Электронный каталог

28
Ж 12
Жақсылықова, Л. О.
    Жер - су аттарының халық танымына қатыстылығы [Электронный ресурс] / Л. О. Жақсылықова // Қазіргі ономастикалық ахуал: тілдіқ ,тарихы әлеуметтік және географиялық факторлар Республикалық ғылыми -тәжірибелік конференция материалдар. - 2011. - Б. 35-39
ББК 28

Рубрики: География

Кл.слова (ненормированные):
Жер-су -- Этимологиялық -- Топономдер
Аннотация: Жер - су аттарының халық танымына қатыстылығы.
Держатели документа:
БҚМУ

28
С 11
Сұлтанғалиева, Р. Б.
    Ақ жайық өңіріндегі гидронимдік атаулардың этимологиялық сипаты [Электронный ресурс] / Р. Б. Сұлтанғалиева // Қазіргі ономастикалық ахуал: тілдіқ ,тарихы әлеуметтік және географиялық факторлар Республикалық ғылыми -тәжірибелік конференция материалдар. - 2011. - Б. 76-80
ББК 28

Рубрики: География

Кл.слова (ненормированные):
Этимологиялық -- гидронимдік -- өзеңдер -- көлдердің
Аннотация: Ақ жайық өңіріндегі гидронимдік атаулардың этимологиялық сипаты.
Держатели документа:
БҚМУ

74
А 14
Абдирова, Б. Н.
    Ж.Аймауытовтың «Қартқожа» және «Ақбілек» романдарындағы қос сөздердің этимологиялық сипаты, стильдык - реңктік мәні [Электронный ресурс] / Б. Н. Абдирова // V Махамбет оқулары: Махамбет Өтемісұлының 210 жылдығына арналған дәстүрлі республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - 2013. - Б. 135-138
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
Аймауытовтың -- Қартқожа -- Ақбілек -- роман -- этимология -- сипат -- стиль -- реңт мәні
Аннотация: Мақалада Ж.Аймауытовтың «Қартқожа» және «Ақбілек» романдарындағы қос сөздердің этимологиялық сипаты, стильдык - реңктік мәні жазылған.
Держатели документа:
БҚМУ

74
Х 12
Хабиева , Д. Г.
    Әдебиеттік оқу сабақтарында қиын сөздерді меңгерту жолдары [Текст] / Д.Г. Хабиева // БҚМУ Хабаршысы = Вестник ЗКГУ . - Орал : М. Өтемісов атындағы БҚМУ РБО, 2017. - №2. - Б. 158-167
ББК 74

Рубрики: Педагогика

Кл.слова (ненормированные):
Қиын сөздер тізбесі -- түсініксіз сөздер -- орфографиялық дағды -- мәтінмен жұмыс -- логикалық анықтама -- сипаттамалы анықтама -- -- этимологиялық талдау -- --
Аннотация: Мақалада бастауыш сыныпта оқушыларға қазақ тілінің мол қорынан тиісті мәлімет беріп, сөздік құрамға енетін лексиканың түрлерін нормаға сай меңгерту, балалардың сөздік қорын дамыту жолдары қарастырылды.
Держатели документа:
БҚМУ

81
С 12
Сабыр, М. Б.
    Түркітанудағы этимологияның зерттелу үдерісі [Текст] / М. Б. Сабыр, М. Қ. Ажгалиев, Н. А. Садуақас // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 169-175
ББК 81

Рубрики: языкознание

Кл.слова (ненормированные):
түркітану -- этимология -- түбірлер -- түркі тілдері -- сөздіктер -- қазақ тілі
Аннотация: Мақалада түркітану ғылымындағы этимологиялық зерттеулерге шолу жасалған. Этимологияның зерттеу обьектісін көрсете отырып, жалып тіл білімінің бір саласы ретінде қалыптасу, зерттелу үдерісі көрсетілген. Бүгінгі таңға дейін түркітанудағы этимологиялық зерттеулер негізгі үш бағыта дамып келгендігі нақты деректермен сараланған. Олар: түркі тілдерінің жалпы этимологиялық сөздігін жасау, жекелеген түркі тілдерінің этимологиялық сөздігін жасау, белсенді лексикалық қорға кіретін жекелеген сөздер мен антропонимдер, топонимдер, этнонимдердің этимологиясына арналған мақалалар. Этимологиялық зертеулердің қай түрі болмасын, қандай тілге және тілдік объектіге бағынышталмасын, ол ғылыми тұрғыдан нәтижелі болу үшін міндетті түрде негізгі үш түрлі, атап айтқанда, фонетикалық, морфологиялық және семантикалық принцеп-критерийге сүйенуі шарт екендігі дәлелденген. ХІХ ғасырда Г.Вамбериден басталған түркі тілдерінің сөздіктеріне, олардың өзіндік ерекшеліктеріне тоқтала келіп, этимология ғылымының болашақ көкжиегіне үңіліп, тың тұжырымдар ұсынылған
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Ажгалиев, М.Қ.
Садуақас, Н.А.

81.2
С 40
Сисенбаева, А. К.
    Көне түркі жазба ескерткіштеріндегі ономастика: талдау және ерекшеліктері [Текст] / А. К. Сисенбаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 249-254.
ББК 81.2

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
ономастика -- антропонимдер -- синхрония -- диахрония -- этимологиялық талдау -- қазіргі лингвистика -- лексикография -- топонимика
Аннотация: Түркия, Орталық Азия, Сібір және басқа да аумақтарды қоса алғанда, кең аймақта таралған түркі тілдеріндегі ономастиканы зерттеу ерекше қызығушылық тудыруда. Бұл зерттеу Еуразияның мәдени және лингвистикалық ландшафтының маңызды бөлігі болып табылатын түркі тілдеріндегі ономастиканы талдауға арналған. Түркі тілдерінің ономастикасы осы ұлттар тобының этникалық және мәдени тарихының байлығын көрсетеді.Бұл мақалада түркі тілдеріндегі атаулар жүйесініңқұрылымы зерттелді. Әр түрлі түркі диалектілеріндегі ономастиканың ерекшеліктері талдана отырып, оларды әртүрлі аспектілердеқарастырылды.Түркі тілдеріндегі ономастикалық жүйелердің қалыптасуына тарихи, мәдени және әлеуметтік факторлардың әсері талданды.Ономастиканың практикалық аспектілерін қарастыру, мысалы, қазіргі лингвистикалық ортаға атауларды бейімдеу, сондай-ақ ономастиканы лексикографияда, топонимикада және тарих пен мәдениетте зерттелді. Осы мақсаттарға жету үшін ономастика, компаративті лингвистика, тарихи лингвистика және этнолингвистиканы талдау әдістері қолданылды
Держатели документа:
ЗКУ

81
М 94
Мырзағалиева, А. С.
    Қазақ және татар тілдеріндегі «Кедейлік» концептісі: лингвомәдени шолу [Текст] / А. С. Мырзағалиева // Профессор Отарәлі Бүркіттің лингвистикалық мұрасы, қазіргі қазақ филологиясының парадигмалары: Қазақстан Республикасы білім беру ісінің Құрметті қызметкері, филология ғылымдарының докторы, профессор Бүркітов Отарәлі Бүркітұлының туғанына 70 жыл толуына арналған халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференция материалдары. - Орал, 2024. - 13 желтоқсан. - Б. 78-80.
ББК 81

Рубрики: Языкознание

Кл.слова (ненормированные):
концепт -- концептосфера -- тілдік әлем бейнесі -- лингвистика -- этномәдениет
Аннотация: Тілдің мәдениетпен және халықтың дүниетанымымен өзара байланысы тілде ұлттық мінез бен мәдениеттің, қоршаған әлемді танудың ерекше тәсілінің көрініс табуына ықпал етеді. Бұл құбылыс концепт деп аталатын мәдени бірліктер арқылы тілде бейнеленеді. Осы зерттеуде қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» («кедейлік») концептосферасына енетін лексемалардың түрлі сөздіктердегі концептуалдық мәндерінің көрініс беру ерекшеліктері қарастырылады. Зерттеудің негізгі мақсаты – туыстас қазақ және татар тілдеріндегі «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалардың этимологиясы мен түсіндірмесін салыстырмалы- салғастырмалы талдау және осы лексемалардың синонимдік қатарын анықтау. Тақырыптың өзектілігі – қазақ және татар этносоциолексемаларын антропоцентрлік парадигма аясында зерттеу қажеттілігімен байланысты, бұл тілдік бірліктер ұлттық менталитеттің айқын көрсеткіштері болып табылады. Осындай этносоциолексемалар қатарында «кедейлік/ярлылык» концептосферасын құрайтын лексемалар ерекше орын алады. Зерттеудің материалдары ретінде қазақ және татар тіл білімінде жинақталған лексикографиялық деректер алынды, атап айтқанда, этимологиялық және түсіндірме сөздіктер, синонимдер сөздігі, сондай- ақ зерттеліп отырған тілдердің ұлттық корпустарының деректері пайдаланылды. Эмпирикалық, лингвомәдени, салыстырмалы-салғастырмалы, синхрондық және диахрондық талдау әдістері арқылы жүргізілген зерттеу нәтижесінде «кедейлік/ярлылык» концептосферасы қазақ және татар тілдерінің тілдік әлем бейнесінде кеңінен көрініс табатыны анықталды. Алайда, «кедейлік» және «ярлылык» лексемаларының синонимдері қазақ тілінің синонимдер сөздігінде кеңінен қамтылғанымен, татар тілінің синонимдер сөздігінде азырақ берілген. Аталған концептосфера құрылымында адамзаттың базалық концептілерінің қатарына жататын, бағалау әлеуеті жоғары және репрезентацияның кең функционалдық мүмкіндіктеріне ие лексемалар бар. Бұл лексемалар қазақ және татар халықтарының шынайылықты қабылдау ерекшеліктерін бейнелейді және мәдени-тарихи факторлармен, осы тілдік қауымдастықтардың ұлттық ерекшеліктерімен тығыз байланысты.
Держатели документа:
ЗКУ