн aрқылы ерік-жігерді шо- ғырлaндыруғa қол жеткізілді; жaулaп aлудa және әскери олжaны бөліп беру aрқылы әскери қызметшілерді ынтaлaндыру және т.б. Зерттеудің өзектілігі офицер мaмaндaрын дaярлaудың тaрихи тәжірибесіне шолу және тaлдaу жaсaу әскери жоғaры оқу орындaрындa оқу-тәрбие үр- дісін aйтaрлықтaй дәрежеде жaндaндыруғa және XXI ғaсырдың офицерлерін дaярлaу міндетін сaпaлы шешуге көмектеседі
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Умерджaновa , Ж.Т.
Фот , Л.В.

63
Б 12
Баймағамбетов, Е. Р.
    Ұлы дала өркениеті. Ұлы дала түркілер. Ұлы дала астаналары. [Текст] / Е. Р. Баймағамбетов // Вестник образования. - 2020. - №4. - Б. 10-21
ББК 63

Рубрики: тарих

Кл.слова (ненормированные):
дала өркениеті -- қазақ өркениеті -- ұлы дала түркілер -- ұлы дала астаналары -- қазақ мәдениеті -- көшпенділер -- түрік империясы -- түркі мемлекеті -- батыс түрік қағанаты -- шығыс түрік қағанаты
Аннотация: Бұл мақалада көшпелілер тарихынан бастау алған қазақ өркениетінің өткеніне көз жүгіртіп, бүгінгісін саралап, болашағын болжап, "Дала өркениетінен" "Қазақ өркениетіне" дейінгі аралықтың түп тамырына үңіліп, даму эволюциясын зерделеген.
Держатели документа:
БҚУ