База данных: Статьи ППС
Страница 9, Результатов: 142
Отмеченные записи: 0
81.
Подробнее
Қ 31
Қашқынбай, Қ. Т.
Бұқаралық спорт-ұлт денсаулығының кепілі [Текст] / Қ. Т. Қашқынбай, М. Қ. Телагисов // "VIII Махамбет оқулары" атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдыры жинағы, 8 желтоқсан. - 2016. - Б. 159-162
ББК 75
Рубрики: Спорт
Кл.слова (ненормированные):
бұқаралық спорт -- ұлт денсаулығы -- салауатты өмір салты -- еңбек ету -- тамақтану жүйесі -- денешынықтыру
Аннотация: Кез келген елдің болашағы – оның басты құндылығы – халқының денсаулығына байланысты. Біздің болашақтағы бағытымыз – салауатты өмір салты. Салауатты өмір салты – еңбек ету және демалыс режимдері, тамақтану жүйесі, даму мен шынығу жаттығулары, өз-өзіне және өзгелерге қарым-қатынастық, тұрмыстық, өмірлік мақсаттылықтар. Яғни салауатты өмір салты өте күрделі және жан-жақты ұғым. Оған тек қана медициналық, биологиялық және психологиялық компоненттер ғана кіріп қоймай сонымен қатар әлеуметтік, экономикалық, экологиялық құрылымдар да кіреді.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ.
Доп.точки доступа:
Телагисов, М.Қ.
Қ 31
Қашқынбай, Қ. Т.
Бұқаралық спорт-ұлт денсаулығының кепілі [Текст] / Қ. Т. Қашқынбай, М. Қ. Телагисов // "VIII Махамбет оқулары" атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдыры жинағы, 8 желтоқсан. - 2016. - Б. 159-162
Рубрики: Спорт
Кл.слова (ненормированные):
бұқаралық спорт -- ұлт денсаулығы -- салауатты өмір салты -- еңбек ету -- тамақтану жүйесі -- денешынықтыру
Аннотация: Кез келген елдің болашағы – оның басты құндылығы – халқының денсаулығына байланысты. Біздің болашақтағы бағытымыз – салауатты өмір салты. Салауатты өмір салты – еңбек ету және демалыс режимдері, тамақтану жүйесі, даму мен шынығу жаттығулары, өз-өзіне және өзгелерге қарым-қатынастық, тұрмыстық, өмірлік мақсаттылықтар. Яғни салауатты өмір салты өте күрделі және жан-жақты ұғым. Оған тек қана медициналық, биологиялық және психологиялық компоненттер ғана кіріп қоймай сонымен қатар әлеуметтік, экономикалық, экологиялық құрылымдар да кіреді.
Держатели документа:
М.Өтемісов атындағы БҚМУ.
Доп.точки доступа:
Телагисов, М.Қ.
82.
Подробнее
Ш 14
Шавалиева, З. Ш.
Экологиялық білім мен тәрбие берудің халық педагогикасы және қазіргі кездегі қаралу бағыттары [Текст] / З.Ш. Шавалиева , Ж.Б. Байсеитова // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №1. - Б. 92-98
ББК 74
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Экология -- біліктілік -- салт-дәстүр -- халық педагогикасы -- тәрбие беру -- ұлттық құндылық
Аннотация: Экологиялық білім мен тәрбие берудің халық педагогикасын пайдалана отырып, ұмыт қалған салт-дәстүр, ұлттық ерекшелігімізді насихаттау үлгілері кеңінен ашып көрсетілген. Қазіргі заман талабына сай оқыту барысында әрбір тақырыптан экологиялық білім және тәрбие берудің халық педагогикасының элементтерін тиімді қолданып және экологиялық білімді қалыптастырудың педагогикалық принциптері осы мақалада қарастырылған.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Байсеитова, Ж.Б.
Ш 14
Шавалиева, З. Ш.
Экологиялық білім мен тәрбие берудің халық педагогикасы және қазіргі кездегі қаралу бағыттары [Текст] / З.Ш. Шавалиева , Ж.Б. Байсеитова // БҚМУ Хабаршысы . - 2017, Орал. - №1. - Б. 92-98
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Экология -- біліктілік -- салт-дәстүр -- халық педагогикасы -- тәрбие беру -- ұлттық құндылық
Аннотация: Экологиялық білім мен тәрбие берудің халық педагогикасын пайдалана отырып, ұмыт қалған салт-дәстүр, ұлттық ерекшелігімізді насихаттау үлгілері кеңінен ашып көрсетілген. Қазіргі заман талабына сай оқыту барысында әрбір тақырыптан экологиялық білім және тәрбие берудің халық педагогикасының элементтерін тиімді қолданып және экологиялық білімді қалыптастырудың педагогикалық принциптері осы мақалада қарастырылған.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Байсеитова, Ж.Б.
83.
Подробнее
А 61
Амангелдиева, З. А.
Әлеуметтік-экологиялық білімді қалыптастыру [Текст] / З.А. Амангелдиева // Ұлы Отан соғысының ардагері, география кафедрасының аға оқытушысы Қ.Т. Тұрашевтың туғанына 90-жыл толуына орай, «Қоғамдық өмірдегі білімнің рөлі» атты облыстық ғылыми-тәжірибелік конференцияның ғылыми мақалалар жинағы, 6 сәуір. - Орал, 2017. - Б. 92-97
ББК 74
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Ұрпақ тәрбиесі -- Әлеуметтік-экологиялық білім -- білім беру ісі -- Білім
Аннотация: Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Қазіргі заманғы адамның өмірін білімсіз елестету мүмкін емес. Көптеген адамдар көбірек білуге, жетілдірілуге ұмтылады. Білім - мемлекеттік саясаттың ең маңызды бөліктерінің бірі, өйткені оның сапасы болашағымызбен байланысты болмақ.
Держатели документа:
БҚМУ
А 61
Амангелдиева, З. А.
Әлеуметтік-экологиялық білімді қалыптастыру [Текст] / З.А. Амангелдиева // Ұлы Отан соғысының ардагері, география кафедрасының аға оқытушысы Қ.Т. Тұрашевтың туғанына 90-жыл толуына орай, «Қоғамдық өмірдегі білімнің рөлі» атты облыстық ғылыми-тәжірибелік конференцияның ғылыми мақалалар жинағы, 6 сәуір. - Орал, 2017. - Б. 92-97
Рубрики: Педагогика
Кл.слова (ненормированные):
Ұрпақ тәрбиесі -- Әлеуметтік-экологиялық білім -- білім беру ісі -- Білім
Аннотация: Адамзат баласының қол жеткізген ұлы игіліктерінің бірі – білім қазынасы. Қазіргі заманғы адамның өмірін білімсіз елестету мүмкін емес. Көптеген адамдар көбірек білуге, жетілдірілуге ұмтылады. Білім - мемлекеттік саясаттың ең маңызды бөліктерінің бірі, өйткені оның сапасы болашағымызбен байланысты болмақ.
Держатели документа:
БҚМУ
84.
Подробнее
А 11
Айманова, Е. Е.
Батыс Қазақстан облысының мал шаруашылығы дамуының табиғи-экологиялық алғы шарттары [Текст] / Е.Е. Айманова, І.Қ. Сақыпкереева // Ұлы Отан соғысының ардагері, география кафедрасының аға оқытушысы Қ.Т. Тұрашевтың туғанына 90-жыл толуына орай, «Қоғамдық өмірдегі білімнің рөлі» атты облыстық ғылыми-тәжірибелік конференцияның ғылыми мақалалар жинағы, 6 сәуір. - Орал, 2017. - Б. 119-123
ББК 2
Рубрики: Жаратылыстану ғылымдар
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан облысының мал шаруашылығы -- мал шаруашылығы -- ауыл шаруашылық географиясы
Аннотация: Ауыл шаруашылығы ерте заманғы географиялық ғылымдардың қатарына жатады, бірақ қазіргі түрі соңғы 2 ғасырда қалыптасқан. Біздің еліміздің ауыл шаруашылық географиясын зерттеумен жаратылыстану және қоғамдық ғылымның атақты ғалымдары айналысты. Аты әлемге әйгілі ғалым, А.Н.Ракитников ауыл шаруашылық географиясындағы ірі мамандардың бірі. Ол Орта Азия, Қазақстан, Украина және Ресейдің көптеген аудандарына, сонымен қатар Каспий маңы ойпаты, төменгі Волга және Дон, Батыс Сібір және Орталық Ресейге жасалған көпжылдық экспедициялық зерттеулерінің арқасында және өңдеуді пайдалану әдісіне, территоряны ұйымдастыруға және ауыл шаруашылық типологиясын аудандастыруға көп үлес қосты.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Сақыпкереева, І.Қ.
А 11
Айманова, Е. Е.
Батыс Қазақстан облысының мал шаруашылығы дамуының табиғи-экологиялық алғы шарттары [Текст] / Е.Е. Айманова, І.Қ. Сақыпкереева // Ұлы Отан соғысының ардагері, география кафедрасының аға оқытушысы Қ.Т. Тұрашевтың туғанына 90-жыл толуына орай, «Қоғамдық өмірдегі білімнің рөлі» атты облыстық ғылыми-тәжірибелік конференцияның ғылыми мақалалар жинағы, 6 сәуір. - Орал, 2017. - Б. 119-123
Рубрики: Жаратылыстану ғылымдар
Кл.слова (ненормированные):
Батыс Қазақстан облысының мал шаруашылығы -- мал шаруашылығы -- ауыл шаруашылық географиясы
Аннотация: Ауыл шаруашылығы ерте заманғы географиялық ғылымдардың қатарына жатады, бірақ қазіргі түрі соңғы 2 ғасырда қалыптасқан. Біздің еліміздің ауыл шаруашылық географиясын зерттеумен жаратылыстану және қоғамдық ғылымның атақты ғалымдары айналысты. Аты әлемге әйгілі ғалым, А.Н.Ракитников ауыл шаруашылық географиясындағы ірі мамандардың бірі. Ол Орта Азия, Қазақстан, Украина және Ресейдің көптеген аудандарына, сонымен қатар Каспий маңы ойпаты, төменгі Волга және Дон, Батыс Сібір және Орталық Ресейге жасалған көпжылдық экспедициялық зерттеулерінің арқасында және өңдеуді пайдалану әдісіне, территоряны ұйымдастыруға және ауыл шаруашылық типологиясын аудандастыруға көп үлес қосты.
Держатели документа:
БҚМУ
Доп.точки доступа:
Сақыпкереева, І.Қ.
85.
Подробнее
И 85
Исабай, А. К.
ШАҒЫН ШЫҒАРМАЛАРДАҒЫ АДАМ МЕН ТАБИҒАТ БАЙЛАНЫСЫНЫҢ КӨРІНІСІ [Текст] / А.К. Исабай // «Қазіргі әдебиеттану, тілтану мәселелері және жазушы-драматург Рахымжан Отарбаев шығармашылығы» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдарының Ж И Н А Ғ Ы. - 24 қараша 2016. - Орал = С Б О Р Н И К научных статей республиканской научно-практической конференции на тему: «Актуальные проблемы современного литературоведения и языкознания и творчество писателя-драматурга Рахымжана Отарбаева». - Б. 62-68
ББК 83
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
рахымжан -- отарбаев -- 60 жас
Аннотация: Адам – табиғаттың бір бөлігі. Сондықтан адам табиғат анасының қадірін біліп, өмір бойы оны аялауы, мейіріммен қарауы қажет. Әйтпесе, табиғаттың құдіретті тепе-теңдігі бұзылады да, ол жер бетіндегі тірішлікке қауіп төңдіреді. Біз бұған ұзақ жылдар бойы табиғаттың даму заңдылықтарымен санаспай жасаған қадамдарымыздың нәтижесінде көз жеткіздік. Бұл тұста өзін бүкіл тіршіліктің иесімін, сондықтан бәрі де бізге қызмет етуі тиіс деп ойлап, табиғаттың бермесін тартып аламыз, жерді адамға табындырамыз, техникалық процестің шексіз жетістіктерімен ғарышты бағындырамыз деген адамзат қатты қателесті. Осыдан түрлі экологиялық апаттарға душар болдық. Ата-бабадан мирасқа қалған ұлан-байтақ туған жеріміз қаншама зардап шекті. Айта берсек, жұмыр жер жүзінде мұндай қолдан жасалған қасіреттер қаншама?!
Держатели документа:
БҚМУ
И 85
Исабай, А. К.
ШАҒЫН ШЫҒАРМАЛАРДАҒЫ АДАМ МЕН ТАБИҒАТ БАЙЛАНЫСЫНЫҢ КӨРІНІСІ [Текст] / А.К. Исабай // «Қазіргі әдебиеттану, тілтану мәселелері және жазушы-драматург Рахымжан Отарбаев шығармашылығы» атты республикалық ғылыми-тәжірибелік конференциясы материалдарының Ж И Н А Ғ Ы. - 24 қараша 2016. - Орал = С Б О Р Н И К научных статей республиканской научно-практической конференции на тему: «Актуальные проблемы современного литературоведения и языкознания и творчество писателя-драматурга Рахымжана Отарбаева». - Б. 62-68
Рубрики: Литературоведение
Кл.слова (ненормированные):
рахымжан -- отарбаев -- 60 жас
Аннотация: Адам – табиғаттың бір бөлігі. Сондықтан адам табиғат анасының қадірін біліп, өмір бойы оны аялауы, мейіріммен қарауы қажет. Әйтпесе, табиғаттың құдіретті тепе-теңдігі бұзылады да, ол жер бетіндегі тірішлікке қауіп төңдіреді. Біз бұған ұзақ жылдар бойы табиғаттың даму заңдылықтарымен санаспай жасаған қадамдарымыздың нәтижесінде көз жеткіздік. Бұл тұста өзін бүкіл тіршіліктің иесімін, сондықтан бәрі де бізге қызмет етуі тиіс деп ойлап, табиғаттың бермесін тартып аламыз, жерді адамға табындырамыз, техникалық процестің шексіз жетістіктерімен ғарышты бағындырамыз деген адамзат қатты қателесті. Осыдан түрлі экологиялық апаттарға душар болдық. Ата-бабадан мирасқа қалған ұлан-байтақ туған жеріміз қаншама зардап шекті. Айта берсек, жұмыр жер жүзінде мұндай қолдан жасалған қасіреттер қаншама?!
Держатели документа:
БҚМУ
86.
Подробнее
С 32
Сергеева, А. М.
Экoлoгиялық бiлiмдi қaлыптacтыpудa opнитoлoгиялық coқпaқтapды ұйымдacтыpу (ыpғыз-тopғaй epeкшe қopғaлaтын тaбиғи aумaғы мыcaлындa) [Текст] / А. М. Сергеева, Г. Ж. Шумакова // БҚМУ хабаршысы. - Орал, 2020. - №3. - Б. 66-74
ББК 20.1
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
экологиялық білім -- экологиялық соқпақ -- орнитологиялық соқпақ -- Ыpғыз- Тopғaй резерваты -- экологиялық-ағартушылық жұмыс -- құcтapды бaқылay
Аннотация: Орнитологиялық соқпақ – бұл оқушылардың азаматтық қасиеттерін, белсенді өмірлік ұстанымдарын қалыптасатын, мұғалімдер, экологтар, орнитологтар ретінде қызмет етуге үйрететін келелі білім беру аймағы. Сондықтан мақаланың зерттеу нысаны – орнитологиялық соқпақ болып табылады. Зерттеу әдістері ретінде ғылыми әдебиет көздерін талдау және өңдеу, аумақта материал жинау және маршрут жасау әдісі қолданылды. Экологиялық соқпақ – бұл эстетикалық, экологиялық, тарихи маңызы бар әртүрлі табиғи нысандар мен жүріп өтетін маршрут. Әрбір тоқтаған нүктесінде демалушылар мен туристер сол аумақтың табиғи орындары туралы ақпарат алады. Бұл экологиялық ойлау мен дүниетанымды тәрбиелеу формаларының бірі. Нәтижесінде «Ырғыз-Торғай» қорғалатын табиғи аумағында орнитологиялық соқпақ ұйымдастырылып, оқушылар мен студенттердің бастамашыл тобы құрылды. Зерттеу үдерісі барысында Ырғыз-Торғай резерваты мен Торғай қаумалы аумағындағы құстардың түрлері қарастырылып, бақылауға алынды. Сонымен бірге оқушыларда табиғи нысандарды зерттеу әдістері туралы түсініктері кеңейтіліп, зерттеу жұмыстарын жүргізу кезеңдері, экскурсия жүргізу дағдыларын меңгерді. Экологиялық соқпақтарды қалыптастырудың негізгі мақсаттары мен міндеттері анықталып, сонымен қатар экологиялық бағыттарды таңдауға қойылатын талаптар ұсынылды. Экологиялық маршруттар мен соқпақтар Ырғыз-Торғай ерекше қорғалатын табиғи аймағының мысалында қарастырылған
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шумакова, Г.Ж.
С 32
Сергеева, А. М.
Экoлoгиялық бiлiмдi қaлыптacтыpудa opнитoлoгиялық coқпaқтapды ұйымдacтыpу (ыpғыз-тopғaй epeкшe қopғaлaтын тaбиғи aумaғы мыcaлындa) [Текст] / А. М. Сергеева, Г. Ж. Шумакова // БҚМУ хабаршысы. - Орал, 2020. - №3. - Б. 66-74
Рубрики: Экология
Кл.слова (ненормированные):
экологиялық білім -- экологиялық соқпақ -- орнитологиялық соқпақ -- Ыpғыз- Тopғaй резерваты -- экологиялық-ағартушылық жұмыс -- құcтapды бaқылay
Аннотация: Орнитологиялық соқпақ – бұл оқушылардың азаматтық қасиеттерін, белсенді өмірлік ұстанымдарын қалыптасатын, мұғалімдер, экологтар, орнитологтар ретінде қызмет етуге үйрететін келелі білім беру аймағы. Сондықтан мақаланың зерттеу нысаны – орнитологиялық соқпақ болып табылады. Зерттеу әдістері ретінде ғылыми әдебиет көздерін талдау және өңдеу, аумақта материал жинау және маршрут жасау әдісі қолданылды. Экологиялық соқпақ – бұл эстетикалық, экологиялық, тарихи маңызы бар әртүрлі табиғи нысандар мен жүріп өтетін маршрут. Әрбір тоқтаған нүктесінде демалушылар мен туристер сол аумақтың табиғи орындары туралы ақпарат алады. Бұл экологиялық ойлау мен дүниетанымды тәрбиелеу формаларының бірі. Нәтижесінде «Ырғыз-Торғай» қорғалатын табиғи аумағында орнитологиялық соқпақ ұйымдастырылып, оқушылар мен студенттердің бастамашыл тобы құрылды. Зерттеу үдерісі барысында Ырғыз-Торғай резерваты мен Торғай қаумалы аумағындағы құстардың түрлері қарастырылып, бақылауға алынды. Сонымен бірге оқушыларда табиғи нысандарды зерттеу әдістері туралы түсініктері кеңейтіліп, зерттеу жұмыстарын жүргізу кезеңдері, экскурсия жүргізу дағдыларын меңгерді. Экологиялық соқпақтарды қалыптастырудың негізгі мақсаттары мен міндеттері анықталып, сонымен қатар экологиялық бағыттарды таңдауға қойылатын талаптар ұсынылды. Экологиялық маршруттар мен соқпақтар Ырғыз-Торғай ерекше қорғалатын табиғи аймағының мысалында қарастырылған
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Шумакова, Г.Ж.
87.
Подробнее
К 58
Кожагалиева, Р. Ж.
Көлтабандарда экскурсия ұйымдастыру ерекшеліктері [Текст] / Р. Ж. Кожагалиева, Л. Б. Байгалиева // БҚМУ хабаршысы. - Орал, 2020. - №4. - Б. 138-144
ББК 26.22
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
көлтабан -- экскурсия -- Жайық өзені -- рельеф -- биоценоз -- Орал-Көшім суғару-суландыру жүйесі -- ассоциация -- жайылма -- көлтабандап суару -- рельеф -- биоценоз -- ландшафт
Аннотация: Мақалада жалпы көлтабанға экскурсия ұйымдастырудың маңызды ерекшеліктері талқыланды. Көлтабан - жағалық бөлігі төмендеген құрлықты теңіз басудан және өзен сағаларының жайылуынан пайда болған саяз шығанақ. Жазық өзендерінің сағалық үлескілерін немесе құрлықтың жағалау маңы ойыстарын теңіз суының басуынан көлтабан пайда болады. Осы көлтабан жайылымындағы топырақ және өсімдік жамылғысының ерекшелігі, оның халық шаруашылығындағы маңызы қарастырылды. Бұл ғылыми жұмыстың мақсаты білім алушыларды экскурсияның маңыздылығына назар аударту. Жайық-Көшім суғару-суландыру жүйесі көлтабандарына сипаттама жасалды. Сонымен қатар, көлтабанның топырағының, фаунасының жалпы рельефінің басқа биоценоздардан ерекшелігі тұрғысынан қорытынды жасалды. Қорытындылай келе, әр экскурсия эстетикалық сезімдерді тәрбиелеуге, материалистік дүниетанымға, экологиялық байланыстар туралы диалектикалық түсінікке, табиғи кешендердің бірлігі мен тұтастығына жақсы материал береді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Байгалиева, Л.Б.
К 58
Кожагалиева, Р. Ж.
Көлтабандарда экскурсия ұйымдастыру ерекшеліктері [Текст] / Р. Ж. Кожагалиева, Л. Б. Байгалиева // БҚМУ хабаршысы. - Орал, 2020. - №4. - Б. 138-144
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
көлтабан -- экскурсия -- Жайық өзені -- рельеф -- биоценоз -- Орал-Көшім суғару-суландыру жүйесі -- ассоциация -- жайылма -- көлтабандап суару -- рельеф -- биоценоз -- ландшафт
Аннотация: Мақалада жалпы көлтабанға экскурсия ұйымдастырудың маңызды ерекшеліктері талқыланды. Көлтабан - жағалық бөлігі төмендеген құрлықты теңіз басудан және өзен сағаларының жайылуынан пайда болған саяз шығанақ. Жазық өзендерінің сағалық үлескілерін немесе құрлықтың жағалау маңы ойыстарын теңіз суының басуынан көлтабан пайда болады. Осы көлтабан жайылымындағы топырақ және өсімдік жамылғысының ерекшелігі, оның халық шаруашылығындағы маңызы қарастырылды. Бұл ғылыми жұмыстың мақсаты білім алушыларды экскурсияның маңыздылығына назар аударту. Жайық-Көшім суғару-суландыру жүйесі көлтабандарына сипаттама жасалды. Сонымен қатар, көлтабанның топырағының, фаунасының жалпы рельефінің басқа биоценоздардан ерекшелігі тұрғысынан қорытынды жасалды. Қорытындылай келе, әр экскурсия эстетикалық сезімдерді тәрбиелеуге, материалистік дүниетанымға, экологиялық байланыстар туралы диалектикалық түсінікке, табиғи кешендердің бірлігі мен тұтастығына жақсы материал береді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Байгалиева, Л.Б.
88.
Подробнее
А 56
Альжанова, Б. С.
Пирогенді факторлардың құрғақ дала аймағының күңгірт қара қоңыр топырақтарының кейбір қасиеттеріне әсері [Текст] / Б. С. Альжанова, С. С. Джубатырова, А. А. Беркалиева // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №1. - Б. 437-447
ББК 40.3
Рубрики: Почвоведение
Кл.слова (ненормированные):
пирогенді фактор -- күңгірт қызыл топырақ -- құрғақ дала аймағы -- экологиялық жағдай -- дала өрттері -- постпирогенді сукцессия -- топырақ қасиеттері -- топырақ құнарлығы -- органикалық зат -- деградация
Аннотация: Мақалада пирогенді факторлардың құрғақ дала аймағының қара қоңыр топырақтарының кейбір қасиеттеріне әсері қарастырылады. Дала өрттері орман өрттеріне қарағанда жиі кездеседі, үлкен аумақты қамтиды және тез таралуымен сипатталады. Құрғақ дала аймағында жауын-шашынның төмен мөлшері, жазғы маусымдарда жоғары температура, қатты жел, аңызақ, бірнеше жыл қатарынан құрғақшылық болуы дала өрттерінің пайда болуы мен таралуына қолайлы жағдай жасайды. Өрттен кейінгі алғашқы жылдары өсімдік жамылғысы біртіндеп қалпына келе бастайды, алдымен қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларына бейімделген бір жылдықтар пайда болады, олар біртіндеп, көпжылдық түрлермен алмастырылады. Зерттеулер астықты-ақ жусанды және әр түрлі шөпті – астықты – ақ жусанды өсімдіктері бар қара қоңыр топырақтары бар ұзақ жылдар бойы игерілмеген тыңайған танаптарда жүргізілді. Өрттен 3 жыл өткен соң қайта зерттеу жүргізілді. 3 жыл өткеннен кейінгі өртенген топырақтың морфологиялық сипаттамасы топырақ қабатының жоғарғы бөлігіне және дала киізіне ғана өрт әсері байқалғанын көрсетті. Қара қоңыр топырақтардың физикалық және химиялық қасиеттерін талдау нәтижелері өрттің әсерінен топырақтың негізгі қасиеттері өзгеретінін көрсетеді. Өрттен кейінгі бірінші жылы топырақ ерітіндісінің реакциясының жоғарылауы және қара қоңыр топырақтың жоғарғы қабаттарының құрылымдық жағдайының нашарлауы байқалды. 3 жыл өткеннен кейін осы көрсеткіштердің жақсару үрдісі байқалады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Джубатырова, С.С.
Беркалиева, А.А.
А 56
Альжанова, Б. С.
Пирогенді факторлардың құрғақ дала аймағының күңгірт қара қоңыр топырақтарының кейбір қасиеттеріне әсері [Текст] / Б. С. Альжанова, С. С. Джубатырова, А. А. Беркалиева // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №1. - Б. 437-447
Рубрики: Почвоведение
Кл.слова (ненормированные):
пирогенді фактор -- күңгірт қызыл топырақ -- құрғақ дала аймағы -- экологиялық жағдай -- дала өрттері -- постпирогенді сукцессия -- топырақ қасиеттері -- топырақ құнарлығы -- органикалық зат -- деградация
Аннотация: Мақалада пирогенді факторлардың құрғақ дала аймағының қара қоңыр топырақтарының кейбір қасиеттеріне әсері қарастырылады. Дала өрттері орман өрттеріне қарағанда жиі кездеседі, үлкен аумақты қамтиды және тез таралуымен сипатталады. Құрғақ дала аймағында жауын-шашынның төмен мөлшері, жазғы маусымдарда жоғары температура, қатты жел, аңызақ, бірнеше жыл қатарынан құрғақшылық болуы дала өрттерінің пайда болуы мен таралуына қолайлы жағдай жасайды. Өрттен кейінгі алғашқы жылдары өсімдік жамылғысы біртіндеп қалпына келе бастайды, алдымен қоршаған ортаның қолайсыз жағдайларына бейімделген бір жылдықтар пайда болады, олар біртіндеп, көпжылдық түрлермен алмастырылады. Зерттеулер астықты-ақ жусанды және әр түрлі шөпті – астықты – ақ жусанды өсімдіктері бар қара қоңыр топырақтары бар ұзақ жылдар бойы игерілмеген тыңайған танаптарда жүргізілді. Өрттен 3 жыл өткен соң қайта зерттеу жүргізілді. 3 жыл өткеннен кейінгі өртенген топырақтың морфологиялық сипаттамасы топырақ қабатының жоғарғы бөлігіне және дала киізіне ғана өрт әсері байқалғанын көрсетті. Қара қоңыр топырақтардың физикалық және химиялық қасиеттерін талдау нәтижелері өрттің әсерінен топырақтың негізгі қасиеттері өзгеретінін көрсетеді. Өрттен кейінгі бірінші жылы топырақ ерітіндісінің реакциясының жоғарылауы және қара қоңыр топырақтың жоғарғы қабаттарының құрылымдық жағдайының нашарлауы байқалды. 3 жыл өткеннен кейін осы көрсеткіштердің жақсару үрдісі байқалады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Джубатырова, С.С.
Беркалиева, А.А.
89.
Подробнее
Б 30
Бахтыбекова, Ш. М.
Қазақстан Республикасының трансшекаралық өзен су ресурстарын пайдаланудың ерекшелігі мен туындайтын мәселелер [Текст] / Ш. М. Бахтыбекова, Н. А. Таджикулова // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 257-262
ББК 26.22
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
трансшекара -- инфрақұрылым -- ұтымды -- функциональды -- коммуналды шаруашылық -- транзит -- интеграция -- маргиналды -- сектор -- ресурс -- агроөнеркәсіптік кешен
Аннотация: Мақалада Қазақстан Республикасындағы трансшекаралық өзен су ресурстарының ластану жағдайы және олардың елімізге әкелетін зардаптары туралы қарастырылған. Қазақстан Республикасының трансшекаралық өзен суларын пайдалану жағдайында туындайтын мәселелер анықталып, су ресурстарын пайдалану барысында экологиялық баланстың бұзылу жағдайларына талдау жасалынған. Қазақстан Республикасы үшін трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану ерекше және айтарлықтай маңызды тақырып. Сарапшылардың бағалауы бойынша, Қазақстан су ресурстарының тапшылығын айтарлықтай дәрежеде сезініп отырған елдердің бірі болып табылады. Зерттеу нысаны ретінде еліміздегі трансшекаралық өзен су ресурстарының ластану жағдайы және олардың елімізге әкелетін зардаптары мәселесі қарастырылды. Зерттеу мәселесі бойынша географиялық, әдістемелік және экономикалық әдебиет көздеріне ғылыми - әдістемелік, теориялық тұрғыдан талдау жасалынды. Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинастырылып, жүйеге келтірілді. Су ресурстары еліміздің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығы мен дамуын қамтамасыз етудің негізгі факторы болып табылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Таджикулова, Н.А.
Б 30
Бахтыбекова, Ш. М.
Қазақстан Республикасының трансшекаралық өзен су ресурстарын пайдаланудың ерекшелігі мен туындайтын мәселелер [Текст] / Ш. М. Бахтыбекова, Н. А. Таджикулова // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 257-262
Рубрики: Гидрология
Кл.слова (ненормированные):
трансшекара -- инфрақұрылым -- ұтымды -- функциональды -- коммуналды шаруашылық -- транзит -- интеграция -- маргиналды -- сектор -- ресурс -- агроөнеркәсіптік кешен
Аннотация: Мақалада Қазақстан Республикасындағы трансшекаралық өзен су ресурстарының ластану жағдайы және олардың елімізге әкелетін зардаптары туралы қарастырылған. Қазақстан Республикасының трансшекаралық өзен суларын пайдалану жағдайында туындайтын мәселелер анықталып, су ресурстарын пайдалану барысында экологиялық баланстың бұзылу жағдайларына талдау жасалынған. Қазақстан Республикасы үшін трансшекаралық өзендердің су ресурстарын пайдалану ерекше және айтарлықтай маңызды тақырып. Сарапшылардың бағалауы бойынша, Қазақстан су ресурстарының тапшылығын айтарлықтай дәрежеде сезініп отырған елдердің бірі болып табылады. Зерттеу нысаны ретінде еліміздегі трансшекаралық өзен су ресурстарының ластану жағдайы және олардың елімізге әкелетін зардаптары мәселесі қарастырылды. Зерттеу мәселесі бойынша географиялық, әдістемелік және экономикалық әдебиет көздеріне ғылыми - әдістемелік, теориялық тұрғыдан талдау жасалынды. Тақырыпқа қатысты мәліметтерді жинастырылып, жүйеге келтірілді. Су ресурстары еліміздің әлеуметтік-экономикалық тұрақтылығы мен дамуын қамтамасыз етудің негізгі факторы болып табылады.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Таджикулова, Н.А.
90.
Подробнее
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
М.Өтемісов атындағы БҚУ кеппешөп қорында кездесетін күрделігүлділер тұқымдастарына талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Л.Б. Рахметулла, Н. О. Кин // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 263-269
ББК 41
Рубрики: Растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
гербарий -- секция -- туыс -- түр -- тіршілік форма -- экологиялық топтар -- географиялық талдау -- фитоценотикалық талдау
Аннотация: ХХ ғасырдың ортасынан бастап жаратылыстану-география факультетінің ғалымдары Солтүстік Каспий маңы аумағында өсiмдiк-топырақ жамылғысын, жануарлар әлемін зерттеп көптеген кешенді ауқымды зерттеулер өткізілген болатын. М.Өтемісов атындағы БҚУ-нің ботаника кафедрасының жанындағы кеппешөп қоры жаңа гербарий беттерімен толықтырылды. Күрделігүлділер тұқымдасы негізінен шөптесін өсімдіктер, басым көпшілігі көп жылдық кейбір түрлері бір жылдық, аздаған түрлері жартылай бұталы, бұталы өсімдіктер, аласа ағаштар түріндегі формалары да кездеседі. Сонымен бірге, өрмелегіш және суккулентті өкілдері де бар. Әдетте қосалқы жапырақшасыз, жай жапырақтары бүтін жиекті немесе тілімделген болып келеді. Жапырақтары кезектесіп орналасады. Ірі тұқымдастың 24000 түрі, 1200 туысы бар. Бұл мақалада кеппешөп қорындағы күрделігүлділер тұқымдасының өсімдіктеріне талдау жасалынған болатын. Олардың гербарий қорындағы туыс және түр саны аңықталып, тіршілік формаларына, экологиялық топтарына және географиялық, фитоценотикалық сынды сипаттамалар берілді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахметулла, Л.Б.
Кин, Н.О.
К 15
Кайсагалиева, Г. С.
М.Өтемісов атындағы БҚУ кеппешөп қорында кездесетін күрделігүлділер тұқымдастарына талдау [Текст] / Г. С. Кайсагалиева, Л.Б. Рахметулла, Н. О. Кин // БҚУ хабаршысы. - Орал, 2021. - №2. - Б. 263-269
Рубрики: Растениеводство
Кл.слова (ненормированные):
гербарий -- секция -- туыс -- түр -- тіршілік форма -- экологиялық топтар -- географиялық талдау -- фитоценотикалық талдау
Аннотация: ХХ ғасырдың ортасынан бастап жаратылыстану-география факультетінің ғалымдары Солтүстік Каспий маңы аумағында өсiмдiк-топырақ жамылғысын, жануарлар әлемін зерттеп көптеген кешенді ауқымды зерттеулер өткізілген болатын. М.Өтемісов атындағы БҚУ-нің ботаника кафедрасының жанындағы кеппешөп қоры жаңа гербарий беттерімен толықтырылды. Күрделігүлділер тұқымдасы негізінен шөптесін өсімдіктер, басым көпшілігі көп жылдық кейбір түрлері бір жылдық, аздаған түрлері жартылай бұталы, бұталы өсімдіктер, аласа ағаштар түріндегі формалары да кездеседі. Сонымен бірге, өрмелегіш және суккулентті өкілдері де бар. Әдетте қосалқы жапырақшасыз, жай жапырақтары бүтін жиекті немесе тілімделген болып келеді. Жапырақтары кезектесіп орналасады. Ірі тұқымдастың 24000 түрі, 1200 туысы бар. Бұл мақалада кеппешөп қорындағы күрделігүлділер тұқымдасының өсімдіктеріне талдау жасалынған болатын. Олардың гербарий қорындағы туыс және түр саны аңықталып, тіршілік формаларына, экологиялық топтарына және географиялық, фитоценотикалық сынды сипаттамалар берілді.
Держатели документа:
ЗКУ
Доп.точки доступа:
Рахметулла, Л.Б.
Кин, Н.О.
Страница 9, Результатов: 142