База данных: Статьи ППС
Страница 4, Результатов: 37
Отмеченные записи: 0
31.

Подробнее
63
Н 11
Нәси, А. Ә.
КАРЛАГта қамалған Батыс қазақстандықтар [Текст] / А. Ә. Нәси // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 74-76.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
КАРЛАГ -- бабалар -- тарихи -- Лагердің мақсаты -- социализм -- сталиндік бағдарламасы -- халық жауы -- мәдениет қайраткерлері -- ғалымдар -- халық комиссариаты
Аннотация: Елдің қадірін, жердің бағасын білген бабаларымыз тәуелсіздіктің ақ таңы жолында жоқшылық, қорлық, күрес, әділетсіздікпен арпалысу сияқты түрлі замана зобалаңдарын бастан өткерді. Халқымызды жалыны шарпыған сондай қасіреттің бірі – азаматтарын құртып, жесірін жылатып, жетімін қаңғыртқан сталиндік қуғын-сүргін. Ел азаматтары айдалған азап аралдарының ішіндегі ең ірісі – Қарағанды еңбекпен түзеу лагері болды. Қазақстанның ұлан-ғайыр жерін алып жатырған бұл тамұқтың ауқымы Францияның жер көлемімен теңеcеді дейді ғалымдар. «Карағанды лагері сол 1931 жылдан бастап 1956 жылға дейін Карлаг болып келді. 1956 жылдан бастап лагерлер қалды, бірақ, Карлаг деп аталмайтын болды. Ең алғашқы 1932 жылдың басында 22 мың адам болды мұнда. 22 мың адамның 87 проценті қазақтар болды. Кейін Карлагтың тұтқындарының саны өсе бастады. 1931-1956 жылдар арасында Карлагта 1,5 миллион адам болып кетті» деген деректер келтіріледі тарих ғылымының докторы Дүйсетай Шаймұхановтың еңбегінде.
Держатели документа:
ЗКУ
Н 11
Нәси, А. Ә.
КАРЛАГта қамалған Батыс қазақстандықтар [Текст] / А. Ә. Нәси // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 74-76.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
КАРЛАГ -- бабалар -- тарихи -- Лагердің мақсаты -- социализм -- сталиндік бағдарламасы -- халық жауы -- мәдениет қайраткерлері -- ғалымдар -- халық комиссариаты
Аннотация: Елдің қадірін, жердің бағасын білген бабаларымыз тәуелсіздіктің ақ таңы жолында жоқшылық, қорлық, күрес, әділетсіздікпен арпалысу сияқты түрлі замана зобалаңдарын бастан өткерді. Халқымызды жалыны шарпыған сондай қасіреттің бірі – азаматтарын құртып, жесірін жылатып, жетімін қаңғыртқан сталиндік қуғын-сүргін. Ел азаматтары айдалған азап аралдарының ішіндегі ең ірісі – Қарағанды еңбекпен түзеу лагері болды. Қазақстанның ұлан-ғайыр жерін алып жатырған бұл тамұқтың ауқымы Францияның жер көлемімен теңеcеді дейді ғалымдар. «Карағанды лагері сол 1931 жылдан бастап 1956 жылға дейін Карлаг болып келді. 1956 жылдан бастап лагерлер қалды, бірақ, Карлаг деп аталмайтын болды. Ең алғашқы 1932 жылдың басында 22 мың адам болды мұнда. 22 мың адамның 87 проценті қазақтар болды. Кейін Карлагтың тұтқындарының саны өсе бастады. 1931-1956 жылдар арасында Карлагта 1,5 миллион адам болып кетті» деген деректер келтіріледі тарих ғылымының докторы Дүйсетай Шаймұхановтың еңбегінде.
Держатели документа:
ЗКУ
32.

Подробнее
63.3-8
К 29
Қатият, Қ.
Журналист, ағартушы – Молдағали Жолдыбаевтың өмірі мен қызметі [Текст] / Қ. Қатият // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 95-97.
ББК 63.3-8
Рубрики: Персоналии государственных и общественно политических деятелей
Кл.слова (ненормированные):
Журналист -- ағартушы -- Молдағали Жолдыбаев -- қайраткерлер -- алаш қайраткерлері -- Айқап -- Қазақ -- Бала тәрбиесі -- газет -- Ғалымның надандықтан жеңілуі -- Қазақ әдебиеті -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш қозғалысы -- Журналистика
Аннотация: Ұлт болашағы үшін жан аямай еңбек еткен тұлғалардың бірі де бірегейі – ғалым, педагог, журналист, қоғам қайраткері Молдағали Жолдыбайұлы. Қайраткер 1887 жылы БҚО Казталов ауданында, нақтыласақ, бұрынғы Орал облысы Ілбішін уезі Қурайлы болысында туған. Тегі – Он екі ата Байұлына жататын Байбақты руы. 1900 жылдың басында Қарасудағы 6 сыныптық орыс-қазақ мектебін үздік тәмамдаған соң болашақ педагог Орынбордағы орыс-қазақ мұғалімдер мектебін «халық мұғалімі» атағымен тәмамдаған. 1910-1918 жылдары Жұбанышкөл, Бұлдырты мектептерінде, Қарасудағы орыс-қазақ мектебінде мұғалім болып жұмыс істеген
Держатели документа:
ЗКУ
К 29
Қатият, Қ.
Журналист, ағартушы – Молдағали Жолдыбаевтың өмірі мен қызметі [Текст] / Қ. Қатият // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 95-97.
Рубрики: Персоналии государственных и общественно политических деятелей
Кл.слова (ненормированные):
Журналист -- ағартушы -- Молдағали Жолдыбаев -- қайраткерлер -- алаш қайраткерлері -- Айқап -- Қазақ -- Бала тәрбиесі -- газет -- Ғалымның надандықтан жеңілуі -- Қазақ әдебиеті -- Батыс Қазақстан облысы -- Алаш қозғалысы -- Журналистика
Аннотация: Ұлт болашағы үшін жан аямай еңбек еткен тұлғалардың бірі де бірегейі – ғалым, педагог, журналист, қоғам қайраткері Молдағали Жолдыбайұлы. Қайраткер 1887 жылы БҚО Казталов ауданында, нақтыласақ, бұрынғы Орал облысы Ілбішін уезі Қурайлы болысында туған. Тегі – Он екі ата Байұлына жататын Байбақты руы. 1900 жылдың басында Қарасудағы 6 сыныптық орыс-қазақ мектебін үздік тәмамдаған соң болашақ педагог Орынбордағы орыс-қазақ мұғалімдер мектебін «халық мұғалімі» атағымен тәмамдаған. 1910-1918 жылдары Жұбанышкөл, Бұлдырты мектептерінде, Қарасудағы орыс-қазақ мектебінде мұғалім болып жұмыс істеген
Держатели документа:
ЗКУ
33.

Подробнее
63
З-38
Захарова, А. М.
Бақтығали Бисенов - тұңғыш қазақ дәрігер [Текст] / А. М. Захарова // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 117-119.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Бақтығали Бисенұлы Бисенов -- тұңғыш қазақ дәрігер -- алаш партия -- үкімет -- Мұхамеджан Қарабаев -- Халел Досмұхамедов -- Асылбек және Мұсылманбек Сейітовтер -- Алашорда -- Батыс Алашорда мүшесі -- тарихи
Аннотация: Бір идея айналасында топталып, Алаш атты партия құрып, арнайы үкімет жасақтап озық үлгідегі мемлекет құрмақ болған Алаш қайраткерлерінің арасында дәрігерлер де болды.ХІХ ғасырдың соңы – ХХ ғасырдың бас кезінде медицина саласында да қазақ ғалымдары шыға бастады. Жұқпалы аурулардың таралып, өз отандастарының өлім-жітімге ұшырауы қазақ дәрігерлерін бей - жай қалдырған жоқ. Олар өз халқының денсаулығын сақтауға барынша аянбай еңбек етті. Қазақтың алғашқы дәрігер-ғалымдары қатарында Мұхамеджан Қарабаев, Халел Досмұхамедов, Бақтығали Бисенов, ағайынды Асылбек және Мұсылманбек Сейітовтер т.б. болды. 1991 жылы еліміз егемендігін жариялаған тұста қаншама алаш арыстары ақтала бастады. «Алашорда» үкіметінің Х.Досмұхамедов, Ж.Досмұхамедов, А.Қалменов т.б. белсенділері аталған үкіметке барын салып, күш жігерлерін танытты. Солардың қатарында есімі көп жерде белгісіз себептермен тасада қалып келген Бақтығали (Бақтыгерей, Бах, Бақыш деген есімдері де бар) Бисеновтің еңбектерін атаған жөн.
Держатели документа:
ЗКУ
З-38
Захарова, А. М.
Бақтығали Бисенов - тұңғыш қазақ дәрігер [Текст] / А. М. Захарова // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 117-119.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Бақтығали Бисенұлы Бисенов -- тұңғыш қазақ дәрігер -- алаш партия -- үкімет -- Мұхамеджан Қарабаев -- Халел Досмұхамедов -- Асылбек және Мұсылманбек Сейітовтер -- Алашорда -- Батыс Алашорда мүшесі -- тарихи
Аннотация: Бір идея айналасында топталып, Алаш атты партия құрып, арнайы үкімет жасақтап озық үлгідегі мемлекет құрмақ болған Алаш қайраткерлерінің арасында дәрігерлер де болды.ХІХ ғасырдың соңы – ХХ ғасырдың бас кезінде медицина саласында да қазақ ғалымдары шыға бастады. Жұқпалы аурулардың таралып, өз отандастарының өлім-жітімге ұшырауы қазақ дәрігерлерін бей - жай қалдырған жоқ. Олар өз халқының денсаулығын сақтауға барынша аянбай еңбек етті. Қазақтың алғашқы дәрігер-ғалымдары қатарында Мұхамеджан Қарабаев, Халел Досмұхамедов, Бақтығали Бисенов, ағайынды Асылбек және Мұсылманбек Сейітовтер т.б. болды. 1991 жылы еліміз егемендігін жариялаған тұста қаншама алаш арыстары ақтала бастады. «Алашорда» үкіметінің Х.Досмұхамедов, Ж.Досмұхамедов, А.Қалменов т.б. белсенділері аталған үкіметке барын салып, күш жігерлерін танытты. Солардың қатарында есімі көп жерде белгісіз себептермен тасада қалып келген Бақтығали (Бақтыгерей, Бах, Бақыш деген есімдері де бар) Бисеновтің еңбектерін атаған жөн.
Держатели документа:
ЗКУ
34.

Подробнее
63
К 17
Қалиева, А. А.
Алашорда қайраткері, дәрігер – Е.Қасабулатов [Текст] / А. А. Қалиева // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 130-136.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Алашорда қайраткері -- дәрігер -- Қасаболатов Есенғали Керейұлы -- Қазақ газеті -- Жас доктор -- І Жалпықазақ Съезіндегі Құрылтай жиналысы -- депутат -- Алаш автономиясы -- денсаулық сақтау
Аннотация: Сондықтан, «болашаққа бағдарланған ұлттық жоспардың» табысты болуы елбасымыз айтқандай: «бұл жұмыста шығармашылық зиялы қауым .. үлкен рөл атқаруы тиіс. Біз заманауи мәдениетіміздің қандай өкілдері әлемдік аренаға жол тартуы керектігін анықтап алуымыз керек» [1, 24 б]). Ендеше, бүгінгі таңда қазақ елінің ертеңі үшін жан аямай қызмет еткен қоғам қайраткерлерін, оның ішінде ХХ ғасырдың басындағы ұлттық мемлекеттілік жүйенің заманауи үлгісін ұсынған ұлттың кодына айналған алаш қайраткерлерінің өмірі мен қызметін ғылыми түрде зерттеу және насихаттау басты нысанға айналуы тиіс. Солардың бірі де бірегейі Батыс Қазақстан өңірінің тумасы, Алаш қайраткері, білікті және қазақ даласындағы алғашқы дәрігерлердің бірі - Есенғали Керейұлы Қасаболатов. Ғұмырының біраз бөлігін ұлт қамқорлығына арнаған қайраткер, дарынды дәрігер Есенғали Қасаболатовтың өмір жолы мен қызметі кейінгі ұрпаққа танып, үлгі боларлықтай өнегелі жол
Держатели документа:
ЗКУ
К 17
Қалиева, А. А.
Алашорда қайраткері, дәрігер – Е.Қасабулатов [Текст] / А. А. Қалиева // Кушаев оқулары ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - Б. 130-136.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
Алашорда қайраткері -- дәрігер -- Қасаболатов Есенғали Керейұлы -- Қазақ газеті -- Жас доктор -- І Жалпықазақ Съезіндегі Құрылтай жиналысы -- депутат -- Алаш автономиясы -- денсаулық сақтау
Аннотация: Сондықтан, «болашаққа бағдарланған ұлттық жоспардың» табысты болуы елбасымыз айтқандай: «бұл жұмыста шығармашылық зиялы қауым .. үлкен рөл атқаруы тиіс. Біз заманауи мәдениетіміздің қандай өкілдері әлемдік аренаға жол тартуы керектігін анықтап алуымыз керек» [1, 24 б]). Ендеше, бүгінгі таңда қазақ елінің ертеңі үшін жан аямай қызмет еткен қоғам қайраткерлерін, оның ішінде ХХ ғасырдың басындағы ұлттық мемлекеттілік жүйенің заманауи үлгісін ұсынған ұлттың кодына айналған алаш қайраткерлерінің өмірі мен қызметін ғылыми түрде зерттеу және насихаттау басты нысанға айналуы тиіс. Солардың бірі де бірегейі Батыс Қазақстан өңірінің тумасы, Алаш қайраткері, білікті және қазақ даласындағы алғашқы дәрігерлердің бірі - Есенғали Керейұлы Қасаболатов. Ғұмырының біраз бөлігін ұлт қамқорлығына арнаған қайраткер, дарынды дәрігер Есенғали Қасаболатовтың өмір жолы мен қызметі кейінгі ұрпаққа танып, үлгі боларлықтай өнегелі жол
Держатели документа:
ЗКУ
35.

Подробнее
63
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Алаш тұлғаларының идеялық үндестігі [Текст] / Б. С. Боранбаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 196-207.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
А.Байтұрсынов -- Ғ.Қараш -- И.Гаспринский -- жәдид -- оқу- ағарту -- ғылым -- Қазақ -- Қазақстан -- баспасөз -- мектеп
Аннотация: Мақалада Алаш қайраткерлері А. Байтұрсынов пен Ғ. Қараштың өмірі, қоғамдық - саяси қызметі мен шығармашылығы салыстырмалы ғылыми талдау негізіне алынған. Бір уақыт мезгілінде коммунистік партия қатарына қабылданған екі тұлғаның, 1919 жылдың соңынан бастап, ғылым, оқу-ағарту, өнер, баспасөз салаларындағы атқарған қызметтері сараланады. Ахмет Байтұрсынов пен Ғұмар Қараштың «Қазақ» және «Қазақстан» басылымдарында жарық көрген жер, ұлт, мәселесі, оқу-ағарту ісі, мемлекттік құрылыс сияқты маңызды мәселелер жөніндегі мақалаларының мазмұнына талдау жасалады. Екі тұлғаның редакторлығымен қазақ тілінде жарық көрген мерзімді басылымдардың демократиялық, реформаторлық идеяларымен, яғни әлеуметтік прогрестік, бағыттағы сапалылығымен ерекшеленетіні тұжырымдалады. Алаш қайраткерлері А.Байтұрсынов пен Ғ.Қараш қазақ халқын еуропалық мәдениетке үндеген, И.Гаспринскийдің жүйесі бойынша оқытудың жаңа әдісін қолдаған жәдидшіл тұлға ретінде қарастырылады. Ұлт ұстазы А.Байтұрсыновтың саласындағы еңбектері, Ғ.Қараштың « Педагогика» еңбегі салыстырмалы талдау нысанына алынады.
Держатели документа:
ЗКУ
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Алаш тұлғаларының идеялық үндестігі [Текст] / Б. С. Боранбаева // БҚУ хабаршысы. - 2024. - №1. - Б. 196-207.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
А.Байтұрсынов -- Ғ.Қараш -- И.Гаспринский -- жәдид -- оқу- ағарту -- ғылым -- Қазақ -- Қазақстан -- баспасөз -- мектеп
Аннотация: Мақалада Алаш қайраткерлері А. Байтұрсынов пен Ғ. Қараштың өмірі, қоғамдық - саяси қызметі мен шығармашылығы салыстырмалы ғылыми талдау негізіне алынған. Бір уақыт мезгілінде коммунистік партия қатарына қабылданған екі тұлғаның, 1919 жылдың соңынан бастап, ғылым, оқу-ағарту, өнер, баспасөз салаларындағы атқарған қызметтері сараланады. Ахмет Байтұрсынов пен Ғұмар Қараштың «Қазақ» және «Қазақстан» басылымдарында жарық көрген жер, ұлт, мәселесі, оқу-ағарту ісі, мемлекттік құрылыс сияқты маңызды мәселелер жөніндегі мақалаларының мазмұнына талдау жасалады. Екі тұлғаның редакторлығымен қазақ тілінде жарық көрген мерзімді басылымдардың демократиялық, реформаторлық идеяларымен, яғни әлеуметтік прогрестік, бағыттағы сапалылығымен ерекшеленетіні тұжырымдалады. Алаш қайраткерлері А.Байтұрсынов пен Ғ.Қараш қазақ халқын еуропалық мәдениетке үндеген, И.Гаспринскийдің жүйесі бойынша оқытудың жаңа әдісін қолдаған жәдидшіл тұлға ретінде қарастырылады. Ұлт ұстазы А.Байтұрсыновтың саласындағы еңбектері, Ғ.Қараштың « Педагогика» еңбегі салыстырмалы талдау нысанына алынады.
Держатели документа:
ЗКУ
36.

Подробнее
63
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Орал өңіріндегі қазақ баспасөзінің қалыптасуы [Текст] / Б. С. Боранбаева, Ш. Еркінұлы // «Тәуелсіздік тағылымы: келешек көкжиегі» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - 10 желтоқсан. - Б. 37-40.
ББК 63
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
баспасөз -- Орал -- Орал өңірі -- тарих -- Алғашқы қазақ кітаптары -- ұлттық баспасөз құралдары -- Түркістан уалаяты газеті -- Дала уалаяты газеті -- Қазақ газеті -- Серке -- Улфат -- Айқап -- Ұран газеті
Аннотация: Қазақстанның қазіргі заман тарихындағы тәуелсіз алғашқы қазақ мемлекетінің Алаш Ордаға қызығушылықтары еш төмендеген емес. Бұл кездейсоқ емес. Бір жағынан – күрделі ХХ ғасырдың романтикалық және игі кезеңдері болып табылатын отандық тарихтың маңызды тұстарына шынайы көзқарас болса, ал екінші жағынан – Алаш пен қазақ саяси қайраткерлерінің тарихы жалған және жартылай шындығы шымылдықпен терең жамылғаны соншалық, бұл мәселе үнемі қоғамның назарын аударуда
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Еркінұлы, Ш.
Б 82
Боранбаева, Б. С.
Орал өңіріндегі қазақ баспасөзінің қалыптасуы [Текст] / Б. С. Боранбаева, Ш. Еркінұлы // «Тәуелсіздік тағылымы: келешек көкжиегі» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференция жинағы. - Орал, 2023. - 10 желтоқсан. - Б. 37-40.
Рубрики: История
Кл.слова (ненормированные):
баспасөз -- Орал -- Орал өңірі -- тарих -- Алғашқы қазақ кітаптары -- ұлттық баспасөз құралдары -- Түркістан уалаяты газеті -- Дала уалаяты газеті -- Қазақ газеті -- Серке -- Улфат -- Айқап -- Ұран газеті
Аннотация: Қазақстанның қазіргі заман тарихындағы тәуелсіз алғашқы қазақ мемлекетінің Алаш Ордаға қызығушылықтары еш төмендеген емес. Бұл кездейсоқ емес. Бір жағынан – күрделі ХХ ғасырдың романтикалық және игі кезеңдері болып табылатын отандық тарихтың маңызды тұстарына шынайы көзқарас болса, ал екінші жағынан – Алаш пен қазақ саяси қайраткерлерінің тарихы жалған және жартылай шындығы шымылдықпен терең жамылғаны соншалық, бұл мәселе үнемі қоғамның назарын аударуда
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Еркінұлы, Ш.
37.

Подробнее
83.7
Б 20
Балтабаева, Н. С.
Шешендік сөздерді оқытудың педагогикалық негізінің бірер қырлары [Текст] / Н. С. Балтабаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 57-61.
ББК 83.7
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- педагогика -- қазақ ауыз әдебиеті -- шешендік толғау -- шешендік арнау -- шешендік дау -- Қазақ жұрты -- шешен билер -- риторика
Аннотация: Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз «тілге жеңіл, жүрекке жеңіл» тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды бөлімдерінен тұрады. «Өнер алды – қызыл тіл» деп қазақ бекер айтпаған. Қоғам тарихына көз салсақ, қай халықтың болмасын күрделі қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлері, қолбасылары, ғалымдары ойға шебер, тілге шешен болғанын байқаймыз.
Держатели документа:
ЗКУ
Б 20
Балтабаева, Н. С.
Шешендік сөздерді оқытудың педагогикалық негізінің бірер қырлары [Текст] / Н. С. Балтабаева // А.С. Қыдыршаевтың 60 жас мерейтойына арналған «Қазіргі қоғамдағы және білім беру саласындағы шешендіктанудың өзекті мәселелері» атты халықаралық ғылыми-тәжірибелік конференцияның материалдары. - Орал, 2023. - Т.2. - 17 қараша. - Б. 57-61.
Рубрики: Ораторское искусство
Кл.слова (ненормированные):
Шешендік сөздер -- педагогика -- қазақ ауыз әдебиеті -- шешендік толғау -- шешендік арнау -- шешендік дау -- Қазақ жұрты -- шешен билер -- риторика
Аннотация: Шешендік сөздер қазақ ауыз әдебиетінің күрделі де көркем бір саласы болып табылады. Қазақтың дәстүрлі шешендік сөздерін: шешендік толғау, шешендік арнау, шешендік дау деп шартты түрде үшке бөлуге болады. Шынайы шешендік қиялдан тумайды, өмірлік оқиғалардан, табиғи құбылыстардан туады, көп жылдық тәжірибе мен сан рет қайталау арқылы сыннан өтіп халық мойындаған қағидаға, даусыз ақиқатқа айналады. Оның үстіне әр дәуірдің әр түрлі сөз шеберлерінің талғамынан, толғауынан өтіп шешендік сөз «тілге жеңіл, жүрекке жеңіл» тиетін сүйкімді үн мен ырғаққа ие болады. Шешендік сөздер үш түрлі болады: кеңесу, билік және салтанатты сөз. Ал құрылысы жағынан кіріспе, баяндау және қорытынды бөлімдерінен тұрады. «Өнер алды – қызыл тіл» деп қазақ бекер айтпаған. Қоғам тарихына көз салсақ, қай халықтың болмасын күрделі қоғамдық, мемлекеттік қайраткерлері, қолбасылары, ғалымдары ойға шебер, тілге шешен болғанын байқаймыз.
Держатели документа:
ЗКУ
Страница 4, Результатов: 37