База данных: Статьи ППС
Страница 1, Результатов: 8
Отмеченные записи: 0
1.

Подробнее
71
Н 87
Нугманова, Ж. Т.
Н.Ф.Катановтың қазақ мәдениетіне қатысты зерттеулері [Электронный ресурс] / Ж. Т. Нугманова // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011. - Б. 99-100
ББК 71
Рубрики: культурология
Кл.слова (ненормированные):
Қатанов -- қазақ мәдениеті -- мәдениет
Аннотация: Түркітану ғылымы қалыптаса бастаған кезде-ақ Еуразияны алып жатқан ұлы даланы мекендеген қазақ халқының та¬рихын, тарихи-географиялық жағдай, өнері мен мәдениеті ғалымдардың қызығушылығын туғызды. XVIII-XIXғғ. өлкетану, түркі халықтарының тарихы, этнографиясы мен лингвистикасына байланысты деректерді жинақтау ісі қарқынды дамыды. Бұл дәуірде этнографиялық мағлұматтарды қолға түсіру мақсатымен даярланған көптеген ғылыми экспедиция мүшелері жан-жақты ізденіп, ғылыми мәнді деген мәліметтерді тіркеп жазды. Нәтижесінде қазақ этнографиясына байланысты жиналған ғылыми мұралар ұлтымыздың құнды байлығына айналды.
Держатели документа:
БҚМУ
Н 87
Нугманова, Ж. Т.
Н.Ф.Катановтың қазақ мәдениетіне қатысты зерттеулері [Электронный ресурс] / Ж. Т. Нугманова // "Қазақстан Республикасындағы тіл саясатының ұлттық бірлікті нығайтудағы ролі"атты ғылыми-тәжіребелік конференция материалдары. - 2011. - Б. 99-100
Рубрики: культурология
Кл.слова (ненормированные):
Қатанов -- қазақ мәдениеті -- мәдениет
Аннотация: Түркітану ғылымы қалыптаса бастаған кезде-ақ Еуразияны алып жатқан ұлы даланы мекендеген қазақ халқының та¬рихын, тарихи-географиялық жағдай, өнері мен мәдениеті ғалымдардың қызығушылығын туғызды. XVIII-XIXғғ. өлкетану, түркі халықтарының тарихы, этнографиясы мен лингвистикасына байланысты деректерді жинақтау ісі қарқынды дамыды. Бұл дәуірде этнографиялық мағлұматтарды қолға түсіру мақсатымен даярланған көптеген ғылыми экспедиция мүшелері жан-жақты ізденіп, ғылыми мәнді деген мәліметтерді тіркеп жазды. Нәтижесінде қазақ этнографиясына байланысты жиналған ғылыми мұралар ұлтымыздың құнды байлығына айналды.
Держатели документа:
БҚМУ
2.

Подробнее
83
Г 95
Гурьева, Г. Г.
Экранизации произведений А.С. Пушкина. [Электронный ресурс] / Г. Г. Гурьева // БҚМУ Хабаршысы = Вестник ЗКГУ . - 2012. - №1. - С. 211-215.
ББК 83
Кл.слова (ненормированные):
пушкин -- пиковая дама -- капитанская дочь -- борис годунов -- барышня-крестьянка
Аннотация: Мақалада А.С.Пушкин шығармаларын («Пиковая дама», «Капитанская дочка», «Борис Годунов», «Барышня-крестьянка») экранға түсірудің әртүрлі жетістіктері мен кемшіліктері анықталған.
Держатели документа:
ЗКГУ
Г 95
Гурьева, Г. Г.
Экранизации произведений А.С. Пушкина. [Электронный ресурс] / Г. Г. Гурьева // БҚМУ Хабаршысы = Вестник ЗКГУ . - 2012. - №1. - С. 211-215.
Кл.слова (ненормированные):
пушкин -- пиковая дама -- капитанская дочь -- борис годунов -- барышня-крестьянка
Аннотация: Мақалада А.С.Пушкин шығармаларын («Пиковая дама», «Капитанская дочка», «Борис Годунов», «Барышня-крестьянка») экранға түсірудің әртүрлі жетістіктері мен кемшіліктері анықталған.
Держатели документа:
ЗКГУ
3.

Подробнее
83
Қ 18
Қамарова, Н. С.
Медет Дүйсенов лирикасындағы көркемдік әдіс-тәсілдер [Текст] / Н.С. Қамарова, А.Н. Отарова // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №2. - Б. 280-290
ББК 83
Рубрики: Әдебиеттану
Кл.слова (ненормированные):
Медет Дүйсенов -- образ -- поэзия -- лирика -- жанр -- стиль -- жанрлық-стилдік палитра -- талдаулар --
Аннотация: Қазақ поэзиясына сексенінші жылдары келген ақын Медет Дүйсенов өзіне тән қаламгерлік мәнерімен, өлеңдегі өзгеше өрнек-нақышымен, мәйекті тіл, ұтымды ұйкасымен, сыршыл сазымен әдебиет әлеміне еркін енді. Алғашқы туындыларынан-ақ М.Дүйсеновтің ақындық болмыс-бітімі бірден дараланып, уакыт өте келе шеберлігі шыңдала түскендігі оның көркем дүниелерінен айкын аңғарылады. М.Дүйсеновтің жаны да, ойы да, сұлу да сұңғыла болуының түп негізінің өзі де қасиетті жерде туып өскендігінде жатқандай әсер береді. Жас таланттардың буыны бекіген сайын олардың өз өмірбаяны, өз заманы жайындағы шығармалары да күрделілене түсті. Олар өз тұсы шындығының тек эмоциялық кескіндерін өлеңге түсірумен ғана шектеліп қалмай, өз дәуірінің күрделі шындығын дәл танитын ересек суреткерлікке, азаматтык кемелдікке ие бола бастайды.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Отарова, А.Н.
Қ 18
Қамарова, Н. С.
Медет Дүйсенов лирикасындағы көркемдік әдіс-тәсілдер [Текст] / Н.С. Қамарова, А.Н. Отарова // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №2. - Б. 280-290
Рубрики: Әдебиеттану
Кл.слова (ненормированные):
Медет Дүйсенов -- образ -- поэзия -- лирика -- жанр -- стиль -- жанрлық-стилдік палитра -- талдаулар --
Аннотация: Қазақ поэзиясына сексенінші жылдары келген ақын Медет Дүйсенов өзіне тән қаламгерлік мәнерімен, өлеңдегі өзгеше өрнек-нақышымен, мәйекті тіл, ұтымды ұйкасымен, сыршыл сазымен әдебиет әлеміне еркін енді. Алғашқы туындыларынан-ақ М.Дүйсеновтің ақындық болмыс-бітімі бірден дараланып, уакыт өте келе шеберлігі шыңдала түскендігі оның көркем дүниелерінен айкын аңғарылады. М.Дүйсеновтің жаны да, ойы да, сұлу да сұңғыла болуының түп негізінің өзі де қасиетті жерде туып өскендігінде жатқандай әсер береді. Жас таланттардың буыны бекіген сайын олардың өз өмірбаяны, өз заманы жайындағы шығармалары да күрделілене түсті. Олар өз тұсы шындығының тек эмоциялық кескіндерін өлеңге түсірумен ғана шектеліп қалмай, өз дәуірінің күрделі шындығын дәл танитын ересек суреткерлікке, азаматтык кемелдікке ие бола бастайды.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Отарова, А.Н.
4.

Подробнее
28.1
Я 49
Якупова, Д. Б.
Палеонтологиялық қазба материалдарын өңдеу әдістері [Текст] / Д. Б. Якупова, М. Т. Берлигужин, К. М. Ахмеденов // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 168-173
ББК 28.1
Рубрики: Палеонтология
Кл.слова (ненормированные):
микрофоссилдер -- қазбалар -- дайындау -- қазу -- көшірме
Аннотация: Қазіргі уақытта биологтар мен палеонтологтар мамандардың алдында жаңа міндет тұр – эволюцияны болжау. Осыған байланысты палеонтология ғылымында биосфераның дамуы туралы ерекше ақпарат бар. Палеонтологиядағы әдіснаманың негізі, яғни ғылыми зерттеулердің жетекші идеясы диалектикалық даму принципі болып табылады. Палеонтологиялық зерттеулердің әдістері немесе процедуралық әдістері әртүрлі болып келеді, олар объектінің қауіпсіздігі мен құрылымына, сондай-ақ зерттеу міндеттеріне байланысты. Бұл мақалада палеонтологиялық зерттеулердің әдістемелік аспектілерінің теориялық негіздері, палеонтологиялық үлгілерді жинаудың негізгі әдістері, палеонтологиялық үлгілерді камералдық өңдеу әдістері, яғни қазба қалдықтарын зерттеуге дайындау (жуу, механикалық және химиялық препараттау, шлифтерді дайындау, репликаларды(көшірме) жасау, суретке түсіру), үлгілерді препараттау ерекшеліктері, микрофосилияларды өңдеу әдістері, электрондық микроскопияның, рентгеноскопияның заманауи әдістері келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Берлигужин, М.Т.
Ахмеденов, К.М.
Я 49
Якупова, Д. Б.
Палеонтологиялық қазба материалдарын өңдеу әдістері [Текст] / Д. Б. Якупова, М. Т. Берлигужин, К. М. Ахмеденов // БҚУ хабаршысы. - 2022. - №2. - Б. 168-173
Рубрики: Палеонтология
Кл.слова (ненормированные):
микрофоссилдер -- қазбалар -- дайындау -- қазу -- көшірме
Аннотация: Қазіргі уақытта биологтар мен палеонтологтар мамандардың алдында жаңа міндет тұр – эволюцияны болжау. Осыған байланысты палеонтология ғылымында биосфераның дамуы туралы ерекше ақпарат бар. Палеонтологиядағы әдіснаманың негізі, яғни ғылыми зерттеулердің жетекші идеясы диалектикалық даму принципі болып табылады. Палеонтологиялық зерттеулердің әдістері немесе процедуралық әдістері әртүрлі болып келеді, олар объектінің қауіпсіздігі мен құрылымына, сондай-ақ зерттеу міндеттеріне байланысты. Бұл мақалада палеонтологиялық зерттеулердің әдістемелік аспектілерінің теориялық негіздері, палеонтологиялық үлгілерді жинаудың негізгі әдістері, палеонтологиялық үлгілерді камералдық өңдеу әдістері, яғни қазба қалдықтарын зерттеуге дайындау (жуу, механикалық және химиялық препараттау, шлифтерді дайындау, репликаларды(көшірме) жасау, суретке түсіру), үлгілерді препараттау ерекшеліктері, микрофосилияларды өңдеу әдістері, электрондық микроскопияның, рентгеноскопияның заманауи әдістері келтірілген
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Берлигужин, М.Т.
Ахмеденов, К.М.
5.

Подробнее
26.82
Б 49
Берлигужин, М. Т.
Батыс Қазақстан және оған іргелес аймақтарда орта және кеш плейстоцендік шөгінділерін зерттеу тарихы [Текст] / М. Т. Берлигужин, Д. Б. Якупова // «Иванов оқулары – 2023» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2023. - 12 қазан. - Б. 116-119.
ББК 26.82
Рубрики: Физическая география
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан -- фауна -- ғылыми зерттеу -- плейстоцен -- географиялық зерттеулер -- табиғат -- ландшафт -- Каспий теңізі -- палеонтология
Аннотация: Батыс Қазақстан аумағындағы плейстоцен кезеңінің фаунасын ғылыми зерттеу жұмыстары жүз жылдан астам уақыт бұрын басталған. Алайда, бұл аймақтың фаунасын зерттеу тарихы XVIII ғасырдың алғашқы онжылдықтарынан әлдеқайда ертерек басталады. Петр I бұйрығымен Хива хандығына А. Бекович-Черкасскийдің әскери экспедициясы Каспий маңы аймағы арқылы жіберілді. Ол 1715 жылы Каспий теңізінің шығыс жағалауларын барлау және картаға түсіру жұмыстарын жүргізді, ал 1717 жылы Хиваға әскери экспедицияға аттанды. Біраз уақыттан кейін, осы отряд қайтыс болғаннан кейін, Ф.Беневеллидің дипломатиялық миссиясы осы бағыт бойынша жүрді [1]. Каспий маңы даласынан өту кезінде әскери отрядтармен және дипломаттармен қозғалатын инженерлер гидрографиялық, геологиялық зерттеулер жүргізді, аймақтың географиялық сипаттамаларын жасады. 1719-1720 жылдары К.Верденнің басшылығымен жұмыс істеген Ф.И.Соймонов алдымен Каспий теңізінің батыс және оңтүстік, содан кейін шығыс жағалауларының егжей-тегжейлі сипаттамаларын құрастырды, аймақтың алғашқы гидрографиялық зерттеулерін жүргізді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Якупова, Д.Б.
Б 49
Берлигужин, М. Т.
Батыс Қазақстан және оған іргелес аймақтарда орта және кеш плейстоцендік шөгінділерін зерттеу тарихы [Текст] / М. Т. Берлигужин, Д. Б. Якупова // «Иванов оқулары – 2023» республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдары жинағы. - Орал, 2023. - 12 қазан. - Б. 116-119.
Рубрики: Физическая география
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан -- фауна -- ғылыми зерттеу -- плейстоцен -- географиялық зерттеулер -- табиғат -- ландшафт -- Каспий теңізі -- палеонтология
Аннотация: Батыс Қазақстан аумағындағы плейстоцен кезеңінің фаунасын ғылыми зерттеу жұмыстары жүз жылдан астам уақыт бұрын басталған. Алайда, бұл аймақтың фаунасын зерттеу тарихы XVIII ғасырдың алғашқы онжылдықтарынан әлдеқайда ертерек басталады. Петр I бұйрығымен Хива хандығына А. Бекович-Черкасскийдің әскери экспедициясы Каспий маңы аймағы арқылы жіберілді. Ол 1715 жылы Каспий теңізінің шығыс жағалауларын барлау және картаға түсіру жұмыстарын жүргізді, ал 1717 жылы Хиваға әскери экспедицияға аттанды. Біраз уақыттан кейін, осы отряд қайтыс болғаннан кейін, Ф.Беневеллидің дипломатиялық миссиясы осы бағыт бойынша жүрді [1]. Каспий маңы даласынан өту кезінде әскери отрядтармен және дипломаттармен қозғалатын инженерлер гидрографиялық, геологиялық зерттеулер жүргізді, аймақтың географиялық сипаттамаларын жасады. 1719-1720 жылдары К.Верденнің басшылығымен жұмыс істеген Ф.И.Соймонов алдымен Каспий теңізінің батыс және оңтүстік, содан кейін шығыс жағалауларының егжей-тегжейлі сипаттамаларын құрастырды, аймақтың алғашқы гидрографиялық зерттеулерін жүргізді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Якупова, Д.Б.
6.

Подробнее
75.569
Н 34
Наурзбаев, Н. Н.
Волейбол спорттық ойын техникасын жетілдіруде қолданылатын әдіс-тәсілдері [Текст] / Н. Н. Наурзбаев // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 436-437.
ББК 75.569
Рубрики: Волейбол
Кл.слова (ненормированные):
Волейбол -- спорт -- дене тәрбиесі -- координация -- жаттығу -- қозғалыс -- доп -- шабуыл -- алаң -- ойын -- қимыл
Аннотация: Волейбол ойынының қозғалысы адам баласына аса пайдалы табиғи қозғалыс пен дене мүшелерінің қимылынан жүгіруі, жүру, секірі, лақтыру т.б жаттығулардан тұралы. Бұл ойында он жасар баладан бастап қай жастан болмасын ойнай береді. Сондықтан да, волейбол дене тәрбиесі пәні жаттығуларының бірі ретінде ең тиімді де ағзаға пайдалысы болып табылады. Ойын барысында нақты қозғалыс нәтижесінде ең бастысы адамның координациясы қалыптасады. Қандай жаттығу болмасын, қозғалыс барысында нақтылы орындалады. Айталық, шабуылдау кезінде допты қарсыласының алаңға дәл түсіру, болмаса допты әріптесіне дәл бере білу, допты қарсыласының алаңына алдап тастау т.б. демек адамның барлық қабілет-қасиетін қалыптастыратын ойынның бір түрі.
Держатели документа:
ЗКУ
Н 34
Наурзбаев, Н. Н.
Волейбол спорттық ойын техникасын жетілдіруде қолданылатын әдіс-тәсілдері [Текст] / Н. Н. Наурзбаев // «Педагогтің кәсіби шеберлігі» Қазақстан Республикасының білім беру ұйымдарының арасында өткізілген республикалық байқаудың жинағы. - Орал, 2024. - Б. 436-437.
Рубрики: Волейбол
Кл.слова (ненормированные):
Волейбол -- спорт -- дене тәрбиесі -- координация -- жаттығу -- қозғалыс -- доп -- шабуыл -- алаң -- ойын -- қимыл
Аннотация: Волейбол ойынының қозғалысы адам баласына аса пайдалы табиғи қозғалыс пен дене мүшелерінің қимылынан жүгіруі, жүру, секірі, лақтыру т.б жаттығулардан тұралы. Бұл ойында он жасар баладан бастап қай жастан болмасын ойнай береді. Сондықтан да, волейбол дене тәрбиесі пәні жаттығуларының бірі ретінде ең тиімді де ағзаға пайдалысы болып табылады. Ойын барысында нақты қозғалыс нәтижесінде ең бастысы адамның координациясы қалыптасады. Қандай жаттығу болмасын, қозғалыс барысында нақтылы орындалады. Айталық, шабуылдау кезінде допты қарсыласының алаңға дәл түсіру, болмаса допты әріптесіне дәл бере білу, допты қарсыласының алаңына алдап тастау т.б. демек адамның барлық қабілет-қасиетін қалыптастыратын ойынның бір түрі.
Держатели документа:
ЗКУ
7.

Подробнее
26.82
С 32
Серикбаева, Э. Б.
ASTER жерсеріктік қашықтан зондтау деректерін мыс-порфирлі кен орындарын барлауда қолдану [Текст] / Э. Б. Серикбаева, Д. Н. Талгарбаева, А. Б. Гаипова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 381-393.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Қолдар массиві -- гидротермиялық альтерация -- ASTER -- порфирді мыстың минералдануы -- кескінді өңдеу әдістері
Аннотация: Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан Қолдар массивіндегі гидротермиялық өзгерістерді картаға түсіру үшін кеңейтілген жылу сәулелену және шағылысу радиометрінің (ASTER) деректері талданды. Порфирлі мыс кенорындары кен денелерінің өзінен ауданы жағынан айтарлықтай үлкен, гидротермиялық өзгерген тау жыныстарының кең аймақтарымен бірге жүреді, бұл оларды спутниктік суреттерде анық көруге мүмкіндік береді. Мыстың порфирлік минералдану моделіне сәйкес типтік гидротермиялық өзгерістер минералды жиынтығы анықталды және қашықтықтан зондтау моделі үшін негіз ретінде пайдаланылды. Деректерді талдау үшін аргиллит және пропилит аймақтарына тән минералдарды анықтауға мүмкіндік беретін спектрлік бұрыштық карта (SAM) және арна математикалық операциялары қолданылды. жолақтарының салыстырмалы жұтылу тереңдігі және VNIR (көрінетін және жақын инфрақызыл) және SWIR (қысқа толқынды инфрақызыл) спектрлік диапазондарды біріктірудің қарапайым әдістері тау жыныстарының литологиялық құрамы туралы ақпарат алуға мүмкіндік берді. Талдау нәтижелері жер бедерінің құрылымдық ерекшеліктері минералданумен тығыз байланысты зерттелетін аймақтағы белгілі мыс кен орындарымен жақсы корреляцияны көрсетті. ASTER деректері далалық тексерумен үйлескенде порфирлі шөгінділердегі өзгеру аймақтарын сипаттауда тиімді екені дәлелденді. VNIR және SWIR спектрлік жолақтары бір кен орнындағы аргиллит, пропилит және ферриттену өзгерістерін тиімді ажыратуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Талгарбаева, Д.Н.
Гаипова, А.Б.
С 32
Серикбаева, Э. Б.
ASTER жерсеріктік қашықтан зондтау деректерін мыс-порфирлі кен орындарын барлауда қолдану [Текст] / Э. Б. Серикбаева, Д. Н. Талгарбаева, А. Б. Гаипова // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №2. - Б. 381-393.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
Қолдар массиві -- гидротермиялық альтерация -- ASTER -- порфирді мыстың минералдануы -- кескінді өңдеу әдістері
Аннотация: Қазақстанның оңтүстік-шығысында орналасқан Қолдар массивіндегі гидротермиялық өзгерістерді картаға түсіру үшін кеңейтілген жылу сәулелену және шағылысу радиометрінің (ASTER) деректері талданды. Порфирлі мыс кенорындары кен денелерінің өзінен ауданы жағынан айтарлықтай үлкен, гидротермиялық өзгерген тау жыныстарының кең аймақтарымен бірге жүреді, бұл оларды спутниктік суреттерде анық көруге мүмкіндік береді. Мыстың порфирлік минералдану моделіне сәйкес типтік гидротермиялық өзгерістер минералды жиынтығы анықталды және қашықтықтан зондтау моделі үшін негіз ретінде пайдаланылды. Деректерді талдау үшін аргиллит және пропилит аймақтарына тән минералдарды анықтауға мүмкіндік беретін спектрлік бұрыштық карта (SAM) және арна математикалық операциялары қолданылды. жолақтарының салыстырмалы жұтылу тереңдігі және VNIR (көрінетін және жақын инфрақызыл) және SWIR (қысқа толқынды инфрақызыл) спектрлік диапазондарды біріктірудің қарапайым әдістері тау жыныстарының литологиялық құрамы туралы ақпарат алуға мүмкіндік берді. Талдау нәтижелері жер бедерінің құрылымдық ерекшеліктері минералданумен тығыз байланысты зерттелетін аймақтағы белгілі мыс кен орындарымен жақсы корреляцияны көрсетті. ASTER деректері далалық тексерумен үйлескенде порфирлі шөгінділердегі өзгеру аймақтарын сипаттауда тиімді екені дәлелденді. VNIR және SWIR спектрлік жолақтары бір кен орнындағы аргиллит, пропилит және ферриттену өзгерістерін тиімді ажыратуға мүмкіндік береді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Талгарбаева, Д.Н.
Гаипова, А.Б.
8.

Подробнее
26.82
Г 13
Гаж-технологияларын қолдану арқылы биологиялық алуантүрлілікті сақтаудағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлі [Текст] / Э. С. Бөрібай, Б. Х. Тусупова, Н. Н. Карабкина [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 419-435.
ББК 26.82
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ерекше қорғалатын табиғи аумақтар -- Солтүстік Қазақстан облысы -- тұрақты даму -- биоалуантүрлілік -- табиғатты Жерді қашықтықтан зондтау -- географиялық ақпараттық жүйелер -- ГАЖ
Аннотация: Табиғи ресурстарды ұтымсыз пайдалану, экологиялық теңгерімнің бұзылуы және ұланғайыр аумақтардағы табиғи экожүйелердің деградациясымен байланысты экологиялық проблемалардың шиеленісуі жағдайында бірегей табиғи аумақтарды сақтау қажеттілігі ерекше өзекті. Мұндай сын-қатерлерге жауап ретінде табиғи кешендерді бастапқы күйінде сақтауға және антропогендік факторлардың әсерінен бұзылған экожүйелерді қалпына келтіруге көмектесетін экологиялық негіз ретінде қызмет ететін ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды (ЕҚТА) құру маңызды. Мақалада ГАЖ технологиялары арқылы биоалуантүрлілікті сақтауды біріктіру контексінде Солтүстік Қазақстан облысының ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлі қарастырылған. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды халықтың экологиялық сауаттылығын арттыру, экологиялық жауапкершілікті дамыту және сирек кездесетін, жойылып бара жатқан түрлерді сақтау бағдарламаларын іске асыру платформасы ретінде пайдаланудың заманауи тәсілдері талданған. Өңірдегі қорғауға алынған табиғи аумақтарға шолу жасалып және олардың білім беру, ғылыми зерттеулер мен экологиялық білімді танымал ету мүмкіндіктеріне сипаттама берілген. Табиғатты қорғау іс-қимылының негізгі бағыттары көрсетіліп, өңірдің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлін күшейту бойынша ұсыныстар белгіленді. Зерттеу жұмысында ЕҚТА сипаттама беруде 1:250 000 масштабтағы Жерді қашықтықтан зондтау деректері негізінде Солтүстік Қазақстан облысының туристік-рекреациялық картасы, Айыртау өңірінің рекреациялық карталары әзірленді. Географиялық ақпараттық жүйелер, жерді қашықтықтан зондтау құралдарын пайдалану туристік және рекреациялық әрекеттерді жоспарлаудың тиімділігін арттырады, экожүйені қорғау шараларын білім беру және халыққа хабардар ету бастамаларымен біріктіруді оңтайландырады. Мұндай технологиялар табиғи нысандарды, ерекше экологиялық статусы бар аймақтарды және әлеуетті рекреациялық ресурстарды нақты картаға түсіруді қамтамасыз етеді, аймақтың неғұрлым тұрақты дамуына ықпал етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бөрібай, Э.С.
Тусупова, Б.Х.
Карабкина, Н.Н.
Мурзакулов, Г.Т.
Арыстанов, А.
Арыстанова, Р.
Г 13
Гаж-технологияларын қолдану арқылы биологиялық алуантүрлілікті сақтаудағы ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлі [Текст] / Э. С. Бөрібай, Б. Х. Тусупова, Н. Н. Карабкина [и др.] // БҚУ хабаршысы. - 2025. - №3. - Б. 419-435.
Рубрики: География
Кл.слова (ненормированные):
ерекше қорғалатын табиғи аумақтар -- Солтүстік Қазақстан облысы -- тұрақты даму -- биоалуантүрлілік -- табиғатты Жерді қашықтықтан зондтау -- географиялық ақпараттық жүйелер -- ГАЖ
Аннотация: Табиғи ресурстарды ұтымсыз пайдалану, экологиялық теңгерімнің бұзылуы және ұланғайыр аумақтардағы табиғи экожүйелердің деградациясымен байланысты экологиялық проблемалардың шиеленісуі жағдайында бірегей табиғи аумақтарды сақтау қажеттілігі ерекше өзекті. Мұндай сын-қатерлерге жауап ретінде табиғи кешендерді бастапқы күйінде сақтауға және антропогендік факторлардың әсерінен бұзылған экожүйелерді қалпына келтіруге көмектесетін экологиялық негіз ретінде қызмет ететін ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды (ЕҚТА) құру маңызды. Мақалада ГАЖ технологиялары арқылы биоалуантүрлілікті сақтауды біріктіру контексінде Солтүстік Қазақстан облысының ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлі қарастырылған. Ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды халықтың экологиялық сауаттылығын арттыру, экологиялық жауапкершілікті дамыту және сирек кездесетін, жойылып бара жатқан түрлерді сақтау бағдарламаларын іске асыру платформасы ретінде пайдаланудың заманауи тәсілдері талданған. Өңірдегі қорғауға алынған табиғи аумақтарға шолу жасалып және олардың білім беру, ғылыми зерттеулер мен экологиялық білімді танымал ету мүмкіндіктеріне сипаттама берілген. Табиғатты қорғау іс-қимылының негізгі бағыттары көрсетіліп, өңірдің тұрақты дамуын қамтамасыз етуде ерекше қорғалатын табиғи аумақтардың рөлін күшейту бойынша ұсыныстар белгіленді. Зерттеу жұмысында ЕҚТА сипаттама беруде 1:250 000 масштабтағы Жерді қашықтықтан зондтау деректері негізінде Солтүстік Қазақстан облысының туристік-рекреациялық картасы, Айыртау өңірінің рекреациялық карталары әзірленді. Географиялық ақпараттық жүйелер, жерді қашықтықтан зондтау құралдарын пайдалану туристік және рекреациялық әрекеттерді жоспарлаудың тиімділігін арттырады, экожүйені қорғау шараларын білім беру және халыққа хабардар ету бастамаларымен біріктіруді оңтайландырады. Мұндай технологиялар табиғи нысандарды, ерекше экологиялық статусы бар аймақтарды және әлеуетті рекреациялық ресурстарды нақты картаға түсіруді қамтамасыз етеді, аймақтың неғұрлым тұрақты дамуына ықпал етеді
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Бөрібай, Э.С.
Тусупова, Б.Х.
Карабкина, Н.Н.
Мурзакулов, Г.Т.
Арыстанов, А.
Арыстанова, Р.
Страница 1, Результатов: 8