Электронный каталог

63
М 92
Мұхатова , О.
    Қазақ жырауларының шығармаларындағы тарихи ой [Текст] / О. Мұхатова // Әл-Фараби атындағы Қазақ Ұлттық университетінің хабаршысы=Вестник Казахского Национального университета им. Аль-Фараби Серия Международные отношения и международное право . - 2017. - №2. - Б. 12-17
ББК 63

Рубрики: История

Кл.слова (ненормированные):
қазақ -- жырау -- халық -- саясат -- ақын -- шығарма -- тарих -- ұлт -- рухани отарлау -- санаға ой салу
Аннотация: Мақалада Қазақ жырауларының шығармаларындағы тарихи ойы қарастырылады.
Держатели документа:
БҚМУ

63
О-63
Оразов., Р. Е.
    Сыздық Сұлтанның Бұқар хандығындағы орыс отаршылдармен жүргізілген соғыстары. [Текст] / Р. Е. Оразов. // Отан тарихы. - 2017. - №3. - Бет. 147-149
ББК 63

Рубрики: Тарих

Кл.слова (ненормированные):
Сыздық -- кенесарұлы -- бұқар -- әмірлігі -- нұрата -- назар -- батыр -- пірәлі -- сарыбұлақ -- отарлау
Аннотация: Мақалада Сыздық Кенесары ұлының Бұқар хандығының сапында орыс отарлауына қарсы күресі, 1866 жылы Черняевтің Жизаққа жасаған жорығында тойтарыс беруі, Сыр бойындағы орыс бекіністеріне партизандық шабуылы мен Сарыбұлақ шайқасында есаул Ончиковтың әсерін қошауға алып 7 мамырдан 9 мамырға дейін үш күн бойы қоршауда сусыз ұстайды.Бұхар әлмірі әскерінің Самарқанд түбінде генерал К.П. кауфман әскерінен жеңілуі, Бұхар әмірінің орыстармен бітімге келуін Сыздық сұлтан сатқындық деп бағалап олармен де күресуге бел буды. Сонымен қатар, Сыздық сұлтанның орыс әскеріне тұтқиылдан шабуыл жасау тактикасы нақты мұрағат деректері негізінде дәйектелген.
Держатели документа:
БҚМУ.

87.7(5каз)
Э 11
Ысқақ, Р.
    Қазақ мәдениеті әлемге танылсын десек [Текст] / Р. Ысқақ // AQIQAT. - Ақпан. - 2019. - №2. - Б. 33-36
ББК 87.7(5каз)

Рубрики: Этика

Кл.слова (ненормированные):
қазақ мәдениеті әлемге танылсын десек -- елбасы н.ә.назарбаев -- ұлы даланың жеті қыры атты мақаласы -- ойтүрткі -- Ысқақ.Р -- Ақиқат журналы
Аннотация: Елбасымыз Нұрсұлтан Назарбаев-тың жақында жарық көрген «Ұлы даланың жеті қыры» мақаласы мен одан ертерек жарияланған «Рухани жаңғыру» ұлттық жобасымен етене таныса отырып, сол сарынмен үндес келесі ойларыммен бөліссем деймін. Әлбетте, бір күнде жоғарыдағы мақалада айтылған мақсат-міндеттерді орындау мүмкін емес. Оның үстіне, Нұрсұлтан Әбішұлы айтқандай, аталмыш жоба бар болғаны қатардағы науқандардың біріне ғана айналып кетпеуі керек. Демек, бұл тұста жүйелі бірнеше жылдық еңбектің меңзеліп отырғаны ұғынықты. Неліктен біздің Қазақстанның атауын білгенмен, мәдениетін, өзіндік болмысын бүкіл әлем әлі де білмейді? Осы бір мәселенің түп-төркініне көз жүгіртсек. Алғашқы әрі негізгі себеп – ол тарихымызда орын алған ірі-ірі трагедиялармен байланысты. Айталық, басты күрделілік – қазақ хандығы толыққанды мемлекет ретінде XV-ғасырда құрылып бітті. Сол кезеңде Еуропа елдерінің дамуының шарықтау шегі белсенді түрде жүріп жатты. Ал, Үнді, Қытай, Парсы елдері өзінің өркениетін біріншіден қалаға негізделген экономикадан бастаса, екіншіден тауар айналымы біздің дәуірімізге дейін басталған-тұғын. Мінекей, осы жағдаяттарды ескере отырып, біздің мемлекеттің бірнеше салалардан кенже қалғандығын осыдан-ақ аңғаруға болатындай. Оған қоса Жоңғар шапқыншылығы біздің бастауымызбен орын алмаған болатын. Дегенмен, елдің мәдени дамуын және өркендеуін едәуір тежеді. Ал, Ресей империясының Орта Азияны отарлау кезеңінің зардаптары турасында тіпті айтпаса да түсінікті. Бұл – бірінші себеп. Енді, екінші себепке келсек, ол – алдымен, тәуелсіздік жылдарында ойымыздағы қарқынмен қазақ тілінің қоғамның барлық құрылымын біріктіруші күшке тиісті деңгейде айналып кете алмауы. Яғни, тым болмаса қазақтар арасында мемлекеттік тілді толыққанды меңгеруге әлі де ұмтылып келеміз. Мінекей, Елбасымыздың «Қазақ қазақпен қазақша сөйлессін!» деген пікірі осыдан туындаса керек-ті. Ал, тіл мәселесі бар жерде, мәдени мәселелер болуы заңдылық. Жоғарыдағы мәдени-әлеуметтік қиындықтарды қалай жылдамырақ шешуге болар еді? Ең алдымен, қазақ тілінің бірыңғай және қалыпқа түсірілген (стандартталған) ресми оқулығы қажет. Сондай-ақ, сол оқулық (оның іргетасы болған бағдарлама) барлық деңгейде барша оқу орындарында белсенді түрде пайдаланылып, кеңінен қолданыла бастауы шарт. Солай ғана бізде біртіндеп ұлттық мәдениетке ыңғайлы тілдік орта қалыптасады.
Держатели документа:
БҚМУ

65(5каз)
К 97
Кушеров , Н.
    Сыбайлас жемқорлыққа қарсы күресте альтруизм [Текст] / Н. Кушеров // AQIQAT . - Ақпан. - 2019. - №2. - Б. 72-74
ББК 65(5каз)

Рубрики: Экономика. Экономические науки

Кл.слова (ненормированные):
сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес -- қазақстан қоғамы -- КСРО мемлекеті -- неміс философы И.Кант -- мемлекеттік қызмет -- эгоизм теориясына Н.Чернышевский -- Кушеров.Н -- Ақиқат журналы
Аннотация: Қазіргі Қазақстан қоғамында сыбайлас жемқорлыққа қарсы құқықтық, әлеуметтік сыни қарым-қатынас пен шектеулердің барлық түрлері практика жүзінде қолданылуда. Тікелей жауапты құзырлы орган ретінде ҚР Мемлекеттік қызмет істері және сыбайлас жемқорлыққа қарсы іс-қимыл агенттігі осы күнге дейін сыбайлас жемқорлық індетімен күрестің барлық пошымдарын қарастырып, оны түрлі формада енгізумен келеді. Қатаң бас бостандығынан айыру жазаларынан бастап, барлық мүліктік тәркілеу, қоғам тарапынан жазғыру түрлі қалыпта жүзеге асуда. Соған қарамастан, сыбайлас жемқорлық фактілерінің бой тасалап қалып отырғаны белгілі. Жемқорлық белгілерінің қылаң беріп жатуы қандай да бір органның жұмыс нәтижесінің өлшемі емес. Ол қоғамдық сананың түп негізінде, адами және ақыли факторлардың өзегінен шығып отырған індет деп санаймыз. Мәселеге объективті баға беріп, жауапкершілік ауқымын мүмкіндігінше әлеуметтік қабаттардың барлығына таңатын болсақ онда Қазақстандық қоғамда іргелі құндылықтар негізін жаң-ғырту шараларын жүзеге асыру қажеттілігі туындайды. Қазақстан посткеңестік мемлекет ретінде отарлаушы мемлекеттің идеологиялық кеңістігінде ширек ғасырдан астам уақыт қалғаны белгілі. «Елу жылда ел жаңа» дейтін қазақ халқы жат елдің саяси құндылықтарын сіңіру кезеңін бастан өткерді. Біріншіден, мінез-құлықта, екіншіден, өмір тіршілігінің болмысында, үшіншіден, ұлттық таным, дүниетанымы өзгерістерге түсті. Бұнымен о баста қазақ халқы жемқорлықтан ада халық еді дегенді айтудан аулақпыз. Негізгі коррупцияға малшынған КСРО мемлекетінің ыдырауының бір себебі ретінде айтылатын сыбайлас жемқорлықтың санаға мықтап таңылған кезі де осы кез болатын. Біреудің протекторатында болған халықтың игіліктерге қол жеткізуі көп жағдайда «сатып алумен» болды. Ұзаққа бармай «Абай жолы» эпопеясында дала қазақтарының отарлаушы елдің старшындары мен басқа да әскери шенділерінің алдында артықшылықтар мен игіліктерге жету жолын еске алыңыз.
Держатели документа:
БҚМУ

66(5каз)
Ж 27
Жанғалиев, Ұ.
    Қазақстанның саяси жағдайы [Текст] / Ұ. Жанғалиев // Қазақ тарихы . - Алматы, 2019. - №3(170). - Б. 15-16
ББК 66(5каз)

Рубрики: Политика

Кл.слова (ненормированные):
қазақ өлкесі -- патша өкіметі -- отарлау саясаты -- Орта Азия -- ресей патшалығы -- қазақ даласы -- Сұлтан Шәрігей -- ресей билігі -- шекаралық өкімет орындары -- ресей империясы
Аннотация: Ойымызды қорытындыласақ, патша үкіметі өзінің отарлау саясаты арқылы, біріншіден, Ресейдегі жер шиеленісін орыс мұжықтарын қазақ жеріне қоныстандыру арқылы шешу, екіншіден, көшіп келген орыс шаруаларын өзінің әлеуметтік-саяси тірегіне айналдыру, үшіншіден, қазақ жерін Орта Азия бағытындағы өзінің стратегиялық мақсаттарын жүзеге асыру жолындағы плацдарм ету, төртіншіден, өлкенің жер байлығын тонау, елді өзінің шикізат көзіне айналдыру, бесіншіден, орыстар санын арттыру, сөйтіп, жергілікті халықты орыстандыру, алтыншыдан, осы шараларды пайдаланып, қазақ халқының саяси бірлігі мен тұтастығына жол бермеу және қазақ елін Ресейдің бодандығында ұстау болып табылады
Держатели документа:
БҚМУ

Әбділдабекова , А.
    Ресей империясының қазақ даласына ішкерілей енуі [Текст] / А. Әбділдабекова // Қазақ тарихы . - 2018 . - №10. - Б. . 7-11
ББК 63(5каз)

Рубрики: История. Исторические науки

Кл.слова (ненормированные):
ресей империясы -- А.И.Левшин -- Н.И.Крафт -- ұлы жүз туралы баяндауларын осы фактілермен аяқтайды -- завоевание туркестан атты мақала -- К.К.Абаза
Аннотация: Сонымен, жарияланған материалдырдың басым көбі арнайы тарихи зерттеулер болып шықпады. Авторлар өз заманынан алшақ ете қоймаған тарихи оқиғаларды сипаттады. Орыс тарихнамасы үшін қазіргі заманға қатысты қандай да бір жағдайларды дәлелдеу әдістерінің бірі тарихқа жүгінуі болды. Қазақ тарихына деген қызығушылық жаңа отарларды зерттеу мен игеру қажеттілігінен туындады. Либералдың және демократиялық бағыттың өкілдері қазақ халқының тарихына қызығушылық танытып, патша өкіметінің отарлау саясатына сыни баға беру арқылы бодандықтың Ресей мен Қазақстан үшін пайдасы туралы мәселе көтереді. Төңкеріске дейінгі тарихнамадағы қосылу мәселесін зерттеу мен талдау - аталған тарихи оқиғаны толық сипаттай отырып, түсіну аса қажет.
Держатели документа:
БҚМУ

66.3 (5Қаз)
Ж 27
Жанғалиев, Ұ.
    Қазақстанның саяси жағдайы [Текст] / Ұ. Жанғалиев // Қазақ тарихы . - 2019. - №3(170). - Б. 15-16
ББК 66.3 (5Қаз)

Рубрики: Внутренняя политика

Кл.слова (ненормированные):
тарихнама -- мемлекетаралық қатынастар -- қазақ өлкесі -- патша үкіметі -- қазақ даласы -- Хиуа хандығы -- қазақ билеушілері -- Сұлтан Шәрігей -- Ресей билігі -- отарлау саясаты -- орыс шаруалары
Аннотация: Ойымызды қорытындыласақ, патша үкіметі өзінің отарлау саясаты арқылы, біріншіден, Ресейдегі жер шиеленісін орыс мұжықтарын қазақ жеріне қоныстандыру арқылы шешу, екіншіден, көшіп келген орыс шаруаларын өзінің әлеуметтік-саяси тірегіне айналдыру, үшіншіден, қазақ жерін Орта Азия бағытындағы өзінің стратегиялық мақсаттарын жүзеге асыру жолындағы плацдарм ету, төртіншіден, өлкенің жер байлығын тонау, елді өзінің шикізат көзіне айналдыру, бесіншіден, орыстар санын арттыру, сөйтіп, жергілікті халықты орыстандыру, алтыншыдан, осы шараларды пайдаланып, қазақ халқының саяси бірлігі мен тұтастығына жол бермеу және қазақ елін Ресейдің бодандығында ұстау болып табылады
Держатели документа:
БҚМУ

63(5каз)
М 11
Мұхатова , О.
    Қазақ даласындағы ұлт-азаматтық қозғалыс тарихын кезеңдеу мәселелері [Текст] / О. Мұхатова // Отан тарихы. - 2019. - №1. - Б. 75-87
ББК 63(5каз)

Рубрики: История. Исторические науки

Кл.слова (ненормированные):
ұлт-азаттық қозғалыс -- көтеріліс -- дәуірлеу -- Ұлы дала елі -- тұжырым -- кезең -- саты -- ұғым -- отарлау саясаты -- Ресей империясы -- Сұлтан
Аннотация: Қазақстандағы ұлт-азаттық қозғалыстардың мерзімдемесін зерттеудің өзектілігі айқындалады. Тарихты кезеңдерге бөлудегі ғылыми бағыттар қарастырылады. Отандық тарих ғылымындағы дәуірлеу бойынша методологиялық ұстанымдар көрсетіледі. Қазақстандық тарихшылардың ұлт-азаттық қозғалыстар мерзімдемесі туралы тұжырымдары талданады. Тарихшы-ғалым М.Қозыбаев ұсынған қазақ халқының ұлт-азаттық қозғалысы сатылары баяндалады. С.Ф.Мажитовтың Ресей империясының отарлау саясатына қарсы қазақ даласындағы ұлт-азаттық қозғалыстар тарихын кезеңдеуге байланысты пікірлері сипатталады. Ұлт-азаттық көтеріліс және қозғалыс ұғымдарының мәні ашылады. Ұлы Дала Елінде орын алған ұлт-азаттық қозғалыстар хронологиялық ретте көрсетіледі. ХІХ ғасырдың І-жартысындағы қазақ даласындағы азаттық күрес орын алған уақыттарының әртүрлілігі көрсетіледі. Мәселені зерттеудің нәтижесінде алынған ұлт-азаттық қозғалыстардың кезеңдеріне қатысты автор тұжырымдары баяндалады.
Держатели документа:
БҚМУ

63.3 (5Каз)
И 50
Имамбаева , Д.
    Қазақстандағы этносаралық неке және ұлттық біртектілену [Текст] / Д. Имамбаева // Ақиқат . - 2019. - №4. - Б. 54-58
ББК 63.3 (5Каз)

Рубрики: История Казахстана

Кл.слова (ненормированные):
тарих -- этносаралық неке -- қазақ елі -- кеңестік билік -- ұлттар лабораториясы -- экономикалық даму -- толеранттылық -- ұлтаралық неке -- мәдениет -- әдет-ғұрып -- этносаралық келісім -- тілдік өзгешелік -- отбасы тәрбиесі
Аннотация: Қазақстан Республикасы өзінің тарихи қалыптасу ерекшелігіне байланысты көп ұлтты елге айналды. Бұл үрдіс негізінен патшалық Ресейдің қазақ елін отарлауы барысында күштеп қоныс аударту жолымен шаруалардың жаппай келуімен және әскери бекіністердің салынуымен қатар жүрді. Одан кейінгі кезеңде Кеңестік билік бұл үрдісті одан әрі жалғастырып, қазақ жерін түрлі ұлт өкілдерінің көптеп келуіне мүмкіндік жасады
Держатели документа:
БҚМУ

63.3 (5Каз)
Ж 12
Жақсымбетов, Б.
    Шәкәрім Құдайбердіұлы және оның саяси-құқықтық көзқарастары [Текст] / Б. Жақсымбетов, А. Нұрмұхамбетов // Қазақ тарихы. - 2019. - №5(172). - Б. 11-12
ББК 63.3 (5Каз)

Рубрики: История Казахстана

Кл.слова (ненормированные):
Шәкәрім Құдайбердіұлы -- қоғамдық-саяси өмір -- тарихи уақыт -- патшалық Ресей -- қазақ даласы -- қазақ мемлекеті -- бостандық таңы атты -- алаш зиялылары -- алаш қайраткерлері -- орыс революциясы
Аннотация: Шәкәрім Құдайбердіұлының саяси-құқықтық көзқарастарына мән берсек ол Ресейдің отарлау заңын қаламады. Өйткені, отарлаушы үкіметтің заңы қоғамның талабына сәйкес келмейтін деп саналады. Бұл пікірдің болуы да заңды еді. Өйткені отарлаушы үкіметтің қазақ жеріндегі ойраны тек осындай пікірдің қалыптасуына негіз болды. Қоғамда қазақтарға деген озбырлық өршіп, мұндай ұстаным қоғамның барлық саласын қамтыды. Сондықтан да Шәкәрімнің ойы бойынша дәстүрлі қазақ қоғамына ыңғайланған жол-жоралғылар мен әдет-ғұрыпқа негізделген заңдар қызмет жасауы тиіс саналды. Өз кезегінде мұндай заңдар заман ағымына сәйкес жаңа сипат пен рең алып, түрлендіруге қарсы болмады
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Нұрмұхамбетов, А.